۳- محدودیت لحاظ شده در سطر سوم نیز از مطالعات تجربی انجام شده در ایران ناشی می‌شود (تقی‌پور، ۱۳۷۷). با توجه به اینکه در ایران تامین مخارج دولت تا حدودی وابسته به درآمد و قیمت نفت است، تغییر ناگهانی قیمت نفت، پایه پولی را بدون توجه به سطح عمومی قیمت‌ها تغییر می‌دهد که تحت شرایط فوق سیاست پولی پیرو سیاست مالی می‌شود. لذا در این مطالعه فرض شده است که سیاست پولی به طور هم‌زمان به شوک‌های قیمت نفتی و مخارج دولت عکس‌العمل نشان می‌دهد. از سوی دیگر، فرض شده است که بانک مرکزی بلافاصله به تغییرات GDP، سطح قیمت‌ها، و متغیرهای بورس عکس‌العمل نشان نمی‌دهد.
سطرهای چهارم و پنجم، تعادل بازار داخلی کالاها را نشان می‌دهد؛
۴- در سطر چهارم فرض بر این است که در کوتاه‌مدت به دلیل وجود چسبندگی‌های اسمی، عرضه پول بر تولید ناخالص داخلی تاثیر نمی‌گذارد؛ به دلیل اینکه «تناوب تغییرات قیمت‌ها در اقتصاد ایران بالا است و به طور متوسط، هر شش ماه یک بار قیمت‌ها عوض می‌شود»، می‌توان نتیجه گرفت اقتصاد ایران دارای «چسبندگی ضعیف قیمت‌ها» است و بنابراین سیاست‌های انبساطی پولی و تزریق نقدینگی، حتی در کوتاه‌مدت هم توانایی اثرگذاری بر متغیرهای حقیقی مثل تولید و اشتغال را ندارد. بنابراین و بر اساس شواهد تجربی در اقتصاد ایران، آثار سیاست‌های پولی چه در کوتاه‌مدت و چه در بلندمدت، روی تغییرات قیمت‌ها و متغیرهای اسمی اقتصاد تخلیه می‌شود. لذا فرض می‌کنیم که تولید ناخالص داخلی در کوتاه‌مدت تحت تاثیر شوک‌های قیمت نفت و مخارج دولت، و همچنین شوک‌های مربوط به خود این متغیر قرار می‌گیرد. این رابطه به صورت زیر نوشته می‌شود:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

۵- در سطر پنجم فرض شده است که نرخ رشد سطح عمومی قیمت‌ها به طور هم‌زمان می‌تواند به تغییرات سیاست‌های پولی و مالی و تولید ناخالص داخلی عکس‌العمل نشان دهد. این فرض نیز با توجه به مطالعه معروف‌خانی (۱۳۷۷) بنا نهاده شده است که با توجه به آن رابطه بین سیاست‌های پولی و مالی در ایران یک طرفه بوده و از سمت سیاست‌های پولی و مالی به سمت تورم می‌باشد.
سطر ششم، عملکرد متقابل بورس را در مقابل تکانه‌های وارد شده در سطور قبل، به واسطه داخل کردن یک متغیر مهم منتسب به بورس یعنی شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران می‌سنجد؛
۶- سطر آخر (ششم) فرض می‌کند که متغیر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران می‌تواند به تمام شوک‌های پولی و مالی به طور هم‌زمان عکس‌العمل نشان دهد. این رابطه به صورت زیر نوشته می‌شود:
در واقع زنجیره توزیع اثرات تکانه‌ها، به این صورت است که یک تغییر ناگهانی قیمت نفت و یا تکانه نفتی، در ابتدا مخارج دولت و پایه پولی را تغییر می‌دهد و تغییر عرضه پول نیز سبب شکاف تولید شده و در نهایت شکاف تولید موجب تغییر قیمت‌های داخلی می‌گردد.
بنابراین بر مبنای محدودیت‌های کوتاه‌مدت فوق‌الذکر، روابط بین خطاهای پیش‌بینی (uها) و اجزای اخلال ساختاری یا تکانه‌های ساختاری (εها) را می‌توان به صورت یک‌جا، چنین نوشت:

