فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول ۲-۱٫ خلاصه ای از سازگاری های فیزیولوژیکی حاصل از تمرینات مقاومتی………………………………..۲۲ جدول ۲-۲٫ پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………۲۷

جدول ۴-۱٫ توصیف ویژگی های آزمودنی ها…………………………………………………………………………………….۴۴

جدول ۴-۲٫ میانگین وانحراف استاندارد پیش آزمون متغیرهادرسه گروه……………………………………………….۴۴

جدول ۴-۳٫ میانگین و انحراف استاندارد پس آزمون متغیرها در سه گروه………………………………………………۴۵

جدول ۴-۴٫ نتایج آزمون کالموگروف- اسمیرنوف برای پیش آزمون متغیر های در سه گرو…………………….۴۶

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

جدول ۴-۵٫ نتایج آزمون کالموگراف اسمیرنوف برای پس آزمون متغیرهای سه گروه……………………………..۴۶

جدول ۴-۶٫ بررسی همگنی پیش آزمون در سه گروه اینتروال ، دایره ای و کنترل……………………………………۴۷

جدول ۴-۷٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال بر عملکرد توان هوازی فوتسالیست­های مبتدی ……….……..۴۸

جدول ۴-۸ . بررسی تأثیر تمرینات اینتروال بر عملکرد توان بی­هوازی فوتسالیست­های مبتدی…………………۴۹

جدول ۴-۹٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال بر چابکی فوتسالیست­های مبتدی………………………………………..۵۱

جدول ۴-۱۰٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال بر عملکرد ضربان قلب استراحت فوتسالیست­های مبتدی…… ۵۲

جدول ۴-۱۱٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال بر عملکرد ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست­های مبتدی.….. ۵۴

جدول ۴-۱۲٫ بررسی تأثیر تمرینات دایره­ای بر عملکرد توان هوازی فوتسالیست­های مبتدی……….……. ۵۵

جدول ۴-۱۳٫ بررسی تأثیر تمرینات دایره­ای بر عملکرد توان بی­هوازی فوتسالیست­های مبتدی………………..۵۶

جدول ۴-۱۴٫ بررسی تأثیر تمرینات دایره­ای بر چابکی فوتسالیست­های مبتدی………..……………… ۵۸

جدول ۴-۱۵٫ بررسی تأثیر تمرینات دایره­ای بر عملکرد ضربان قلب استراحت فوتسالیست­های مبتدی……….۵۹

جدول ۴-۱۶٫ بررسی تأثیر تمرینات دایره­ای بر عملکرد ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست­های مبتدی…… ۶۰

جدول ۴-۱۷٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد توان هوازی فوتسالیست­های مبتدی………۶۲

جدول ۴-۱۸٫ مقایسه تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد توان هوازی فوتسالیست­های مبتدی………۶۲

جدول ۴-۱۹٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد توان بی­هوازی فوتسالیست­های مبتدی…..۶۳

جدول ۴-۲۰٫ مقایسه تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد توان بی­هوازی فوتسالیست­های مبتدی…..۶۴

جدول ۴-۲۱٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد چابکی فوتسالیست­های مبتدی……………..۶۴

جدول ۴-۲۲٫ مقایسه تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد چابکی فوتسالیست­های مبتدی……………..۶۵

جدول ۴-۲۳٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد ضربان قلب استراحت فوتسالیست­های مبتدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۶

جدول ۴-۲۴٫ مقایسه تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد ضربان قلب استراحت فوتسالیست­های مبتدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۶

جدول ۴-۲۵٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست­های مبتدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۷

جدول ۴-۲۶٫ مقایسه تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست­های مبتدی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۸

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار۴-۱٫ مقایسه عملکرد توان هوازی فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات اینتروال و گروه کنترل… ۴۹

نمودار۴-۲٫ مقایسه عملکرد توان بی­هوازی فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات اینتروال و گروه کنترل ۵۰

نمودار۴-۳٫ مقایسه میزان چابکی فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات اینتروال و گروه کنترل……….۵۲

نمودار۴-۴٫ مقایسه عملکرد ضربان قلب استراحت فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات اینتروال و گروه .کنترل…………………………………………………………………………………………………………………………………………….۵۳

نمودار ۴-۵ مقایسه عملکرد ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات اینتروال و گروه کنترل…………………………………………………………………………………………………………………………………………۵۴

نمودار ۴-۶٫ مقایسه عملکرد توان هوازی فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات دایره­ای و گروه کنترل….۵۶

نمودار ۴-۷٫ مقایسه عملکرد توان بی­هوازی فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات دایره­ای و گروه کنترل………………………………………………………………………………………………………………………………………………۵۷

نمودار ۴-۸٫ مقایسه میزان چابکی فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات دایره­ای و گروه کنترل…………….۵۸

نمودار ۴-۹٫ مقایسه عملکرد ضربان قلب استراحت فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات دایره­ای و گروه کنترل…………………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۰

نمودار ۴-۱۰٫ مقایسه عملکرد ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات دایره­ای و گروه کنترل……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۱

