۱-۷-۳ متغیرهای کنترلی

اندازه شرکت^[۱۰] :

اندازه شرکت تعیین‌کننده حجم و گستردگی فعالیت شرکت است (فتحی و توکلی،۱۳۸۸)

رشد فروش^[۱۱] :

برای اندازه‌گیری رشد شرکت از رابطه زیر استفاده می‌شود:

رشد فروش

(۱-۸)

نسبت بدهی^[۱۲] :

نسبت بدهی نشان می‌دهد که چند درصد از کل دارایی‌های مؤسسات توسط بستانکاران تأمین گردیده است ) ریحانی شهرستانی ،۱۳۶۴(

نسبت بدهی

(۱-۹)

۱-۸ قلمرو تحقیق

۱-۸-۱ قلمرو موضوعی تحقیق

قلمرو موضوعی تحقیق بررسی نقش سیاست های سرمایه در گردش برعملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد .

۱-۸-۲ قلمرو مکانی تحقیق

قلمرو مکانی در این پژوهش بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد .

۱-۸-۳ قلمرو زمانی تحقیق

قلمرو زمانی در این تحقیق از ابتدای سال ۱۳۸۸ تا پایان سال ۱۳۹۲ می‌باشد .

۱-۹ تعریف واژه ها و اصطلاحات تخصصی

سیاست سرمایه در گردش : سیاست‌های سرمایه در گردش شامل برخی اصول و برنامه هایی است که شامل اقداماتی در خصوص دارایی‌ها و بدهی‌های جاری می‌شود.(فتحی و توکلی،۱۳۸۸) مدیران می‌توانند با انتخاب استراتژی مختلف میزان نقدینگی شرکت را تحت تأثیر قرار دهند .معیار تفاوت این استراتژی‌ها ریسک و بازده است یعنی در زمینه دارایی جاری می‌تواند استراتژی محافظه‌کارانه یا جسورانه را به کاربست و ‌در زمینه بدهی جاری نیز می‌تواند یکی از دو استراتژی محافظه‌کارانه یا جسورانه را انتخاب نمود. استراتژی‌های سرمایه در گردش به دو قسمت تقسیم می‌شوند : استراتژی‌های محافظه‌کارانه و استراتژی‌های جسورانه (تهرانی، ۱۳۸۵)

بازده دارایی : بازده دارایی‌ها نشان‌دهنده توانایی مدیریت در استفاده کارا از دارایی‌ها می‌باشد و بیشتر بر روی بازدهی بخش عملیات متمرکز است. این معیار در کنار معیار نسبت بدهی‌ها) میزان استفاده بنگاه از اهرم‌های مالی (نظام دوپانت را تشکیل می‌دهند. اگر دارایی‌های اضافی در عملیات به کارگرفته شوند مانند این است که هزینه های عملیاتی افزایش‌یافته‌اند. یکی از مزایای مهم فرمول نرخ بازده دارایی‌ها این است که مدیران را به کنترل دارایی‌های عملیاتی وادار می‌سازد و همواره با کنترل هزینه ها، نرخ سود خالص و حجم فروش، به کنترل دارایی‌های عملیاتی نیز می‌پردازند. (صحت،۱۳۹۰)

بازده حقوق صاحبان سهام : نسبت مالی فوق میزان کارائی شرکت در خلق سود خالص برای سهام‌داران را بررسی می‌کند. در واقع این نسبت بیان می‌کند که بنگاه اقتصادی به ازا یک ریال سرمایه‌گذاری سهام‌داران به چه میزان سود خالص برای آن‌ ها کسب می‌کند. (صحت،۱۳۹۰)

