این چهار بعد مطابق شکل۳-۲ مبنای تعریف بنگاه های چابک هستند. چابکی عبارتی جامع است که در تمامی زمینه-های فعالیت بنگاه از قبیل تولید، بازاریابی، طراحی، سازماندهی و افراد، نفوذ می­ کند. چابکی ترکیبی از محصولات فیزیکی، خدمات و اطلاعات است که با تغییر نیازمندی­های مشتری تغییر می­ کند(فتحیان،شیخ؛۱۳۸۸).

قابلیت ­های چابکی

قابلیت ­های چابکی ^[۹۴]، عبارت است از توانایی­هایی که باید در سازمان ایجاد شود تا سازمان از قدرت مورد نیاز برای پاسخگویی به تغییرات برخوردار باشد و عبارتند از)شریفی و ژانگ،۲۰۰۱):

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

تسلط بر تغییرات و عدم اطمینان
اغنای مشتری
همکاری جهت افزایش رقابت پذیری
ایجاد بنگاه چابک
اهرمی کردن اثر اطلاعات و افراد
ابعاد چابکی از دیدگاه نظام مند(فتحیان، شیخ؛۱۳۸۸)
قدرت پاسخگویی^[۹۵] :عبارت از توانایی شناخت تغییرات و پاسخ سریع به آنها است که شامل موارد زیر می­باشد:
احساس، درک و پیش بینی تغییرات؛
واکنش سریع و فوری به تغییر؛
ایجاد، اصلاح و بهبود تغییر.
شایستگی^[۹۶] :عبارت است از مجموعه وسیعی از توانایی­ها که بهره­وری فعالیت­ها را در جهت رسیدن به اهداف سازمان تأمین می­ کند. شایستگی شامل موارد زیر می باشد:
داشتن دیدگاه استراتژیک؛
فناوری­های مناسب سخت افزاری و نرم­افزاری؛
کیفیت محصول؛
اثربخشی هزینه؛
بالا بودن معرفی محصولات جدید؛
مدیریت تغییر؛
قابلیت دانش و شایستگی افراد؛
اثربخشی و کارایی عملیات؛
هماهنگی داخلی و خارجی؛
یکپارچه سازی
انعطاف پذیری^[۹۷]: عبارت است از توانایی تولید و ارائه محصولات گوناگون و دستیابی به اهداف مختلف با منابع و تجهیزات یکسان. انعطاف­پذیری در چهار حوزه زیر مد نظر می باشد:
انعطاف پذیری در حجم محصول؛
انعطاف پذیری در تنوع محصول؛
انعطاف پذیری سازمان؛
انعطاف پذیری افراد.
سرعت^[۹۸] : عبارت است از توانایی انجام دادن عملیات در کوتاه­ترین زمان ممکن که شامل:
سرعت عرضه محصولات جدید به بازار؛
تحویل سریع و بههنگام محصولات؛
و سرعت در زمان عملیات، می­باشد.
و در نهایت فراهم کننده­ های چابکی که عبارتند از سازمان، نیروی انسانی، تکنولوژی و نوآوری که در واقع به عنوان عوامل ایجادکننده چابکی در سازمان به حساب می­آیند.

بهبود قابلیت ­های چابکی در سازمان

در آینده و در حین رقابت در محیط رقابتی پویا، شرکت­ها و سازمان­ها باید به فکر توسعه قابلیت­ها و استفاده از چابکی به عنوان مزیت رقابتی باشند. یکی از مشکلات تمرکز بر بهبود چابکی، پویایی و نیز اقتضایی بودن قابلیتی است که از پیش توسط سازمان ذکر شده است. چابکی در اینجا به عنوان یک راه بی پایان از بهبود مستمر قلمداد می­ شود و از آن جا که هیچ طرحی برای اندازه گیری چابکی در ادبیات این تئوری ذکر نشده است، تعیین سطح خاصی از چابکی مورد نیاز دشوار است. در این راستا فوکورکا و فلیدنر(۱۹۹۸) بر اساس نظر ناکان(۱۹۸۶) و و نیز نظرات فردوس و دی میر(۱۹۹۰) مدلی را برای بهبود قابلیت چابکی طراحی نموده اند. این مدل حاکی از آن است که شرکت­هایی که بدون در نظر گرفتن سایر قابلیت ­های عملکردی بر بهبود چابکی تأکید می­ کنند، احتمالاً با شکست و ناکامی مواجه خواهند شد. مدل “تل ماسهای” شکل زیر که به نوعی مدل بسط یافتۀ فردوس و دی میر است به شرکت­ها و سازما­ن­ها پیشنهاد می­ کند که در آینده برای رقابت و پایداری بر بعد چابکی حساب ویژه ای باز کنند(فردوس و دی میر^[۹۹]،۱۹۹۰).
کارآیی در هزینه
چابکی
قابلیت
انعطاف­پذیری
کیفیت
مدل بهبود قابلیت چابکی(نیک­پور،برکم؛۱۳۹۱)
همانطوری که در نمودار مشخص است، بهبود کیفیت، پیش شرط ضروری برای بهبود و توسعه سایر قابلیت ­های رقابتی است. شرکت­ها و سازمان پس از دستیابی به سطح قابل قبولی از کیفیت، باید کماکان به فکر توسعه کیفیت باشند و در عین حال برنامه­ ها و راهکارهایی را برای بهبود قابلیت اطمینان تهیه نمایند. هنگامی که سطح قابل قبولی از قابلیت اطمینان به دست آمد در عین تداوم دو فعالیت قبل، سازمان­ها باید به انعطاف پذیری، پاسخگویی و قابلیت سازگاری روی آورند. مبتنی بر بهبود موفقیت آمیز در عرصه قابلیت ­های انعطاف پذیری، شرکت­ها و سازمان­ها می­توانند به سمت چابکی و چالاکی گام بردارند. به علاوه، تلاش­ های بهبود کیفیت، قابلیت اطمینان و انعطاف­پذیری می­باشد(همان).

ویژگی­های سازمان­های چابک

بطور خلاصه ویژگی­های این سازمان­ها عبارتند از:
مبتنی بودن بر اطلاعات
غیرمتمرکز است ولی از نظر فناوری شدیداً متمرکز عمل می کند؛
تمرکز فعالیت­های سازمان مجازی حول شایستگی­های منحصر به فرد آن است؛
انعطاف پذیر (قابلیت سازگاری داشتن) و چابک (سریع)ست؛
سرمایه گذاری­های آن بهینه بوده و هزینه های سربار در آن حذف می شود؛
خلاق، پویا، سازگار و همراه با ساختاری مجازی مبتنی بر کار گروهی است؛