فهرست شکل ها

عنوان صفحه

شکل۳-.۱نحوه اجرای دریبل و با حداکثر سرعت دویدن……………………………………………………………………….۳۲

شکل۳-۲٫ نحوه اجرای چابکی و شوت زدن………………………………………………………………………………………..۳۳

شکل۳- ۳٫ نحوه اجرای حداکثر سرعت دویدن و شوت زدن………………………………………………………………..۳۳

شکل۳-۴٫ پاس کاری و حداکثر سرعت دویدن…………………………………………………………………………………….۳۴

شکل۳-۵ . نحوه اجرای پرش رو یه بالا و درازنشست………………………………………………………………………… ۳۵

شکل۳-۶٫ نحوه اجرای پرش به پهلو و شنا سوئدی……………………………………………………………………… ……۳۵

شکل۳-۷٫ نحوه اجرای درازنشست عمودی (v) و پرش اسکات…………………………………………………………………..۳۶

شکل۳-۸٫ حرکت فیله کمر و رقص پا………………………………………………………………………………………………..۳۶

شکل۳-۹٫ نحوه اندازه گیری قد آزمودنی…………………………………………………………………………………………….۳۷

شکل۳-۱۰٫ نحوه اندازه گیری وزن بدن………………………………………………………………………………………………۳۸

شکل۳-۱۱٫نحوه اجرای آزمون یویو……………………………………………………………………………………………………۳۹

شکل۳-۱۲٫ نحوه اجرای آزمون رست…………………………………………………………………………………………………۳۹

شکل۳-۱۳٫نحوه اجرای آزمون چابکی ایلینوی……………………………………………………………………………………..۴۰

شکل۳-۱۴٫ نحوه اندازه گیری ضربان قلب استراحت……………………………………………………………………………۴۱

شکل۳-۱۵٫ نحوه اندازه گیری ضربان قلب ریکاوری در پله هاروارد…………………………………………………………………..۴۱

آثار تمرینات اینتروال و دایره ای با شدت بالا بر عملکرد توان هوازی ، بی هوازی ، چابکی و ضربان قلب استراحت و ریکاوری فوتسالیست های مبتدی

هومن روحانی

چکیده:

هدف پژوهش حاضر بررسی اثر تمرینات اینتروال و دایره ای با شدت بالا بر عملکرد توان هوازی ، توان بی هوازی ، چابکی و ضربان قلب استراحت و ریکاوری فوتسالیست های مبتدی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت در نیمسال اول تحصیلی ۹۳-۹۲ می باشد که حداقل ۲ سال سابقه شرکت در تیم های غیر حرفه ای داشتند . نمونه آماری پژوهش ۳۰ دانشجوی پسر ورزشکار مبتدی با میانگین قد ۷۵/۱ متر و وزن ۲۲/۷۲ کیلوگرم بودند که به صورت نمونه در دسترس و داوطلبانه انتخاب شدند . آزمودنی ها در ۲ روز در هفته به مدت ۱۲ جلسه به انجام تمرینات اینتروال با شدت ۹۰ درصد قدرت بیشینه و دایره ای با شدت ۷۵ درصد قدرت بیشینه و با فاصله زمانی ۷۲ ساعت پرداختند. سپس متغیر های وابسته پژوهش شامل توان هوازی ، توان بی هوازی ، چابکی ، ضربان قلب استراحت و ضربان قلب ریکاوری در قبل و پس از تمرینات اندازه گیری شد . تجزیه و تحلیل یافته ها با بهره گرفتن از آزمون کالمو گروف- اسمیرنوف ، تجزیه و تحلیل واریانس یک طرفه و با آزمون تعقیبی توکی در سطح معنی داری کمتر از ۰۵/۰ انجام گرفت. نتایج نشان داد که میزان توان بی هوازی در اینتروال ۸۴/۴۷±۱۴/۰۵ و در دایره ای ۱۴/۰۵ ±۴۷/۸۴ وات افزایش داشته است . میزان چابکی در اینتروال ۰/۵۵± ۳۵/۱۶ و در دایره ای ۵۶/۰± ۷۱/۱۶ ثانیه کاهش یافته است . میزان ضربان قلب استراحت در اینتروال ۴۵/۳± ۸۰/۶۵ و در دایره ای ۹۰/۴ ±۷۰/۶۸ کاهش یافته است . میزان ضربان قلب ریکاوری در اینتروال ۰۹/۴±۱۰/۱۱۷ و در دایره ای از ۳۵/۵ ±۶۰/۱۲۰ کاهش یافته است . این نتایج نشان داد تفاوت معناداری در دو گروه وجود نداشت . همچنین یافته های پژوهش نشان داد که توان هوازی در گروه اینتروال ۴۸/۱ ± ۳۲/۵۷ و در دایره ای ۰۴/۲ ± ۵۲/۵۵ میلی لیتر بر دقیقه بر کیلوگرم رسیده ، که نشان دهنده تفاوت معنادار در دو گروه می باشد( P ≤۰/۰۵ ). با توجه به یافته ها می توان چنین نتیجه گرفت که تمرینات اینتروال و دایره ای با شدت بالا می تواند موجب بهبود توان بی هوازی ، چابکی ، ضربان قلب استراحت و ضربان قلب ریکاوری شود . اما به نظر می رسد تمرینات اینتروال روش موثرتری نسبت به تمرینات دایره ای برای بالا بردن توان هوازی افراد باشد.

واژه های کلیدی : تمرینات اینتروال ،تمرینات دایره ای ، ضربان قلب

فصل اول

طرح تحقیق

۱-۱ مقدمه

چندین دهه تمرینات اینتروال باشدت بالا توسط نخبگان ورزشی مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال همچنان مورد توجه پژوهش گران باقی مانده است. این تمرینات به صورت حرکت در فواصل کوتاه که به طورتقریبی با حداکثر شدت فوق بیشینه انجام می شود. منظور از حداکثر شدت به عنوان یک درصد از سرعت به دست آمد درحداکثر توان هوازی VO _۲max ^[۱] گفته می شود. تحقیقات نشان داد که این تمرینات روش مؤثر و کار آمد در صرفه جویی زمان برای توسعه هوازی ورزشکاران در مقایسه با تمرینات استقامت سنتی می باشد. در حلقه باز تیم های ورزشی زمان آموزش غالباً محدود می باشد ، زیرا زمینه های جسمانی ، تاکتیکی و فنی متعدد نیاز به توجه در مدت زمان کم تمرین را خواستار می باشد(۱۲۱).

