طوفان فکری باید در گروه‌های کوچک انجام پذیرد. تعداد ۱۲ نفر حد مطلوب برای اعضاء (پیشنهاددهندگان) یک جلسه می‌باشد. در جلسات، یک نفر به عنوان رهبر گروه و یک نفر به عنوان منشی (دبیر) حضور دارند (بوگدال و همکاران، ۱۳۸۷).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

مراحل اجرای روش طوفان مغزی
الف. خلاقیت و تولید اندیشه
آماده‌سازی اعضاء (از لحاظ قوانین جلسه)
ارائه مسأله یا فعالیت (در صورت لزوم اطلاعات جانبی نیز داده می‌شود که اعضاء با موضوع، بیشتر درگیر شوند)
ارائه پیشنهاد به صورت نوبتی
ثبت تمامی پیشنهادها و اندیشه‌ها
ب. قضاوت و ارزشیابی
تعیین معیار جهت امتیازدهی به ایده‌ها
ادغام نظریات مشابه
انتخاب ایده‌های برتر با توجه به امتیازات کسب شده
تعیین روش و زمان لازم برای اجرای ایده‌ها
تلفیق ایده‌های همزمان، تعیین روش و زمان لازم برای اجرا
تعیین برنامه‌های اجرایی ایده‌های منتخب (محمد قلیزاده، ۱۳۹۲).
کاربردهای روش طوفان مغزی
کاربردهای روش طوفان مغزی عبارتند از (بوگدال و همکاران، ۱۳۸۷):
به دست آوردن ایده‌های بزرگ
اولویت‌بندی مسائل و مشکلات
انتخاب بهترین راه‌حل
ترویج کار تیمی و مدیریت مشارکتی
توانمندسازی نیروی انسانی و آموزش
افزایش قدرت ابتکار و خلاقیت در نیروی انسانی
افزایش انگیزه در کارکنان
مزایای روش طوفان مغزی
استفاده از اصل هم‌افزایی یا سینرژی
استفاده از خلاقیت گروهی به جای خلاقیت فردی
تولید شمار زیادی پیشنهاد برای حل موضوع جلسه (محمد قلیزاده، ۱۳۹۲).
معایب روش طوفان مغزی
دشوار بودن ایجاد شرایط جهت اظهارنظر آزاد و بی‌واسطه
دشوار بودن پیروی از اصول جلسات
دشواری دستیابی به پیشنهادات متنوع با توجه به تمایل گروه بر حصول توافق
دشواری ارائه پیشنهادات متنوع با توجه به تمایل گروه به ارائه موارد بدیهی یا ایده‌آل (محمد قلیزاده، ۱۳۹۲).
۳-۳-۴ فرایند تحلیل سلسله مراتبی یا روش AHP ^[۴۹]
تکنیک فرایند تحلیل سلسله مراتبی یا AHP یکی از انواع تصمیم‌گیری با معیار‌های چندگانه^[۵۰] است که شاید نماد این نوع تصمیم‌گیری نیز محسوب شود. روش AHP اولین بار توسط فردی عراقی به نام ساعتی^[۵۱]، در دهه ۱۹۷۰ پیشنهاد شد. این روش، مانند آنچه در مغز انجام می‌شود، به تحلیل مسائل می‌پردازد. AHP تصمیم‌گیرندگان را قادر می‌سازد اثرات متقابل و همزمان بسیاری از وضعیت‌های پیچیده و نامعین را تعیین کند. این تکنیک برای حل بسیاری مسائل ساده و پیچیده در زمینه‌های مدیریت، علوم اجتماعی، شهرسازی، مکان‌یابی و مهندسی کاربرد دارد. تکنیک AHP مسائل پیچیده را بر اساس یک رویکرد منطقی مورد بررسی قرار می‌دهد و امکان تحلیل آنها را به شکلی ساده فراهم می‌سازد. از این تکنیک برای پاسخ منطقی و ایده آل به بسیاری از مسائل روزانه می‌توان استفاده کرد. دو کاربرد اساسی تکنیک AHP عبارتند از (مومنی، ۱۳۹۳):
تعیین اولویت و رتبه‌بندی مجموعه‌ای از معیارها و زیر معیارها
تعیین اولویت و انتخاب بهترین گزینه از میان گزینه‌های موجود
در رتبه‌بندی با تکنیک AHP ممکن است همیشه گزینه‌ای در میان نباشد اما همواره کاربرد اول وجود دارد. یعنی خواه هدف انتخاب گزینه بهینه باشد یا خیر در گام نخست باید مجموعه‌ای از عناصر تصمیم (معیارها و زیرمعیارها) رتبه‌بندی شوند. رتبه‌بندی عناصر کاربردهای گوناگونی دارد که موجب شده است تا تکنیک AHP به عنوان مرحله‌ای مقدماتی برای روش‌های دیگر تصمیم‌گیری چند معیاره مانند تاپسیس، ویکور یا پرومته مورد استفاده قرار گیرد.
این فرایند، تصمیم‌گیرندگان را یاری می‌کند تا اولویت‌ها را بر اساس اهداف، دانش و تجربه خود تنظیم نماید؛ به گونه‌ای که احساسات و قضاوت‌های خود را در نظر گیرند. برای حل مسائل تصمیم‌گیری از طریق AHP، باید مسئله به دقت و با همه جزئیات، تبیین و جزئیات آن را به گونه ساختار سلسله مراتبی رسم کرد.
۳-۳-۵ اصول تحلیل سلسله مراتبی
AHP بر اساس سه اصل زیر بنا نهاده شده است (حبیبی و همکاران، ۱۳۹۳):
اصل ترسیم درخت سلسله مراتبی
اصل تدوین و تعیین اولویت‌ها
اصل سازگاری منطقی قضاوت‌ها.
معیارها و زیرمعیارهایی که برای رتبه‌بندی استفاده می‌شوند می‌توانند کمی یا کیفی باشند. یعنی معیارها می‌توانند اساساً بر اساس مقیاس‌های گوناگون و حتی متضاد مورد سنجش قرار گیرند. این همان توانمندی است که در نهاد تکنیک‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره وجود دارد. اساس این روش تصمیم‌گیری در مقایسه‌های زوجی نهفته است. تکنیک AHP با طراحی درخت سلسله مراتبی تصمیم آغاز می‌شود. سپس مقایسه‌های زوجی در هر خوشه انجام می‌گیرد. در نهایت با بهره گرفتن از تکنیک های میانگین هندسی و نرمال‌سازی خطی، اولویت نهایی مشخص خواهد شد (حبیبی و همکاران، ۱۳۹۳).
اکنون هر یک از سه اصل زیر را شرح می‌دهیم.
اصل ترسیم درخت سلسله مراتبی
بر اساس این اصل، درک یک مسئله در حالت کلی و پیچیده، برای انسان کاری دشوار است و ممکن است ابعاد مختلف و مهم مسئله مورد نظر، فراموش شود. از این رو، تجزیه یک مسئله کلی، به چندین مسئله جزئی‌تر، در شناسایی مسئله بسیار کارساز است. در واقع، تجزیه یک مسئله بزرگتر به مسائل کوچک‌تر، بیانگر روابط موجود بین عناصر کوچک‌تر است؛ به گونه‌ای که با انجام این عمل، روابط و مفاهیم مسئله مورد تصمیم‌گیری و همچنین ارتباط هر عنصر با عناصر دیگر، به دقت درک می‌شود. با این کار، ”درخت سلسله مراتبی تصمیم“ به وجود می‌آید و در درک مسئله، کمک شایانی می‌کند (حبیبی و همکاران، ۱۳۹۳).
تعیین اولویت‌ها
در بسیاری از موارد انسان نمی‌تواند یک مسئله را به طور کلی درک نماید. بنابراین، آن را به مسائل کوچکتر تجزیه می‌کند و با توجه به معیارهای مشخص، بین آنها ”مقایسات زوجی“ انجام داده و برتری یک گزینه بر گزینه دیگر را مشخص می‌کند. سپس این نتایج، وارد مدل‌های مختلف تصمیم‌گیری شده تا درک بهتری از کل مسئله ارائه شود (حبیبی و همکاران، ۱۳۹۳).
سازگاری منطقی قضاوت‌ها
ذهن انسان می‌تواند به گونه‌ای بین اجزا روابط برقرار کند که بین آنها سازگاری منطقی وجود داشته باشد. سازگاری در دو مفهوم به کار می‌رود (حبیبی و همکاران، ۱۳۹۳):
ایده‌ها و اشیاء مشابه با توجه به ارتباطشان، در یک گروه قرار می‌گیرند.
معیار دوم، میزان ارتباط بین ایده‌های مختلف، با توجه به معیار خاص آنهاست.
۳-۳-۶ مدل‌سازی فرایند تحلیل سلسله مراتبی
برای اجرای تکنیک AHP در گام نخست باید مسئله و هدف تصمیم‌گیری به صورت سلسله مراتبی از عناصر تصمیم، نمایش داده شود. این ساختار یک یا چندین خوشه دارد. در طراحی الگوی سلسله مراتبی دو اصل وجود دارد. بر اساس اصل وابستگی، هر عنصر تنها به یک عنصر و آن هم بلا واسطه در یک سطح بالاتر از خود می‌تواند وابسته باشد. این وابستگی به صورت خطی تا بالاترین سطح باید ادامه داشته باشد. همچنین بر اساس اصل انتظارات، هرگاه تغییری در ساختمان سلسله مراتبی رخ دهد فرایند ارزیابی باید از نو انجام گیرد. الگوی نمادین ساختار فرایند سلسله مراتبی در شکل زیر ترسیم شده است (Saaty, 1980).
معیـارهـا
هـدف

