درگاهی، در مقاله­ «جایگاه معنی در سبک شعر فارسی» (۱۳۸۳)، ارزش معنا در سبک­شناسی شعرفارسی را مورد بررسی قرار داده­است. مقاله با این دعوی آغاز می­ شود که دانش سبک­شناسی بیشتر به مختصات ظاهری و مباحث صوری و زبان­شناختی شعر اعتبار می­دهد و در این کار معانی اندیشه­ها و درون مایه­های اشعار را یکسره نادیده می­گیرد. در حالی که هم در سرآمدان شعر کهن و هم درتعبیر، شاخه­ مهمی از نقادان دو سده­ی اخیر، معنی یکی از دو پایه­ اساس سبک­ها و گاه حتی “تنها پایه­ آن” به شمار آمده­است و قالب و محتوا کیفیت یک جوهر واحد. (همان: ۳۶)
درپر، درمقاله­ی «سبک شناسی انتقادی» (۱۳۹۱)، به تعریف سبک پرداخته و با رویکرد نوین در بررسی سبک بر اساس تحلیل گفتمان انتقادی، به بحث وارد شده­است. وی در چکیده­ی این مقاله چنین آورده­است که امروزه سبک­شناسی فارسی به وضعیت رکودی، پژوهش­های منفردی که اغلب سبک را جدا از بافت موقعیتی متن بررسی می­ کنند، دچار شده که خروج از آن ضروری ­است. راه­حلی که در این مقاله پیشنهاد می­ شود، معرفی شاخه­ های جدید سبک­شناسی و بازیابی ابزارهای مناسبی جهت تجزیه و تحلیل متون فارسی است.

۱-۱-۴- اهداف پژوهش

۱_ آشنایی با زندگی و آثار علیرضا قزوه.
۲_ بررسی ویژگی­های زبانی، ادبی و فکری آثار منثور علیرضا قزوه.
۳-بررسی ویژگی­های زبانی، ادبی و فکری آثار منظوم علیرضا قزوه.

۱-۲-بخش دوم: چشم اندازی به زندگانی علیرضا قزوه

۱-۲-۱-معرفی علیرضا قزوه

علیرضا قزوه شاعر و نویسنده­ی ایرانی متولد ۱۳۴۲از جمله شاعران مقاومت و دفاع مقدس است او از جوانی به شعر و دین و وطن علاقه داشت و در همان دوران شاهد اشغال فلسطین و جنگ تحمیلی به کشورش بوده و مشاهده این اوضاع نوعی روحیه اعتراض را در شخصیت وی به وجود آورده­است به نوعی که در شعر وی نیز تأثیر گذاشته، و در شعری که باعنوان (­مولا ویلا نداشت­) نمود واقعی پیدا کرده­است.

۱-۲-۲-زندگی ادبی

وی مدتی در جراید و رسانه­های کشور از جمله روزنامه­ی جمهوری اسلامی، روزنامه­ی اطلاعات، مجله­ی امید انقلاب، ادبستان و اهل قلم و برنامه رادیو کارکرده­است.
قزوه ازسال ۱۳۷۷ تا ۱۳۷۹ به عنوان وابسته­ی فرهنگی در تاجکستان بوده ­است. ایشان همچنین با راه ­اندازی نخستین جشواره شعر فجر، قدمی جدی برای معرفی و ارتقاء شعر ایرانی برداشته­است.

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

قزوه به مدت یکسال نیز عهده­دار ریاست شورای شعر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. وی از سال۱۳۸۶ تاکنون به عنوان وابسته­ فرهنگی و مدیر مرکز تحقیقات فارسی دهلی نو مشغول به فعالیت است­.

۱-۲-۳-آثار

از قزوه حدوداً۴۰ کتاب شعر و نقد و سفرنامه و نثر و تحقیق به چاپ رسیده­است. کتاب­هایی با عناوین­:
از نخلستان­تا­ خیابان، شبی در آتش، این همه یوسف، عشق علیه­السلام، قطار اندیمشک، ترانه­های جنگی، با کاروان نیزه، سفرنامه­ی قونیه در قطار، دو رکعت عشق، من می­گویم شما بگریید، گزیده­ی ادبیات معاصر، چمدان­های قدیمی، صبح بنارس، پشت هر­سنگ خداست، از­خیبر جنوب، سوره­ی انگور.

۱-۲-۴-مسؤولیت‌ها

مسؤولیت صفحه ادبی روزنامه­ی اطلاعات (بشنو از نی)
همکاری با رایزنی فرهنگی ایران در کشور تاجیکستان.
دبیر کنگره­ی سراسری شعر دفاع مقدس در استان کرمانشاه.
دبیر نخستین جشنواره­ی بین المللی شعر فجر.
مسئول دفتر شعر و موسیقی وزارت ارشاد.

۱-۲-۵-جوایز

در بیست و چهارمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، قزوه به خاطر کتاب شعر “با کاروان نیزه” جایزه تشویقی گرفت.
فصــل دوم: مبانی نظری

۲-۱-بخش اول: سبک­شناسی

سبک، در زبان عربی به معنی گداختن و ریختن زر و نقره است و سبیکه پاره نقره گداخته را گویند. در اصطلاح ادبی به معنای طرز خاصی از نظم و نثر است که معادل style اروپایی باشد.
Style خود از ستیلوس یونانی مأخوذ است، به معنای آلتی فلزی یا چوبین که به وسیله آن حروف و کلمات را بر روی الواح مومی نقش می‌کرده‌اند. امروز هم ایرانیان به «قلم» معنایی شبیه به سبک می‌دهند و می‌گویند: «فلان کس خوب قلمی دارد».(بهار، ۱۳۴۹: ۱۹ )
به عبارت بهتر، سبک هر کس، روشی است که برای بیان اندیشه خود برمی‌گزیند مشروط بر اینکه این روش را خود ابداع کرده باشد یا حداقل با روش دیگران متفاوت باشد.(محجوب:۵۱)
پیشینه سبک­شناسی را باید در یونان و روم جستجو کرد. افلاطون سبک را کیفیت و امتیازی تعریف می‌کنند که گوینده‌ای به لحاظ برخورداری از الگوی مناسب و شایسته کلام از آن بهره‌مند است و گوینده‌ای دیگر به دلیل فقدان این الگوی مناسب، از آن بی بهره است؛ اما ارسطو سبک را خاصیت ذاتی کلام می‌داند و معتقد است هر اثری دارای سبک است حال این سبک ممکن است پست، متوسط یا عالی باشد. سبک خصوصیتی اکتسابی است اما به درجات مختلف تقسیم بندی می‌شود،(امین­پور، ۱۳۸۴: ۱۸۰) رومیان نیز سبک را به درجات والا، معتدل و عامیانه تقسیم می‌کردند.
سبک شناسی به معنای حقیقی خود در ایران سابقه‌ای ندارد و نخستین آثار این فن به صورت بسیار ضعیف در تذکره‌ها دیده می‌شود. تذکره نویسان در ترجمه احوال یک شاعر یا نویسنده در مورد سبک وی تسامح می‌کردند و گفتار را با تمجید و اغراق به پایان می‌رساندند.
عوفی درباره سبک شاعری چنین می‌نویسد: «شعرش چون مشاهده دوستان در صحن بوستان یا مکاشفه معشوقان پریزاده با عاشقان دلداده». از این توصیف تقریباً هیچ نکته سبک شناسی دستگیر خواننده نمی‌شود.
از عهد صفویه به بعد در کتب تذکره به معنای سبک برمی‌خوریم و ظاهراً اولین جایی که لفظ سبک به کار رفته «مجمع الفصحا»ی رضا قلی‌خان هدایت است. (بهار، ۱۳۴۹: ۲۱ )
در ایران هرگاه سخن از روش بیانی یک نویسنده یا شاعر بوده است. کلمات، طرز، طریقه، شیوه، نمط، سیاقت، اسلوب و مانند اینها به کار می‌رفته است.
خاقانی و صائب از شاعرانی بوده‌اند که در مورد طرز شعر خود سخن گفته‌اند، صائب امتیاز خود را آشنایی با طرز سخن می‌داند.(انوشه، ۱۳۷۵: ۴۶۰)
میان اهل سخن امتیاز من صائب
همین بس که با طرز آشنا شده‌ام

بررسی سبک سخن در ایران، با سبک­شناسی بهار آغاز شد. کتاب سه جلدی وی – سبک­شناسی یا (سیر تطور نثر فارسی) – به بررسی آثار نثر فارسی از آغاز تمدن اسلامی تا عصر حاضر نموده است.
نکته بسیار مهم در سبک شناسی توجه به بسامد است. اصولاً سبک از طریق مقایسه قابل ادراک است چنانکه رنگ‌ها در تقابل یکدیگر خود را نشان می‌دهند. در مطالعه نُرم و انحراف از آن، وجود یک یا چند عنصر سبکی چندان اهمیت ندارد اما بسامد عناصر سبکی اهمیت دارد؛ مثلاً کاربرد دو حرف اضافه برای یک متمم از ویژگی‌های سبک خراسانی است اما از مختصات غزل حافظ نیست هر چند که در دیوان حافظ به کار رفته باشد زیرا بسامد آن اندک است.
هر سبکی نسبت به سبک دیگر دارای انحراف است و این یعنی سبک؛ مثلاً دیوان سعدی یک هنجار یا نرم است و غزل صائب در مقایسه با آن خارج از نرم است اما، هر دو سبک دارند. از اینجاست که برخی در تعریف سبک می‌گویند: سبک یعنی عدول از نرم.(شفیعی کدکنی، ۱۳۷۹: ۳۸)
سبک از جهات مختلفی قابل تقسیم است؛ از این‌رو، در عرصه ادبیات اقسام سبک ادبی متفاوتی به وجود آمده است.

۲-۲-بخش دوم: نگاهی به ادبیات دفاع مقدس، شعر اعتراض و ادبیات مقاومت و پایداری

۲-۲-۱-ادبیات دفاع مقدس

کشور جمهوری اسلامی ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ تحول شگرفی در ادبیات به وجود آمد. بعد از حمله عراق به ایران و دفاع مردم ایران از وطن و دین و ناموس خودشان، نوعی ادبیات با عنوان ادبیات دفاع مقدس به وجود آمد.
ادبیات دفاع مقدس به مجموعه نوشته­ها و سروده­هایی اطلاق می­ شود که درون­مایه آن به مسایل هشت سال دفاع مقدس و پیامدهای آن بازگردد. در نگاهی وسیع­تر می­توان طیفی گسترده­تر و جغرافیایی فراخ­تر برای این عنوان تصورکرد و با تکیه بر ویژگی­های دفاع مقدس بودن که تداعی الهی و دینی برای این نوشته­ها وسروده­هاست. (سنگری، ۱۳۸۰: ۱۵)
ادبیات دفاع مقدس بخصوص شعر و متعهد بر پایه­ فرهنگ ظلم سیتیزی شیعه و اسلام بنا شده­است. از انجا شاعران این دوره آگاه هستند و متاثر از اتفاقات و حوادث اجتماعی گوناگونی است، شعر دفاع مقدس نیز در مسیر تکاملی خویش در هشت سال دفاع مقدس ناظر رشادت­ها و فداکاری جوانان بوده ­اند و شاهد لحظه لحظه­ تصویرهای آن جامعه بودند.
ادبیات هر ملت، تحت تأثیر شرایط سیاسی اجتماعی، فرهنگی و دینی هر ملت است. جنگ تحمیلی و در برابر، دفاع مقدّس در این نبرد از سال(۶۷ـ۵۹) بوده و عظمت این نبرد شجاعانه و نیز شکوه حضور مردم دیندار ایرانی در این جنگ، ادبیات و شعر فارسی را از دید رنگ و صورت و معنی دگرگون و به آن رنگ دلاوری و دینی و عرفانی داده­است. در قرون متمادی گذشته، حماسه، عرفان، عشق و اخلاق، از عمده­ترین مفاهیم اشعار ایرانی بوده و شاعر دفاع مقدس همه این مفاهیم تجسّم کرده و یا شنیده و تجربه­کرده و آن آزموده­های عینی خود را با تجارب شعری درآمیخته و در پوشش هنر و شعر به تصویر کشیده­است. (حسینی، ۱۳۸۰: ۹)
جنگ تحمیلی و به دنبال آن دفاع مقدّس شگرف­ترین تأثیر را بر ادبیات منظوم و منثور ایرانی گذاشته است. «مجموعه سرودهایی را که در قالب های گوناگون اعم از سنتی و نو، نیمایی و سپید شکل گرفته­اند و درون مایه اصلی آنها تشویق و تکریم دوست و تحقیر و تهدید دشمن و تقویت روحیه­ی مذهبی و ملی برای حفظ وطن و انقلاب است، شعر جنگ می نامیم. شعر جنگ به لحاظ زمانی حدفاصل بین شروع تجاوز دشمن تا پذیرش قطعنامه(۵۹۸) را در بر می­گیرد.” (همان: ۱۲)

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...