جوانه‌زنی

۱

.۸۱۴^**

.۶۸۲^*

طول ساقچه

.۸۱۴^**

۱

.‌‌.۹۷۵^**

طول ریشه چه

.‌‌.۶۸۲^*

.۹۷۵^**

۱

**، *، ns به ترتیب، معنی‌‌‌‌‌دار درسطح احتمال ۱ و ۵ درصد و غیر ‌معنی‌دار.

فصل پنجم

بحث و نتیجه‌گیری

بحث و تفسیر

همان طور که ملاحظه شد، تیمارهای استفاده شده در این آزمایش به دو دسته تقسیم شدند؛ اول تیمارهای شیمیایی که موجب شکستن خواب جنین می‌شوند، مثل شوری و گرمادهی یا ترکیب هر دو دوم تیمارهایی فیزیکی که موجب خراش‌دهی بذر می‌شوند، مثل خراش‌دهی با اسید سولفوریک به منظور افزایش نفوذپذیری پوسته بذر نسبت به آب. نتایج به دست آمده در این پژوهش حاکی از آن است که بیشترین درصد جوانه‌زنی در دو تیمار شیمیایی (تیمار حرارتی) مربوط به شکستن خواب جنین نسبت به تیمار فیزیکی (اسید سولفوریک) که مربوط به خراش‌دهی بذر ‌می‌شود، به دست آمد‌‌.
بیشترین درصد جوانه‌زنی در تیمار حرارتی ۸۱٫۶۶ درصد در رزماری و در اسطوخودوس ۶۱٫۴۴ در دمای ۴ درجه سانتی‌گراد بود. در تیمار فیزیکی اسید سولفوریک ۵۵ درصد در رزماری و ۴۷ درصد در اسطوخودوس در تیمار ۱۵ دقیقه در اسید سولفوریک دیده شد. در تحقیقات داخلی، نفوذناپذیری بذر عامل اصلی عدم جوانه‌زنی تعیین شد نصیری و عیسوند (۱۳۸۰). اثر اسیدسولفوریک را بر شکستن خواب و جوانه‌زنی بذرهای شب خسب و خرنوب بررسی کردند و نشان دادند با افزایش مقدار اسید سولفوریک درصد و سرعت جوانه‌زنی در شب خسب افزایش یافت و بیشترین درصد جوانه‌زنی در اثر کاربرد اسید سولفوریک با غلظت ۵۰ درصد بود. میرزاده واقفی و همکاران (۱۳۸۸). نیز در بررسی شکستن خواب بذر و تشدید جوانه‌زنی در سه گونه زالزالک نشان دادند که در تمام تیمارهای نفوذپذیر کردن پوسته و شکستن خواب بذر، خراش‌دهی از همه مؤثرتر است. خالقی و همکاران (۱۳۸۸). در بررسی تأثیر تیمار اسید سولفوریک و آب گرم بر شاخص‌های جوانه‌زنی بذور تمرهندی و آکاسیا نشان دادند که بذور تمرهندی تیمار شده با اسیدسولفوریک ۹۸ درصد به مدت ۳۰ دقیقه بیشترین درصد جوانه‌زنی و بیشترین سرعت جوانه‌زنی و طول ریشه چه و ساقه چه را دارد. نتایج آزمایش آکاسیا نیز نشان داد که تیمار آب جوش ۹۰ درجه سانتیگراد نسبت به تیمار اسید سولفوریک ۹۸ درصد در شکست خواب بذر موفق‌تر است، به طوری که تیمار آبجوش ۹۰ درجه سانتیگراد به مدت ۵ ثانیه به عنوان بهترین تیمار از نظر درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه چه و ساقه چه توصیه می‌شود، در حالی که بذرهای تیمار شده با اسید سولفوریک غلیظ ۹۸ درصد از درصد جوانه‌زنی کمتری برخوردار است. تحقیقات مذکور و نتایج این تحقیق نشان
می‌دهد که در گیاهان بررسی شده نفوذناپذیری پوسته بذر مهم‌ترین عامل عدم جوانه‌زنی محسوب
می‌شود. در مقابل نصیری (۱۳۸۷) در بررسی تعیین تیمار مطلوب به منظور شکستن خواب و افزایش جوانه‌زنی بذر کیکم و عموآقایی (۱۳۸۹) در بررسی اثر کاربرد اسید جیبرلیک و سرمادهی مرطوب روی تحریک جوانه‌زنی دانه و رشد بعدی دانه رست در ازگیل ژاپنی نشان دادند که عامل جنینی مانع عدم جوانه‌زنی است، بنابراین تیمارهای شکستن خواب جنینی مانند سرمادهی و اسید جیبرلیک مؤثرترند. تحقیقات انجام گرفته روی جنس Colutea sp، نشان می‌دهد که مشابه تحقیق حاضر سختی و نفوذناپذیری پوست بذر مهمترین عامل عدم جوانه‌زنی است‌‌. نتایج آزمایش‌های (۲۰۰۹ Olmez & Goktur) روی درصد جوانه‌زنی گونه Colutea armena، نشان می دهد که تیمار اسید سولفوریک، بیشترین تأثیر را روی درصد جوانه‌زنی بذرها داشته است (Olmez et al 2007). نیز درآزمایش‌های خود بیشترین درصد جوانه‌زنی و سرعت جوانه‌زنی را مربوط به تیمار اسیدسولفوریک دانسته‌اند. اما در آزمایش انجام گرفته رویColutea persica، بهترین سرعت جوانه‌زنی مربوط به تیمار خراش‌دهی بوده که روز اول اتفاق افتاده است.

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

همچنین (Olmez et al. 2007)، آزمایش‌هایی روی گونه‌های armena Colutea و Cotinus coggygria (سماق)، با کمی تغییر در تیمارها انجام دادند که بیشترین درصد جوانه‌زنی (۱۹/۷۷ درصد)، بهترین سرعت جوانه‌زنی ‌‌(۱۶ روز) و بیشترین سرعت رشد (۰۱/۶۶ درصد) در بذر‌های Colutea armena که به مدت ۳۰ دقیقه در اسید سولفوریک غلیظ قرار گرفته و در گلخانه کشت شده بودند، به دست آمد.
تیمار قرارگیری در اسید سولفوریک به مدت ۲۰ دقیقه با استراتیفیکاسیون سرد به مدت ۶۰ روز، بیشترین درصد جوانه‌زنی (۷۷/۸۲ درصد) و بیشترین سرعت رشد (۳۷/۷۳ درصد) را در گلخانه بر بذرهای Cotinus coggygria به دست آورد. این نتایج نیز تا حدودی با نتایج به دست آمده از این آزمایش، مطابقت دارد، زیرا تیمار اسید سولفوریک دارای درصد جوانه‌زنی بیشتر و استراتیفیکاسیون سرد (۴ هفته) نیز سرعت جوانه‌زنی به نسبت خوبی دارد که در روز اول به دست آمد ‌‌(نصیری و عیسوند، ۱۳۸۷).
در بررسی اثر اسیدسولفوریک بر شکستن خواب و جوانه‌زنی بذرهای شب خسب و خرنوب اعلام کردند که با افزایش مقدار اسید سولفوریک، درصد و سرعت جوانه‌زنی در شب خسب افزایش یافت و بیشترین درصد جوانه‌زنی در اثر استفاده از اسید سولفوریک با غلظت ۵۰ درصد مشاهده شد‌‌. در آزمایش انجام گرفته با بذرهای خرنوب، با افزایش غلظت اسید سولفوریک، درصد و سرعت جوانه‌زنی کاهش یافت، به طوری که بیشترین درصد جوانه‌زنی در تیمار شاهد (عدم کاربرد اسید سولفوریک) و کمترین آن در تیمار ۵۰ درصد اسید سولفوریک به دست آمد.
بر اساس تحقیقات انجام گرفته در زمینۀ تأثیر غلظت‌های متفاوت اسید سولفوریک، این ماده اثر بارزی بر جوانه‌زنی بذرها ندارد و در بیشتر موارد حداقل درصد جوانه‌زنی را در برداشته است. این نتایج با نتایج به دست آمده در تحقیقی دیگر مطابقت دارد که در تیمار گرمادهی به همراه سرمادهی بر رویCrataegus monogyna دو برابر تیمار با اسید سولفوریک ۹۸ درصد جوانه‌زنی مشاهده شده است. با توجه به تیمارهای استفاده شده در این تحقیق، که در موقعیت آزمایشگاهی صورت گرفته، اسید سولفوریک با درصد پایین جوانه‌زنی در گونه‌های متفاوت و عدم جوانه‌زنی در برخی غلظت‌ها به علت حذف نشدن پوستۀ درون بر، کاربردی‌تر به نظر می‌رسد، در صورتی که در تیمارهای اسید جیبرلیک و نیترات پتاسیم برای اطمینان از قرارگرفتن جنین در معرض ماده پوسته چوبی حذف شد. این کار را نمی‌توان در سطح وسیع انجام داد Bujarska, B. 2002)).
میانگین درصد جوانه‌زنی در هر سه تیمار مربوط به بذر‌های رزماری است و تیمار اسید سولفوریک به مدت ۱۵ دقیقه بیشترین تاثیر در درصد و سرعت جوانه‌زنی داشته است که احتمالاً ناشی از تاثیر اسید سولفوریک بر روی پوسته بذر ‌می‌باشد devesa و همکاران (۱۹۹۸) هم در تحقیقی که بر روی جوانه‌زنی شبدر‌های وحشی جنوب غربی اروپا داشتند نتیجه گرفتند که اسید سولفوریک عامل خوبی برای شکستن خواب بذر‌هاست به گزارش fang و همکاران (۱۹۹۸) نیز مشخص شد اسید سولفوریک غلیظ باعث افزایش درصد جوانه‌زنی بذر گونه carex heterostachya تا ۸۸ درصد ‌می‌گردد. کمتر شدن درصد و سرعت جوانه‌زنی تیمار اسید سولفوریک ۳۰ دقیقه نسبت به اسید سولفوریک ۱۵ دقیقه احتمالاً ‌می‌تواند ناشی از تاثیر سوء تیمار اسید سولفوریک ۳۰ دقیقه بر روی جنین بذر باشد که سبب کاهش درصد جوانه‌زنی شده است.