لوینسون^[۶۷] و دیگران (۱۹۶۲) در تعریف سلامت روان مینویسند: “سلامت روان عبارت است از کیفیت احساس فرد نسبت به خود، دنیای اطراف، محل زندگی و اطرافیان مخصوصاً با توجه به مسئولیتی که در مقابل دیگران دارند. چگونگی سازگاری وی با درآمد خود و شناخت موقعیت مکانی و زمانی خویشتن” (نوابی نژاد، ۱۳۷۳).
به اعتقاد کارل مننجر سلامت روان عبارت است از: سازش فرد با جهان اطرافش به حداکثر امکان، بهگونهای که باعث شادی و برداشت مفید مؤثر به طور کامل شود.
کمپبل (۱۹۸۹) سلامت روان را احساس رضایت و بهبود روانی و تطابق کافی اجتماعی موازین مورد قبول هر جامعه تعریف کرده است (کاپلان و سادوک، ۱۳۷۵).
گینزبرگ (۱۹۹۱) سلامت روان را تسلط در ارتباط صحیح با محیط به ویژه در سه فضای مهم زندگی یعنی عشق، کار و تفریح تعریف میکند که همکاران گینزبرگ این تعریف را کامل تر نموده اند؛ استعداد یافتن و ادامه دادن کار، داشتن خانواده و ایجاد محیط خانوادگی خرسند، فرار از مسائلی که با قانون درگیری دارد، لذت بردن از زندگی و استفاده صحیح از فرصتها حداکثر تعادل و سلامت روان است (میلانی فر، ۱۳۷۴).
سلامت روان حالتی است که بیانگر سطح بالا و قابل قبولی از سازگاری و انطباق عاطفی و رفتاری میباشد. به عبارت دیگر، فردی از سلامت روان برخوردار است که ضمن سازگاری به لحاظ هیجانی و رفتاری، دارای ثبات نسبی و حدّی از اعتدال باشد و از زندگی خود و بودن با دیگران احساس لذت و رضایت نماید. همچنین سلامت روان عبارت است از رفتار موزون و هماهنگ با جامعه، شناخت و پذیرش واقعیتهای اجتماعی و قدرت سازگاری با آنها، ارضای نیازهای خویشتن به طور متعادل و شکوفایی استعدادهای فطری خویش. مفهوم سلامت روان در فرهنگهای مختلف ممکن است تعابیر متفاوتی داشته باشد ولی نکته مهم آن است که با شناسایی ابعاد و عوامل مؤثر بر سلامت روان میتوان از شیوع اختلالات در هر مرحلهای از زندگی پیشگیری کرد (نجات و ایروانی، ۱۳۷۸).
۳ – روابط اجتماعی
در نظر پارسونز، نظام اجتماعی عبارت است از ارتباطات اجتماعی بین خود و دیگری در یک موقعیت. روابط اجتماعی به ارتباط و وابستگی متقابل انسانها و جهتگیری رفتاری آنها در جامعه اطلاق میشود. ارتباط انسانها، سنگبنای جامعه انسانی است و بدون آن هرگز فرهنگ بهعنوان خصیصه جامعه پدید نمیآید. ارتباط عبارت است از فنّ انتقال اطلاعات، افکار و رفتارهای انسانی از یک شخص به شخص دیگر(ساروخانی، ۱۳۶۵).
انسان موجودی اجتماعی است و نمیتواند جز در میان جمع و براساس روابط صالح اجتماعی سیر کند.انسان چه در حال آسایش و راحتی و چه در بلا و سختی لازم است قدرتهای مادی و معنوی خود را روی هم بریزد و کلیه شئون زندگی خویش را در پرتوی روابط اجتماعی به سامان رساند. انسان در تعامل دائم با محیط اجتماعی است و عناصر آن پیوسته در جهت سازندگی یا ویرانگری شخصیت افراد به نحو اقتضا عمل میکنند. انسان در بستر اجتماع رشد میکند و به شدّت از آن تأثیر میپذیرد، زیرا رابطه میان فرد و اجتماع رابطهای حقیقی است. به این صورت که میان فرد و اجتماع رابطهای برقرار میشود که بر خواص و آثار فرد در اجتماع اثر گذارده و به طور طبیعی خواص اجتماع نیز بر فرد اثر میگذارد.
انسانهایی که از حیث اجتماعی دارای روابط خوب و سالمی با دیگران هستند، دارای تندرستی اجتماعی هستند. به عبارت دیگر، تندرستی اجتماعی به معنی رضایت داشتن، ارتباط اعتماد آمیز و تعامل خوب با دیگران است. در این زمینه برخورد منصفانه، عدالت خواهی، علاقه به دوستان و همنوعان بسیار از اهمیت برخوردار است. ایده تندرستی اجتماعی بیان کننده آن است که مردم همانند یک شبکه ارتباطی در تماس با هم هستند و در همه زمانها به هم نیاز دارند. یک شخص سالم اجتماعی، احساس میکند که به جامعهاش تعلق دارد و در مقابل، از دست دادن علاقه به دوستان، آشنایان و همکاران و نیز از دست دادن توانایی مشارکت در تجربیات مطلوب با دیگران از علائم کاهش اجتماعی شدن در افراد میباشد (ساروخانی، ۱۳۶۵).
داشتن روابط اجتماعی خوب، احساس خوشایندی از امکان ارضاء نیازها و خواسته های انسان در ارتباط با دیگران به ارمغان میآورد؛ رضایت در ابعاد خانواده، شغل و محیط کار، گروه های اجتماعی، اقتصاد و سیاست که ترکیب این ابعاد رضایت اجتماعی را به وجود می آورد و در انسانهایی که نیازهای اولیه خود را از قبیل نیازهای فیزیولوژیک و امنیت به دست آوردهاند، تأمین این نیاز و و تعلق به گروه، یا به عبارتی، داشتن روابط اجتماعی مناسب از اهمیت ویژهای برخوردار است (کاشف، ۱۳۸۵).
خانواده چیست ؟
تعریف خانواده درفرهنگهای مختلف، غالباٌمتفاوت است .
اداره سرشماری ایالات متحده(۱۹۹۱،صفحه ۵)تعریف وسیعی ازخانواده رابه شرح ذیل ارائه میدهد:”خانواده گروهی است متشکل ازدویاچند نفرکه به یکی ازطرق تولد، ازدواج یافرزندخواندگی با یکدیگر مرتبط بوده وبا یکدیگر در یک منزل زندگی میکنند”.
درمجموع، خانواده هاباتوجه به عملکردهای اقتصادی، فیزیکی (جسمانی )،اجتماعی وعاطفی تعریف میگردند.خانواده اساس رشد و تکامل وموجب ثبات وپایداریاند. (به نقل از گلادینگ ،ترجمه بهاری و همکاران،۱۳۸۲).
خانواده به عنوان یک سیستم اجتماعی-فرهنگی^[۶۸] تلقی میشود که در کنار همهی خصوصیات دیگرش، دارای مجموعه قواعدی است و هر یک از اعضایش نیز نقش خاصی دارند .اعضای این سیستم با هم رابطهای عمیق و چند لایه دارند. در داخل این سیستم، حلقه های عاطفی قدرتمند، پایدار و متقابلی را به هم گره زده است .اغلب اوقات اعضاء از طریق تولد یا ازدواج در این سیستم وارد میشوند (نظری ،۱۳۸۶).
خانواده سیستم منحصر به فردی دارد که با روابط دوستی و روابط کاری متفاوت است. در همهی جوامع روایط زوجی ارزش زیادی دارند. همین عامل باعث می شودکه بیش از ۸۰%از افراد طلاق گرفته دوباره ازدواج کنند (گلدنبرگ،۲۰۰۰ ).
بر طبق سرشماری سال ۱۹۹۰ آمریکا نشان میدهد که حدود ۵۶ درصد آمریکاییهای بالای ۱۵ سال ازدواج کرده اند و با همسرانشان زندگی میکنند، ۱۸ %طلاق گرفته اند و فقط ۲۶%ازدواج نکردهاند (نظری ،۱۳۸۶). بالتبع داشتن ازدواجهای متفاوت، تعداد خانواده های تشکیل شده نیز متفاوت میباشد.
انواع خانواده
انواع گوناگون خانواده ها عبارتنداز: هستهای، تک والدی، ازدواج مجدد، اقوام نزدیک وبدون فرزند (بهاری،۱۳۸۲). در تقسیم بندی دیگری شلزینجرد (۱۹۷۹) خانواده های کانادایی را در دسته های زیر تعریف نموده که احتمالاٌ این طبقه بندی در تمامی دنیای غرب قابل اعمال است :الف) خانواده هستهای متشکل از شوهر، همسر و فرزندان ب)زوجهای بیفرزند متشکل از شوهر و همسر ج)خانواده های تک والدی متشکل از زنان بیوه، مردان بیوه، اشخاص طلاق گرفته، همسران جدا شده و ترک شده، مادران ازدواج نکرده و)خانواده های رضاعی، متشکل از شوهر، همسر و فرزند خوانده ه)خانواده های بازسازی شده، متشکل از ازدواجهای دوم و «خانواده های مرکب ». در خانواده های باز سازی شده یکی از هشت حالت زیر به چشم میخورد :
۱-مرد طلاق گرفته – زن مجرد ۲- مرد طلاق گرفته – زن بیوه ۳-مرد طلاق گرفته – زن طلاق گرفته ۴-مرد مجرد-زن بیوه ۵–مرد مجرد- زن طلاق گرفته ۶-مرد بیوه – زن مجرد ۷-مرد بیوه – زن طلاق گرفته دامنه خانواده های بازسازی شده واقعاٌ بیشتر از آن است که این فهرست به آن اشاره دارد، زیرا متغیرهای ممکن زیادی، بسته به این که آیا بچه ها توسط زن یا شوهر به زندگی زناشویی وارد میشوند یا هر دو همسر، و نیز نوع سرپرستی این فرزندان، وجود دارد .به علاوه ممکن است فرزندانی که حاصل زندگی زناشویی «باز سازی شده » هستند نیز به خانواده مذکوراضافه شوند. و)خانواده های اشتراکی،که ممکن است از گروهی خانواده بچهدار و تعدادی بزرگسال مجرد تشکیل شود. (دهقانی ،۱۳۷۵ ).
ازلحاظ تاریخچه، اکثرخانوادههای تک والدی به علت مرگ یاترک یکی از زوجین به وجودآمده اند. در دهه ۱۹۵۰روندجدیدی آغازشد. درصدخانوادههای تک والدی حاصل ازطلاق نسبت به خانواده های تک والدی حاصل ازمرگ افزایش چشمگیری پیدا کرد (لوتیان وکان وی ،۱۹۹۰).
انواع خانواده های تک والدی
خانواده های تک والدی گونه های بسیارمتفاوتی دارند. خواه برنامه ریزی شده یابرنامه ریزی نشده باشند، بالاخره به مرورزمان به وجودمیآیند. سه گونه اصلی ازخانوادههای تک والدی ناشی ازطلاق، مرگ وقصد و نیت به وجودمیآیند. باوجوداین، روندشکلگیری خانواده های تک والدی درهمه مواردیکسان است ودارای مراحل مشخص ومعینی است(گلادینگ،ترجمه بهاری،۱۳۸۲.(
خانواده تک والدی حاصل ازطلاق
درخانوادههای تک والدی حاصل ازطلاق، به غیرازبرخی ازتمهیداتی که براساس آنهاپدرومادرمیتوانندحضانت مشترک رابرعهده بگیرند بایدبه دو واحدفرعی توجه داشت .یکی تک والدقیم وتعاملات وی باهمسر سابق و فرزندان و واحد فرعی دیگر شامل، تک والد غیرقیم وروابط وی باهمسرسابق وفرزندان است (کارترومک گلدریک ،۱۹۸۸ ترجمه بهاری،۱۳۸۲).
طرح وبرنامههایی که هردو والد پس ازطلاق بدان طریق درارتباط بابچه قرارمیگیرند، فشارهای عصبی ودرعین حال محاسنی رابه همراه دارد در چنین موفعیتهایی، فشارهای عصبی برای والدقیم شامل بازسازی منابع مالی وتجدیدشبکههای اجتماعی است وفوایداصلی برای یک والدقیم موفق تجدید (احیای )حس اعتمادبه نفس در فرد است .درچنین خانوادهای برای والد غیرقیم، محرکهای تنش زا عبارت از راه های ادامه ارتباط با فرزندان خود به عنوان والد (پدر یا مادر) وبازسازی شبکه های اجتماعی است والد غیرسرپرست وقتی که موفق شد پاداش میگیرد. این پاداشها عبارت انداز: تدبیر و یافتن راه حل برای مشکلات و ایجاد اعتمادبه نفس. (گلادینگ، ترجمه بهاری،۱۳۸۲).