تمرینات مقاومتی در دو دهه گذشته از محبوبیت روبه گسترده ای در برابر دیگر روش های تمرینی برخوردار شده است. به ویژه اهمیت این موضوع زمانی بیشتر می شود که این نوع تمرینات در بهبود عملکرد قدرت عضلانی ، توان ، سرعت ، هیپرتروفی ، استقامت عضلانی ، عملکرد حرکتی ، تعادل و هماهنگی ورزشی افراد تاثیر مثبت بر جا می گذارد(۸۶). به طور معمول تمرینات مقاومتی در گذشته به عنوان (افزایش قدرت و هیپرتروفی عضلانی) در ورزشکاران بدن ساز مورد استفاده قرار می گرفت. با این حال در حال حاضر باید درک بهتری از مزایایی مرتبط با سلامت این نوع آموزش داشته باشیم. به طوری که در بین سازمان ملی بهداشت مانند (طب ورزش آمریکا^[۲] و انجمن قلب آمریکا^[۳] ) از محبوبیت قابل توجه ای برخوردار است (۱۰،۱۱). از طرفی برای اکثر جمعیت ها از جمله نوجوانان ، بزرگسالان سالم ، افراد مسن و جمعیت های بالینی مورد استفاده قرار می گیرد(۵۸).

فوتسال نسخه داخل سالن فوتبال می باشد که توسط فدراسیون بین المللی فوتبال (فیفا) به رسمیت شناخته شده است. این بازی با محبوبیت بالا در سراسر جهان از سال ۱۹۸۹ با حضور ۱۶ تیم ملی ، هر ۴ سال یکبار برگزار می شود. فوتسال به صورت ۵ به ۵ و با تعویض های نامحدود انجام می شود. به همین تبع این رشته ورزشی در بسیاری از تجزیه و تحلیل های حرکتی خواستار نیاز های جسمانی بالا می باشد(۳۸).

۱-۲٫بیان مسئله

فوتسال نوعی فوتبال داخل سالن می باشد که امروزه از محبوبیت رو به افزایش در میان افراد بر خوردار است با این حال تفاوت های میان این ورزش در زمان و محیط برگذاری آن وجود دارد به طوری که فوتبال در یک منطقه بزرگ و در دو زمان ۴۵ دقیقه ای اجرا شده در حالی که فوتسال در منطقه کوچک به مساحت (۴۰×۲۰) متر و با دو زمان ۲۰ دقیقه ای با شدت بالا تر اجرا می شود (۱۰۲) . از طرفی با تجزیه و تحلیل های انجام گرفته در مقادیر مسافت تحت پوشش ، فاصله و شدت های مختلف شباهت های این ورزش بیشتر شبیه به هندبال و بسکتبال است (۴۰). همچنین تحقیقات حاکی از آن است که فوتسال نسبت به سایر ورزش های از نیازهای بیشتری در حداکثر سرعت دویدن با شدت بالا و مکرر بر خوردار است (۲۸). برآورد ضربان قلب بازیکنان فوتسال دارای محدوده ۱۷۰ تا ۱۹۰ ضربه در دقیقه ثبت شده است (۱۰۲). یا به محدوده ۸۵ تا ۹۵ درصد از حداکثر ضربان قلب خود می رسد (۷۹). این در حالی است که ضربان قلب در طول مسابقات فوتبال که بین نیمه اول و دوم بین ۱۵۵ تا ۱۷۱ ضربه در دقیقه گزارش شده است(۱۰۲). ممکن است این شدت بدلیل متابولیسم بی هوازی بیشتر فوتسال نسبت به فوتبال باشد (۴۰). به همین دلیل نیازمند سهم مختلفی از سیستم های انرژی می باشد (۲۸ ). با توجه به مجمومه زمانی در بازی فوتسال ، متابولیسم غالب هوازی می باشد با این حال فعالیت های اصلی بازی شامل حرکات کوتاه مدت و شدت بالا که از طریق منابع بی هوازی حمایت می شود ( ۲۸،۱۱۲). در تجزیه و تحلیل های انجام گرفته در حرکات ورزشی تیم ها نشان داده که لحظات تعیین کننده در یک بازی اغلب کوتاه مدت و با شدت سرعت بالا در طیف وسیعی از ۱۰تا ۳۰ متر یا مدت ۲ تا ۴ ثانیه می باشد ( ۱۱۲). علاوه بر این ، اخیرا مطالعه انجام گرفته نشان داد که بازیکنان حرفه ای فوتسال در طول مسابقه واقعی ۵ تا ۱۲ درصد از زمان بازی را با سرعت بالا تر از ۱۵ کیلومتر در ساعت می دوند (۲۸). همین دلیل باعث تمرکز بیشتر محققان برای بالا بردن ظرفیت هوازی و بی هوازی ورزشکاران شده است (۱۰۲ ). بسیاری از مطالعات قبلی گزارش کردند که ظرفیت هوازی و توان بی هوازی را می توان با برنامه های آموزشی طراحی شده با سرعت ، بهبود بخشید این در حالی است که این ورزشکاران به صورت سنتی آموزش داده شده بودند و از آموزش های مختلف در حال دویدن بدون توپ بهره برده اند (۱۰۶). بوچینیت و همکاران^[۴] و گابت^[۵] اظهار داشتن تفاوت معنی داری بین آموزش های مبتنی بر مهارت ورزشی و سنتی از لحاظ سرعت و ظرفیت هوازی وجود دارد (۳۴،۶۳ ). مطالعات دیگر به توسعه هر دو مهارت مبتنی بر آموزش و سنتی برای توسعه مهارت فنی و عملکرد جسمانی توصیه شده است ( ۶۲،۶۵). مهارت های مبتنی بر آموزش به طور فزآینده به عنوان روشی از تمرینات و وسیله ای برای بهبود عملکرد سطح مهارت های مبتنی برآموزش و شبیه ساز ی الگوهای حرکتی تیم های ورزشی در شرایط رقابتی و تحت فشار خستگی در آمده است ( ۶۴).

آموزش دایره ای نیز ترکیبی از تمرینات بی هوازی است که برای رسیدن به شرایط قلبی و عروقی مناسب به

صورت متوالی انجام می گیرد(۷۴ ). این تمرینات به دلیل بارهای سبکتر اجرا متداول ترین روش برای صرف جویی در زمان آموزش ، مورد استفاده قرار می گیرد (۷۴ ). پنج عنصر مشترک برای رسیدن به تناسب اندام در هر ورزشکار شامل سرعت ، انعطاف پذیری ، مهارت ، استقامت و قدرت می باشد ، ورزشکاران نخبه اساس موفقیت خود را توسعه جز به جز این عوامل با سرعت بخشیدن در فواصل کوتاه برای آماده سازی رقابت های ورزشی می دانند (۲۴ ).تمرینات با سرعت بالا نیازمند طراحی فعالیت های با حداکثر سرعت دویدن ، شتاب و چابکی می باشد (۹۳ ). توانایی چابکی به معنای توقف ، شروع و حرکت به سمت های مختلف می باشد (۷۴ ). حرکات تکراری به تمریناتی گفته می شود که در کمک به عضلات خاص بدن برای جلوگیری از خستگی مسابقات از اهمیت زیادی در برنامه تمرینی ورزشکاران برخوردار است (۷۴ ). دویدن با سرعت بالا تابعی از فرکانس در گام های بلند برداشتن ، استقامت و سرعت که به صورت بازده جنبشی است ، این توانایی جسمانی تحت تاثیر قدرت ، انعطاف پذیری و سیستم عصبی قرار دارد (۷۴ ). روش های آموزشی برای بهبود عملکرد حداکثر سرعت دویدن به طور معمول شامل تمرینات عمومی ( هیپرتروفی که هدف از آن فعال سازی نورونی) سرعت خاص (سرعت ، قدرت ) و حرکات خاص ( تمرینات مربوط به حداکثر سرعت دویدن) و آموزش قدرت می باشد (۷۴). با این حال اثرات دستکاری وسرعت بخشیدن به تمرینات مقاومتی که برای رسیدن به حد قابل قبول گسترش قدرت ( به عنوان مثال تا ۸۰ درصد توسعه قدرت و تا ۶۰درصد توسعه استقامت عضلانی) کمتر شناخته شده است ، به ویژه هنگامی این موضوع مهم می شود که سرعت در طول تمرینات کاهش می یابد (۷۴). همچنین در خصوص تمرینات اینتروال این نکته قابل اهمیت است که اختلاف دو روش سنتی و مبتنی بر آموزش به طور قطع ثابت نشده است به طوری که بوچنیت وهمکاران و گاباته از طریق پژوهش های انجام گرفته نشان دادند تفاوت معنی داری بین این دو مهارت در توسعه سرعت و ظرفیت هوازی وجود دارد(۳۴،۶۳). سایر مطالعات توسعه هر دو مهارت های فنی و عملکرد جسمانی توصیه شده است (۶۲،۶۵). عوامل موفقیت یک ورزشکار در ورزش های گروهی بر قراری تعامل با توپ در شدت های بالا است ، اساس علمی برای این تغییرات و چگونگی عملکرد جسمانی آن نا مشخص می باشد(۱۰۲). در این فصل پس ازبررسی بیان مسئله ضروریت اهمیت تحقیق درباره شیوه های تمرینات اینتروال و دایره ای ، اهداف و فرضیات پژوهش مورد بازنگری قرار می گیرد. در ادامه فصل محدودیت ها و روش پژوهش بیان خواهدشد، تعریف واژه های تحقیق آخرین بخش این فصل را به خود اختصاص می دهد.

۱-۳٫ اهمیت و ضرورت تحقیق

تمرینات اینتروال با شدت بالا توسط ورزشکاران نخبه برای دهه ها مورد استفاده قرار گرفته است . با این حال این روش تمرینی همچنان نیازمند تحقیقات بیشتر است . این تمرینات شامل حرکات در فواصل کوتاه که به طور تقریبی با حداکثر شدت بیشینه اجرا می شود .شدت اجرای این تمرینات یک درصد از سرعت بدست آمده در حداکثر توان هوازی هر آزمودنی مورد محاسبه قرار می گیرد . تحقیقات نشان داده که تمرینات اینتروال با شدت بالا در مقایسه با تمرینات استقامتی روشی موثر برای توسعه توان هوازی و بی هوازی می باشد. معمولا بدلیل غیر قابل پیش بینی بودن حرکات در تیم های ورزشی نیاز به توجه در زمینه های جسمانی ، تاکتیکی و فنی متعدد زمان آموزش محدود و ناکافی است (۱۲۱). استراتژی تمرینات مبتنی بر آموزش مدت هاست که توسط مربیان ورزشی برای رسیدن به اهداف جسمانی ، فیزیولوژیکی و فنی بازیکنان فوتسال مورد استفاده قرار گرفته است با این حال مبنای علمی بر تاثیرات چنین تمریناتی در اجرای بازیکنان مشخص نشده است . عملکردهای بی هوازی به طور عمده به نوع بافت عضلانی و ظرفیت آنزیم های گلیکولتیک عضله اسکلتی بستگی دارد و در برگیرنده صفات ژنتیکی افراد است . همچنین پتانسیل های آموزشی همیشه باید در نظر گرفته شود ، به طوری که بهبود در عملکرد بی هوازی با توجه به شدت تمرینات در توانایی تکرار ممکن است متفاوت باشد (۱۱۱،۷۰). مدبو و بورکس^[۶] نشان دادند که با انجام تمرینات متناوب می توان عملکرد بی هوازی افراد را افزایش داد و به این توافق رسیدن که با بالا بردن شدت تمرینات متناوب می توان اثرات قابل توجه تری در عملکرد افراد به وجود آورد (۹۷،۱۰۰). فعالیت آنزیم های عضلانی در عملکرد بی هوازی با شدت بالا و یا حداکثری تمرینات ارتباط دارد . پارا و همکاران^[۷] نشان دادند که تمرینات با شدت بالا به مدت شش هفته فعالیت آنزیم های عضلانی را افزایش داده است (۱۰۴). تاباته و همکاران^[۸] نشان دادند که تمرینات با شدت بالا به مدت شش هفته منجر به افزایش قابل توجه ای در _max VO₂ شده است(۱۱۹). در مطالعات دیگر دوپونت وهمکاران^[۹] نشان دادند انجام تمرینات با شدت بالا در طول فصل می تواند حداکثر سرعت هوازی را تا ۱۸ درصد افزایش دهد (۴۹). این توضیحات نشان داد که هر دو فرایند هوازی و بی هوازی در انجام تمرینات با شدت بالا نیازمند دستگاه گیلکوژن و آدنوزین تری فسفات می باشد (۱۰۰).

در حال حاضر تمرینات مقاومتی به عنوان فرم محبوبی از طرف کالج طب ورزشی آمریکا و انجمن قلب امریکا در برابر روش های دیگر ( به عنوان مثال : هوازی و انعطاف پذیری ) برای بهبود سلامت و عملکرد افراد ارائه شده است (۱۹،۵۲ ). از طرفی نوع دیگری آموزش که ممکن است در بهبود قدرت و در آماده سازی ورزشکاران برای رقابت های ورزشی موثر باشد تمرینات دایره ای است ، در این تمرینات ورزشکاران با انجام یک تمرین در هر ایستگاه به ایستگاه های بعدی حرکت می کنند (۶۰). از طرفی بسیاری از رشته های تیمی به دلیل ماهیت های مختلف و متغییر های تصادفی شان نیازمند تمرکز و توجه به بررسی این نکات فنی و پایه در عملکرد به این گونه آموزش هستند (۱۰۵). تمرینات دایره ای با توجه به زمان محدود و اقتصادی بودن می تواند در بهبود قدرت ، نیرو و سیستم های قلبی و تنفسی زمینه لازم برای ترکیبی از مقاومت ، سرعت و زمان استراحت را ایجاد کند( ۳۹). تمرینات دایره ای نشان داده که در بهبود قدرت بسیار مناسب بوده و آثار کمتری در استقامت قلبی و تنفسی جوانان و افراد سالم داشته است ، مطالعات انجام گرفته در همین خصوص نشان داد تغییرات VO _۲max در افراد ۲۵ تا ۳۲ درصد و ضربان قلب بیشینه ۵۸ تا ۶۷ درصد در طول تمرینات دایره ای بهبود یافته و تعداد ضربان قلب و فشار خون در طول تمرینات دایره ای در آزمون های تردمیل کمتر شده است (۴۶). همچنین در یک مطالعه ده هفته ای که توسط گمبل وهمکاران^[۱۰] انجام گرفت نشان داد که مزایایی تمرینات دایره ای که ۲ روز در هفته انجام می گرفت تغییرات مهمی در انعطاف پذیری ، درازنشست پرش های در جا ، حداکثر اکسیژن مصرفی و آستانه بی هوازی افراد به وجود آورده است . (۶۵) . تحقیقات نشان داده مجموعه های متعدد نسبت به مجموعه های واحد برای توسعه حداکثر قدرت ایجاد شده مفید است. با این حال دست آورده ها بدست آمده در شدت های مختلف مقاومت حداکثری ممکن است بر روی توانایی های هر فرد در تطبیق و تداوم تکرارها در طول هر مجموعه متوالی متفاوت باشد (۴۷ ).

با توجه به این موارد به نظر می رسد هنوز پاسخ دقیقی به این پرسش که کدام شیوه از تمرینات اینتروال و دایره ای با شدت بالا می تواند برای بهبود در اجرای ورزشکاران در اولویت باشد نامشخص است . اما همیشه مربیان و ورزشکاران با این چالش روبه رو هستند که کدام شیوه از تمرینات می تواند اثر بهتری در اجرای ورزشی آنها داشته باشد . از طرفی روش های دایره ای با توجه به ساختار تمرینی خود کمتر مورد توجه ورزشکاران فوتسالیت قرار گرفته است ، در همین راستا این تحقیق با بررسی آثار تمرینات اینتروال ودایره ای باشدت بالا قصد دارد به عملکرد توان هوازی ، بی هوازی ، چابکی ، ضربان قلب استراحت وضربان قلب ریکاوری ورزشکاران مبتدی بپردازد .

۱-۴٫ اهداف پژوهش

۱-۴-۱ . هدف کلی این پژوهش بررسی آثار تمرینات اینتروال ودایره ای باشدت بالا بر عملکرد توان هوازی ، توان بی هوازی ، چابکی ، ضربان قلب استراحت ، ضربان قلب ریکاوری بود.

۱-۴-۲٫ اهداف اختصاصی این تحقیق عبارت بوداز:

۱)تاثیر تمرینات اینتروال با شدت بالا بر شاخص های منتخب آمادگی جسمانی شامل ( توان هوازی ، توان بی هوازی ، چابکی ) فوتسالیست های مبتدی

.۲) تاثیر تمرینات اینتروال با شدت بالا بر عملکرد ضربان قلب استراحتی و ریکاوری فوتسالیست های مبتدی.

۳) تاثیر تمرینات دایره ای با شدت بالا بر شاخص های منتخب آمادگی جسمانی شامل ( توان هوازی، توان بی هوازی ، چابکی) فوتسالیت های مبتدی.

۴) تاثیر تمرینات دایره ای با شدت بالا بر عملکرد ضربان قلب استراحتی و ریکاوری فوتسالیست های مبتدی.

۵) مقایسه دو روش تمرینات اینتروال و دایر ه ای با شدت بالا بر شاخص های ( توان هوازی ، توان بی هوازی ، چابکی ، ضربان قلب استراحت و ضربان قلب ریکاوری) فوتسالیست های مبتدی

۱-۵٫ فرضیه های پژوهش عبارت بودند از:

۱) تمرینات اینتروال با شدت بالا بر توان هوازی فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۲) تمرینات اینتروال با شدت بالا بر توان بی هوازی فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد .

۳) تمرینات اینتروال با شدت بالا بر چابکی فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۴) تمرینات اینتروال با شدت بالا بر ضربان قلب استراحتی فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۵) تمرینات اینتروال باشدت بالا بر ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۶) تمرینات دایره ای باشدت بالا بر توان هوازی فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۷) تمرینات دایره ای با شدت بالا بر توان بی هوازی فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۸) تمرینات دایره ای با شدت بالا بر چابکی فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۹) تمرینات دایره ای با شدت بالا بر ضربان قلب استراحتی فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۱۰) تمرینات دایره ای با شدت بالا بر عملکرد ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۱۱) بین تاثیر تمرینات اینتروال با شدت بالا با تمرینات دایره ای با شدت بالا بر توان هوازی فوتسالیست های مبتدی اختلاف معنی داری وجود دارد.

۱۲) بین تاثیر تمرینات اینتروال با شدت بالا با تمرینات دایره ای با شدت بالا بر توان بی هوازی فوتسالیست های مبتدی اختلاف معنی داری وجود دارد.

۱۳) بین تاثیر تمرینات اینتروال با شدت بالا با تمرینات دایره ای با شدت بالا بر چابکی فوتسالیست های مبتدی اختلاف معنی داری وجود دارد.

۱۴) بین تاثیر تمرینات اینتروال با شدت بالا با تمرینات دایره ای با شدت بالا بر ضربان قلب استراحت فوتسالیست های مبتدی اختلاف معنی داری وجود دارد.

۱۵) بین تاثیر تمرینات اینتروال با شدت بالا با تمرینات دایره ای با شدت بالا بر ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست های مبتدی اختلاف معنی داری وجود دارد.

۱-۶٫ محدودیت های پژوهش

۱-۶-۱٫ محدودیت های قابل کنترل

1. شرکت کنندگان درسنین ۱۸ تا سال۳۰ بودند.
2. آزمودنی ها از مواد انرژی زا و مکمل استفاده نکرده اند.
3. آزمودنی ها ۷۲ ساعت قبل از آزمون هیچ فعالیت سنگین انجام نداده بودند.
4. آزمودنی ها سابقه هیچ آسیب شدید یا بیماری مفصلی را نداشتند.

۱-۶-۲٫ محدودیت های غیر قابل کنترل

1. عدم کنترل شرایط روانی آزمودنی ها در زمان آزمون

۱-۷٫پیش فرض ها

1. در آزمون هایی که حداکثر تلاش مورد نیاز بود، آزمودنی ها تمام توان خود را به کار بردند.
2. تمرینات ورزشی اینتروال و دایره ای بر عوامل آمادگی جسمانی موثر است.
3. تمرینات ورزشی اینتروال و دایره ای بر عملکرد ضربان قلب استراحتی و ریکاوری موثر است.

۱-۸ . تعریف واژه ها

تمرینات اینتروال با شدت بالا: این نوع از تمرینات در جلسات ورزشی با شدت بالا (بیشتر از ۹۰% حداکثر ضربان قلب یا_max VO₂ ) که شامل دوره های جدا از هم و با زمان استراحت بین حرکات و ست ها همراه است. استفاده اصلی آن برای سالهای زیادی به وسیله ورزشکاران نخبه بوده است. تمرینات با شدت بالا ^[۱۱] در سالهای اخیر مورد توجه زیادی در جامعه علمی قرار گرفته و به عنوان یک فرم جایگزین تمرینات استقامتی مورد استفاده قرار می گیرد( ۶۸) . در پژوهش حاضر تمرینات هفته ای ۲ جلسه انجام شده و تعداد کل جلسات ۱۲ جلسه برنامه ریزی شده است.

تمرینات دایره ای: تمرینات دایره ای توسط ری مورگان و جت اندرسون^[۱۲] در سال ۱۹۵۳ در دانشگاه لیدز انگلستان توسعه داده شد. تمرینات دایره ای به تعداد از حرکات که با دقت انتخاب شده که به صورت متوالی در یک فرمت که شامل ۸ تا ۱۲ ایستگاه می باشد ، این عدد ممکن است با توجه به طراحی برنامه متفاوت باشد. هر شرکت کننده باکمی استراحت بین (۱۵ تا ۳۰ ثانیه ) و یا بدون استراحت از یک ایستگاه با ایستگاه بعدی می رود و در هر ایستگاه با انجام (۱۵ تا ۴۵ ثانیه) و با انجام ۸ تا ۲۰ تکرار مقاومتی را درحدود ۴۰ تا ۶۰ درصد یک تکرار انجام می دهد ، این برنامه ممکن است با ماشین های ورزشی ، وزنه دستی ، مقاومت الاستیک ، ورزشهای سبک بدون وسیله و یا ترکیبی از حالت ها صورت بگیرد(۳۳ ) . در پژوهش حاضر تمرینات در ۸ ایستگاه انجام گرفت در هر ایستگاه ۱۵ ثانیه فعالیت بعد از آن ۴۰ تا ۶۰ ثانیه استراحت و برنامه در ۳ ست با استراحت ۱۰ دقیقه ای همراه بود(۷۴).

توان هوازی^[۱۳]: حداکثر اکسیژن مصرف ( توان هوازی ، ظرفیت عملکردی هوازی و VO _۲max) گفته می شود. و به عنوان معیار تناسب قلبی وتنفسی مورد استفاده قرار می گیرد . VO _۲maxرا معمولا در شریط نسبی به عنوان میلی لیتر اکسیژن مصرف شده در هر کیلو گرم از وزن بدن در دقیقه محاسبه می کنند (۸۷) .

توان بی هوازی^[۱۴]: ظرفیت بی هوازی توانایی بازسازی ^[۱۵] ATP از منابع میتوکندریایی که بیانگر یک ظرفیت و در نتیجه مقدار معینی از انرژی در یک فرد را نشان می دهد ، این نوع فعالیت دارای شدت زیاد و مدت کم می باشد (۲).

چابکی^[۱۶] : توانایی تغییر موقعیت موثر بدن و ادغام با مهارت های از قبیل تعادل ، هماهنگی ، سرعت ، انعطاف پذیری ، قدرت و استقامت می باشد ، چابکی به عنوان یک جنبش سریع کل بدن یا تغییر سرعت یا جهت در پاسخ به محرک تعریف شده است (۷ ).