نتیجه‌گیری نهایی

افزایش درصد جوانه‌زنی با افزایش دما تا ۴ درجه سانتی‌گراد در هر دو گیاه رزماری و اسطوخودوس
افزایش طول ریشه چه و ساقچه تحت تاثیر تیمار دمایی در ۸ درجه سانتی‌گراد در رزماری و اسطوخودوس
افزایش درصد جوانه‌زنی و طول ریشه چه و ساقچه در تیمار اسید سولفوریک در دز ۱۵ دقیقه دارای بیشترین مقدار جوانه‌زنی و طول ریشه چه و ساقچه در هر دو گیاه مورد مطالعه بوده‌اند.
کاهش (عدم اثرگذاری) تیمار شوری بر افزایش جوانه‌زنی و طول ریشه چه و ساقچه در هر دو گیاه رزماری و اسطوخودوس. با توجه به نتایج این پژوهش با افزایش میزان شوری میزان جوانه‌زنی و بالطبع طول ریشه چه و ساقچه کاهش ‌می‌یابند یعنی دارای اثرگذاری منفی بوده است.

پیشنهادات

بررسی تاثیر عوامل فیزیکوشیمیایی بر جوانه‌زنی سایر بذور گیاهان دیگر.
مطالعه نقش عوامل شیمیایی بر جوانه‌زنی بذور خفته گیاهان.
منابع
احمدی، ش. ۱۳۸۱‌‌. بررسی اثر آنتی اکسیدانی کرفس کوهی در چند سیستم مدلی در رومن آفتابگردان همراه با شناسایی ترکیبات معطر آن. تحت راهنمایی شاهدی، م. پایان‌نامه کارشناسی ارشد صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان.
آخوندزاده‌‌، ش. دایره‌المعارف گیاهان دارویی، تهران، جهاد دانشگاهی، ۱۳۷۹٫
آزادبخت، م. رده‌بندی گیاهان داروئی، انتشارات تیمورزاده، ۱۳۷۸٫
امیدبیگی، ر. رهیافت‌های تولید و فرآوری گیاهان داروئی، (جلد ۱ و ۲ و ۳)، به‎نشر، ۱۳۸۰٫
امید بیگی، ر.، ۱۳۷۶٫ رهیافت‌های تولید و فرآوری گیاهان دارویی. جلد دوم، انتشارات طراحان نشر، ص ۴۳۰٫
ایزدی دربندی، ا.، محمدیان، م.، یافق، ع.، زرقانی، ه.‌‌، اثرات دما و شوری بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و رشد گیاهچه توده‌های کنجد، نشریه پژوهش‌های زراعی، جلد ۱۰، شماره ۲، تابستان ۱۳۹۱، ص ۳۳۵٫
باغستانی‌‌، م و عزیزخانی، م. بررسی اثر استفاده از آنتی اکسیدان رزماری در لایه‌های فیلم بسته‌بندی فعال بر افزایش زمان ماندگاری، ۱۳۹۰؛ همایش ملی صنایع غذایی.
پوراسماعیل م. و شریفی م ۱۳۸۲‌‌. بررسی اثر تیمار سرما و برخی سیتوکینین‌ها در رفع خواب بذر زیره سیاه، فصلنامه پژوهشی تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران.
ثابتی، ح. ۱۳۸۷٫ جنگل‌ها، درختان و درختچه‌های ایران، انتشارات دانشگاه یزد، چاپ پنجم، ص ۸۰۶٫

فصل اول
مقدمه
1- فصل اول: مقدمه
1-1- اهمیت موضوع
ارتعاشات اجسام مختلف سالهاست که مورد تحقیق و بررسی پژوهشگران و محققان بالاخص دانشمندان علوم مکانیک، فیزیک و ریاضیات بوده و هست. شناسایی و تحلیل ارتعاشات سیستمهای مکانیکی و به دنبال آن محاسبه فرکانسها و مودهای طبیعی^[1] همواره خود را به صورت یک مسأله مهم در علم مکانیک در راستای طراحی، شناسایی عیوب و کنترل این سیستمها مطرح کرده است. از طرفی تحلیل و بررسی ارتعاشات سیستمهای پیوسته نیازمند اطلاع دقیق از هندسه، خواص فیزیکی و مکانیکی، بارگذاریها، شرایط اولیه و مرزی^[2] حاکم بر سیستم است. این درحالی است که غالباً مدل کردن این پارامترها در قالب یک مسأله ریاضی میتواند بسیار چالش برانگیز و در عین حال بسیار مؤثر و مهم باشد. لذا مدل کردن هرچه دقیقتر و واقعیتر این پارامترها کمک بسیار شایانی در راستای طراحی، کنترل و شناسایی عیوب یک سیستم تلقی میشود.
یکی از این اجزاء، تکیهگاهها^[3] هستند. اصولاً محل اتصال یک سازه به پی و یا سازه دیگر را تکیهگاه گویند. به طور کلی تکیهگاهها را میتوان به دسته های تکیهگاه مفصلی ثابت^[4]، تکیهگاه مفصلی متحرک^[5] (غلطکی)، تکیهگاه گیردار^[6] (صلب)، تکیهگاه فنری یا ارتجاعی^[7] و غیره تقسیمبندی نمود. هر کدام از تکیهگاههای مذکور دارای تعداد درجه آزادی^[8] مشخصی هستند. البته درجات آزادی مورد نظر که برای انواع تکیهگاههای مذکور تعریف شدهاند و در تحلیلها مورد استفاده قرار میگیرند، در حقیقت یک تعریف ایدآل از نوع تکیهگاهها هستند و ممکن است این تکیهگاهها در واقعیت رفتاری متفاوت داشته باشند، که این امر میتواند بر پاسخ سیستم مکانیکی تأثیرات متفاوتی داشته باشد. به همین دلیل در طراحی و تحلیل سیستمهای سازهای توجه به تکیهگاهها و اتصالات و نوع عملکرد آنها امری اجتنابناپذیر به شمار میرود. تکیهگاههای مختلف را توسط اتصالات مختلف از قبیل جوش، پرچ، پین، پیچ، رولر و غیره با ویژگیهای خاص خود در راستای ارضاء نیاز از پیش تعریف شده در سیستمهای مکانیکی متفاوتی از قبیل تیر، ورق، قاب، بال، انواع پوستهها و غیره ساخته و بکار گرفته میشوند.