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

خانواده های تک والدی حاصل ازمرگ
مراحل شکلگیری خانواده های تک والدی حاصل ازمرگ به اندازه خانواده های تک والدی حاصل از طلاق مشخص و معین نیست. با وجود این، روشن است که مرگ به خانواده ضربه شدیدی واردمی کندووظیفه اصلی، بازسازی کردن آن خانواده است (براون ،۱۹۸۸؛مودی ومودی ،۱۹۹۱ ؛نقل از بهاری، ۱۳۸۲).
پیدایش این نوع خانوادههاچنانچه درجدول ۳-۲نشان داده شده است، طی سه مرحله صورت می گیرد.اولین مرحله درفرایند ظهور یک خانواده تک والدی، سوگواری است. این مرحله برای بازماندگان برای خالی کردن احساسات مثبت ومنفی در مورد متوفی بسیار ضروری است .
هارلو^[۶۹] (۱۹۹۱) نشان داد که تقریبا یک سوم بیوه ها از افسردگی در شش ماه بعد از داغدیدهگی رنج می برند .بنابراین این نوع تخلیه هیجانی امکان آغاز مرحله دوم یعنی سازگاری مجدد را فراهم میکند. فراگیری وظایف جدید، کنارگذاردن کارهای گذشته ویا محول کردن وظایف همسر متوفی به دیگراعضای خانواده دراین مرحله انجام میگیرد (مورداک ،۱۹۸۰) .باسپری شدن این مرحله، خانواده به مرحله نهایی یعنی مرحله پیشرفت واحیامیرسد. در این مرحله، اعضای خانواده وبه طورکلی خانواده میتواندموقعیتهای جدیدی برای رشد پیدا کرده واز این موقعیتهااستفاده کنند. این آخرین مرحله، ممکن است منجر به ایجاد و یا عدم ایجاد روابط وهویتهای جدید فردی و جمعی گردد.
جدول ۴-۲خانوادههای تک والدی حاصل ازمرگ
مرحله وظیفه نتیجه
——————————————————————————————————-عزاداری تخلیه هیجانی تجزیه و تحلیل روابط گذشته
سازگاری مجدد فراگیری /رهاکردن وظایف
احیا و پیشرفت (دستاورد) پیشرفت خانوادگی وشخصی کسب مهارتهاوعلائق جدید
تک والدی حاصل ازقصدونیت
قصد و نیت عامل دیگر ظهور خانواده های تک والدی است. مواردی که درارتباط باعامل قصدونیت مشخص شده اندعبارت انداز:الف) حامله شدن بدون عقد ازدواج (حاملگی نامشروع ) ب) تصمیم به نگهداری بچه حاصل ازحاملگی بدون عقد ازدواج به صورت اتفاقی یاج) قبول کردن یک بچه به عنوان فرزندخوانده توسط بزرگسال مجرد. ویژگی منحصر به فرد این نوع خانواده های تک والدی این است که والد پیش از رسیدن فرزند، فرصت برای آماده شدن دارد.
خانواده های دارای مادرتک والدی
بنابرآمارهای به دست آمده ،۸۵% تا۹۵ % از کودکان در خانواده های تک والدی با مادران خود زندگی میکنند (گلیک ،۱۹۸۸).”درسال ۱۹۸۸، بیش از۱۳میلیون کودک فقط بامادران خودزندگی میکردند”اگر چه این رقم در چند سال اخیرکاهش یافته است (لویتان وکان وی ،۱۹۹۰).
همچنین مادران با مطالبات زمانی جدیدی همچون وظایف شغلی یاتعهدات مدرسه روبرومیشوند. برای برخی ازاین مادران، سروکار داشتن با خانواده همسر سابق مشکل ودشوار است. برای مثال آنهامیخواهند در زمانی معین فرزندان را ملاقات کنند. خواه برای پدر یا مادر قیم راحت باشد یاراحت نباشد. این نوع مطالبه زمانی به طورکلی با آرامش خانواده تک والدی تداخل دارد، اما روی مادر تاثیر بخصوصی میگذارد.
این مادران بامشکل حفظ کردن هویت یا تغییر هویت مواجه میشوند. مادران جوان تک والدی معمولا”به توجه، حمایت و راهنمایی نیازمندند. به عنوان یک گروه اکثرا”ازاعتمادبه نفس پایین وتجربه کاری ویاتحصیلات محدودی برخوردار هستند (لویتان وکانی وی ،۱۹۹۰). علاوه برمشکلات عملکردی وهویتی، والد این نوع خانواده ها غالبا”از خدمات روانشناختی و پزشکی آگاهی ندارند. ازسوی دیگر، زنان بالای ۴۵ سال به ویژه آنهایی که اساسا”خانه دار هستند برای بازسازی زندگی از نظر اقتصادی، روانشناختی و اجتماعی زمان بسیار سخت و دشواری را سپری میکنند (والراشتاین ،۱۹۸۶).
به طورکلی، سلامتی و سالم بودن خانوادههایی که توسط مادران تک والدی اداره میشوند، به سن و مرحله مادر و فرزندان، سطح تحصیلات، درآمد و حمایت اجتماعی بستگی دارد. معمولا”شرایط زندگی مخاطره آمیز و پردغدغه است اگرچه خانواده های تک والدی بسیاری به سرپرستی مادران وجود دارند که از عملکرد بسیار خوبی بهره مندند.
محدودیت خانواده های تک والدی
محدودیت خانواده های تک والدی مرزها و نقشها را در برمیگیرد (گلن ویک وماوری ،۱۹۸۶). نواحی مختلف و مشکل ساز عبارتند از: مشاجرات درباره مرز میان زن وشوهر سابق ومیان فرزندان و پدر یا مادر قیم با پدر یا مادر قیم مشترک آنها، مشکلات مرزی میان زن وشوهر سابق هر چیزی از ملاقات تا رابطه جسمی را شامل میشود (گلداسمیت ،۱۹۸۲). درخانوادههای تک والدی هنگامی که مشاجره میان همسر سابق وپدر یا مادر قیم پیش میآید؛ اگر مرزها روشن وواضح نباشند، تعاملات دچارآشفتگی و بینظمی میشودو فرزند یا فرزندان از کنترل خارج میشوند (گلنویک وموری ،۱۹۸۶). متاسفانه بچههایی که درخانوادههای تک والدی بزرگ میشوند اغلب به علت مشکلات مرزی ، دچار مشکلات رفتاری میشوند. (گلادینگ،ترجمه بهاری،۱۳۸۲).
ازدیگرمشکلات این خانوادههانقشهامیباشند. اگرچه انعطافپذیری در ایفای نقش برای کمک به خانواده تک والدی به طورکلی درانجام وظایف مفید و باارزش است ، اماممکن است سبب افزایش استرس (فشارعصبی) و مشغله برای افراد خاصی ازخانواده شود. این اعضاء ممکن است به ترتیب نامطلوبی نقش یا سنگینی نقش را تجربه کنند (ویس ،۱۹۷۹).در حقیقت خستگی مفرط و فرسودگی ناشی ازکار زیاد که سبب آزار و پریشانی یک عضو یا بیش از یک عضو میشود، معمولا”نتیجه این شیوه عملی باز است.
محدودیت دیگر در خانواده های تک والدی مربوط به هویت میشود. بسیاری از این فرزندان، بخصوص آنهایی که در خانواده های تک والدی حاصل ازطلاق بزرگ میشوند، درکسب هویتی روشن وقوی وبرقراری ارتباط باجنس مخالف دچار مشکل هستند.”بچههای طلاق خیلی زودتر از دیگران خانه را ترک میکنند، اما نه برای تشکیل خانواده، آنها در مقایسه بادوستان خود کمتر، پیش از ازدواج با کسی زندگی میکنندو هنگامی هم که ازدواج میکنند، طلاق میگیرند “(کارلسون واسپری ،۱۹۹۳،ص۶۰).آنها از دوران کودکی خود لذت کافی نمیبرند. در دوره بزرگسالی، از اینکه به سرعت رشد کنند، ابراز تنفر میکنندو آگاهانه یا ناآگاهانه مناسب سن خود رفتار نمیکنند.
محدودیت دیگر در خانواده تک والدی مربوط به وضع روحی –عاطفی اعضای خانواده میشود. از جمله حالات روانی که فرزندان و والدین این خانواده ها ابرازمیکنند عبارتند از : درماندگی، ناامیدی ، ناکامی، یاس، گناه، افسردگی وتبعیض است (موداک ،۱۹۸۰؛گلداسمیت،۱۹۸۲،بورگرافل وباروت ،۱۹۹۱).
خانواده های دوباره ازدواج کرده
درتوصیف خانواده های ازدواج مجدد عبارت های بسیاری به کارمیروند: خانواده های ناپدری نامادری، خانواده های بازسازی شده خانواده های زوجیت یافته مجدد، خانواده های درهم آمیخته وخانوادههای مخلوط. بدون توجه به اصطلاحات به کاررفته یک چنین خانوادهای از دو بزرگسال و نافرزندیها، فرزند خواندهها، فرزندان حضانتی تشکیل میشود (پیرسن ،۱۹۹۳).
تشکیل خانواده های ازدواج مجدد