ضربان قلب استراحت^[۱۷] : میانگین ضربان قلب بین ۶۰ تا ۸۰ ضربه در دقیقه است ،ضربان قلب استراحت در افراد میانسال غیر ورزشکار و افراد بی تحرک ممکن است از ۱۰۰ ضربه در دقیقه تجاوز کند و طبق گزارشات تحقیقی ضربان قلب قهرمانان رشته های استقامتی در حال استراحت بین ۲۸ تا ۴۰ ضربه در دقیقه می باشد ضربان قلب در حالت استراحت معولا ۱۵ تا ۲۰ ضربه کمتر از حالت معمولی می باشد(۱۳) .

ضربان قلب دوره بازیافت ^[۱۸]: میزان حداکثر کاهش در ضربان قلب هنگام آزمون ورزش در یک تا دو دقیقه اول دوره بازیافت فعال است . HRR شاخص مناسبی از میزان تون واگی بوده که با سلامتی و آمادگی قلب و عروق در ارتباط است . پژوهش ها نشان می دهد، کاهش ۱۲ ضربه ایی در HRR در دقیقه اول دوره بازیافت فعال ، موجب کاهش میزان مرگ و میر بیماران قلبی – عروقی می شود (۹۶).

فصل دوم

مبانی نظری و پیشینه تحقیق

۲-۱٫مقدمه

فوتسال نوعی فوتبال داخل سالن که به صورت ۵ نفره انجام می گیرد و توسط فدراسیون جهانی فوتبال تأیید شده است. جام جهانی فوتسال در سال ۲۰۰۸ نشان داد که بیش از دو میلیون بازیکن (زن و مرد ) در سراسر جهان به صورت حرفه ای این ورزش را انجام می دهند که با توجه به نو ظهور بودن آن دارای سریع ترین افزایش جذب ورزشکار را در دنیا دارا می باشد(۵۶). فوتسال با ساختاری متناوب نیازمند مهارت های فنی ، تاکتیکی و نیازهای جسمانی بالا می باشد(۷۸). تجزیه و تحلیل های انجام گرفته در فوتسال نشان داد که نیازهای حرکتی هر ۲۸/۳ ثانیه با یک فعالیت با شدت بالا همراه است(۴۰). باربارا آلوارز و همکاران^[۱۹] نشان دادند که هر ۲۳ ثانیه یک فعالیت با شدت بالا انجام می گیرد که درطول مسابقه رقابتی ۲۶% از زمان کل بازی را تحت پوشش قرار می دهد(۲۸). مطالعات اخیر نشان داد که بازیکنان فوتسال در بازی واقعی ۵ تا ۱۲% از فعالیت های درون زمین را با سرعتی بالاتر از ۱۵ کیلومتر در ساعت انجام می دهند(۲۸). تمرینات اینتروال با شدت بالا با توجه به موفقیت های جسمانی و فیزیولوژیکی که در عملکرد افراد آموزش دیده و آموزش ندیده بدست آورده ، به عنوان یک فرم محبوب میان مربیان و پژوهشگران ورزشی مورد توجه قرار گرفته است. به صورت کلی تمرینات اینتروال با شدت بالا تمریناتی را شامل می شود که با تلاش همه جانبه در شدت نزدیک به VO _۲max اوج برای چند ثانیه اجرا شده و بلافاصله پس از چند دقیقه استراحت و یا ورزش با شدت کم، در چندین توالی در طول جلسه تمرینی تکرار شده است. همچنین باید این موضوع درنظر گرفت که این روش آموزشی تا حد زیادی سیستم های فیزیولوژیکی و نیازهای استقامتی افراد را در یک جلسه و در زمان نسبتاً کوتاه برآورد می کند(۶۸،۹۱ ).

بهبود در عملکرد ورزشی یا میزان عملکرد و فواید سلامتی در تمرینات مقاومتی به عملکرد اولیه و سلامت فردی بستگی دارد ، این عوامل از قبیل: قابلیت های عملکردی ، سن، وضعیت تغذیه ای ، عوامل رفتاری ، و عوامل فردی از مهم ترین عوامل تأثیر گذار می باشد(۴۷ ) . ورزش مقاومتی در تعاریف نشان دهنده افزایش عضلات اسکلتی و در نتیجه رشد عضلانی و قدرت گفته می شود( ۴۴) . پیشرفت در تمرینات مقاومتی یک فرایند پویا است که نیاز به یک فرایند درست تمرینی ، ارزیابی پیشرفت تمرین و توسعه دقیق از اهداف مورد نظر را خواستار می باشد. برنامه آموزشی بسیار خاص به نوع هماهنگی در طراحی تمرینات مقاومتی برای افزایش قدرت ، توان و استقامت عضلانی موضعی موثر است ، که این سازگارهای باعث می شود نیازهای فردی و اهداف تمرین برآورده شود(۸۳،۸۴،۸۵ ).

در این فصل پس از بررسی مبانی نظری تحقیق ، بررسی آثار فیزیولوژیکی و شیوه های مختلف تمرینات اینتروال و دایره ای می پردازد ، در انتهای پژوهش پیشینه تحقیق مورد توجه قرار می گیرد.

۲-۲٫ مبانی نظری

امروزه آموزش تمرینات اینتروال را می توان به عنوان یک روش متناوب با حملات کوتاه که با شدت بالا و دوره بهبودی کوتاه مدت معرفی کرد(۱۱۰). مزایایی تمرینات اینتروال این است که به ورزشکاران اجازه می دهد سخت ، سریع تر، بدون فشار و بیش تمرینی فاکتورهای فیزیولوژی از قبیل سرعت و قدرت را افزایش دهند. از آنجایی که اکثر ورزشهای رقابتی نیاز به بالا بردن عواملی چون :

1. حداکثر توان هوازی بالا
2. توانایی بالا نگه داشتن_max VO₂ به صورت پایدار
3. توان خروجی و یا (سرعت در آستانه لاکتات)
4. توانایی مقاومت در برابر سرعت مطلق و قدرت خروجی و یا مقاومت در برابر شاخص خستگی عضلانی
5. استفاده از روش اقتصادی در زمان
6. توانایی استفاده از چربی بدن به عنوان سوخت پایدار در طول تمرین

از عوامل وخصوصیاتی است که باعث می شود با بهره گیری از تمرینات اینتروال این نیازها را به صورت کامل پوشش داد(۱۲۶).

