۵- استراتژی‌های رسیدن به شرایط مطلوب نظام برون‌سپاری خدمات شهری شهرداری قم (بر اساس تجزیه‌و تحلیل swot) کدم‌اند؟

۱-۶- نوع روش تحقیق

روش تحقیق ازلحاظ هدف، کاربردی است و ازلحاظ نحوه اجرای تحقیق، توصیفی- پیمایشی می‌باشد؛ زیرا محقق قصد دارد وضعیت موجود نظام برون‌سپاری شهرداری قم را با بهره‌گیری از نظریات و دیدگاه‌های خبرگان مربوط و از جهات نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدید‌های فراروی آن نظام را شناسایی نماید.

توضیح آنکه در انجام تحقیق حاضر ابتدا نقاط قوت، ضعف، تهدید‌ها و فرصت‌های نظام برون‌سپاری شهرداری قم با بهره گرفتن از مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی اسناد و مدارک موجود شناسایی اولیه می‌شوند و سپس از روش نظرسنجی (با کمک تکنیک دلفی^[۵]) از خبرگان مرتبط با موضوع و با کمک ابزارهای مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته برای شناسایی دقیق این موارد استفاده خواهد نمود و درنهایت برای تدوین استراتژی‌های لازم در جهت بهبود وضعیت موجود از ابزار پرسشنامه به دست‌آمده در مرحله نخست استفاده می‌کند. لذا محقق قصد دارد در این پژوهش با استفاده ازنظر خبرگان شامل مدیران و کارشناسان ارشد ذی‌ربط نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید این نظام مورد شناسایی قرار می‌دهد و درنهایت استراتژی مناسب را برای بهبود عملکرد نظام برون‌سپاری ارائه می‌کند.

۱-۷- نحوه و ابزار گردآوری داده ها

روش جمع‌ آوری اطلاعات به دو طریق می‌دانی و کتابخانه‌ای است، زیرا درروش کتابخانه‌ای محقق بامطالعه متون علمی مربوط، تئوری‌ها و نظرات مرتبط با موضوع تحقیق را گردآوری می‌کند. تا در تدوین و طراحی سؤالات مصاحبه و پرسشنامه به کار برده شود؛ لذا در این پژوهش نیز از دودسته ابزار استفاده می‌شود. ابزار مصاحبه: جهت شناسایی اولیه نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت‌ها بر اساس دیدگاه خبرگان و سپس ابزار پرسشنامه محقق ساخته: برای اخذ نظریات خبرگان به صورت کتبی و اولویت‌بندی نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت‌ها برای تدوین استراتژی‌های نهایی. ضمناً شیوه نمره‌گذاری با مقیاس پنج‌درجه‌ای لیکرت (خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد) است، این سؤالات به ۴ مؤلفه فرصت‌ها، تهدیدها، قوت‌ها و ضعف‌ها تفکیک‌شده‌اند؛ به‌طوری‌که عوامل بیرونی(فرصت‌ها و تهدید‌ها) و عوامل درونی(قوت‌ها و ضعف‌ها) را تشکیل می‌دهند و نظریات و دیدگاه‌های خبرگان پیرامون این عوامل موردسنجش قرار خواهد گرفت.

۱-۷-۱- جامعه آماری و نمونه تحقیق

در هر بررسی آماری، جامعه، مجموعه عناصری است که می‌خواهیم درباره آن استنباطی به عمل‌آوریم و نمونه بخشی از جامعه تحت بررسی است که با روشی از پیش تعیین‌شده انتخاب می‌شود به قسمی که می‌توان از این بخش، با توجه به روش انتخاب، استنباط‌هایی درباره کل جامعه انجام داد (عمیدی، ۱۳۷۸:۳۵).

با عنایت به تعریف فوق جامعه آماری تحقیق شامل کلیه خبرگانی است که محقق برای شناسایی و سنجش عوامل داخلی و خارجی نظام برون سپاری شهرداری قم از آن ها استفاده می کند که تعداد آن ها در زمان انجام تحقیق ۳۰ نفر می‌باشد.

۱-۸- نحوه و ابزار تجزیه‌و تحلیل داده ها

برای تجزیه‌و تحلیل نتایج داده ها و ‌پاسخ‌گویی‌ به سؤالات تحقیق و یکسان‌سازی نظرات به دست‌آمده به روش دلفی، از ضریب توافقی کندال استفاده می‌شود که در این روش از آمار توصیفی برای تعیین میزان درصد فراوانی و مقایسه میانگین پاسخ به هر یک از شاخص‌ها تشکیل‌دهنده نقاط قوت، ضعف، فرصت، تهدید بهره‌برداری می‌گردد.سپس از نرم‌افزار SPSS به کمک آزمون فریدمن برای رتبه‌بندی پاسخ به سؤالات پیرامون نقاط قوت، ضعف، فرصت، تهدید استفاده خواهد شد.

۱-۹- قلمرو تحقیق

قلمرو تحقیق شامل قلمرو موضوعی، زمانی و مکانی است که به صورت زیر توضیح داده می‌شود.