۱

۰.۶۰۲

مدل شرکت IBM

۲

۳

۰.۰۸۵

مدل مرجع SOA

۳

در این تحقیق نتیجه ای که حاصل می شود به دلیل استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP نتیجه ای عملی، مورد حمایت خبرگان، صریح و گام به گام، پویا، قابل اعتماد و در راستای ماموریت کتابخانه ملی می باشد.
۴-۲-۳– مراحل تجزیه و تحلیل داده ها به کمک روش تحلیل سلسله مراتبی AHP
در این تحقیق بعد از انتخاب معماری سرویس گرا با ۲۵/۸۱ درصد نظرات خبرگان، مدل های مطرح در معماری سرویس گرا به شرح زیر می باشند:
مدل مرجع SOA
مدل پیشنهادی شرکت IBM
مدل پیشنهادی شرکت Oracle
برای انتخاب از بین سه مدل بالا نیاز به معیارهای برای سنجش و ارزیابی است تا مدل منتخب دارای اعتبار باشد. به کمک نظر خبرگان، کارشناسان و به خصوص نظر استاد راهنما، چهار معیار از بین شاخص های پیشنهادی انتخابی برای سنجش و ارزیابی مدل ها به شرح زیر می باشد:

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

جامعیت
وجود مستندات فنی کیفی
قابلیت اطمینان
پویایی و انعطاف پذیری
برای انتخاب یک مدل از بین مدل های پیشنهادی بر اساس چهار شاخص ارزیابی بالا نیاز به تصمیم گیری چندگانه داشت. به همین دلیل از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP برای بررسی و تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از نظر سنجی خبرگان امر استفاده گردید.
اولویت بندی این معیارها برای سنجش ارزیابی نیاز به محاسبه داشته، ابتدا یک ماتریس چهار در چهار از معیارهای جامعیت، وجود مستندات فنی کیفی، قابلیت اطمینان و پویایی و انعطاف پذیری تهیه گردید، در پایان کارگاه آموزشی از کارشناسان خواسته شد تا نیمه بالای ماتریس را پر کنند. آنگاه نیمه پایین آن را به کمک روش معکوس اعداد نیمه بالا پر کرده، حاصل جمع ستون ها را به دست آورده، در قدم بعد با تقسیم تک تک درایه ها به جمع هر ستون، ماتریس را نرمالیزه کرده و نتیجه نهایی آن بدست آمد. لازم به یادآوری است بعد از گردآوری داده ها (ماتریس های که نیمه بالای قطر اصلی آن پر شده) تمام مراحل گفته شده به کمک نرم افزار Expert Choice و Excel انجام گرفته است.
در زیر نتایج نظرسنجی حاصل از تشکیل کارگاه آموزشی با کارشناسان و خبرگان به کمک تحلیل سلسله مراتبی AHP بررسی خواهد شد.
۴-۲-۴– محاسبه وزن نسبی معیارها
در این روش، بعد از تشکیل ماتریس مقایسات زوجی ۴ معیار اصلی، ابتدا میانگین هندسی هر یک از سطرهای ماتریس محاسبه می شود؛ سپس در مرحله دوم ماتریس ستونی حاصل با تقسیم هر یک از مؤلفه هایش بر مجموع مؤلفه های موجود نرمالیزه می گردد. ماتریس ستونی جدید حاصل شده همان ماتریس وزن شاخص های مسئله مورد نظر است. ماتریس مقایسات زوجی ادغام شده از ۱۸تصمیم گیرنده به صورت جدول ۴-۴ می باشد.
جدول۴-۴: ماتریس مقایسات زوجی شاخص­ های انتخاب مدل برتر معماری سرویس گرا

جامعیت

پویایی و انعطاف پذیری

قابلیت اطمینان

وجود مستندات فنی و کیفی

۶.۸۸

۳.۲۴

۲.۱۸

۱

وجود مستندات فنی و کیفی

۴.۹۲

۲.۶

۱

۰.۴۶

ژوفین باتلر (۱۹۶۰- ۱۸۲۸) یکی از فمینیستهای پیشگام و دلیری بود که جامعه مرد سالار سنت گرا را آشکار مورد پرسش و چالش قرار داد او فمینیسم را به خیابانها و کارگاهها و زندانها کشاند و از آنجا شناخت خود را دربارهی اقتصاد جنسی و فرو دستی زنان به دست آورد باتلر یکی از موثرترین افراد در به وجود آوردن نوع دیگری از فمینیسم در دهه ۱۸۷۰ و ۸۰ بود. این نوع از فمینیسم فعالیت خود را بر تقسیم جدایی افکن، میان زنی با تقوا همچون یک بانو و یک زن روسپی رانده شده از اجتماع متمرکز کرد، باید اذعان داشت که تنها یک فکر مستحکم و شجاع میتوانست جرأت بیان این را داشته باشد که تفاوت واقعی میان آن دو وجود ندارد^[۱۰۰].
لوس ستون میگوید: «ما ادعای پاکدامنی و عفت میکنیم اما در مقابل مردانی داریم که فقط این واژه را مغرورانه برای تسلط ما به کار می برند.^[۱۰۱]»

