بنگاه های موجود در صنعت، هیچ مزیتی نسبت به بنگاه های تازه وارد ندارند.

بنگاه ها و خریداران به طور کامل از قیمت کالاهای هر یک از بنگاه های دیگر آن صنعت اطلاع دارند. لذا هیچ بنگاهی نمی تواند هیچگونه تأثیری بر قیمت کالاها بگذارد. هرچند این موارد در دنیای واقعی کمتر اتفاق می افتد.

انحصار: در شرایط انحصار، تولیدکننده در سطح کل صنعت یک بنگاه اقتصادی است و معمولاً منحنی تقاضا برای کالاها بدون کشش می‌باشد.همچنین محصول بنگاه کاملاً متمایز از سایر بنگاه ها می‌باشد و برای ورود به بازار موانعی وجود دارد. نتیجه این گونه بازارها تخصیص ناکارآمد و غیربهینه منابع است.

رقابت ناقص: به حالتی که یکی از مفروضات بازار رقابت کامل نقض شود.

۲-۱۳ رقابت

رقابت یعنی گروهی برای دستیابی به امکانات اقتصادی با یکدیگر مبارزه کنند و هر کدام در پیشی گرفتن بر دیگران بکوشد. زیر بنای این تعریف اصالت دادن به تعقیب منافع شخصی توسط هر فرد است که شعار اصلی اقتصادانان کلاسیک و نئوکلاسیک ها بود.(رنانی،۱۳۷۶:ص۸۲)

۲-۱۴ رقابت‌پذیری

رقابت‌پذیری درجه‌ای است که بر اساس آن توانمندی یک شرکت در تولید کالاها و خدمات در شرایط اقتصاد آزاد سنجیده می‌شود به گونه‌ای که این تولیدات بتواند در بازار حضور پیدا کنند و به صورت پیوسته به تثبیت و ارتقای درآمد واقعی شرکت منجر شود. رقابت‌پذیری در سطح بنگاه می‌تواند به عنوان توانایی بنگاه در طراحی، تولید و بازاریابی محصولات و فروش آن ها، بیشتر از رقبا تعریف شود. در حال حاضر رقابت‌پذیری یک موضوع محوری در سطح دنیا‌ است و از آن به عنوان وسیله‌ای در جهت دستیابی به رشد اقتصادی مطلوب‌ و توسعه پایدار یاد می‌شود. رقابت می‌تواند معطوف به کنترل منابع و یا با هدف در اختیار گرفتن فرصت‌ها و امکانات بیشتری باشد که برای دستیابی به منابع قدرت مورد نیاز است.

گاهی این بحث میان متفکران مطرح می‌شود که فرصت‌ها و امکانات می‌تواند نامحدود باشد به گونه‌ای که هر شخصی قادر باشد به اندازه‌ای که می‌خواهد آن را در اختیار بگیرند. اگر امکانات و منابع به صورت غیرعادلانه و در دست یک گروه انباشت شود و رقیب از آن محروم بماند این رقابت به صورتی مضاعف خصمانه است.

۲-۱۵ توان رقابتی^[۲۲]

توان رقابتی از واژه هایی است که در عصر جهانی شدن، شدیداًً مطرح است. از دهه گذشته، این واژه به کلمه‌ای کلیدی تبدیل شد که در توصیف توان اقتصادی کشورها یا موقعیت کشورها در مقایسه با رقبایشان در بازار به کار می‌رود. فرایند کسب توان رقابتی، فرآیندی است که هر نهادی می‌کوشد تا به واسطه آن از دیگری بهتر عمل کند و از وی پیشی بگیرد. صرف‌نظر از اینکه این نهاد یک انسان، شرکت یا یک کشور باشد، هدف برتری است.

اخیراً رقابت رقابای تجاری در داخل و خارج از مرزهای فیزیکی کشورها شدت یافته است. توان رقابتی از دیدگاه شرکت‌ها، به معنای تولید یا ارائه محصول یا خدمتی است که مورد نیاز بازار بوده و نیازهای مشتریان را در زمان مناسب و با هزینه های قابل قبول تامین کند. هر شرکت برای حفظ موقعیت رقابتی همواره باید عملکرد بهتری از رقبای خویش داشته باشد. توان رقابتی هر شرکت به توانایی آن شرکت در عرضه کالا و خدمات بهتر به بازار بستگی دارد که این امر خود به توانایی آن شرکت در به کارگیری ایده و منابع در زمان مناسب و با هزینه مناسب جهت تحقق اهداف و آرمان‌های مطلوب و همچنین به خلق محصولات و خدمات بستگی دارد که رضایت و نیاز مشتریان شرکت را مرتفع نموده و یا حتی بیش از حد انتظار آن ها باشد.

در فرایند توسعه و رشد، تأمین منابع مالی از جایگاه خاصی برخوردار است. سرمایه‌گذاری بخش اصلی و اساسی فعالیت‌های اقتصادی است که به عنوان قاعده هرم توان رقابتی در نظر گرفته شده است. هیچ شرکتی نمی‌تواند بدون سرمایه‌گذاری مناسب موفق باشد، خلق ثروت نیازمند یک زیرساخت بهره‌ور با عنوان بستر رشد اقتصادی است. مروری بر رقابت در گستره زمان نشان داد که در دو قرن اخیر فضای رقابت با سرعت قابل توجهی در حال تغییر بوده است. در آغاز دوره عمده رقابت در بین عوامل تولید جهت افزایش سهم تولید بوده است. و سپس با مداخله دولت‌ها در بازار عوامل به ویژه بازار کارا رقابت بین بنگاه‌ها اوج گرفت آن گاه بنگاه‌ها در جهت افزایش قدرت و سهم خود در بازار به رقابت پرداختند. در دنیائی که تغییرات با سرعت فوق‌العاده زیاد رخ می‌دهد، سازمان‌ها در معرض تهدید و یا نابودی قرار دارند. پیدایش رقبا درعرصه رقابت و ارائه خدمات و تولید کالا با کیفیت مرغوب و قیمت مناسب تهدیدی برای سازمان‌ها است. در جهان رقابتی امروز مؤسساتی موفق هستند که در عرصه فعالیت یک گام از رقبای خود جلوتر باشند.

ـ توسعه تکنولوژی موجب ایجاد فرصت‌های کارآمد تجاری گردیده است مشتریان خواهان بهبود دائمی کالاها و خدمات هستند و در نتیجه کسب و کارها پاسخگوتر شده و از زمینه‌های بازارداری، نوآوری بیشتر و رقابت فعال‌تر شده‌اند.

ـ به طور کلی در بطن تغییرات توجه به سه عامل توان و تهدید رقابتی و همچنین استراتژی‌های رقابتی از اهمیت به سزائی برخوردار است. توان رقابتی از درون امکانات جدید و احتمال داشتن آینده‌ای بهتر به وجود می‌آیند به واسطه این عامل سازمان قادر خواهد بود که محیط درونی خود را به دقت مورد توجه قرار دهد. شناخت محیط خارجی امکانی را برای سازمان فراهم می‌آورد که در محیط خارجی طرف‌های درگیر خود را بشناسد و ابزاری را جهت پاسخگوئی به هر گونه تهدید را فراهم سازد.

درک توان و تهدید رقابتی و آمیخته شدن آن با یکدیگر معیاری را مهیا خواهد کرد که سازمان بتواند به مزیت رقابتی برسد. شرکت‌ها برای دستیابی به یک مزیت رقابتی پایدار باید ترکیبی از استراتژی‌های رهبری هزینه را به کار برند.

تجزیه و تحلیل محیط داخلی جهت شناخت توان رقابتی مستلزم ارزیابی منابع و توانایی‌های داخلی سازمان می‌باشد. به طور کلی توان رقابتی مجموع عواملی است که در درون سازمان موجود می‌باشد و سازمان‌ با انطباق آن نیروها، ارزش به دست می‌آورد که آن منابع بتوانند در برابر شرایط محیطی ایجاد هم افزایی نماید. در این راستا هم‌افزایی منابع زمانی مهیا می‌گردد که مدیریت سازمان توانایی استفاده از آن منابع و ارزشمند نمودن آن عوامل را داشته باشد.

۲-۱۶ محیط رقابتی

امروزه نقش اصلی موفقیت در تجارت را توان رقابتی تعیین می‌کند، تشخیص عواملی که یک محصول را برجسته‌تر از سایر تولیدات می‌سازد در دنیایی که روزانه صدها نوع از یک محصول و با شکل و طرح‌های متفاوت توسط شرکت‌های گوناگون تولید می‌شود، کاری بس دشوار به نظر می‌رسد، از همین‌رو، این سوال در ذهن بسیاری از دست‌اندرکاران امور اقتصادی مطرح می‌شود که عوامل اساسی در افزایش توان رقابتی شرکت‌ها کدامند؟ تجربه شرکت‌های مشهور جهان نشان می‌دهد گرچه تولید محصول باید مطابق سلیقه و ذوق مصرف‌کنندگان باشد اما این شرط به تنهائی برای جلب رضایت مشتری کفایت نمی‌کند، زیرا کسب رضایت کامل مشتری هنگامی حاصل می‌شود که یک شرکت بتواند از طریق ارائه کالا و خدمات باکیفیت مناسب توام با ظاهر جذاب و مطابق پسند و سلیقه مشتریان این حس رضایت را در آن ها به وجود آورد. آنچه در مجموع محصول کار یک شرکت را از کیفیت مطلوب برخوردار می‌سازد چگونگی استفاده بهینه از سخت‌افزار، نرم‌افزار، فن‌افزار و نیروی انسانی است که این مجموعه را در قالب امکانات و تجهیزات، مواد اولیه، روش‌ها، فنون و ابزارهای مدیریتی که توسط منابع انسانی به کار می‌روند می‌توان تحقق بخشید.