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

ازجمله سازه های پرکاربرد در مهندسی، تیرهای یک سر درگیر^[9] (تیرهای طرهای) هستند. اصولاً به تیری طرهای گفته میشود که یک سر آن ثابت (صلب) و سر دیگر آن آزاد باشد و بتواند آزادانه حرکت کند. همانطور که میدانیم در حالت ایدآل دﺭ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ تیرها ﻫﻴﭻﮔﻮﻧﻪ ﺩﺭﺟﻪ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻣﺤﻞ ﺗﻜﻴﻪﮔﺎﻩ ﺣﺮﻛﺖ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻲ ﻭ ﭼﺮﺧﺸﻲ^[10] ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻳﻌﻨﻲ ﻫﺮ ﺩﻭ ﻣﺆﻟﻔﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻜﺎﻥ ﺍﻧﺘﻘﺎﻟﻲ ﻭ ﭼﺮﺧﺸﻲ ﺻﻔﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.
تیرهای طرهای در صنایع مختلفی چون صنایع نظامی، هوایی، ساختمانی و غیره کاربردهای مهمی دارند. به عنوان مثال بال هواپیما، کاوشگر نیروی اتمی، جرثقیلهای ساختمانی، پلها و غیره میتوانند یک تیر یک سر درگیر محسوب شوند. در شکل (1-1)، برخی از کاربردهای تیر طرهای به تصویر کشیده شده است.

شکل (1-1): کاربردهایی از تیرهای طرهای [1]

واضح است که تکیهگاهها در یک سیستم مکانیکی میزان اتلاف انرژی و انعطافپذیری^[11] آن سیستم را به شدت تحت تأثیر خود قرار میدهند و از آنجایی که میرایی و انعطاف یک سیستم شدیداً بر پاسخ ارتعاشی آن تأثیر میگذارد، ارائه مدلهایی که بتوانند هرچه دقیقتر و واقعیتر میزان آثار نشأت گرفته از قیود را محاسبه کنند، ضروری و اجتناب ناپذیر خواهد بود. همچنین همه مواد دارای مقدار مشخصی میرایی ساختاری^[12] هستند که این مقدار به جنس و ساختار آن ماده وابسته است و میزان این میرایی نیز بسته به جنس ماده و سیستم مورد نظر میتواند تأثیرگذار باشد [1].
1-2- هدف از انجام این پایان‌نامه و مراحل انجام آن
همانگونه که اشاره شد، تحلیل دقیق سیستمهای مکانیکی همچون تیرها نیازمند اطلاع هرچه واقعیتر از برخی پارامترها ازجمله آثار تکیهگاهی و میرایی ساختاری آن سیستم است. از طرفی یکی از مهمترین آثار ناشی از یک تکیهگاه در یک سیستم، میزان اتلاف انرژی و انعطافپذیری نشأت گرفته از آن تکیهگاه در سیستم است. طراحی، تحلیل و بررسی، فرایند کنترل و شناسایی عیوب یک سیستم مکانیکی بدون اطلاع از این پارامترها منجر به نتیجهگیریهای غیرواقعی میشود.
در پایان نامه پیش رو یک تیر یک سر درگیر و تیر دو سر درگیر که پارامترهای تکیهگاهی آنها مجهول است، در نظر گرفته میشود. واضح است که پارامترهای سفتی و میرایی تکیهگاهها در پاسخ ارتعاشی تیرهای مذکور نقش عمدهای ایفا میکنند. در این پایان نامه، هر تکیهگاه ثابت با یک پین^[13] به همراه یک فنر پیچشی خطی^[14] و یک دمپر پیچشی خطی ویسکوز^[15] مدل شده است. پین مذکور تنها اجازه حرکت حول محور عمود بر پین را دارد و بقیه جهات را ثابت میکند. در ادامه تلاش میشود تا این پارامترها با بهره گرفتن از داده های اندازه گیری کرنش^[16] و یا شتاب^[17]، تخمین زده و محاسبه شوند. داده های اندازه گیری به کمک شبیهسازی^[18] در نرم افزار انسیس^[19] فراهم میشوند. در فصلهای بعدی در خصوص این شبیهسازی و روش انجام آن توضیحات بیشتری آورده شده است. همانگونه که اشاره شد، بدست آوردن این پارامترها به روش مستقیم^[20] بسیار مشکل است و بهترین گزینه برای این امر بهره جستن از روش معکوس^[21] است. لذا استفاده از روش های معکوس که در سالهای اخیر بسیار مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است، میتواند بسیار کارآمد و مناسب باشد. اصولاً یک مسأله معکوس^[22]، یک چارچوب کلی است که برای تبدیل اندازهگیریهای مشاهده شده به اطلاعات مربوط به یک شیء فیزیکی یا یک سیستمی که مورد تحقیق است، مورد استفاده قرار میگیرد. تعریف فوق، یک تعریف کوتاه و مختصری از مسأله معکوس به شمار میرود. در فصلهای بعدی به طور مفصل به توضیح در خصوص روش معکوس پرداخته خواهد شد.
فصل دوم
مروری بر مطالعات پیشین
2- فصل دوم: مروری بر مطالعات پیشین
2-1- مقدمه
در این فصل به بررسی تاریخچه تحقیقات انجام گرفته در زمینه های ارتعاشات تیرهای طرهای، استفاده از روش معکوس در حل مسائل مختلف مکانیکی، استفاده از فنر و دمپر برای مدل کردن پارامترهای مختلف و شناسایی پارامترهای اتصالات مورد استفاده در تکیهگاهها از قبیل پیچها پرداخته میشود.
2-2-تاریخچه ارتعاشات تیرها
کاربرد وسیع تیرهای طرهای در صنایع مختلف بر کسی پوشیده نیست. تاریخچهای بسیار غنی در زمینه ارتعاشات تیرها وجود دارد و در طول دهه های گذشته تحقیقات بسیاری بر روی این سازه پرکاربرد صورت گرفته است. ارورا^[23] و همکاران [1] با بهره گرفتن از روش پهنای باند نیمهتوانی^[24] ضریب میرایی ساختاری را برای تیرهای آلومینیومی، برنجی و فولادی بدست آوردند. آنالیز ارتعاشی یک تیر دوار یکی از موضوعات مهم و خاص در مهندسی مکانیک به شمار میرود. رضایی و حسن نژاد [2] معادلات تحلیلی جدیدی را برای یک تیر ترکدار با تکیهگاههای ساده ارائه دادهاند. آنها با در نظر گرفتن یک مدل غیرخطی، معادلات حرکت یک تیر ترکدار را براساس مدل اغتشاشی^[25] بدست آوردند. آنان همچنین نتایج حاصله از این معادلات را با نتایج آزمایشگاهی و عددی مقایسه کردند. لیائو لیانگ^[26] و همکاران [3] ارتعاشات آزاد و کمانش الاستیک یک تیر ساخته شده از مواد مدرج تابعی^[27] حاوی ترک لبهباز را با بهره گرفتن از تئوری تیر تیموشینکو^[28] مورد مطالعه قرار دادهاند. در این پژوهش ترک به وسیله یک فنر پیچشی بدون جرم مدل شده است. میشل و موترشید^[29] [4] روشی برای محاسبه سختی مجهول در اتصال صلب با بهره گرفتن از معادلات متشکل از یک مدل تفاضل محدود و همچنین با بهره گرفتن از توابع پاسخ اندازه گیری شده پیشنهاد دادهاند. روش ارائه شده توسط آنها میتواند برای محاسبه خطای اتصالات در مدل تفاضل محدود بکار رود. لی^[30] [5] یک روش ساده و یکپارچه برای آنالیز ارتعاشی یک تیر با تکیهگاه کلی ارائه داده است. نتیجه مهم در این مقاله این است که نه تنها همیشه میتوان جابجایی تیر را به وسیله سری فوریه بسط داد، بلکه با این کار سرعت همگرایی افزایش مییابد. جینسو و ژیانگ^[31] [6] نشان دادند که چگونه میتوان میرایی وابسته به ماده را در یک آنالیز گذرای دینامیکی در نرم افزار انسیس مشخص کرد. در این مقاله یک تیر طرهای ساده با گزینه میرایی متغیر در انسیس مدل شده است. در همین راستا پراساد و سشو^[32] [7] نتایج حاصل از آنالیز مودال آزمایشگاهی از یک تیر با جنسهای مختلف نظیر فولاد، برنج، مس و آلومینیوم را ارائه دادهاند. آنها این تیرها را به وسیله یک چکش ضربه^[33] به ارتعاش درآورند و توابع پاسخ فرکانسی را در جهت شناسایی فرکانسهای طبیعی، میرایی و شکل مودها بدست آورند.
2-3-تاریخچه تحلیل معکوس
نخستین بار در سال 1923 در تحقیقاتی که توسط هادمارد^[34] صورت گرفت به مفهوم بدنهادگی^[35] و نبود جواب یکتا در بسیاری از مسائل معکوس اشاره شد [8]. اما از چند دهه پیش تعریف و تحلیل مسائل معکوس در رشته های مختلف مهندسی و غیرمهندسی آغاز گردیده است و هم اکنون نیز تحقیقات در این زمینه ادامه دارد. در ابتدا، مسائل معکوس در حوزه انتقال حرارت مورد توجه بوده و پس از آن به حوزه های دیگر علمی و مهندسی نیز گسترش یافت.
مسائل معکوس در انتشار موج یکی از اولین مسائل معکوس در مهندسی مکانیک به شمار میرود [9]. لیو و هان^[36] [10] در کتاب خود مفصلاً به بحث درباره رویکردهایی برای فرمولبندی^[37] مسائل معکوس، فرآیندهای تحلیل معکوس و تکنیکهای عددی پرداختهاند. بسیاری از مسائل معکوس مهندسی با بهره گرفتن از تکنیکهای مذکور در این کتاب فرمولبندی و پیشنهاد شدهاند و بسیاری از موضوعات مهم مربوط به مسائل معکوس با بهره گرفتن از مثالهای ساده، شرح داده شدهاند. در این کتاب همچنین روشهایی برای کار کردن با چنین موضوعاتی ارائه شده است. محققان و پژوهشگران با بهره گرفتن از این روشها به حل مسائل معکوس در حوزه مهندسی مکانیک پرداختهاند و میپردازند. در اینجا به تعدادی از مطالعات و پژوهشهایی که صورت گرفته است، میپردازیم:
2-3-1-شناسایی معکوس بارهای ضربهای
از نخستین بررسیهای انجام گرفته در زمینه تخمین بارهای دینامیکی میتوان به مقاله گودیر^[38] و همکاران [11] اشاره کرد. در این مقاله توزیع زمانی نیروی عمودی وارد به یک نیمصفحه با بهره گرفتن از یک معادله انتگرالی که از پاسخ سازه در نقاطی دور از محل اعمال نیرو استفاده میکرد، بدست آمده است. در سلسله مقالاتی که توسط دویل^[39] [14-12] ارائه شده است، ضربه عرضی وارد به تیرها و ورق شناسایی شده است. وی در آزمایشات خود از کرنشسنج^[40] برای خواندن پاسخ در نقاط تعیین شده استفاده کرده است. هلندسورث و بازبی^[41] [15] شتاب تیر یک سر گیردار را در بازه زمانی 40 میکروثانیه اندازه گیری کرده سپس با بهره گرفتن از سرعت در الگوریتم معکوس، ضربه وارد به تیر را محاسبه کردند. اینو^[42] و همکاران [16] مقدار و جهت ضربه اعمالی بر یک تیر با تکیهگاه ساده را در فضای سه بعدی محاسبه کردند، کمیت اندازه گیری شده در این بررسی، کرنش بوده است. زارع و همتیان [17] بارهای اعمالی به یک ورق کامپوزیتی را با بهره گرفتن از مقادیر کرنش افقی به عنوان کمیت اندازه گیری محاسبه نمودند. همتیان و همکاران [18] همین مسأله را در حالت غیرخطی نیز تحلیل کردند. کاظمی و همتیان [19] یک روش معکوس برای شناسایی مکان و توزیع زمانی یک تک نیروی ضربهای الاستیک را براساس پاسخهای سازهای زمانمند، ارائه دادهاند.
2-3-2-شناسایی معکوس ثابتهای مواد
میگنوگنا^[43] با بهره گرفتن از سرعت امواج ماوراصوت به عنوان داده های رفتار سازه، به محاسبه ثوابت الاستیک بسیاری از کامپوزیتهای ناهمسانگرد پرداختهاند. سوارس^[44] و همکاران [22] یک تکنیک برای پیشبینی خواص مکانیکی ورقهای کامپوزیتی با بهره گرفتن از فرکانسهای ویژه، پاسخ محاسبات مقادیر ویژه عددی، تحلیل حساسیت^[45] و بهینه سازی ارائه دادهاند. برخی از محققان از روش معکوس مبتنی بر روش المان محدود و اندازهگیریهای استاتیکی و یا اندازهگیریهای دینامیکی برای شناسایی ثوابت الاستیکی استفاده کردهاند. برخی دیگر از محققان نیز از روش المان مرزی برای شناسایی ثوابت مواد بهره گرفتهاند [29-27]. همتیان و همکاران [30] یک تکنیک معکوس مبتنی بر روش المان مرزی و آزمایشات الاستواستاتیک برای شناسایی ثوابت الاستیکی مواد دو بعدی اورتوتروپیک و ناهمسانگرد کلی ارائه دادهاند.
2-3-3-مسائل شناسایی ترک و عیوب
شناسایی ترک و عیوب یک دسته مهم از مسائل معکوس با اهمیت کاربردی آشکار است. در طول سه دهه گذشته شناسایی ترک در ماشینها و قطعات سازهای مورد توجه فراوان قرار گرفته است. لیو و لام^[46] [31] و لام و همکاران [32] از روش المان نواری برای مشخص نمودن ترکهای عمودی و افقی در لمینیتهای ناهمسانگرد استفاده کردهاند. لاو و لو^[47] [33] یک روش حوزه زمانی^[48] که در آن پارامترهای یک ترک در یک عضو سازهای به وسیله اندازهگیریهای کرنش و جابجایی بدست آمده است، پیشنهاد دادهاند. در تحقیق آنها، ترک به عنوان یک ترک باز گسسته که به لحاظ ریاضی به وسیله تابع دلتای دیراک^[49] مدل شده است، لحاظ گردیده است. آنان در تحلیل معکوس خود از روش بهینه سازی همراه با هموارسازی برای شناسایی ترکها استفاده کردهاند. لهله و مایتی^[50] [34] به هر دو روش مستقیم و معکوس به حل یک تیر تیموشینکو با مقطع عرضی مستطیلی و با یک ترک باز پرداختهاند. تیر مذکور تنها از طرف یکی از سطوح متقارن ارتعاش میکند. آنها همچنین ترک را با یک فنر پیچشی مدل کردهاند. لیو و چن^[51] [37-35] نیز چندین تکنیک معکوس محاسباتی برای یافتن عیوب در سازه های ساندویچی ارائه دادهاند.
2-4-تاریخچه کاربرد فنرها و دمپرها
محققان زیادی از فنر برای مدل کردن پارامترهای مختلف بهره جستهاند. در برخی از موارد برای شناسایی وجود ترک و میزان تأثیری که ترک در کاهش سفتی یک تیر دارد، ترک به عنوان یک فنر پیچشی خطی بدون جرم مدل شده است [38]. ژو^[52] و همکاران [39] براساس تئوری مکانیک شکست و به صورت تحلیلی مقدار ثابت فنر خطی معادل را با طول ترک در تیر مرتبط کردهاند. هیستی و اشپرینگر^[53] [40]، یک المان تیر را برای استفاده در کدهای المان محدود توسعه دادهاند. ترک به عنوان یک فنر خطی برای ارتعاشات محوری و به عنوان یک فنر پیچشی برای ارتعاشات خمشی تیر شبیهسازی شده است. این مدل برای تیرها با تکیهگاه ساده ، تیرهای طرهای [43] و تیرهای دو سر آزاد [44] نیز بکار رفته است. نارکیس^[54] [41] با بهره گرفتن از تحلیل معکوس به شناسایی ترک در تیرهای یکنواخت با تکیهگاههای ساده تحت ارتعاشات خمشی و محوری پرداخته است. وی از دو فرکانس طبیعی اول تیر استفاده کرده است. لی و ان جی^[55] [42] با بهره گرفتن از اندازه گیری شکل مودها و فرکانسهای طبیعی یک تیری که دارای ترک عرضی است، با بهره گرفتن از روش ریلی-ریتز^[56] به شناسایی ترک پرداخته است. در مدل آنها تیر به دو قسمتی که توسط یک فنر پیچشی متصل هستند، تقسیم شده است. بامنیوس و تروچیدس^[57] [43] به بررسی تأثیر ترک عرضی سطحی بر رفتار دینامیکی تیرهای طرهای پرداختهاند. آنها با توجه به نتایج تحلیلی و تجربی خود، یک ارتباطی را بین تغییر در فرکانسهای طبیعی و امپدانس مکانیکی^[58] تحت اثر محل و اندازه ترک برای ارتعاشات موجی فراهم آوردهاند. بولتزار^[59] و همکاران [44] فرآیندی را برای شناسایی محل ترک در تیرهای یکنواخت دو سر آزاد^[60] تحت ارتعاشات موجی^[61] ارائه دادهاند. شکاف عرضی تیر با یک فنر خطی معادل که دو قسمت تیر را به هم وصل میکند، مدل شده است. آنها با بهره گرفتن از تغییر در فرکانسهای طبیعی تیر و با کمک روش معکوس به شناسایی ترک پرداختهاند. لهله و مایتی [34] نیز وجود ترک را به وسیله یک فنر پیچشی در تیر ترک دار اویلر برنولی^[62] مدل کردهاند. لویا^[63] و همکاران [45] فرکانسهای طبیعی برای ارتعاشات خمشی^[64] تیرهای ترکدار تیموشینکو^[65] با تکیهگاههای ساده را بدست آوردهاند. آنان تیر را با دو قطعه که به وسیله دو فنر بدون جرم که یکی از آنها فنر کششی^[66] و دیگری فنر پیچشی است، مدل کردهاند.
برخی از محققان نیز از فنر برای مدل کردن تکیهگاهها و اتصالات بهره جستهاند. سیلوا^[67] و همکاران [46]، با بهره گرفتن از فنر و با بکارگیری آن در تکیهگاه روتور به ارائه یک مدل صحیح از خواص آن پرداختهاند. آنها برای این هدف، شفت دوار را با یک تیر با تکیهگاه الاستیک (تکیهگاهی که در آن فنر بکار رفته است) که در راستای طول آن تعداد محدودی جرم متمرکز قرار دارد، مدل کردهاند. آنها در مقاله خود با مقایسه کردن نتایج تجربی و مدل پیشنهادی خود، به این نتیجه رسیدهاند که استفاده از سختی الاستیک پیچشی برای مدل کردن رفتار دینامیکی تکیهگاه بسیار مناسب و دقیق است. آنها همچنین داده های خود را از فرکانسها و مودهای طبیعی تشکیل دادهاند. دروسا^[68] و همکاران [47] رفتار تکیهگاههای تیر در برابر چرخش و حرکت انتقالی را به صورت الاستیک مدل کردهاند. بنابراین این مدل میتواند تمامی شرایط تکیهگاهی رایج یک تیر را نیز پوشش دهد.
استفاده از فنر-دمپر برای مدل کردن برخی پارامترها نیز رایج است. همانطور که میدانیم بسیاری از سازه های مکانیکی از سازه های کوچکتر که به وسیله اتصالاتی چون پیچ به یکدیگر متصل شدهاند، تشکیل شدهاند. در بسیاری از تحقیقات خواص سفتی و میرایی این اتصالات نادیده گرفته شدهاند. این در حالی است که برای داشتن یک تحلیل دینامیکی دقیق، ابتدا بایستی خواص اتصالات شناسایی شوند. یوشیمورا^[69] یک سری از پیشنهادات تجربی برای اندازه گیری پارامترهای دینامیکی و مقادیر سفتی و میرایی اتصالات ساخته شده از پیچها و جوشها و همچنین اتصالات بکار رفته در ابزارها و ماشینهای مکانیکی ارائه داده است. پارامترهای مودال اندازه گیری شده نیز در تعدادی از تحقیقات پیشین برای شناسایی پارامترهای سازهای اتصالات مورد استفاده قرار گرفته است . برای مثال، اینامورا و ساتا^[70] [52] روندی را برای شناسایی پارامترهای سازهای اتصالات با بهره گرفتن از تمامی مقادیر ویژه و شکل مودها ارائه دادهاند. یوان و وو^[71] [53] و کیم^[72] و همکارانش [54] با بهره گرفتن از یک مدل المان محدود فشرده شده^[73] و برخی از شکل مودها به شناسایی خواص سفتی و میرایی اتصالات پرداختهاند. این روشها نیازمند پارامترهای مودال دقیق هستند. این در حالی است که اندازه گیری این پارامترها مخصوصاً در مواردی که میرایی بالایی وجود داشته باشد، بسیار مشکل است. برای غلبه بر این مشکل بسیاری از محققین، توابع پاسخ فرکانسی را برای محاسبه پارامترهای اتصالات پیشنهاد دادهاند . ابراهیم و پتیت^[74] [57] به طور مفصل به مرور تاریخچه مربوط به استفاده و مدل کردن اتصالاتی همچون پیچ پرداختهاند. آنها در مقاله خود به مرور مدلهایی که برای مدل کردن اتصالات شامل پیچها و دیگر اتصالات مورد استفاده و تحلیل قرار گرفته است، پرداختهاند. در این مقاله به طور مفصل به تحقیقات انجام شده در زمینه مدل کردن پارامترهای اتصالات (سفتی و میرایی) اشاره شده است.
یک تحلیل و طراحی مناسب از سیستمهای سازهای به دو عامل صلب بودن اتصالات و ایدآل بودن آنها وابسته است. اما واضح است که ساختن اتصالات ایدآل ممکن نیست و یا بسیار مشکل است. در نتیجه اتصالات موجود نمیتوانند در عمل رفتار اتصالات ایدآل را ارائه دهند . بنابراین شناسایی خواص اتصالات و تکیهگاهها یک امر مهم و ضروری برای پیشبینی پارامترهای دینامیکی سیستمهای مکانیکی از قبیل ابزارها و ماشینهای دینامیکی ، سازه های فضایی و بسیاری از سیستمهای سازهای دیگر به شمار میرود.
گوئل^[75] [63] ارتعاشات عرضی تیرهای مخروطی خطی^[76] که در هر دو تکیهگاه آن فنر پیچشی قرار دارد را بررسی کرده است. وی نتایج را برای سه فرکانس اول با مقادیر نسبی سفتی مختلف (نسبت سفتی فنر به سفتی تیر) و نسبتهای مخروطی^[77] مختلف ارائه داده است. وی همچنین ارتعاشات یک تیر با یک جرم اضافی که در یک نقطه دلخواه قرار دارد و تکیهگاههای آن با فنر پیچشی مدل شده است را با بهره گرفتن از تبدیل لاپلاس^[78] بررسی نموده است [64]. ساتو^[79] [65] تأثیر نیروی محوری را بر ارتعاشات عرضی و کمانش^[80] تیرهای مخروطی خطی که در هر دو تکیهگاه آن فنر پیچشی قرار دارد را بررسی کرده است. جونز^[81] و همکاران [66] به تحلیل قابها با اتصالات نیمهصلب^[82] پرداختهاند. آنها همچنین به بررسی داده های تجربی در دسترس بر روی اتصالات نیمهصلب و روشهایی برای مدل کردن اینگونه اتصالات نیز پرداختهاند. مدل فنر معادل برای توصیف رفتار این تکیهگاهها در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است. در ده های اخیر نیز محققین زیادی از فنر برای مدل کردن تکیهگاه تیرها با مقاطع مختلف استفاده کردهاند [72-67].