کیو توبین : روش کیوی توبین ، توسط جیمز توبین (۱۹۷۸)، برنده نوبل اقتصاد توسعه داده شد . این نسبت ارتباط بین ارزش بازار یک شرکت و ارزش جایگزینی آن شرکت (هزینه جایگزینی دارایی‌های آن شرکت)را اندازه‌گیری می‌کند.به صورت تئوری در بلندمدت این نسبت به سمت واحد میل می‌کند، اما شواهدی تجربی نشان می‌دهد که در همین زمان این نسبت می‌تواند به طور معناداری با عدد یک متفاوت باشد .نسبت کیوی توبین در اصل بسیار شبیه به نسبت بازار به دفتر می‌باشد با این تفاوت که توبین در هنگام محاسبه ،هزینه جایگزینی دارایی‌های فیزیکی را به‌جای ارزش دفتری دارایی‌های فیزیکی به کار می‌گیرد .نسبت حاصله ‌به این شکل به کار می‌رود که چنان که نسبت کیوی یک شرکت بزرگ‌تر از مقدار واحد و نیز بزرگ‌تر از مقدار کیوی رقابتی باشد مذبور توانایی کسب سود بیشتر از شرکت‌های مشابه را دارا است.(همتی و همکاران،۱۳۸۹)

۱-۱۰ ساختار کلی تحقیق

در فصل اول به بیان مسئله تحقیق ، ضرورت انجام آن و اهداف تحقیق پرداخته شد . در ادامه متغیرها و فرضیه‌ها و قلمرو تحقیق ارائه گردید و در انتها نیز تعریف مختصری از برخی واژگان کلیدی در این تحقیق ارائه شد. در فصل دوم ،ابتدا ادبیات موضوعی تحقیق به‌تفصیل موردبحث قرار می‌گیرد و در انتهای آن نیز پیشینه تحقیق بیان می‌گردد.در فصل سوم ، روش مورداستفاده برای تحلیل فرضیه‌ها به طور کامل شرح داده می‌شود . در فصل چهارم ،تجزیه‌و تحلیل آماری داده ها انجام خواهد شد و درنهایت در فصل پنجم ،نتایج تحلیل‌ها و نیز پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی ارائه می‌شود.

فصل دوم :

ادبیات نظری و پیشینه تحقیق

بخش اول :

سرمایه در گردش

۲-۱-۱ مقدمه

امروزه کاربرد مباحث مدیریت مالی جایگاه ویژه‌ای را در ارتقاء کارایی سازمان به خود اختصاص داده است. لذا اتخاذ تصمیمات تأمین مالی و سرمایه‌گذاری به عنوان دو وظیفه اصلی مدیران مالی، اهمیت خاصی را دارا هست. در این راستا، مدیریت سرمایه در گردش که همان مدیریت بر منابع و مصارف جاری هست، جهت حداکثر سازی ثروت سهام‌داران به عنوان بخشی از حیطه مباحث مدیریت مالی دارای اهمیت ویژه‌ای است).عباس زاده و همکاران ، ۱۳۹۲(

شالوده مباحث مدیریت مالی را سرمایه تشکیل می‌دهد و می‌توان ادعا کرد که همه فعالیت‌های تجاری نیازمند سرمایه‌اند، سرمایه عبارت است از تمام منابع مالی که مورد مصرف شرکت قرار می‌گیرد و در این راستا مدیریت مالی چارچوب روابط بین سرمایه و شرکت را مشخص می‌کند.( فتحی، ۱۳۸۸)

یکی از وظایف مدیریت مالی، اعمال مدیریت بر سرمایه در گردش هست. مدیریت سرمایه در گردش در واقع همان مدیریت بر دارایی‌ها و بدهی‌های جاری هست. مهم‌ترین دارایی‌های جاری عبارت از وجه نقد، حساب‌های دریافتنی و موجودی‌ها می‌باشند. موجودی زیاد و افزایش دادوستد رویه‌های اعتباری منجر به فروش بالا می‌شود. موجودی زیادتر همچنین ریسک عدم پوشش تقاضا را کاهش می‌دهد. دادوستد اعتباری ممکن است فروش را تحریک کند به خاطر اینکه به شرکت اجازه می‌دهد تا به کیفیت محصول قبل از پرداخت دسترسی پیدا کند.( عباس زاده و همکاران ، ۱۳۹۲)