Trichophyton verrocosum, Epidermophyton floccosum, Microsporum gypseum, Microsporum canis
Aspergillus flavus, Aspergillus fumigates, Candida albicans, Trichophyton mentagropheytes, Trichophyton rubrum
۲-۳-۵-۱٫ جنس میکروسپورم(Microsporum)
دارای ماکروکونیدیاهای کشیده، دوکی یا بیضی شکل با جدار کلفت، ناصاف، فرو رفته و دارای برجستگی‌های ریز تا خار مانندی هستند که محتوی تیغه‌های عرضی یا میانی می‌باشند. (۲۱)
از طرف دیگر عوامل میکروسپورم داری میکروکونیدهائی هستند گرزی یا بیضی شکل، چسبیده به میسلیوم و یا جدا از آن، در اندازه‌های ۷- ۴× ۵/۳ – ۵/۲ میکرون ،بدون ویژگی خاص تشخیصی وبدون تنوع ساختمانی که معمولاً به تعداد کمترازگونه‌های جنس ترایکوفایتون ایجاد می‌شوند.
میسلیوم‌های پیچ خورده و فنری شکل در حالت غیرجنسی، بسیار کمتر از اعضاء ترایکوفایتون بوده و بندرت مشاهده می‌شوند.
۲-۳-۵-۱-۱٫میکروسپوروم کانیس (M. canis)
میکروسپورم کانیس قارچی حیواندوست بوده، در سگ، گربه و احتمالاً اسب و میمون ایجاد بیماری می‌کند. اگر چه خاکدوست نیست ولی از خاک نیز جدا شده است. در انسان باعث کچلی مو به صورت اسپور خارج موئی (اکتوتریکس) می‌شود. موهای آلوده در اثر تابش چراغ وود فلورسانسی، برنگ زرد مایل به سبز درخشان ایجاد می‌کنند. این قارچ به پوست بدون مو نیز حمله کرده، به صورت میسلیوم‌های شفاف با تیغه‌های میانی و انشعابات جانبی همراه آرتروکونیدی‌های شفاف، در داخل سلول‌های پوست مشاهده می‌شود.
مشخصات ظاهری کلنی:در محیط سابورودکستروزآگار اصلاح شده دارای رشد سریع بوده، ایجاد کلنی‌های سفید تا زرد روشن با رشته‌های هوائی بسیار نماید. کلنی آن کرکی و دارای شیارهای شعاعی می‌باشد. پشت کلنی زرد، زرد نارنجی تا زرد قهوه‌ای رنگ است میکروسپورم کانیس برروی محیط برنج بخوبی رشد نموده. (۲۰)
مشخصات ریزبینی: ایجاد ماکروکونیدیاهای دوکی شکل (۱۲۵ ـ ۶۰ × ۲۰ – ۱۵ میکرون) باجداری ناصاف به ضخامت تاچهار میکرون را می کند. بندرت انواعی که از ضایعات عمقی جدا شده باشند، فاقد ماکروکونیدیا می‌باشند. ماکروکونیدیاها دارای زائده انتهائی پستانی شکل و ناصاف هستند. ماکروکونیدیاها توسط تیغه‌های میانی به ۱۵ – ۳ سلول تقسیم می‌شوند. میکروکونیدیاها گرزی یاگلابی شکل به اندازه‌های ۷ – ۴ × ۵/۳ – ۵/۲ میکرونمی‌باشند.
۲-۳-۵-۱-۲٫ میکروسپوروم جیپسئوم(M .gypseum)
به طور معمول از خاک همه نقاط دنیا جدا می‌شود. یک گونه کمپلکس بوده و این قارچ ایجاد کچلی بدن و سر را می‌کند. ضایعات معمولاً ملتهب، شبیه زرد زخم و گاهی تاولی بوده، بسرعت گسترش یافته و بهبود می‌یابند. تهاجم موئی آن از نوع اکتوتریکس و اسپورها به شکل زنجیره‌ای در روی ساقه مو قرار می‌گیرند. میکروسپوروم جیپسئوم ایجاد شوره و کبره (Crust) فاووس مانندی را در سر می کند.