فهرست جداول

عنوان صفحه

جدول ۲-۱٫ خلاصه ای از سازگاری های فیزیولوژیکی حاصل از تمرینات مقاومتی………………………………..۲۲ جدول ۲-۲٫ پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………۲۷

جدول ۴-۱٫ توصیف ویژگی های آزمودنی ها…………………………………………………………………………………….۴۴

جدول ۴-۲٫ میانگین وانحراف استاندارد پیش آزمون متغیرهادرسه گروه……………………………………………….۴۴

جدول ۴-۳٫ میانگین و انحراف استاندارد پس آزمون متغیرها در سه گروه………………………………………………۴۵

جدول ۴-۴٫ نتایج آزمون کالموگروف- اسمیرنوف برای پیش آزمون متغیر های در سه گرو…………………….۴۶

( اینجا فقط تکه ای از متن فایل پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

جدول ۴-۵٫ نتایج آزمون کالموگراف اسمیرنوف برای پس آزمون متغیرهای سه گروه……………………………..۴۶

جدول ۴-۶٫ بررسی همگنی پیش آزمون در سه گروه اینتروال ، دایره ای و کنترل……………………………………۴۷

جدول ۴-۷٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال بر عملکرد توان هوازی فوتسالیست­های مبتدی ……….……..۴۸

جدول ۴-۸ . بررسی تأثیر تمرینات اینتروال بر عملکرد توان بی­هوازی فوتسالیست­های مبتدی…………………۴۹

جدول ۴-۹٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال بر چابکی فوتسالیست­های مبتدی………………………………………..۵۱

جدول ۴-۱۰٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال بر عملکرد ضربان قلب استراحت فوتسالیست­های مبتدی…… ۵۲

جدول ۴-۱۱٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال بر عملکرد ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست­های مبتدی.….. ۵۴

جدول ۴-۱۲٫ بررسی تأثیر تمرینات دایره­ای بر عملکرد توان هوازی فوتسالیست­های مبتدی……….……. ۵۵

جدول ۴-۱۳٫ بررسی تأثیر تمرینات دایره­ای بر عملکرد توان بی­هوازی فوتسالیست­های مبتدی………………..۵۶

جدول ۴-۱۴٫ بررسی تأثیر تمرینات دایره­ای بر چابکی فوتسالیست­های مبتدی………..……………… ۵۸

جدول ۴-۱۵٫ بررسی تأثیر تمرینات دایره­ای بر عملکرد ضربان قلب استراحت فوتسالیست­های مبتدی……….۵۹

جدول ۴-۱۶٫ بررسی تأثیر تمرینات دایره­ای بر عملکرد ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست­های مبتدی…… ۶۰

جدول ۴-۱۷٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد توان هوازی فوتسالیست­های مبتدی………۶۲

جدول ۴-۱۸٫ مقایسه تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد توان هوازی فوتسالیست­های مبتدی………۶۲

جدول ۴-۱۹٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد توان بی­هوازی فوتسالیست­های مبتدی…..۶۳

جدول ۴-۲۰٫ مقایسه تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد توان بی­هوازی فوتسالیست­های مبتدی…..۶۴

جدول ۴-۲۱٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد چابکی فوتسالیست­های مبتدی……………..۶۴

جدول ۴-۲۲٫ مقایسه تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد چابکی فوتسالیست­های مبتدی……………..۶۵

جدول ۴-۲۳٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد ضربان قلب استراحت فوتسالیست­های مبتدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۶

جدول ۴-۲۴٫ مقایسه تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد ضربان قلب استراحت فوتسالیست­های مبتدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۶

جدول ۴-۲۵٫ بررسی تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست­های مبتدی…………………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۷

جدول ۴-۲۶٫ مقایسه تأثیر تمرینات اینتروال و دایره­ای بر عملکرد ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست­های مبتدی……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۸

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار۴-۱٫ مقایسه عملکرد توان هوازی فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات اینتروال و گروه کنترل… ۴۹

نمودار۴-۲٫ مقایسه عملکرد توان بی­هوازی فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات اینتروال و گروه کنترل ۵۰

نمودار۴-۳٫ مقایسه میزان چابکی فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات اینتروال و گروه کنترل……….۵۲

نمودار۴-۴٫ مقایسه عملکرد ضربان قلب استراحت فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات اینتروال و گروه .کنترل…………………………………………………………………………………………………………………………………………….۵۳

نمودار ۴-۵ مقایسه عملکرد ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات اینتروال و گروه کنترل…………………………………………………………………………………………………………………………………………۵۴

نمودار ۴-۶٫ مقایسه عملکرد توان هوازی فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات دایره­ای و گروه کنترل….۵۶

نمودار ۴-۷٫ مقایسه عملکرد توان بی­هوازی فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات دایره­ای و گروه کنترل………………………………………………………………………………………………………………………………………………۵۷

نمودار ۴-۸٫ مقایسه میزان چابکی فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات دایره­ای و گروه کنترل…………….۵۸

نمودار ۴-۹٫ مقایسه عملکرد ضربان قلب استراحت فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات دایره­ای و گروه کنترل…………………………………………………………………………………………………………………………………………….۶۰

نمودار ۴-۱۰٫ مقایسه عملکرد ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست­های مبتدی در گروه تمرینات دایره­ای و گروه کنترل……………………………………………………………………………………………………………………………………………..۶۱

فهرست شکل ها

عنوان صفحه

شکل۳-.۱نحوه اجرای دریبل و با حداکثر سرعت دویدن……………………………………………………………………….۳۲

شکل۳-۲٫ نحوه اجرای چابکی و شوت زدن………………………………………………………………………………………..۳۳

شکل۳- ۳٫ نحوه اجرای حداکثر سرعت دویدن و شوت زدن………………………………………………………………..۳۳

شکل۳-۴٫ پاس کاری و حداکثر سرعت دویدن…………………………………………………………………………………….۳۴

شکل۳-۵ . نحوه اجرای پرش رو یه بالا و درازنشست………………………………………………………………………… ۳۵

شکل۳-۶٫ نحوه اجرای پرش به پهلو و شنا سوئدی……………………………………………………………………… ……۳۵

شکل۳-۷٫ نحوه اجرای درازنشست عمودی (v) و پرش اسکات…………………………………………………………………..۳۶

شکل۳-۸٫ حرکت فیله کمر و رقص پا………………………………………………………………………………………………..۳۶

شکل۳-۹٫ نحوه اندازه گیری قد آزمودنی…………………………………………………………………………………………….۳۷

شکل۳-۱۰٫ نحوه اندازه گیری وزن بدن………………………………………………………………………………………………۳۸

شکل۳-۱۱٫نحوه اجرای آزمون یویو……………………………………………………………………………………………………۳۹

شکل۳-۱۲٫ نحوه اجرای آزمون رست…………………………………………………………………………………………………۳۹

شکل۳-۱۳٫نحوه اجرای آزمون چابکی ایلینوی……………………………………………………………………………………..۴۰

شکل۳-۱۴٫ نحوه اندازه گیری ضربان قلب استراحت……………………………………………………………………………۴۱

شکل۳-۱۵٫ نحوه اندازه گیری ضربان قلب ریکاوری در پله هاروارد…………………………………………………………………..۴۱

آثار تمرینات اینتروال و دایره ای با شدت بالا بر عملکرد توان هوازی ، بی هوازی ، چابکی و ضربان قلب استراحت و ریکاوری فوتسالیست های مبتدی

هومن روحانی

چکیده:

هدف پژوهش حاضر بررسی اثر تمرینات اینتروال و دایره ای با شدت بالا بر عملکرد توان هوازی ، توان بی هوازی ، چابکی و ضربان قلب استراحت و ریکاوری فوتسالیست های مبتدی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت در نیمسال اول تحصیلی ۹۳-۹۲ می باشد که حداقل ۲ سال سابقه شرکت در تیم های غیر حرفه ای داشتند . نمونه آماری پژوهش ۳۰ دانشجوی پسر ورزشکار مبتدی با میانگین قد ۷۵/۱ متر و وزن ۲۲/۷۲ کیلوگرم بودند که به صورت نمونه در دسترس و داوطلبانه انتخاب شدند . آزمودنی ها در ۲ روز در هفته به مدت ۱۲ جلسه به انجام تمرینات اینتروال با شدت ۹۰ درصد قدرت بیشینه و دایره ای با شدت ۷۵ درصد قدرت بیشینه و با فاصله زمانی ۷۲ ساعت پرداختند. سپس متغیر های وابسته پژوهش شامل توان هوازی ، توان بی هوازی ، چابکی ، ضربان قلب استراحت و ضربان قلب ریکاوری در قبل و پس از تمرینات اندازه گیری شد . تجزیه و تحلیل یافته ها با بهره گرفتن از آزمون کالمو گروف- اسمیرنوف ، تجزیه و تحلیل واریانس یک طرفه و با آزمون تعقیبی توکی در سطح معنی داری کمتر از ۰۵/۰ انجام گرفت. نتایج نشان داد که میزان توان بی هوازی در اینتروال ۸۴/۴۷±۱۴/۰۵ و در دایره ای ۱۴/۰۵ ±۴۷/۸۴ وات افزایش داشته است . میزان چابکی در اینتروال ۰/۵۵± ۳۵/۱۶ و در دایره ای ۵۶/۰± ۷۱/۱۶ ثانیه کاهش یافته است . میزان ضربان قلب استراحت در اینتروال ۴۵/۳± ۸۰/۶۵ و در دایره ای ۹۰/۴ ±۷۰/۶۸ کاهش یافته است . میزان ضربان قلب ریکاوری در اینتروال ۰۹/۴±۱۰/۱۱۷ و در دایره ای از ۳۵/۵ ±۶۰/۱۲۰ کاهش یافته است . این نتایج نشان داد تفاوت معناداری در دو گروه وجود نداشت . همچنین یافته های پژوهش نشان داد که توان هوازی در گروه اینتروال ۴۸/۱ ± ۳۲/۵۷ و در دایره ای ۰۴/۲ ± ۵۲/۵۵ میلی لیتر بر دقیقه بر کیلوگرم رسیده ، که نشان دهنده تفاوت معنادار در دو گروه می باشد( P ≤۰/۰۵ ). با توجه به یافته ها می توان چنین نتیجه گرفت که تمرینات اینتروال و دایره ای با شدت بالا می تواند موجب بهبود توان بی هوازی ، چابکی ، ضربان قلب استراحت و ضربان قلب ریکاوری شود . اما به نظر می رسد تمرینات اینتروال روش موثرتری نسبت به تمرینات دایره ای برای بالا بردن توان هوازی افراد باشد.

واژه های کلیدی : تمرینات اینتروال ،تمرینات دایره ای ، ضربان قلب

فصل اول

طرح تحقیق

۱-۱ مقدمه

چندین دهه تمرینات اینتروال باشدت بالا توسط نخبگان ورزشی مورد استفاده قرار گرفته است. با این حال همچنان مورد توجه پژوهش گران باقی مانده است. این تمرینات به صورت حرکت در فواصل کوتاه که به طورتقریبی با حداکثر شدت فوق بیشینه انجام می شود. منظور از حداکثر شدت به عنوان یک درصد از سرعت به دست آمد درحداکثر توان هوازی VO _۲max ^[۱] گفته می شود. تحقیقات نشان داد که این تمرینات روش مؤثر و کار آمد در صرفه جویی زمان برای توسعه هوازی ورزشکاران در مقایسه با تمرینات استقامت سنتی می باشد. در حلقه باز تیم های ورزشی زمان آموزش غالباً محدود می باشد ، زیرا زمینه های جسمانی ، تاکتیکی و فنی متعدد نیاز به توجه در مدت زمان کم تمرین را خواستار می باشد(۱۲۱).

تمرینات مقاومتی در دو دهه گذشته از محبوبیت روبه گسترده ای در برابر دیگر روش های تمرینی برخوردار شده است. به ویژه اهمیت این موضوع زمانی بیشتر می شود که این نوع تمرینات در بهبود عملکرد قدرت عضلانی ، توان ، سرعت ، هیپرتروفی ، استقامت عضلانی ، عملکرد حرکتی ، تعادل و هماهنگی ورزشی افراد تاثیر مثبت بر جا می گذارد(۸۶). به طور معمول تمرینات مقاومتی در گذشته به عنوان (افزایش قدرت و هیپرتروفی عضلانی) در ورزشکاران بدن ساز مورد استفاده قرار می گرفت. با این حال در حال حاضر باید درک بهتری از مزایایی مرتبط با سلامت این نوع آموزش داشته باشیم. به طوری که در بین سازمان ملی بهداشت مانند (طب ورزش آمریکا^[۲] و انجمن قلب آمریکا^[۳] ) از محبوبیت قابل توجه ای برخوردار است (۱۰،۱۱). از طرفی برای اکثر جمعیت ها از جمله نوجوانان ، بزرگسالان سالم ، افراد مسن و جمعیت های بالینی مورد استفاده قرار می گیرد(۵۸).

فوتسال نسخه داخل سالن فوتبال می باشد که توسط فدراسیون بین المللی فوتبال (فیفا) به رسمیت شناخته شده است. این بازی با محبوبیت بالا در سراسر جهان از سال ۱۹۸۹ با حضور ۱۶ تیم ملی ، هر ۴ سال یکبار برگزار می شود. فوتسال به صورت ۵ به ۵ و با تعویض های نامحدود انجام می شود. به همین تبع این رشته ورزشی در بسیاری از تجزیه و تحلیل های حرکتی خواستار نیاز های جسمانی بالا می باشد(۳۸).

۱-۲٫بیان مسئله

فوتسال نوعی فوتبال داخل سالن می باشد که امروزه از محبوبیت رو به افزایش در میان افراد بر خوردار است با این حال تفاوت های میان این ورزش در زمان و محیط برگذاری آن وجود دارد به طوری که فوتبال در یک منطقه بزرگ و در دو زمان ۴۵ دقیقه ای اجرا شده در حالی که فوتسال در منطقه کوچک به مساحت (۴۰×۲۰) متر و با دو زمان ۲۰ دقیقه ای با شدت بالا تر اجرا می شود (۱۰۲) . از طرفی با تجزیه و تحلیل های انجام گرفته در مقادیر مسافت تحت پوشش ، فاصله و شدت های مختلف شباهت های این ورزش بیشتر شبیه به هندبال و بسکتبال است (۴۰). همچنین تحقیقات حاکی از آن است که فوتسال نسبت به سایر ورزش های از نیازهای بیشتری در حداکثر سرعت دویدن با شدت بالا و مکرر بر خوردار است (۲۸). برآورد ضربان قلب بازیکنان فوتسال دارای محدوده ۱۷۰ تا ۱۹۰ ضربه در دقیقه ثبت شده است (۱۰۲). یا به محدوده ۸۵ تا ۹۵ درصد از حداکثر ضربان قلب خود می رسد (۷۹). این در حالی است که ضربان قلب در طول مسابقات فوتبال که بین نیمه اول و دوم بین ۱۵۵ تا ۱۷۱ ضربه در دقیقه گزارش شده است(۱۰۲). ممکن است این شدت بدلیل متابولیسم بی هوازی بیشتر فوتسال نسبت به فوتبال باشد (۴۰). به همین دلیل نیازمند سهم مختلفی از سیستم های انرژی می باشد (۲۸ ). با توجه به مجمومه زمانی در بازی فوتسال ، متابولیسم غالب هوازی می باشد با این حال فعالیت های اصلی بازی شامل حرکات کوتاه مدت و شدت بالا که از طریق منابع بی هوازی حمایت می شود ( ۲۸،۱۱۲). در تجزیه و تحلیل های انجام گرفته در حرکات ورزشی تیم ها نشان داده که لحظات تعیین کننده در یک بازی اغلب کوتاه مدت و با شدت سرعت بالا در طیف وسیعی از ۱۰تا ۳۰ متر یا مدت ۲ تا ۴ ثانیه می باشد ( ۱۱۲). علاوه بر این ، اخیرا مطالعه انجام گرفته نشان داد که بازیکنان حرفه ای فوتسال در طول مسابقه واقعی ۵ تا ۱۲ درصد از زمان بازی را با سرعت بالا تر از ۱۵ کیلومتر در ساعت می دوند (۲۸). همین دلیل باعث تمرکز بیشتر محققان برای بالا بردن ظرفیت هوازی و بی هوازی ورزشکاران شده است (۱۰۲ ). بسیاری از مطالعات قبلی گزارش کردند که ظرفیت هوازی و توان بی هوازی را می توان با برنامه های آموزشی طراحی شده با سرعت ، بهبود بخشید این در حالی است که این ورزشکاران به صورت سنتی آموزش داده شده بودند و از آموزش های مختلف در حال دویدن بدون توپ بهره برده اند (۱۰۶). بوچینیت و همکاران^[۴] و گابت^[۵] اظهار داشتن تفاوت معنی داری بین آموزش های مبتنی بر مهارت ورزشی و سنتی از لحاظ سرعت و ظرفیت هوازی وجود دارد (۳۴،۶۳ ). مطالعات دیگر به توسعه هر دو مهارت مبتنی بر آموزش و سنتی برای توسعه مهارت فنی و عملکرد جسمانی توصیه شده است ( ۶۲،۶۵). مهارت های مبتنی بر آموزش به طور فزآینده به عنوان روشی از تمرینات و وسیله ای برای بهبود عملکرد سطح مهارت های مبتنی برآموزش و شبیه ساز ی الگوهای حرکتی تیم های ورزشی در شرایط رقابتی و تحت فشار خستگی در آمده است ( ۶۴).