تمرینات مقاومتی بیش از ۲۵ سال است که از محبوبیت فراوانی در نزد مربیان ورزشی قرار گرفته ، تحقیقات گسترده نشان داده است نه تنها تمرینات مقاومتی روش مؤثری بر عملکرد عصبی عضلانی بلکه به همان اندازه در حفظ و بهبود سلامت فرد مؤثر می باشد. با این حال طراحی تمرینات مقاومتی دارای یک فرایند پیچیده است که شامل متغیرها، برنامه های حاد و اصول کلیدی می باشد. اثر بخشی یک برنامه مقاومتی برای رسیدن به نتیجه خاص، نیازمند: استقامت عضلانی، هیپرتروفی و حداکثر استقامت یا قدرت می باشد. و دستکاری متغیرهای برنامه ها نیازمند:

1. حرکت عضلانی
2. بارگیری وحجم
3. انتخاب ورزش و ترتیب حرکات
4. دوره استراحت
5. سرعت تکرار
6. فرکانس

می باشد. این عوامل درنهایت باعث تحریک در سیستم های عصبی عضلانی، غددی عصبی و عضلانی اسکلتی و انطباق با ورزش های حاد و مزمن می شود(۱۱۶).

۲-۲-۱٫نیازهای فیزیولوژیکی فوتسال

فوتسال (نام رسمی فوتبال ۵ نفره داخل سالن ) که در سال ۱۹۳۰ معرفی شد . این بازی اجازه می دهد ورزشکاران فوتبال را در فضایی محدود تر انجام دهند و به همین علت در سال های اخیر افزایش چشمگیر در لیگ های حرفه ای و آماتور مردان و زنان داشته است ، سازمان دهی و نظارت آن توسط فدراسیون بین المللی فیفا می باشد. با این حال از نظر ساختار حرکتی به ورزش های هاکی ، بسکتبال و هندبال شباهت دارد(۲۸) . فوتسال ورزشی است که نیازمند خواسته های فیزیکی بالا برای انجام فعالیت های فیزیکی ، فنی و تاکتیکی می باشد. زمین بازی فوتسال به مانند هندبال دارای ابعاد ۲۰×۴ و دروازه های آن ۲×۳ می باشد (۳۸). همانطور که بسکتبال به دو نیمه۲۰ دقیقه ای تقسیم شده، فوتسال نیز این گونه می باشد و این موضوع یکی از تمایز های آن با فوتبال است ، این در حالی است که زمان برای برخی از رویدادهای بازی متوقف می شود و معمولا این بدان معناست که بازی طول می کشد و در اکثر مواقع ۷۵ تا ۸۵ درصد طولانی تر از برنامه ریزی انجام شده در ۴۰ دقیقه می باشد. این عامل با توجه به فرصت های داده شده در هر بازی متفاوت است . قوانین اجازه می دهد زمان بازی برای استراحت ، ضربات پنالتی ، مرتب کردن زمین بازی ، آسیب دیدگی ها و مراقبت های پزشکی متوقف شود . برای هر تیم یک دقیقه در خواست استراحت در هر نیمه تعبیه شده ، یک استراحت ۱۰ دقیقه ای نیز بین دو نیمه وجود دارد(۲۸) . یک تیم متشکل از پنچ بازیکن ( چهار نفر بازیکن و یک دروازبان ) با تعویظ های نامحدود همراه است ، به طوری که شدت و ریتم بازی بسیار بالا است و کاهش در شدت بازی بسیار ناچیز است (۴۱). حداکثر تعداد بازیکنان در تیم های ملی برای هر بازی ۱۲ نفر (۱۰ بازیکن و ۲ دروازبان ) می باشد . هر بازی توسط ۲ داور ویک کمک داور اداره می شود . یکی از روش های تاکتیکی در فوتسال مسدود کردن حمله حریف به مانند بسکتبال و حرکت چرخشی در زمین به مانند هاکی روی یخ می باشد . بسیاری از محققان برای ارزیابی خواسته های رقابتی این رشته ورزشی از هر دو شاخص عملکردی داخلی و خارجی استفاده کرده اند (۱۰۱،۴۱). تجزیه و تحلیل های زمان حرکتی در فوتسال به کمک رشته های ورزشی از قبیل فوتبال ، هندبال و هاکی انجام گرفته است (۲۸).

اگر چه مقایسه قرار دادن تحقیقات سایر رشته های ورزشی و محدویت های آنها به علت تفاوت در قوانین ، زمینه های بازی و مدت زمان وجود دارد اما برخی از مقیاس های دیگر را می توان با جنبه های متناوب ورزش های تیمی دیگر مقایسه کرد . در فوتسال درصد کل مسافت با سرعت بالا ( حداکثر شدت ورزش ) بیشتر از بسکتبال ، هندبال و فوتبال است (۲۸،۲۶). این نیازهای با شدت بالا نشان داده که یکی از موارد اصولی در این ورزش ها نسبت کار به استراحت می باشد(۲۸).

۲-۲-۲٫ بررسی تمرینات اینتروال

۲-۲-۲-۱ مراحل تمرینات اینتروال باشدت بالا

در حال حاضر به طور گسترده پذیرفته شده است. تمرینات اینتروال با شدت بالا مزایای قابل توجهی به بازیکنان فوتبال در بهبود _max VO₂ ، زمان بهبودی ، عبور از توانایی های قبلی ، ارتفاع سطح باز