۱-۹-۱- قلمرو موضوعی

قلمرو موضوعی موردمطالعه تحقیق در حوزه‌ آسیب‌شناسی سازمانی است و ازجمله آسیب‌شناسی برون‌سپاری وظایف سازمانی است ‌و کسانی که به عنوان مطلع ‌در زمینه برون‌سپاری در حوزه خدمات و وظایف در شهرداری می‌باشند مورد سؤال قرار می‌گیرند، متخصصان و صاحب‌نظران دانشگاهی با سوابق اجرایی- مشاوره‌ای، مدیران و کارشناسان ارشد خبره شهرداری قم در این خصوص به عنوان پانل دلفی محسوب می‌شوند.

۱-۹-۲- قلمرو زمانی

در برخی از موارد، محقق ممکن است بخواهد افراد یا پدیده‌ها را در چندین برهه زمانی به منظور پاسخ به یک پرسش پژوهشی موردبررسی قرار دهد. چنین بررسی‌هایی، بررسی‌های دوره‌ای نامیده می‌شوند؛ یعنی برای پاسخ به سؤال تحقیق داده ها ‌در مورد متغیر وابسته باید در چند برهه از زمان جمع‌ آوری شوند. بررسی مقطعی نوعی بررسی است که در آن داده های اطلاعاتی یک‌باره در طی یک دوره چندروزه یا چند هفته یا چند ماه به منظور پاسخ به پرسش یک پژوهش جمع‌ آوری می‌شود. چنین بررسی‌هایی، بررسی‌های مقطعی نامیده می‌شوند (نیومن^[۶]، ۲۰۰۵: ۱۴۸).

موضوع تحقیق حاضر و سؤال‌هایی که تحقیق در پی ‌پاسخ‌گویی‌ به آن است، گستره وسیعی از زمان را در برمی‌گیرد. تحقیق حاضر با تلاش برای یافتن مؤلفه‌ها و ابعاد و شاخص‌های اساسی در تدوین آسیب‌شناسی برون‌سپاری خدمات شهری در شهرداری قم می‌پردازد. جستجو و بررسی متون مربوط به ادبیات تحقیق و انجام مصاحبه های اکتشافی از اسفند سال ۱۳۹۲ شروع‌شده است ولی از جنبه جمع‌ آوری داده های می‌دانی، تحقیق حاضر نوعی بررسی پیمایشی (می‌دانی) است که در مقطع زمانی زمستان ۱۳۹۳ انجام‌گرفته است.

۱-۹-۳- قلمرو مکانی

تحقیق حاضر به لحاظ اینکه قصد دارد از تکنیک دلفی نقاط قوت و نقاط ضعف و تهدیدات و فرصت‌های نظام برون‌سپاری شهرداری قم را شناسایی و رتبه‌بندی نماید لذا می‌توان گفت قلمرو مکانی تحقیق در حوزه شهرداری قم قرار می‌گیرد.

۱-۱۰- واژگان کلیدی تحقیق

آسیب‌شناسی^[۷]:

تعریف نظری: آسیب‌شناسی نیازمند نگرشی سیستماتیک و منظم به‌کل فرایند است و هدف از آن تشخیص ماهیت و نوع مسئله‌ای است که بروز نموده و نیاز به حل دارد (ممی زاده، ۱۳۷۵: ۱۲۹).

تعریف کاربردی: با توجه به اینکه محقق قصد دارد نظام برون‌سپاری شهرداری قم را آسیب‌شناسی کند لذا در تحقیق حاضر منظور از آسیب‌شناسی شناسایی و کشف نقاط قوت، ضعف، تهدید و فرصت‌های فراروی نظام برون‌سپاری شهرداری قم می‌باشد.

عوامل درونی (نقاط قوت و ضعف)^[۸]:

تعریف نظری: در زمره فعالیت‌های قابل‌کنترل سازمان قرار می‌گیرند که سازمان آن‌ ها را به شیوه‌ای بسیار عالی یا بسیار ضعیف انجام می‌دهد. (پارسائیان و اعرابی،۳۶:۱۳۸۸)

تعریف عملیاتی: فعالیت‌های است که سازمان در آن زمینه دارای برتری (قوت) یا عدم برتری (ضعف) می‌باشد.

عوامل درونی (نقاط قوت)^[۹]:

تعریف نظری: عوامل قوت، عواملی هستند که نسبت به گذشته سازمان، نسبت به متوسط صنعت یا نسبت به رقبای آن برای سازمان مزیت به‌حساب آیند. نقاط قوت سازمان شامل مهارت‌ها و توانایی‌هایی است که سازمان را قادر می‌سازد استراتژی‌هایش را به‌درستی و به‌خوبی طراحی و اجرا کند. (اعرابی و همکاران،۱۳۸۷:۲۷)

تعریف کاربردی: عواملی است که سازمان نسبت به رقبای خود، ازنظر منابع برتری دارد.

عوامل درونی (نقاط ضعف)^[۱۰]: