۲-۲۳-۴-۳- مسئولیت

موجب استرس است و به نحو چشمگیری به افسردگی، اضطراب و روانپریشی منجر می‌شود. هر چه میزان مسئولیت فرد در مقابل دیگران بیشتر شود وی باید دقت و زمان بیشتری را در واکنش و برخورد با سایرین صرف کند و در نتیجه استرس نیز ‌بیشتر خواهد شد. مسئولیت افراد به میزان قابل توجهی با سیگار کشیدن، فشارخون و میزان کلسترول خون در ارتباط است. خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف جسمانی و روانی به افرادی که مسئولیتی را در قبال اشیا برعهده دارند به مراتب کمتر است.

۲-۲۳-۴-۴- روابط با مافوق

درشرایطی که کارکنان رئیس خود رافردی با فکر و ملاحظه کار احساس می‌کنند روابط دوستانه‌ای ایجاد ‌می‌شود که ‌بر اساس اعتماد متقابل،احترام و صمیمیت بوده، موجب عدم بروز استرس برکارکنان خواهدشد کارکنانی که احساس کنندرئیس مراعات آن ها را نمیکند ونسبت به منافع آن ها بی‌تفاوت است تحت استرس بوده و بیشتر در معرض اختلال روانی هستند.

۲-۲۳-۴-۵- روابط با زیردستان

دعوت به تقسیم کار ومشارکت میتوانددربرخی ‌از مدیران موجب بروزاسترس ازجمله احساس تنفرو اضطراب گردد. برخی از عوامل در بروز این پدیده سهیم هستند که مهمترین آن ها عبارتند از:

1. ناهماهنگی و ناهمسانی توانایی های فردی با توقعاتی که از او می‌رود.
2. ممکن است وی درمعرض تعارض روانی قرارگیردمثلاً درجزیی‌ترین کارهادخالت کند و هم انتظار مشارکت و تقسیم کار داشته باشد.

۲-۲۳-۴-۶- روابط با همکاران

نبودن روابط خوب بین همکاران عامل اساسی و محور بی‌اعتمادی، عدم صمیمت و رقابت ناسالم یکی از عوامل مهم موجداسترس است.روابط سالم میتواندعلاوه برسلامت روانی باعث تعادل میزان کورتیزول کاهش فشار خون و میزان مصرف دخانیات گردد.

۲-۲۳-۴-۷- عدم امنیت شغلی

درشرایط فعلی دنیا هیچ شغلی دائمی نیست وحفظ شغل و بقا آن بستگی به میزان فعالیت خود فرددارد ولی عدم آگاهی ازاین موضوع موجب ترس از کنار گذاشته شدن (لغو یا اتمام قرارداد موقت) و بازنشستگی یکی ازفشارهای روانی است. چنین حالتی موجب میشودفرد قبل از آنکه به طور طبیعی از کار بازنشسته شود احساس فرسودگی و کسالت روحی کند. ترس از تنزل مقام یا کنار گذاشته شدن در افرادی که می‌دانند به مدارج بالا و بالاترین سطح پیشرفت ‌در کار خود رسیده‌اند بسیار شدیدتر است.این افراد به پرکاری می‌پردازند تا همچنان خود را در اوج نگه دارندودرعین حال ‌می‌کوشند عدم احساس امنیت شغلی را مخفی کنند و بدین ترتیب بیش از پیش در معرض استرس قرار می‌گیرند. (سعیدی، ۱۳۸۰)

۲-۲۳-۵- انواع مشارکت

در یک طبقه‌بندی، انواع مشارکت به صورت زیر تقسیم شده است:

1. مشارکت ابزاری: در این نوع مشارکت انسان‌ها به صورت یک ابزار ملاحظه می‌شوند. این نگرش بدون توجه به مبانی انسانی و فرهنگ افراد، صرفاً به انسان با دیدی اقتصادی و مادی توجه می‌کند.
2. مشارکت تحمیل شده: این نوع مشارکت که توسط نخبگان جامعه و در سطوح سازمانی توسط مدیران ارشد هدایت می‌شود به صورت برنامه‌ریزی شده و هدایت شده افراد را در اداره امور سهیم می‌سازد.روشی که درکشورهای سوسیالیستی اعمال می شد،که ازآن به ‌عنوان مشارکت تَبَعی نیز یاد می‌کنند.
3. مشارکت توسعه‌ای: این نوع مشارکت فرآیندی است: اجتماعی، یکپارچه، جامع، پویا، همبسته، مکمل، چندبُعدی و چند فرهنگی؛ به عبارت دیگر، مشارکت توسعه‌ای خواهان مشارکت همه افراد در ساماندهی جامعه است. در مشارکت توسعه‌ای به نیازهای عالیه‌ انسانی توجه می‌شود.

۲-۲۳-۶- پیش‌ شرط‌های لازم برای مشارکت کارکنان

ازمانهایی که سعی دراجرای مدیریت مشارکتی دارند،با یک سری از عوامل متعددی مواجه شده اند که سبک مدیریتی آنان را تحت تاثیر قرارداده است.هرمان(۱۹۹۰)‌به این نکته اشاره داشته است که توسعه و گسترش مدیریت مشارکتی که امکان ممانعت ازاجرای آن وجود دارد به دو دسته از عوامل بستگی دارد .اولین عامل آن اشاره به محیط سازمانی دارد.دومین دسته از عوامل که مدیریت مشارکتی را تحت تاثیر قرار می‌دهد عوامل درونی است که عبارتند از :ارتباط بین استراتژی ساختار،فرهنگ و رفتار. ساشکین به تعداد ریادتی از عوامل درونی که مدیریت مشارکتی را تحت تاثیر قرار می‌دهند اشاره ‌کرده‌است که عبارتند از:ارزش‌ها،نگرش‌ها،طراحی شغل و فرهنگ سازمانی(کندو,۱۹۹۸)

برای کامیابی مشارکت در یک سازمان ضرورت دارد که مقدماتی فراهم آید تا معنی و مفهوم مشارکت به خوبی تحلیل شود و افراد به درستی و سودبخشی آن باور آورند بدین سبب زمینه سازی و بستر سازی فرهنگی برای آماده کردن همه کسانی که ‌در پرتو نظام مشارکت قرار می گیرند بایسته است پس از آنکه از راه بسترسازی فرهنگی به آمادگیهای ذهنی افراد دسترسی حاصل شد ،آنگه باید مدیران ارشد و بلندپایه را برای حمایت و پشتیبانی از این نظام ،معتقد و همراه گردانید.حمایت مدیران ارشد سازمان در شمار ضرورت‌های نخستین قرار دارد.(طوسی،۲۴،۱۳۷۸)

پس از آنکه قصای سازمان برای رواج نظام مشارکت آماده و پذیرا گردید آنگاه باید به نکته های زیر توجه کامل معطوف داشت:

۱- پیش از آغاز رسمی نظام مشارکت زمان کافی برای آشنایی کارکنان با این شیوه مدیریت فراه آید .اجرای برنامه مشارکت در زمان اضطرار و موفعیت های فوری هرگز جایز نیست.

۲- هزینه های مادی و معنوی نظام مشارکت نباید از سودهای مادی و معنوی آن فزون تر باشد

۳- موضوع مشارکت باید با کارمشارکت کنندگان مربوط باشد تا مشارکت کنندگان از خود علاقه و دلبستگی نشان دهند.

۴- مشارکت کنندگان برای برقراری ارتباط و دادوستد اندیشه ،اموزشهای لازم دریافت دارند.

۵- مشارکت نباید از دست دادن شغل را در میان شرکت کنندگان پدیدآورد.(طوسی،۲۸،۱۳۷۸)

۲-۲۳-۷- فوائد مشارکت کارکنان

فوائد مشارکت کارکنان شامل:

۱- تقویت روحیه کارکنان و ایجاد انگیزه در آنان

۲- افزایش تفاهم متقابل در طرفین کار و کاهش فاصله بین آن ها و در نتیجه افزایش همکاری بین کارکنان سازمان

۳- افزایش میزان بهره وری

۴- تقویت روح ابتکار و حسن مسئولیت کارکنان

۵- ایجاد امکان استفاده از تجارب عملی و نظرات و اندیشه‌های کارکنان

۶- ایجاد انضباط در محیط کار

۷- ایجاد کانال های ارتباطی مؤثر در سازمان و توزیع مناسب تر اطلاعات و در نتیجه تقلیل میزان سوء ظن ها.

۸- تقلیل تنش ها، شکایات و دعاوی مربوط به کار و کمک به ایجاد صلح و آرامش در محیط کار

۹- ایجاد عاملی جهت افزایش تحریک و کارایی در مدیران

۱۰- ایجاد رضایت و امنیت خاطر در کارکنان به علت داشتن نماینده یا نمایندگانی در حوزه مدیریت و راهی برای بیان امور مربوط به خود

۲-۱۰٫ انگیزه های مدیریت سود

انگیزه‏ هایی همچون امنیت شغلی، پاداش، قانون‏گریزی، اجتناب ‌از گزارش زیان وکاهش سود،قراردادهای بدهی، افزایش ثروت، دستیابی به انتظارات سهام‌داران و برنامه های پیش ‏بینی شده، این انگیزه رادرمدیریت به وجود می‏‌آورد که با اعمال روش‏های مختلف درجهت منافع خود ودرجهت تضاد با منافع سایرگروه‏ها، سود را دستکاری نماید(بهارمقدم، ۱۳۸۵).

انگیزه های مالیاتی آشکارترین انگیزه برای مدیریت سود می‏ باشد. در کشورهایی مانند ایران که گزارشگری مالی و مالیاتی متفاوت نمی‏باشند، مالیات نقش مهمی را در مدیریت کاهنده سود ایفا می‏ نماید.

قراردادهای بدهی نیز می ‏توانند به عنوان یکی از انگیزه های مدیریت سود مدنظر قرار گیرند. مدیریت سود برای اهداف قراردادهای بدهی به وسیله فرضیه بدهی تئوری حسابداری اثباتی تبیین شده است. چهار موقعیت قراردادی اصلی ممکن است موجب مدیریت سود شود: ۱) الزامات قراردادهای بدهی، ۲) قراردادهای جبران خدمات مدیریت، ۳) امنیت شغلی و ۴) مذاکرات با اتحادیه‏ها. با توجه ‌به این که تخطی از الزامات قراردادهای بدهی (مانند رعایت نسبت سرمایه در گردش) هزینه های سنگینی بر شرکت تحمیل می کند، انتظار می رود که مدیران با اعمال مدیریت سود از آن جلوگیری نمایند. همچنین مدیران می‌توانند از طریق مدیریت سود بر حقوق و مزایای فعلی و آینده خود تأثیر بگذارند. مدیران همچنین ممکن است به خاطر امنیت شغلی، در هموارسازی سود بکوشند (رحمانی، ۱۳۸۹). انگیزه های مدیریت سود می‏تواند ناشی از قراردادهای ضمنی (بی قید و شرط) نیز باشد. این قراردادها از ارتباط مداوم شرکت با ذینفعان (سهام‌داران، کارکنان، عرضه کنندگان مواد، مشتریان و ….) به وجود می ‏آید. مدیران می‌توانند با مدیریت سود و گزارش بالای سود اعتماد ذینفعان را در ایفای تعهدات قراردادی خود را جلب نمایند (باون و همکارانش^[۳۲]، ۱۹۹۵).

انگیزه های سیاسی نیز یکی دیگر از محرک های مدیریت سود به شمار می ‏آید. برخی شرکت‌ها از نظر سیاسی تحت نظر می‌باشند. چنین شرکتهایی سعی در مدیریت سود برای کاهش هزینه های سیاسی خود دارند، که منجر به انتخاب رویه های حسابداری برای کاهش سود گزارش شده در دوره موفقیت می‌گردد. این انگیزه ها زیربنای فرضیه هزینه های سیاسی در تئوری حسابداری اثباتی می‏ باشد(پورحیدری و همتی، ۱۳۸۳).

از دیگر انگیزه های مدیریت سود می‏توان به محرک های بازار اشاره داشت. محرک‏های بازار برای مدیریت سود زمانی پدید می ‏آید که مدیران شرکت به ارتباط بین سود گزارش شده و ارزش بازار شرکت پی ببرند. در این حالت مدیران می ‏توانند از صلاحیت حسابداری خود برای حمایت از سود در دوره های عرضه عمومی اولیه و عرضه سهام ناشی از افزایش سرمایه استفاده کنند تا در یک تلاش آشکار، تصورات سرمایه‏گذاران را تغییر دهند. در کنار محرک های یاد شده فوق، انگیزه های مقرراتی نیز می‌توانند در مدیریت سود نقش داشته باشند. این انگیزه ها زمانی به وجود می‌آیند که تصور شود سود گزارش شده بر اقدامات مقررات گذاران و مسئولان دولتی اثر می‏ گذارد(رحمانی، ۱۳۸۹).

۲-۱۱٫ روش‌ها و ابزارهای مدیریت سود

هندریکسون و ون بردا (۱۳۸۵)درخصوص بیان ابزارهای مدیریت سود از عنوان راهکارهای حسابداری بهره می جوید و این راهکارها را به صورت ذیل برمی شمرد:

• • ارزیابی موجودی کالا (FIFO در برابر LIFO)

• • استهلاک و تهی شدن منابع طبیعی

• • تخصیص مالیات بر درآمد

• • بازنشستگی

• • هزینه های تحقیق و توسعه

• • سرقفلی

• • زمان تحقق درآمد

• • مفهوم سود و زیان جامع در برابر مفهوم عملیاتی از صورت سود و زیان

• • سرمایه گذاری های مشترک

• • اجاره های بلندمدت

• • اصول و مبانی مربوط به تلفیق

• • ترکیب مؤسسات تجاری

• • اندازه گیری سود در شرکت‌های سرمایه گذاری

• • مخارج نامشهود در صنایع نفت و گاز

• تغییر طبقه بندی

به عقیدهبرتون و استولوی (۲۰۰۰) ابزارهای مدیریت سود باید دارای ویژگی های زیر باشند:

1. 1. ابزار مدیریت سود باید یک بار استفاده شود و طوری باشد که شرکت مجبور نشود برای آن عمل خاص، در آینده واکنشی را انجام دهد.

1. 1. ابزارهای مدیریت سود باید بر مبنای قضاوت حرفه ای و در زمینه اصول پذیرفته شده حسابداری بوده و نباید مدیریت را وادار به افشای واقعیت دستکاری و به دنبال آن موجب بند گزارش حسابرسی شود.

1. 1. ابزار مدیریت سود باید منجر به انتقال اصولی تفاوت سود از سالی به سال دیگر شود.

1. 1. ابزار مدیریت سود نباید مستلزم انجام معاملات واقعی باشد، بلکه باید مستلزم طبقه بندی داخلی حساب ها باشد.

1. ابزار مدیریت سود باید به تنهایی و یا با سایر اعمال و در طول دوره های متوالی استفاده شود(یعقوبی، ۱۳۸۶).

۲-۱۲ مدیریت سود و تغییرطبقه بندی

مدیران برای هموارسازی سود ابزارهای مختلفی در اختیار دارند. روشی که اغلب مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است مدیریت سود با بهره گرفتن از اقلام تعهدی است. مدیر می‌تواند با شناسایی درآمدهای آتی در سال جاری و یا انتقال هزینه های جاری به سنوات آتی اقدام به مدیریت سود نماید. نوع دوم مدیریت درآمد می‌تواند با دستکاری در فعالیت‌های واقعی اقتصادی همچون تخفیف در قیمت برای بالابردن فروش و یا کاهش هزینه های اختیاری همچون هزینه های تحقیق و توسعه صورت گیرد. سومین ابزار مدیریت سود، که موضوع تحقیق حاضر می‌باشد، طبقه بندی نادرست اقلام (انتقال اقلام) صورت حساب سود و زیان است. با بهره گرفتن از این ابزار مدیران هزینه‏ های اصلی (بهای تمام شده، هزینه های اداری و توزیع و فروش) را به اقلام دیگر صورت سود و زیان (همچون هزینه های اخراج دسته جمعی کارکنان شاغل در بخش‌های فعال واحد تجاری، به هزینه بردن دارائیهای نامشهود خارج از فرایند استهلاک، کمکهای بلاعوض پرداختی، هزینه های غیرمعمول مربوط به مطالبات مشکوک الوصول و کاهش ارزش موجودی مواد و کالا، ذخیره های غیرمعمول برای زیان‌های ناشی از پیمانهای بلندمدت، هزینه های جذب نشده ناشی از عدم دستیابی به ظرفیت معمول مورد انتظار و ضایعات غیرعادی) انتقال می‌دهند. همچنین آن‏ها می ‏توانند با بهره گرفتن از این روش درآمدهای غیرعملیاتی شرکت را در قالب درآمدهای اصلی آن طبقه‏ بندی نمایند.تحقیقات صورت گرفته عملی بودن انتقال اقلام صورت حساب سود و زیان را تأیید می‌کنند. پژوهش‏ها نشان می‏ دهد که مدیران به صورت عمدی اقلام صورت سود و زیان را جابه جا کرده تا بر درک و دریافت استفاده کنندگان تأثیر بگذارند (کینی و ترزونت^[۳۳]، ۱۹۹۷). این اقلام بیشتر در ‌جابجایی سود عملیاتی و سود غیر عملیاتی و همچنین زیان عملیاتی و زیان غیرعملیاتی نمود پیدا می‌کند چراکه طبقه بندی برخی از درآمدها و هزینه ها در قالب عملیاتی و غیرعملیاتی متأثر ار نگرش ها و تصمیمات مدیریت می‌باشد.

1. 1. . Abuse of force ↑

1. 1. 1. – برای اطلاعات بیشتر، ر.ک.: قناد ،فاطمه، منبع پیشین ↑

   

1. 1. – به عنوان نمونه در کلاهبرداری رایانه ای از طریق سوء استفاده از داده پیام‌های شخصی یا سوء استفاده از علائم متعلق به غیر، عمل واحد مرتکب مشمول چند عنوان مجرمانه می‌گردد و مجازات اشد ‌در مورد مرتکب قابل اعمال است. برای اطلاعات بیشتر ،ر.ک.:قناد،فاطمه،منبع پیشین ،بخش دوم ↑

   

1. 1. – برای اطلاعات بیشتر، ر.ک.: قناد ،فاطمه، منبع پیشین ↑

1. 1. – لازم است میان سه اصطلاح تمایز قائل شویم.نخست-شورای وزیران اتحادیه اروپا که معادل Council of The European Union تلقی می‌شود و همراه با پارلمان اروپا ( European Parliament) وظیفه قانونگزاری در محدوده اختیارات اتحادیه اروپا را بر عهده دارد. بند الف ماده ۱۰۰ معاهده رو مصوب ۱۹۵۶ راجع به تأسيس جامعه اقتصادی اروپا، مبنای فعالیت این نهاد و صدور دستورالعمل‌های آن تلقی می‌شود. این ماده دولت‌های عضو را مکلف ‌کرده‌است تا به منظور تأسیس بازار مشترک اروپا، کلیه دستورالعمل‌های شورای وزیران اروپا را در قوانین داخلی خود لحاظ نماید.دوم- شورای اروپایی که معادل European Council عبارت از اجلاس‌های دوره ای سران دولت‌های عو اتحادیه اروپا به همراه رئس کمیسیون اروپایی است که هر چهار سال یکبار تشکیل جلسه می‌دهند.

      سوم- شورای اروپا که معادل Council of Europe است و سازمانی بین الملل متشکل از ۴۶ کشور در محدوده قاره اروپا و مناطق مجاور آن تا شمال آسیا می‌باشد. مقر این سازمان در شهر استراسبورگ فرانسه قرار دارد. ↑

1. 1. – Cartel – شخصیت حقوقی که به فعالیت‌های بازرگانی اشتغال دارد. ↑

1. 1. – مثل مواردی که دولت مجوز وارد کردن یا فروش گندم را صادر کرده، لیکن دارنده مجوز با سوء استفاده از آن کالای دیگری را وارد کرده یا می‌فروشد. ↑

1. 1. – برای اطلاعات بیشتر، ر.ک.: قناد،فاطمه، منبع پیشین ↑

1. 1. – Exchange قانون مجازات معاملات و عملیات ارزی خارج از سیستم بانکی کشور مصوب ۷۳ (قاچاق ارز ). ↑

1. 1. – United Nations Convention against Transnational Organized Crimes,No 55,25,200این کنوانسیون به ابتکار عمل کشور ایتالیا و با حضور یکصد و بیست کشور، از جمله ایران در یکی از کانونها ‌تشکل‌های سازمان یافته تبهکاری، یعنی شهر پالرمو، به تصویب رسیده است. هدف مهم این کنوانسیون، گسترش ساز و کارهای کیفری و غیر کیفری به منظور مقابله با جرائم سازمان یافته فراملی است. ر.ک.:نجفی ابرند آبادی ،دکتر علی حسین ،«تقریرات درس جرم شناسی » ،به نقل از جلالی فراهانی،امیرحسین،« پولشویی الکترونیکی » مجله فقه و حقوق، سال اول بهار ۱۳۸۴ص ۱۱۰٫ ↑

1. 1. – برای اطلاعات بیشتر، ر. ک. :. نجفی آبرند آبادی،دکتر علی حسین ،« در آمدی بر جرم شناسی بزهکاری اقتصادی و حقوق کیفری اقتصادی». ↑

1. 1. – مدل شخصیت جنایی که ژان پیناتل تدوین کرده، ‌بر اساس مدارک جمع‌ آوری شده بین سال‌های ۱۹۵۰ و۱۹۶۰ درباره مطالعات بالینی لومبروزو بوده است. بنابه مطالعات مذبور ،روشن شده است که :الف-بعضی خصوصیات شخصیت مجرمانه در همه تحقیقات به چشم می‌خورد مثل خودبینی ؛تلون مزاج ،تهاجم و پرخاشگری و بی تفاوتی عاطفی ؛ب-سایر خصوصیات در همه تحقیقات عمومیت ندارد ؛این خصوصیات عبارتند از :مزاج وطبع ،ظرفیت‌ها و استعدادها و نیازها.

      خصوصیاتی که در کلیه ی تحقیقات وجود دارد -یعنی ویژگی‌های عمومی – هسته مرکزی شخصیت مجرمانه را تشکیل می‌دهد و از سوی دیگر،مکانیسم گذار از اندیشه به عمل مجرمانه را نیز هدایت می‌کنند. خصوصیاتی که در همه تحقیقات عمومیت ندارد از عناصر شخصیت و صرفا نحوه عمل مجرمانه را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند. برای مطالعه تفصیلی شخصیت جنایی ر.ک.:نجفی ابرند آبادی ،دکتر علی حسین،دانشنامه جرم شناسی.صص۸۴-۸۸ ↑

1. 1. – به عقیده جرم شناسان ،دو دسته عوامل می‌توانند مانع ارتکاب جرم شوند.الف – موانع اخلاقی درونی که موانع نزدیک کنترل و پیش گیری از جرم هستند. یعنی قبل از این که پلیس وارد عمل شود از طریق تأثیر تربیت معلم یا خانواده بر فرد، پیش گیری اولیه را انجام می‌دهند.ب – موانع بیرونی که جایگزین موانع اخلاقی هستند و کنترل جرم را از راه دور بر عهده دارند. پلیس اجتماعی و عموم مردم که افراد را از ارتکاب جرم باز می‌دارند، در این گروه جای می‌گیرند. ↑

1. 1. – این نظریه توسط خانم می‌ری دلماس مارتی ارائه شده است ↑

1. 1. – طبق مطالعات می‌دانی که در بعضی کشورها به عمل آمده است، بزهکاران اقتصادی از نظر روانی علاقه به قمار ،شرط بندی ‌و ریسک دارند. این ویژگی در کنار عدم صلاحیت و توانایی لازم برای انجام آن سبب می‌شود که از طریق ریسک پذیری سرمایه ها را نابود کرده و ناخواسته مرتکب جرم شوند. ↑

1. 1. – برای مطالعه تفصیلی حمل ونقل تحت نظارت، ر.ک.:اردبیلی،دکتر محمد علی ،حمل ونقل و تحویل تحت نظارت ،انتشارات ستاد مبارزه با مواد مخدر ،کمیته معاضدت قضایی. ↑

1. 1. – منظور قلمرو ده کشور عضو سازمان همکاری اقتصادی منطقه ای (اکوECO) می‌باشد. این کشورها عبارتند از ایران، ترکیه، آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، ترکمنستان، ازبکستان، پاکستان، افغانستان، و تاجیکستان. ↑

1. 1. – محیط بر دو نوع است :-محیط اجتماعی عمومی که براب همه افراد مشترک است.-محیط اجتماعی شخصی که برای هر فرد ویژگی‌های خاص خود را دارد. ↑

در آخر باید خاطرنشان کنیم که اگرچه به­ظاهر تئوری جهانی سازی، تئوری برتر، جدیدتر و پیش­رو در عمل ‌می‌باشد؛ اما این امر به­هیچ­وجه به­معنای کنار رفتن یا فراموشی تئوری سه جهان نشده است و در واقع این دوتئوری در کنار هم چالش­های زیادی را برای رسیدن به حق توسعه­ای که جهان توسعه ­یافته و جهان درحال­توسعه را به یکدیگر نزدیک می­ کند و برابری و تناسب را با خود به ارمغان ‌می‌آورد، ایجاد کرده ­اند.

فصل سوم: اجرای حق توسعه در کشورهای جهان سوم و مقررات حقوق بین الملل اقتصادی

برای تحقق و اجرای حق توسعه به مثابه­ی یک حق غیر قابل سلب و انکارناپذیر بشری در کشورهای جهان سوم، چه باید کرد؟ چگونه ‌می‌توان جهان توسعه ­یافته را وادار به احترام و عمل به حق توسعه کرد؟ در این میان مقررات حقوق بین ­الملل اقتصادی چه نقشی می ­تواند داشته باشد؟ آیا مقررات حقوق بین الملل اقتصادی می ­تواند کمکی به روند تحقق حق توسعه داشته باشد؟ عملکرد جامعه­ بین ­المللی در این زمینه چگونه ‌می‌باشد؟

در پاسخ ‌به این سؤالات و دیگر سؤالات نظیر آن، در این فصل ابتدا در بخش اول به تاریخچه و مبنای شکل­ گیری مقررات حقوق بین ­الملل اقتصادی و اسناد و سازمان­ های بین ­المللی فعال در زمینه­ این مقررات می­پردازیم. تا پس از آشنایی با این مقررات در بخش دوم با برشمردن اصول حق توسعه و اصول حاکم بر مقررات حقوق بین ­الملل اقتصادی، اصول و مشترکات میان مقررات حقوق بین ­الملل اقتصادی را با حق توسعه تحلیل و بررسی کنیم. در بخش سوم نیز با نگاهی به سیر تکامل حقوقی مقررات اقتصادی بین ­المللی و دریافتن میزان توجه و اهمیت جامعه­ بین ­الملل ‌به این مقررات، رویارویی آن را با حق توسعه بررسی خواهیم نمود. در مبحث آخر بخش سوم، عملکرد و رویه­ بین ­المللی حاضر در رابطه با حق توسعه با عنایت به مقررات حقوق بین ­الملل اقتصادی را از نظر می­گذرانیم.

بخش اول: مبانی و زمینه ­های شکل­ گیری مقررات حقوق بین ­الملل اقتصادی

سازمان ملل متحد به­عنوان بزرگترین سازمان جهانی، نقش زیادی در کمک به ایجاد و تدوین یک سری کامل و منسجمِ مقررات حاکم بر حقوق بین ­الملل اقتصادی داشته است. از مهم­ترین اسنادی که سازمان در این زمینه ایجاد ‌کرده‌است ‌می‌توان به اعلامیه­ نطم نوین اقتصادی بین ­المللی و منشور حقوق و تکالیف اقتصادی دولت­ها اشاره نمود.

در این قسمت پس از بررسی تاریخچه مقررات حقوق بین ­الملل اقتصادی، اسناد و سازمان­ های بین ­المللی فعال در زمینه­ این مقررات را بررسی می­کنیم.

گفتار اول: تاریخچه­ مقررات حقوق بین ­الملل اقتصادی

حقوق بین ­الملل اقتصادی، به آن دسته از مقررات حقوق بین ­الملل اطلاق می­ شود که بر مناسبات اقتصادی تابعان حقوق بین ­الملل حاکم است. (باید توجه داشت که در این تعریف مناسبات تجاری میان کشورها، ازجمله مناسبات اقتصادی میان آن­ها ‌می‌باشد.)

‌در مورد تاریخچه­ مقررات حقوق بین ­الملل اقتصادی به­ طور قطع نمی­ توان زمان مشخصی را تعیین نمود؛ چراکه از زمان­های بسیار دور بشر مراودات اقتصادی داشته است و بر این روابط خود اصول و مقرراتی را ـ هرچند مختصر و ابتدایی ـ حاکم می­دانسته است. از طرفی به نظر می­رسد تغییرپذیری عوامل اقتصادی و دشواری تشخیص در آن­ها و دخالت عامل انسانی در عملکرد عوامل اقتصادی موجبات دیگری برای عدم تمایل حقوق­دانان به پرداختن به حقوق اقتصادی می­باشند.

تا قبل از ایجاد جامعه­ ملل، قراردادهای اقتصادی زیادی موجود بوده است که مقررات حاکم بر این قراردادها اغلب ناشی از عرف و عادت بین ­المللی بود. البته در این دوران حقوق بین ­الملل اقتصادی را با حقوق تجاری بین ­المللی یکی می­دانستند. (Makarczyk, 1988, 8)

ازجمله این قراردادها ‌می‌توان به کنگره­ی وین ۱۸۱۵ (در این کنگره معاهداتی در رابطه با منع خرید و فروش برده و نظام حاکم بر رودخانه­های بین ­المللی تصویب شد)، کنوانسیون جهانی ضد بردگی در ۱۸۴۰، کمیسیون بین ­المللی رود دانوب در ۱۸۶۵، کنگره­ی بین ­المللی اوزان و مقادیر در ۱۸۶۷ و کنوانسیون ایمنی دریا در ۱۹۱۴ اشاره کرد.

در دوران جامعه­ ملل قراردادهای خصوصی و بین ­المللی در زمینه­ مسائل اقتصادی، به مراتب قاعده مندتر از قبل شده بود؛ اما هنوز هم مقررات خاصی بر روابط اقتصادی حاکم نبود و این مقررات در قالب قراردادهای دوجانبه و چندجانبه یا عرف و عادت تبیین می­شد.

میثاق جامعه­ ملل، اهمیت چندانی به پایه­ های اقتصادی و اجتماعی ایجاد صلح نداد و تنها دو ماده از مفاد میثاق صراحتاً به همکاری­های اقتصادی اشاره می­ کند. (Reddy, 1994, 51) میثاق در بند “د” و “ه” ماده ۲۳ خود، بر لزوم ایجاد مقرراتی برای نظارت بر روابط تجاری بین ­المللی عادلانه تأکید می­ کند. البته باید توجه داشت که در زمان جامعه­ ملل، تفاوت چندانی میان حقوق تجارت و حقوق اقتصادی قائل نبودند.

شرایط و مخصوصاً رکود اقتصادی در سال ۱۹۲۹، این واقع­بینی را ایجاد کرد که میثاق جامعه ملل باید تشکیلاتی را ‌ایجاد کند که به مسائل اقتصادی بپردازد و پایه­ های همکاری اقتصادی میان کشورها در جامعه­ جهانی را بنیان­گذاری کند. در این راستا شورای جامعه­ ملل، چند کمیته­ی فنی مثل کمیته­ی اقتصادی و مالی، کمیته­ای برای ارتباطات و ترانزیت و کمیته­ی بهداشت را ایجاد کرد. (Reddy, 1994, 51)

ازجمله کنفرانس­های اقتصادی که توسط جامعه­ ملل و به کمک کمیته­ های آن تصویب شد، ‌می‌توان به کنوانسیون آزادی ترانزیت^[۲۱۸] در سال ۱۹۲۱، کنفرانس جنوا^[۲۱۹] در سال ۱۹۲۲، کنفرانس ژنو^[۲۲۰] در سال ۱۹۲۷ و کنفرانس لندن^[۲۲۱] در سال ۱۹۳۳ اشاره کرد. (Voitovich, 1995, xvi)

البته باید توجه داشت که در دوران جامعه­ ملل و قبل از آن، مقررات حاکم بر قراردادهای اقتصادی بین ­المللی بر پایه­ برابری نبود و معمولاً طرفِ با توان اقتصادی بالاتر، مزایای بیشتری در قرارداد داشت.

قبل از تأسیس سازمان ملل، یکی از اهداف منشور آتلانتیک که در سال ۱۹۴۱ بین روزولت و چرچیل به توافق رسید، ایجاد یک سیستم تجارت بین‌المللی بر اساس عدم تبعیض و مبادله­ آزاد کالاها و خدمات بود. (Themaat, 1981, 139)

۲-۱۲-۱ تکنیک آزادی عاطفی

روش رهاسازی عاطفی یک راه به سوی رهاشدن موفقیت آمیز از خاطرات گذشته و کنترل اضطراب و استرس و سپردن تجربیات به ذهن منطقی شما و برخورداری از آسودگی خاطر است. هیچ دشمنی بزرگتر از تصویر ذهنی منفی یا استرس بالا برای سلامت جسمی شما نیست. بسیاری از افراد، ابتدا در اجرای روش اند . درس اول: چون بر موانع احساسی در وهلۀ اول غلبه نمی‌کنند، برای موفقیت در چنین رژیمی، توصیه می‌شود بر غلبه بر موانع عاطفی خود کار کنید، چه آن ها بر اساس عوامل اضطراب زندگی باشند و چه صدمات عاطفی. القای احساسات و افکار مثبت تکنیک‌هایی دارد که حس آرامش درونی ایجاد می‌کند. درس دوم: یافتن یک ‌دندان‌پزشک با اطلاعات روز: دندانپزشکی را بیابید که اطلاعات بهروز داشته باشد. درس سوم: نمکِ خوب استفاده کنیددرواقع بسیاری از افراد با رژیم‌های غذایی کم نمک آسیب می‌بینند. نمک واقعاً برای زندگی ضروری و بدون آن نمی‌توان زندگی کرد. درس چهارم: سیگار کشیدن را ترک کنید. اعتمادبه نفس و تمرکز بر ترک باعث می‌شود تا خیلی راحت، ‌سیگار کشیدن را ترک کنید!‌با این‌حال اشتباه نکنید و به داروهای ترک سیگار متوسل نشوید. البته همانند همۀ داروها، این ها نیز با طیف گسترده‌ای از عوارض که برای سلامت شما مضرند حامل خطرات بسیار بالاتر مانند افسردگی، خشونت و خودکشی اند.درس پنجم: ازخطرات مایکروویو مطلع باشید.مایکروویو به طورجدی مواد مغذی موجود در مواد غذایی شما را ازبین می‌برد. بااین حال، حرارت مایکروویو به نظر می‌رسد، زیانبارتر باشد. درس ششم: اجتناب از استفاده از ضدعرقها : اگر شما اکنون از ضدعرق استفاده می‌کنید، توجه داشته باشید اگر لکه‌هایی در ناحیۀ زیر بغل پیراهن خود دیدید، به دلیل عرق نیست، بلکه از آلومینیوم ضدعرق است.اگر می‌توانید، در طول روز زیر بغل را چند بار با یک پارچه یا حولۀ خیس پاک کنید. درس هفتم: با خواب مناسب، بهترین شب را از آن خود سازید. خواب خوب شبانه با اهمیت برنامۀ غذایی برابری می‌کند. برای همین، خواب در تاریکی مطلق بسیار مهم شمرده شده است.

درس هشتم:بگذارید آفتاب به زندگیتان وارد شود نور خورشید در تأمین مواد مغذی شبکیۀ چشم شما بسیار مهم است. درس نهم: در صورت امکان اجتناب از حمل اطلاعات میدانهای امواج رادیویی و الکترومغناطیس بدن همۀ موجودات زنده یک میدان جریان مستقیمDC دارد و جریان الکتریکی تولید و سراسر بدن شما را در کنترل رشد و بازسازی درگیر می‌کند (نبوی و همکاران،۱۳۸۱).

۲ – ۱۳ مقایسه بیماری ام اس در زنان ومردان

بررسی‌های محققان انجمن ام‌اس در امریکا(ماسا)^[۲۲] نشان می‌دهد که اگرچه زنان دو برابر بیشتر از مردان به ام‌اس مبتلا می‌شوند(بلادی مقدم ۱۳۸۶)، ولی شدت بیماری در هر دو گروه یکسان است. این بیماری زنان را به طور نامتناسبی تحت تاثیر قرار می‌دهد. پزشکان دانشکده پزشکی هاروارد (HMS) گزارش می‌دهند که با وجود احتمال بیشتر ابتلای زنان ‌به این بیماری، زنان علائم ام‌اس را با شدتی بیشتر از مردان تجربه نمی‌کنند. نشانه ها در هر دو گروه مردان و زنان، بسته به محل و شدت آسیب عصبی ناشی از التهاب متفاوت است.زنان مبتلا به ام‌اس ممکن است از دست دادن بینایی یا جزئی یا کامل را تجربه کنند. این مشکل اغلب در یک چشم رخ می‌دهد و درد نیز ممکن است وجود داشته باشد. به علاوه علائم مربوط به چشم از جمله دوبینی یا تاری دید، حرکات غیرارادی چشم و ناراحتی کلی چشم و مشکلات بینایی نیز در مبتلایان وجود دارد. همه این نشانه ها به علت ضایعات ام‌اس در بخشی از مغز که مسئول کنترل و هماهنگی دید است، می‌باشد. هر دو اختلال عملکرد مثانه و علائم روده‌ای اغلب در مبتلایان به ام‌اس رخ می‌دهد. مشکلات مثانه با اختلال در مسیر سیستم عصبی در عضلات مثانه و همچنین در اسفنگتر مجرای ادراری کنترل ایجاد می‌شود. با توجه به تحقیقات پژوهشگران انجمن ام‌اس در امریکا، درصد زیادی از افراد مبتلا به ام‌اس هم زنان و هم مردان از بی نظمی روده در طول دوره بیماری رنج می‌برند. علائم مثانه و روده شامل اشکال در شروع ادرار کردن، اصرار مکرر و یا نیاز به ادرار کردن، عفونت مثانه، نشت ادرار یا مدفوع،‌ یبوست، اسهال و بی حسی یا درد است (بلادی مقدم ، ۱۳۸۶).

به گفته محققان، احساس بی حسی، درد و سوزن سوزن شدن در بسیاری از افراد مبتلا به ام‌اس، از جمله زنان رایج است. به همین دلیل اغلب در سراسر بدن و یا در اندام‌های خاص مشکلاتی را تجربه می‌کنند. بی حسی به صورت “سوزن و سوزن” و یا حس سوزش نشانه‌ای است که بیش از نیمی از افراد مبتلا به ام‌اس باید برای مقابله با نوعی از درد در طی بیماری خود داشته باشند. در حالی که برخی انواع درد به طور مستقیم به ام‌اس مربوط است، انواع دیگری از درد ممکن است به صورت جانبی ام‌اس را تحت تاثیر دهد. هم زنان و هم مردان مبتلا به ام‌اس ممکن است مشکل در صحبت کردن یا بلع را تجربه کنند. مشکلات گفتاری شایع عبارتند از نامفهوم و یا ضعیف بیان کردن و همچنین از دست دادن کنترل سرعت صحبت کردن. در برخی از افراد نیز تغییر در کیفیت گفتار آنان، مانند صدای خشن ایجاد می‌شود. ضایعات ام‌اس نیز می‌تواند با مشکلات بلع بروز کند. مشکلات جویدن و حرکت مواد غذایی به پشت دهان و همچنین توانایی بدن به حرکت غذا از طریق مری و به معده را تحت تاثیر قرار دهد. حالات دیگر علائم مغزی و عصبی ممکن است به ضایعات ام‌اس در مناطق مغز منجر شود و این می‌تواند هر دو گروه از زنان و مردان را تحت تاثیر قرار دهد. برخی از افراد مبتلا به ام‌اس از یک دوره کاهش توجه، از دست رفتن حافظه یا قضاوت ضعیف اطلاع می‌دهند. همچنین معمول است این مشکلات به استدلال مشکل و یا حل مسئله منجر شود. دیگر نشانه ها شامل افسردگی یا آسیب به ناحیه‌ کنترل احساسات در مغز و یا فشارهای ناشی از بیماری شامل سرگیجه، مشکلات تعادل یا سرگیجه (احساس چرخش) همراه با از دست دادن شنوایی است. مردان و زنان هر دو می‌توانند اختلال عملکرد جنسی با ام‌اس را تجربه کنند. علاوه بر این، زنان ممکن است متوجه نرمی واژن و یا درد در حین مقاربت شوند. محققان انجمن ام‌اس در امریکا می‌گویند: خبر خوب برای زنان مبتلا به ام‌اس این است که بیماری هیچ تاثیری در باروری ندارد. در واقع، علائم ام‌اس در بسیاری از زنان در دوران بارداری تثبیت می‌شود و یا بهبود می‌یابد. اگر چه زنان بیش از مردان در معرض خطر ابتلا به ام‌اس قرار دارند، ولی شدت علائم برابر با مردان است، اگر چه در حال حاضر هیچ درمان قطعی برای ام‌اس وجود ندارد، اما بسیاری از بیماران مبتلا به ام‌اس هنوز هم می‌توانند یک زندگی با کیفیت داشته باشند. به گفته محققان همان‌ طور که برای هر کسی که مبتلا به ام‌اس باشد یا نه، انتخاب شیوه های زندگی می‌تواند تفاوت در کیفیت زندگی را تعیین کند(حبیب اللهی ،۱۳۸۶).