۵-۹-۶- گام ششم: برآورد مدل SVAR

فرم تعدیل‌یافته VAR به صورت زیر نوشته می‌شود:
که در آن، می‌باشد و بردار مقادیر ثابت و ماتریس ضرایب چندجمله‌ای وقفه خودتوضیح^[۹۴] و بردار اجزاء اخلال فرم تعدیل‌یافته می‌باشد. با توجه به توضیحات فوق و متغیرهای تعریف شده، مدل خودرگرسیون برداری ساختاری SVAR به شرح زیر است:
بردار شامل جملات اخلال ساختاری است که در آن، شوک‌های قیمت نفت، شوک‌های مخارج دولت، شوک‌های نقدینگی، شوک‌های تولید ناخالص داخلی، شوک‌های تورمی و شوک‌های قیمت سهام می‌باشد.
بنابراین پس از تخمین مدل خودرگرسیون برداری ساختاری، با جایگذاری ضرایب در فرم ماتریسی فوق خواهیم داشت:
از آن جایی که ضرایب تخمین مدل خودرگرسیونی برداری قابل تفسیر نیستند، نتایج تفصیلی برآورد مدل توسط Eviews صرفا در پیوست ارائه شده‌اند و لذا در قسمت‌های بعدی بحث به بررسی توابع عکس‌العمل آنی و سپس تجزیه وایانس خطای پیش‌بینی متغیرها خواهیم پرداخت. بنابراین در اینجا فقط صورت کلی معادلات فوق‌الذکر به همراه ضرایب برآورد شده آنها ارائه می‌گردد:

۵-۱۰- توابع واکنش آنی (واکنش به ضربه)

“لوتکپل و رایمرس”^[۹۵] (۱۹۹۹) تجزیه و تحلیل واکنش به ضربه (تکانه) یا آنچه که آنها “ضریب فزاینده پویا” می‌نامند را ابزاری متداول برای بررسی و دست‌یابی به اطلاعات پیرامون تاثیرات میان متغیرها در الگوهای پویا می‌دانند. بر اساس نظر آنها، در تخمین‌های انجام گرفته توسط دستگاه معادلات و الگوهایی نظیر الگوی خودرگرسیون برداری، ضرایب و درصد توضیح‌دهندگی پارامترهای الگو اهمیت روش‌های تک‌معادله‌ای را ندارند. بلکه در تجزیه و تحلیل الگوی VAR بررسی تکانه‌ها ابزار ارزشمندی به شمار می‌رود. نظر به اینکه توابع واکنش به ضربه، مسیر زمانی تاثیر ضربه بر وضعیت‌های آتی یک سیستم پویا را اندازه‌گیری می‌کند، لذا به کمک آنها می‌توان آثار ضربه را بر متغیرها در الگوهای VAR مشاهده نمود.
در بحث واکنش به ضربه برای متغیرها فرض می‌شود که سیستم در تعادل قرار داشته و این تعادل در مبدا مختصات قرار دارد؛ به گونه‌ای که تمامی متغیرها در حالت تعادل برابر صفر هستند. آنگاه اثر تکانه (ضربه) یک‌باره به یک متغیر
، موقتی نامیده می‌شود که متغیر پس از گذشت چند دوره زمانی به مقدار تعادلی خود بازمی‌گردد؛ حال اگر این متغیر به صفر برنگردد و در مقدار تعادلی متفاوتی استقرار یابد، اثر ضربه دائمی نامیده می‌شود.
در اینجا خاطر نشان می‌گردد که میزان ضربه، یک انحراف معیار در نظر گرفته شده است. به عبارت دیگر، در بررسی عکس‌العمل آنی، اثر یک انحراف معیار تکانه متغیر روی متغیرهای دیگر تجزیه و تحلیل می‌شود.
الف- واکنش‌های آنی شاخص قیمت سهام نسبت به شوک‌های متغیرهای کلان اقتصادی:
اطلاعات جدول زیر بیانگر آن است که اگر یک تکانه یا تغییر ناگهانی به اندازه یک انحراف معیار در رشد قیمت نفت، رشد مخارج دولت، رشد نقدینگی، رشد تولید ناخالص داخلی و تورم ایجاد شود؛ اثر آن بر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران در دوره های بعد چگونه خواهد بود.

جدول ۵-۳: واکنش‌های آنی شاخص قیمت سهام نسبت به شوک‌های متغیرهای کلان اقتصادی

Response of GTEPIX to Structural One S.D. Innovations:

Period

Shock1

Shock2

Shock3

Shock4

Shock5

Shock6