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

امیلین پانکهورت به خاطر حق رای زنان به پا خاست و برای رسیدن به هدف خویش، اتحادیهی سیاسی و اجتماعی زنان (wspu) را ایجاد کرد.
۲-۳-۲- خود آگاهی فمینیستی
«۱- فمینیستها الگوی متفاوتی از تمایلات جنسی ارائه کردند.
۲- فمینیستها اعتقاد دارند که زنان همواره نگران داوری و انتقاد مردان از خویشتناند و به خاطر مقابله با این امر درصدند تا از طریق رواج فرهنگ زنان روحیه همبستگی را در آنها تقویت کنند و آنها را وا دارند که خویشتن را دوست بدارند و نسبت به خود احترام قایل شوند.
۳- اعلام مخالفت جدی با هرزه نگاری^[۱۰۲].»
«فمینیسم به کوششهای عملی و نظری به نفع زنان گفته میشود. این کوششها ممکن است در جامعه به شکل گفتمان و ایدئولوژیهای فمینیستی یا در شکل فعالیت چند شخصیت یا سازمان مدافع زنان یا در ائتلاف یا احزاب عمد‌‌هی سیاسی و یا در ادغام جنبشهای عمومی ظاهر شود.^[۱۰۳]»
فمینیسم از زنان، دیدگاه های زن محور و ارج گذاری بر آنان حمایت میکند و در پی حمایت از برابری اجتماعی سیاسی و اقتصادی زنان و مردان است به طور کلی، تلاش فمینیسم بر آن است که زنان را برای رهایی از ساختارهای سرکوبگر جامعه مجهز کند فمینیسم گستاخانه با ادعاهای کلی درباره حقیقت به چالش بر میخیزد و به بازسازی تاریخ میپردازد.
در نظریات مارکیستی، زنان به عنوان مستعمره و زیردست مردان و تحت نظارت نظام جنسی ناعادلانه قرار گرفتهاند^[۱۰۴].
علت اصلی ظهور فمینیسم در واقع ظلم و ستمهایی است که نسبت به زنان اعمال میشود و زنان را از حقوق طبیعی خود نیز محروم میکند.
نخستین غلیان تولید در این زمینه در دهه های (۱۷۸۰ و ۱۷۹۰) پیش آمد در دهه (۱۸۵۰) کوششهای بسیار سازمان یافتهتر و متمرکزتری انجام گرفت بسیج تودهای برای کسب حق رای برای زنان در اوایل سده بیستم رخ داد در دهه (۱۹۶۰) و (۱۹۷۰) با جنبش نوین، گسترده و چندگانهای رو به رو میشویم در فواصل میان این تاریخها فمینیسم کمتر دیده میشود زیرا در آن دوران گروه های مسلط به عمد درصدد سرکوبی آن برآمده بودند.^[۱۰۵]»
از سوی دیگر با ظهور پدرسالاری هدف از تشکیل چنین خانوادهای را این گونه تبیین میکند که بچههایی از یک پدر مشخص و غیر قابل انکار به وجود آیند و وارث و مالک ثروت پدر خود شوند از مشخصات خانواده مونوگامیک (monogamigue) یکی این است که مرد کاملاً آزاد است وعده کثیری کنیز و غلام در اختیار خود دارد و میتواند با آزادی تمام از آن متمتّع گردد ولی اگر احیاناً زن، به یاد روابط قدیمی جنسی خود بیفتد و بخواهد آن را تجدید کند. شدیدتر از کلیه ادوار گذشته، تنبیه و مجازات میگردد^[۱۰۶].
سقوط زن با دگرگونی ژرف در ساختار جامعه و با فروپاشی سیستم اشتراکی اولیه شروع شد تا زمانی که زنان نهادهای گروهی خود را نگاه داشتند. ولی با پیدایش نظام تک همسری و خانواده زنان پراکنده شدند هر یک از آنها در خانه جداگانه نه تنها همسر و مادر شدند و از آن که به کار خانه و نگهداری از کودکان پرداختند سست و ضعیف شدند.
انگلس میگوید: «زنان از آن هنگام که خانه نشین شدند و به کار اجبار خانگی پرداختند جایگاه پیشین خود را در جامعه از دست دادند در این میان نه تنها استقلال اقتصادی بلکه آزادی جنسی نیز از زنان گرفته شد. با به وجود آمدن نهاد تازه تک همسری زنان به صورت اموال شخصی و برده در آمدند که وظیفه بسیار مهم آنان در زندگی خدمت به شوهری بود که ارباب و آقای او محسوب می میشد.^[۱۰۷]»
ویل دورانت میگوید: «در میان اقوامی که به حال فطری و طبیعی زندگی میکنند هیچ قید و بندی برای روابط جنسی وجود ندارد نمیتوان احتیاجات جنسی را سبب پیدایش ازدواج دانست زیرا ازدواج محدودیتهایی به همراه دارد و اشکالات روان شناختی که با خود میآورد هرگز با تسهیلاتی که کمونیسم جنسی فراهم میساخته قابل مقایسه نیست. ازدواج از لحاظ پرورش فرزند مزایای بیشتری همراه داشته است بنابراین ناچار علتهای قویتر اقتصادی، باید سبب پیدایش ازدواج شده باشد و به اقرب احتمال این علتها با مقررات مالکیت رابطه نزدیک داشته است.^[۱۰۸]»
۲-۳-۳- زنان و جایگاه زنان در جامعه کهن بدوی
در جامعه کهن بدوی، برای یک بار در تاریخ، زنان از مقام ارجمند و برابری جنسی برخوردار بودند. اما پس از ظهور جامعه طبقاتی این موقعیت از دست رفت. در این بین، تحلیل مارکیستها از این پدیده، درخور توجه است.
«به بل (Beble) مرد سیاست پیشه آلمانی بر آن است که «زن و سرنوشت او با سوسیالیسم، عمیقاً به هم پیوند خورده است و از این رو میتوان گفت که زن و طبقه رنجبر هر دو مورد ستم قرار گرفتهاند.^[۱۰۹]»
انگلس نیز در کتاب مشهور خود- منشأ خانواده، – مالکیت خصوصی و دولت- تضاد بین جامعه بدون طبقه بدوی و جامعه طبقاتی کنونی را برجسته کرده است.
۲-۳-۴- نظرات انگلس در مورد ویژگیهای جامعه بدوی
«۱- در جامعه بی طبقه بدوی: ابزار تولید به طور اشتراکی در اختیار تمام افراد جامعه قرار داشت و طبقه فرمانروای ثروتمند برای کسب قدرت به استثمار طبقه کارگر پرداخت.
۲- ابزار زور دولتی با گروه مردان مسلح و پلیس وجود نداشت جامعه بدوی خود گردان و دموکراتیک بود.
۳- جامعه طبقاتی در ساختار خود پدر سالاری است که واحد آن طایفه پدری است جامعه بدوی جامعهای مادر سالار که واحد آن ژن یا طایفه مادری بود که زنان در آن از آزادی و استقلال بهرهمند بودند.
۴- زنان در جایگاه رهبری بودند پس زنان هم خلق کننده زندگی جدید و هم تولید کننده زندگی جدید و نیازمندهای زندگی بودند.
۵- زنان بدوی نیز زایمان میکردند و فرزند پرورش میدادند اما آزاد و مستقل و درست در میانه زندگی فرهنگی و اجتماعی چون نقطه حساسی که همراه سایر برابریها و آزادیها همانند مردان روابط آزاد جنسی داشتهاند^[۱۱۰].»
در مقاله رد پای زن در تاریخ نیز آمده است از اواسط عصر حجر تا دوران مفرغ چون هنوز وسایل کار در مرحله آغازین بوده و آنچنان تکامل نیافته بود که بتوان به وسیله آن تولید اضافی حاصل کرد هر فرد نمیتوانست خوراک و مایحتاج بیش از رفع حاجت یک نفر را تولید کند به همین خاطر کسی به فکر تصاحب و سوء استفاده از نیروی اضافی کار دیگران نمیافتاد همه با هم کار میکردند و دسترنج خود را میان خانواده و اجتماع میآوردند و مادر کبیر آن را میان افراد توزیع میکرد.
ویل دورانت نیز بر آن است که نظم خانواده در ابتدای امر، متکی بر مادر بوده و پدر منزلتی ناچیز داشته است او در این باره مینویسد: «در این دوره، زن از حیث بلند قامتی و بردباری و چاره اندیشی نه تنها دست کمی از مرد نداشته بلکه موجودی کاملاً نیرومند بوده که میتوانسته ساعات درازی به کارهای دشوار بپردازد و به هنگام حمله دشمن به خاطر فرزندان و عشیره خود تا سر حد مرگ بجنگد. در دوران مادر سالاری حق قضاوت، توزیع و اداره امور خانواده و اجتماعی و آنچه که زندگی شهرنشینی، وابسته بدان بود، همه در اختیار زن قرار داشت.^[۱۱۱]»
بنابراین، زن بر اساس شواهد و مدارک در دوران گذشته، صاحب قدرت بوده است و توانائیهای او در عرصه های مختلف اثر گذاشته است نمونه های این قدرت زنانه در پیکرکهای زنانه و ظروف و کتیبهها دیده میشود.
یونگ نیز در بررسی علل ساخت و پرداخت پیکرک زن، در فرهنگ پیش از تاریخ مینویسد: «هنرمند در تمام اعصار وسیله و سخنگوی روح زمان خود بوده است. هنرمند به طور ناخودآگاه یا خودآگاه، به طبیعت و ارزشهای زمان خود فرم میدهد.^[۱۱۲]»
از مباحثی که بیان شد بر میآید که انسانها در آغاز پیدایش و شکوفایی جوامع نخستین جامعه خود را با مبانی سروری و محوری مادران و زنان اداره میکردهاند اما با گسترش شهرنشینی و پیچیده شدن روابط اقتصادی و اجتماعی موقعیت خود را از دست دادند.
«فمینیسم بی هیچ چند و چون در پی آن است که مفهوم سنتی از زن را در هم کوبد و مفهومی نوین و راستین از زن به نمایش بگذارد چرا که با تلاشی سترگ بر آن است که گذشته پر افتخار زنان را به اکنونشان پیوند زند و اکنونشان را به آینده، طرفداران فمینیسم دنیایی میخواهند که در آن مرد و اندیشههایش سرکوب شود و تنها زن یکه تاز باشد هم چنین طرفداران این تئوری معتقدند تقسیم کار اجتماعی بر اساس جنسیت نباید وجود داشته باشد^[۱۱۳].»
«پس مفهوم زن را در شاخه های گوناگون دانش مرد مدار میکاود و در هر شاخه مفهوم خود (self) را زیر ذرهبین میگذارد و سرانجام دیدگاه زن را در این گفتمان غالب مطرح میکند پس به کاری بزرگ دست میزند. و تک تک گفتمانهای دانش بشری را هدف قرار میدهد^[۱۱۴].»
«حقیقتاً تاریخ قرن بیستم، تاریخ روم باستان است. تکرار همان صحنهها و همان بازیها و حال آنکه، در همان روزگار ملتهایی بودند که بر زن بسی ارج مینهادند، و مردان ناموس پرست تا پای جان در برابر ناموس خود دفاع و جانفشانی مینمودند و زن را به عنوان مادر بودن و مادر شدن میپرستیدند چون ایران باستان^[۱۱۵].»
۲-۳-۵- زن از دیدگاه سفرنامه نویسان فرنگی
«زن به عنوان نیمهای از پیکرهی حیات اجتماعی آدمی و یا به تعبیری دیگر به عنوان اساسی ترین رکن زندگی مادی و معنوی انسان، همواره در طول تاریخ مورد ستم بوده و به شکلهای مختلف مورد استثمار قرار گرفته است^[۱۱۶].»
عدهای از توریستهای فرنگی در سفر به ایران نظرات متفاوت نسبت به زنان ارائه دادهاند:
«دروویل که در زمان فتحعلی شاه قاجار از ایران دیدن کرده است مینویسد: «زنان ایرانی مسلماً زیباترین زنان جهانند و با اینکه جهانگردان درباره زیبایی زنان گرجی مطالب زیادی گفتهاند، ولی من یقین دارم که در مقام مقایسه، نه تنها زنان ایرانی از نژادهای مزبور برترند، بلکه زنی در جمال و کمال به پای آنان نمیرسد^[۱۱۷].»
خانم کارلاناسرنا در زمان ناصر الدین شاه به ایران مسافرت کرده مینویسد: «همچنانکه تشخیص سن واقعی یک زن اروپایی کار سادهای نیست پی بردن به سن و سال زنان ایرانی هم دشوارتر است از طرف دیگر قیافه زن ایرانی به علت عادت به بزک غلیظ همیشه زشت تر و پیرتر از میزان واقعی دیده میشود. در ایران تنها زنان چاق مقبول هستند، چون لاغری زنان نوعی مایه ننگ و سرشکستگی است و حتی گاهی شوهرها به این بهانه آنها را طلاق میدهند.^[۱۱۸]»
در یک جمع بندی کلی نظرات آنان نسبت به زنان ایرانی عبارتند از:
«۱- زنان را دارای زیبایی منحصر به فرد میدانند.
۲- لباس و پوشش زنان ایرانی ساده است اما از پارچههای قیمتی ابریشمی تهیه میشود.
۳- مردان هیچ گاه از زنان و دختران خود سخن به میان نمیآورند.
۴- اگر زن پسری را به دنیا آورد به پدرش تبریک میگویند و اگر دختر باشد چنین نیست.
۵- در ازدواج رضایت دختر و پسر لازم نیست و واسطهای برای این امر پا در میانی میکند.

۷- نگاه داشتن خشم وغضب توسط پهلوانان.
۸- صلح جویی پهلوانان.
۹- حفظ نام و آوازه پهلوانان.
۱۰- نیکی ونکوکاری پهلوانان.
۱۱- پند و عبرت پذیری پهلوان.
۱۲- فتوّت و جوان‏مردی پهلوانان.
بحث اصلی این پژوهش منشها و کردارهای پهلوانان و قهرمانان شاهنامهی فردوسی است، سجایای اخلاقی در هر دین وآیینی پسندیده ومورد احترام بوده است، فردوسی با برخورداری از فرهنگ اصیل ایرانی – اسلامی در سایه تعلیمات دین مبین اسلام وفرهنگ تشیّع وفرهنگ ناب ایرانی تلاش نموده است،که همواره ارزش های انسانی را بر رذیلت های اخلاقی ترجیح دهد.
آنچه این ویژگیهای اخلاقی را بارز مینماید، بروز آن ها از جانب پهلوانان وقهرمانان میباشد که اخلاق ومرام آن ها در طول تاریخ مورد تقلید جوانان این مرزوبوم بوده است وفردوسی با آوردن این سجایای اخلاقی در شاهنامه، خود را برای همیشه پرچم دار ادب واخلاق قرار داده است. هرچه از تاریخ بشر به سوی آینده می گذرد، نیازبشریت به سرمشق گرفتن از اعمال وکردار پهلوانان شاهنامه فردوسی بیشتر احساس میشود.

( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

۴-۲-۲- حمد وثنا و توکّل به خدای پهلوانان درشاهنامهی فردوسی

حمد و ثنای خداوند، از خصلت های نیکویی است که تمام نویسندگان وشاعران، آثار خود را با آن شروع میکنند واز جایی که فردوسی مردی مؤمن و معتقد به خداوند است، در اثر وزین خود سعی نموده است ارزشهای ملی و ایرانی را در قالب باور وعقیدهی دینی خود بگنجاند. دراین راستا، درشاهنامه، پهلوانان با توجه به عقیدهی دینی و ملّی خودو تحت تأثیر تعالیم الهی به حمد وسپاس خدا میپردازند.،این قهرمانان درتمام کارهای خود از خداوند استمداد طلبیده و با ذکر خدا درحمدو ثنای الهی کوشیدهاند تا از الطاف الهی بهرهمند شوند.
اوّلین پیام اخلاقی در شاهنامه، حمد ثنا و ذکر خداوند میباشد که تمام پهلوانان آن را به کار میبسته اند. هیچ یک از نبردهای شاهنامه وجود ندارد که در آن پهلوانان ذکر خداوند تبارک وتعالی را به جای نیاورده باشند. قدمعلی سرامیدر این موردمیگوید:«فردوسی شاهکار خویش را به نام «خداوند جانوخرد آغازیده است،این ماییم که خدایمان آفرید تا گنج پنهان و وجود او را شناسایی کنیم و با شناخت جزء جزء جهان کثرت، درجهت به حاصل کردن درکی بسامان تر از او گام برداریم. در سرآغاز شاهنامه متوجه میشویم که این منظومه، سرگذشت دراز آهنگ انسان و انسانیّت است، انسان شاهنامه ای، انسانی است درخت واره که ازسویی ریشه در اعماق میدواند واز سویی سر درمعراج و اوج ها دارد»:(سرّامی،۱۳۸۸: ۲۹)
سـرش راسـت بــر شـد چـو سـرو بلنـد بــه گفتــار خــوب و خــرد کــار بنــد
(فردوسی،۱۳۸۷: ۳)
پاپلی یزدی نیز درکتاب حمد و ثنا و ذکر خداوند در شاهنامه میگوید:«نیایش کردن، از کردارهای شایع وروزمرهی پهلوانان شاهنامه‏ است. هزاران بیت از این دریای بی‏کران به‏ دعا اختصاص دارد. دعا شوق و رغبت را به وجود می‏آوردو ضامن پیروزی است. نیایش باعث تلطیف روح وروان پهلوان میشود. هیچ یک ازپهلوانان و سرداران شاهنامه کارها وپیروزی هایشان را به خود نسبت نمیدهند. همه آن ها اظهارمیدارند، پیروزی ویا شکست آنها خواست خداوند بوده است. هرقهرمانی قبل از شروع کار و نبرد از ایزد و خداوند یکتا، یاری میجوید و بلافاصله پس از پیروزی بر دشمن و سختی، خدای را سپاس میگزارد.»(پاپلی یزدی، ۱۳۸۶: ۳)
رستم سالار پهلوانان شاهنامه، مظهر انسان با ایمان و با خداست،اعمال ورفتار وی تابوی پهلوانان وقهرمانان این اثر ملّی واخلاقی است.رستم درهیچ نبرد ویا پیروزی و شکستی مغرور نگشته است و توفیقش را به بازوی خودش نسبت نداده است. او برعکس، همهی خیرها و پیروزی ها را هدیهای از ذات خداوند دانسته است. پهلوان سترگ شاهنامه، مظهریکتاپرستی،آزادی، آزادگی و در عین حال مظهربندهی کامل و مخلص خداوند نیز هست. مثلاًدر داستان هفت خوان، هیچ خوانی نیست که رستم، ذکر یا مدح و ثنای خداوند را نکرده باشد. در مقدمه هفت خوان، رستم اینگونه با یاد خدا پای در این نبرد سهمگین
مینهد: (ر.ک.همان : ۴)
شـب تیـــره تــا بــرکشـــد روز چــاک نیــایـــش کنــم پیــش یـــزدان پـــاک
(فردوسی، ۱۳۸۷ :۱۹۴)
بــه نــام جـــــهان آفــرین یک خـدای کـه رســـتم نگــردانـد از رخــش پـــای
(همان:۱۹۵)
رستم درخوان اوّل(کشتن شیر) ودر ابتدای نبرد سنگین هفت خوان اسب خود را تیمار میکند و با یاد خدا قدم در این هفت خوان دهشتناک میگذارد:
تــن رخـــش بستــرد و زیــن بــرنهـاد ز یــــزدان نیکــی دهــش، کـــرد یـــاد
(همان :۱۹۶)
در خوان دوم(راه و بیابان) با خدا مناجات ودر برابر او اظهار تواضع میکند و با ایمان به دنیای آخرت خود راتسلیم محض خدا میخواند :
چنیـــن گفـــت : کـــای داور دادگـــر همــه رنـج و سختـی تـو آری بــه ســـر
گـرایـدونـک خشنــودی از رنـــج مـــن بــدان گیتــی، آکنــده کــن گنــج مــن
(همان:۱۹۶)
تهمتـــن ســــوی آسمــان کـــرد روی چنیـن گفــت : کــای داور راسـت گــوی
هـــرآنکـس کــه از دادگـری یک خـدای بپـیچـــد، نیــارد خـــرد را بـــه جـــای
(فردوسی،۱۳۸۷: ۱۹۷)
در خوان سوم درنبردبا اژدها سر و بدن خود را شستشو میدهد و زور و قدرت خود را از خدا میداند، در واقع از ذات خداوند استمداد طلب میکند:
بـــه آب انــدر آمــد، ســر وتن بشست جهــان جــز بــه زور جهــانبـان نجـست
بـــه یـــزدان چنیـن گفـت: کـای دادگر تــو دادی مــــرا دانـــش و زور و فــــر
بــه پیشم چـه شیر و چـه دیو و چـه پیل بیــابـــان بـــی آب و دریـــــای نیــــل
(فردوسی،۱۳۸۷ :۱۹۹)
در خوان چهارم باز هم خدا را نیایش میکند و از او نابودی زن جادوگر را طلب میکند :
تهمتــن بـــه یــزدان نــیایـش گـرفت ابــر آفـــریـن ها فـــزایـــش گــــرفت
چـــو آواز داد از خــداونــــد مهـــر دگـرگونـه تــر گشت جــادو بـــه چهــر
روانــــش گمــان نیـــایـش نــداشت زبـــانـش تـــوان ستـــایــش نـــداشـت
سیــه گشـت چــون نــام یـزدان شنیــد تهـمتــن، سبــک چــون درو بنـگــریــد
بــــینداخــت از بــــاد، خـــمّ کــمند ســر جـــادو آورد نــا گــه بـــه بــند
میــانـش بــه خنجــر بــه دو نیـم کـرد دل جـــادوان زو پـــــر از بــیم کــرد
(همان : ۲۰۰)
در خوان پنجم هنگام مبارزه با اولاد دیو ابتدا از نیروی یزدان کمک میگیرد وبعد به زور شمشیر خود تکیه دارد:
بـــه نیــــروی یـــزدان پیـــروز گـــر بـــه بخـت و بـــه شمشیــر تیــز و هنــر
چـــو بیـنـنـد تـــاوِ بـــر و یـــال مـن بـــه جنــگ انـدرون زخـم گــوپـال مــن