مشخصات ظاهری کلنی: به سرعت رشد نموده، ایجاد کلنی‌های قهوه‌ای روشن تا دارچینی یا کهربائی رنگی را می‌کند. سطح کلنی پودری می‌باشد که علت آن وجود تعداد زیاد ماکروکونیدیا است.
مشخصات ریزبینی: تعداد بیشماری ماکروکونیدیا ایجاد می‌کند که به شکل دوکی، عریض و حاوی ۶ – ۴ تیغه میانی بوده ودراندازه‌های ۶۰ – ۲۵ × ۱۶ – ۷ میکرون می‌باشد–در انتها ی کلونیدیاها رشته‌های دم موش مانندونازکی وجود دارد–میکروکلونیدها گرزی شکل هستند. (۲۰)
۲-۳-۵-۲٫جنس ترایکوفایتون( Trichophyton)
از ویژگی‌های تشخیصی این جنس، می‌توان موارد زیر را نام برد:
اعضاء این جنس دارای ماکروکونیدیاهائی کشیده، گرزی تا دوکی شکل هستند که دارای دیواره نازکی حدود ۲ میکرون می‌باشند.
میکروکونیدیاها فاقد ویژگی‌های تشخیصی هستند. معمولاً به تعداد زیاد و تقریباً کروی، چماقی یا گلابی شکل بوده و حدود ۴ ـ ۲ میکرون قطر دارند.
شکل ضایعات در کچلی سر متنوعه و گرفتاری موهای بدن توسط آن‌ ها به هر سه شکل فاووس، اکتوتریکس و اندوتریکس می‌باشد. (۲۰)
۲-۳-۵-۲-۱٫ ترایکوفایتون منتاگروفایتس

1. 1. mentagropheytes) )

این میکروارگانیسم دارای دو شکل کاملاً متفاوت حیواندوست (Zoophilic) و انساندوست (Anthropophilic) می‌باشد. از نظر ژنتیکی نیز واریته‌های متعددی را دارا است. انواع حیواندوست آن شامل واریته‌های منتاگروفایتیس، کوئین کیانوم (quinckeanum)و اریناسه‌ای (Erinacei) بوده و نوع انسان دوست شامل واریته اینتردیژیتال (Interdigitale) است. واریته منتاگروفایتیس عموماً ایجاد ضایعات التهابی کچلی سر، بدن، ناخن، ریش و سبیل را در انسان می کند.
مشخصات ظاهری کلنی: کلنی تیپیک ترایکوفایتون منتاگروفایتیس واریته منتاگروفایتیس مسطح، به رنگ کرم تا خرمائی یا قهوه‌ای روشن با سطح پودری است. علت ظاهر پودری آن وجود دسته‌ه ای فراوان میکروکونیدیا می‌باشد. حاشیه کلنی معمولاً اشعه‌وار و دانه‌ای است. رنگ کلنی و شکل ظاهری سطح آن متنوع می‌باشند.
مشخصات ریزبینی
میکروکونیدیاها در انواع انسان دوست بیشتر اشکی شکل بوده و کمتر به شکل کروی دیده می‌شوند. ماکروکونیدیاها سیگاری یا گرزی شکل، با سه یا چهار تیغه میانی، جدار صاف و نازک به اندازه‌های ۵۰ – ۲۰ × ۸ – ۶ میکرون بوده وتوسط یک پایه بسیار باریک به کونیدیوفور متصل می‌گردند. تعداد ماکروکونیدیاها در انواع حیواندوست بمراتب فراوان‌ تراست. (۲۰)
۲-۳-۵-۲-۲٫ترایکوفایتون روبروم(T .rubrum)
ترایکوفایتون روبروم یک گونه انسان دوست با انتشار جهانی است. این ارگانیسم یکی از عوامل شایع کچلی در انسان و بخصوص کچلی‌های کشاله ران، بدن، پا و دست در همه نواحی دنیا می‌باشد. در بچه‌های کوچک ۲ ساله نیز انی قارچ می‌تواند ایجاد کچلی پا نماید. هرچند این ارگانیسم می‌تواند ایجاد کچلی ناخن را نماید، ولی بر خلاف ترایکوفایتون منتاگروفایتیس سطح صفحه ناخن را مورد تهاجم قرار نمی‌دهد. عفونت حاصل از ترایکوفایتون روبروم مزمن بوده و در بعضی از افراد تا آخر عمر ادامه می‌یابد. معمولاً موها را مورد حمله قرار نمی‌دهد. این ارگانیسم در سال‌های اخیر یکی از شایع‌ترین عوامل کچلی در ایران بوده است.
مشخصات ظاهری کلنی:کلنی جدا شده از ضایعات مزمن کچلی‌های کشاله ران، پا و دست کند رشد بوده، سفید، پرزی تا کرکی همراه با پیگمان قرمز خونی در پشت کلنی می‌باشد. این ایزوله‌ها معمولاً فاقد کونیدیا هستند. رنگ قرمز پشت کلنی، در بعضی از ایزوله‌ها که از بیماران در حال درمان با گریزوفولوین جدا شده‌اند مشاهده نمی‌شود.
مشخصات ریزبینی: ایزوله‌های معمولی ایجاد ماکروکونیدیا نمی‌کنند. میکروکونیدیاهای آن کم، کوچک و اشکی یا شبیه میخ‌های چوبی بوده، در کنار هایفا قرار گرفته و در اندازه‌های ۵ -۳ × ۳ – ۲ میکروکلونیدهابهصورتخوشه‌ایهستند. (۲۰)
۲-۳-۵-۲-۳٫ ترایکوفایتون وروکوزوم ( Trichophyton verrocosum)
میکروارگانیسمی با انتشار جهانی و حیوان دوست می باشد که عموماً باعث کچلی گاوها می گردد، انتقال عفونت به انسان از راه تماس مستقیم با گاوهای آلوده و یا مواد آلوده ی آنان صورت میگرد. رشد آن در ۳۷ درجه سانتی گراد بیشتر بوده و در حرارت یخچال زنده نمی ماند.
مشخصات ظاهری کلنی: این ارگانیسم رشد فوق العاده آهسته ایی بر روی سابورو آگار دارد کلنی آن سفید، برجسته، پوستی و دگمه مانند است، پشت کلنی آن فاقد پیگمان می باشد.
۲-۳-۵-۳ .جنس اپیدرموفایتون (Epidermophyton)
این جنس دارای دو گونه فلوکوزوم (E .Floccosum) و استواکدالی (E .Stockdaleaeمی‌باشد. این جنس به وسیله ماکروکونیدیاهای گرزی شکل، با جدار صاف، ضخامت ۵/۱ – ۱ میکرون وداشتن کمترازده تیغه میانی مشخص می‌شود. میکروکونیدیا تولید ننموده واز دوگونه فوق فقط گونه فلوکوزوم ایجاد عفونت می کند.
۲-۳-۵-۳-۱٫اپیدرموفایتون فلوکوزوم (E .Floccosum)
گونه‌ای انسان دوست بوده، انتشار جهانی داشته و بیشتر ایجاد کچلی کشاله ران می کند. اگرچه اولین مورد کچلی پا در اروپا ناشی از این گونه گزارش شده است. این ارگانیسم یکی از عوامل شایع کچلی بخصوص کچلی کشاله ران در ایران است.
مشخصات ظاهری کلنی:در ابتدا ایجاد کلنی سفید و پودری با رشد آهسته را می کند که پس از بلوغ، رنگ آن به زرد متمایل به سبز، زیتونی روشن یا خاکی تغییر می‌کند. قطر کلنی‌ها در عرض مدت دو هفته به ۵/۳ – ۲ سانتیمترمی‌رسد.
مشخصات ریزبینی: ایجاد ماکروکونیدیاهای فراوانی را می کند که به وسیله پایه عریض انتهای گرد و جدار صاف مشخص می‌شود.
۲-۳-۵-۴٫جنس آسپرژیلوس (Aspergilus)
گونه هایی به رنگ مختلف زرد، سبز تا سیاه در این جنس دیده می شوند. اکثر گونه های آسپرژیلوس، سبز رنگ بوده و خیلی شبیه پنی سیلین می باشند. این کپک ها مثل دیگر کپک ها بسته به نوع محیط که در آن قرار دارند تغییر رنگ می دهند و تعداد زیادی از آنها گرما دوست می باشند.ساختار هاگزای بلند، غیر منشعب ساقه مانند که در انتها به یک قطعه توپی شکل منتهی می شود که به صورت شعاعی در سطح آن کونیدی های (‌ اسپور ها ) زنجیره ای تک سلولی به اندازه ۵ – ۳ میکرون قرارمی گیرند.
۲-۳-۵-۴-۱٫ آسپرژیلوس فومیگاتوس( Aspergillus fumigates)
مشخصات ظاهری: این قارچ دارای رشد سریعی در حرارت ۲۷ ـ ۲۵ درجه سانتی‌گراد بوده و ایجاد کلنی‌های صاف و سفید رنگی را می کند که به سرعت به رنگ خاکستری متمایل به سبز تغییر رنگ می‌دهند. کلنی‌ها ممکن است مخملی، کرکی و یا چین‌دار باشند. پشت کلنی معمولاً بیرنگ است. توده‌های کونیدیا، اغلب فشرده و به تعداد زیاد مشاهده می‌شوند. (۲۱)
ساختمان ریزبینی: کونیدیوفور کوتاه و صاف، به طول حدود ۵۰۰ – ۳۰۰ میکرون وقطرحدود ۵ الی ۸ میکرون بوده وبخصوص درانتها ونزدیک وزیکول، به رنگ سبزیا قهوه‌ای می‌باشد. کونیدیوفوربه تدریج پهن وبزرگ شده وبه صورت وزیکول درمی‌آید. کونیدیاهاسبزرنگ،کروی یا نیمه کروی و خاردار به قطر ۳ – ۲ میکرون می‌باشند.
۲-۳-۵-۴-۲٫آسپرژیلوس فلاووس(Aspergillus fumigates)
مشخصات ظاهری: دارای رشد سریع (۷ – ۶ سانتی‌متردرعرض ۱۰ روز) ویا رشدکند (۴ – ۳ سانتی‌متر) است. ازمیسلیوم‌ها ی بهم فشرده که به صورت صاف یا شیاردار ویا چین خورده، به رنگ زرد تا زرد مایل به سبزمی‌باشند،تشکیل شدهاست. پشت کلنی بیرنگ تا خرمائی متمایل به صورتی یا تیره‌تر می‌باشد.
ساختمان ریزبینی: کونیدیوفور دارای دیواره ضخیم، فاقد رنگدانه، ناصاف و طویل (به طول یک میلیمتر یا بیشتر) با قطر ۲۰ – ۱۰ میکرونمی‌باشد. وزیکول‌هاکروی تا نیمه کروی بوده، ۱۰۰ – ۵۰ میکرون قطرداشته ودور تادور ایجاد فیالاید (استریگما) می‌نمایند که در یک یا دو ردیف قرار دارند. (۲۱)
۲-۳-۵-۵٫کاندیدا آلبیکنس(Candida albicans)
سلول این مخمر تخم مرغی شکل است و سطح خارجی آن را هاله ای مو مانند می پوشاند . در غشای
پلاسمایی آن ،‌چین خوردگی های انگشت مانند دیده می شود . هسته ی آن نزدیک گردن قرار دارد و
دیواره ی سلولی آن را در بر می گیرد .
رشد بسیار سریع دارد و از طریق جوانه زدن تکثیر می شود . هایف و یا هایف های کاذب ایجاد می