آموزش دایره ای نیز ترکیبی از تمرینات بی هوازی است که برای رسیدن به شرایط قلبی و عروقی مناسب به

صورت متوالی انجام می گیرد(۷۴ ). این تمرینات به دلیل بارهای سبکتر اجرا متداول ترین روش برای صرف جویی در زمان آموزش ، مورد استفاده قرار می گیرد (۷۴ ). پنج عنصر مشترک برای رسیدن به تناسب اندام در هر ورزشکار شامل سرعت ، انعطاف پذیری ، مهارت ، استقامت و قدرت می باشد ، ورزشکاران نخبه اساس موفقیت خود را توسعه جز به جز این عوامل با سرعت بخشیدن در فواصل کوتاه برای آماده سازی رقابت های ورزشی می دانند (۲۴ ).تمرینات با سرعت بالا نیازمند طراحی فعالیت های با حداکثر سرعت دویدن ، شتاب و چابکی می باشد (۹۳ ). توانایی چابکی به معنای توقف ، شروع و حرکت به سمت های مختلف می باشد (۷۴ ). حرکات تکراری به تمریناتی گفته می شود که در کمک به عضلات خاص بدن برای جلوگیری از خستگی مسابقات از اهمیت زیادی در برنامه تمرینی ورزشکاران برخوردار است (۷۴ ). دویدن با سرعت بالا تابعی از فرکانس در گام های بلند برداشتن ، استقامت و سرعت که به صورت بازده جنبشی است ، این توانایی جسمانی تحت تاثیر قدرت ، انعطاف پذیری و سیستم عصبی قرار دارد (۷۴ ). روش های آموزشی برای بهبود عملکرد حداکثر سرعت دویدن به طور معمول شامل تمرینات عمومی ( هیپرتروفی که هدف از آن فعال سازی نورونی) سرعت خاص (سرعت ، قدرت ) و حرکات خاص ( تمرینات مربوط به حداکثر سرعت دویدن) و آموزش قدرت می باشد (۷۴). با این حال اثرات دستکاری وسرعت بخشیدن به تمرینات مقاومتی که برای رسیدن به حد قابل قبول گسترش قدرت ( به عنوان مثال تا ۸۰ درصد توسعه قدرت و تا ۶۰درصد توسعه استقامت عضلانی) کمتر شناخته شده است ، به ویژه هنگامی این موضوع مهم می شود که سرعت در طول تمرینات کاهش می یابد (۷۴). همچنین در خصوص تمرینات اینتروال این نکته قابل اهمیت است که اختلاف دو روش سنتی و مبتنی بر آموزش به طور قطع ثابت نشده است به طوری که بوچنیت وهمکاران و گاباته از طریق پژوهش های انجام گرفته نشان دادند تفاوت معنی داری بین این دو مهارت در توسعه سرعت و ظرفیت هوازی وجود دارد(۳۴،۶۳). سایر مطالعات توسعه هر دو مهارت های فنی و عملکرد جسمانی توصیه شده است (۶۲،۶۵). عوامل موفقیت یک ورزشکار در ورزش های گروهی بر قراری تعامل با توپ در شدت های بالا است ، اساس علمی برای این تغییرات و چگونگی عملکرد جسمانی آن نا مشخص می باشد(۱۰۲). در این فصل پس ازبررسی بیان مسئله ضروریت اهمیت تحقیق درباره شیوه های تمرینات اینتروال و دایره ای ، اهداف و فرضیات پژوهش مورد بازنگری قرار می گیرد. در ادامه فصل محدودیت ها و روش پژوهش بیان خواهدشد، تعریف واژه های تحقیق آخرین بخش این فصل را به خود اختصاص می دهد.

۱-۳٫ اهمیت و ضرورت تحقیق

تمرینات اینتروال با شدت بالا توسط ورزشکاران نخبه برای دهه ها مورد استفاده قرار گرفته است . با این حال این روش تمرینی همچنان نیازمند تحقیقات بیشتر است . این تمرینات شامل حرکات در فواصل کوتاه که به طور تقریبی با حداکثر شدت بیشینه اجرا می شود .شدت اجرای این تمرینات یک درصد از سرعت بدست آمده در حداکثر توان هوازی هر آزمودنی مورد محاسبه قرار می گیرد . تحقیقات نشان داده که تمرینات اینتروال با شدت بالا در مقایسه با تمرینات استقامتی روشی موثر برای توسعه توان هوازی و بی هوازی می باشد. معمولا بدلیل غیر قابل پیش بینی بودن حرکات در تیم های ورزشی نیاز به توجه در زمینه های جسمانی ، تاکتیکی و فنی متعدد زمان آموزش محدود و ناکافی است (۱۲۱). استراتژی تمرینات مبتنی بر آموزش مدت هاست که توسط مربیان ورزشی برای رسیدن به اهداف جسمانی ، فیزیولوژیکی و فنی بازیکنان فوتسال مورد استفاده قرار گرفته است با این حال مبنای علمی بر تاثیرات چنین تمریناتی در اجرای بازیکنان مشخص نشده است . عملکردهای بی هوازی به طور عمده به نوع بافت عضلانی و ظرفیت آنزیم های گلیکولتیک عضله اسکلتی بستگی دارد و در برگیرنده صفات ژنتیکی افراد است . همچنین پتانسیل های آموزشی همیشه باید در نظر گرفته شود ، به طوری که بهبود در عملکرد بی هوازی با توجه به شدت تمرینات در توانایی تکرار ممکن است متفاوت باشد (۱۱۱،۷۰). مدبو و بورکس^[۶] نشان دادند که با انجام تمرینات متناوب می توان عملکرد بی هوازی افراد را افزایش داد و به این توافق رسیدن که با بالا بردن شدت تمرینات متناوب می توان اثرات قابل توجه تری در عملکرد افراد به وجود آورد (۹۷،۱۰۰). فعالیت آنزیم های عضلانی در عملکرد بی هوازی با شدت بالا و یا حداکثری تمرینات ارتباط دارد . پارا و همکاران^[۷] نشان دادند که تمرینات با شدت بالا به مدت شش هفته فعالیت آنزیم های عضلانی را افزایش داده است (۱۰۴). تاباته و همکاران^[۸] نشان دادند که تمرینات با شدت بالا به مدت شش هفته منجر به افزایش قابل توجه ای در _max VO₂ شده است(۱۱۹). در مطالعات دیگر دوپونت وهمکاران^[۹] نشان دادند انجام تمرینات با شدت بالا در طول فصل می تواند حداکثر سرعت هوازی را تا ۱۸ درصد افزایش دهد (۴۹). این توضیحات نشان داد که هر دو فرایند هوازی و بی هوازی در انجام تمرینات با شدت بالا نیازمند دستگاه گیلکوژن و آدنوزین تری فسفات می باشد (۱۰۰).

در حال حاضر تمرینات مقاومتی به عنوان فرم محبوبی از طرف کالج طب ورزشی آمریکا و انجمن قلب امریکا در برابر روش های دیگر ( به عنوان مثال : هوازی و انعطاف پذیری ) برای بهبود سلامت و عملکرد افراد ارائه شده است (۱۹،۵۲ ). از طرفی نوع دیگری آموزش که ممکن است در بهبود قدرت و در آماده سازی ورزشکاران برای رقابت های ورزشی موثر باشد تمرینات دایره ای است ، در این تمرینات ورزشکاران با انجام یک تمرین در هر ایستگاه به ایستگاه های بعدی حرکت می کنند (۶۰). از طرفی بسیاری از رشته های تیمی به دلیل ماهیت های مختلف و متغییر های تصادفی شان نیازمند تمرکز و توجه به بررسی این نکات فنی و پایه در عملکرد به این گونه آموزش هستند (۱۰۵). تمرینات دایره ای با توجه به زمان محدود و اقتصادی بودن می تواند در بهبود قدرت ، نیرو و سیستم های قلبی و تنفسی زمینه لازم برای ترکیبی از مقاومت ، سرعت و زمان استراحت را ایجاد کند( ۳۹). تمرینات دایره ای نشان داده که در بهبود قدرت بسیار مناسب بوده و آثار کمتری در استقامت قلبی و تنفسی جوانان و افراد سالم داشته است ، مطالعات انجام گرفته در همین خصوص نشان داد تغییرات VO _۲max در افراد ۲۵ تا ۳۲ درصد و ضربان قلب بیشینه ۵۸ تا ۶۷ درصد در طول تمرینات دایره ای بهبود یافته و تعداد ضربان قلب و فشار خون در طول تمرینات دایره ای در آزمون های تردمیل کمتر شده است (۴۶). همچنین در یک مطالعه ده هفته ای که توسط گمبل وهمکاران^[۱۰] انجام گرفت نشان داد که مزایایی تمرینات دایره ای که ۲ روز در هفته انجام می گرفت تغییرات مهمی در انعطاف پذیری ، درازنشست پرش های در جا ، حداکثر اکسیژن مصرفی و آستانه بی هوازی افراد به وجود آورده است . (۶۵) . تحقیقات نشان داده مجموعه های متعدد نسبت به مجموعه های واحد برای توسعه حداکثر قدرت ایجاد شده مفید است. با این حال دست آورده ها بدست آمده در شدت های مختلف مقاومت حداکثری ممکن است بر روی توانایی های هر فرد در تطبیق و تداوم تکرارها در طول هر مجموعه متوالی متفاوت باشد (۴۷ ).

با توجه به این موارد به نظر می رسد هنوز پاسخ دقیقی به این پرسش که کدام شیوه از تمرینات اینتروال و دایره ای با شدت بالا می تواند برای بهبود در اجرای ورزشکاران در اولویت باشد نامشخص است . اما همیشه مربیان و ورزشکاران با این چالش روبه رو هستند که کدام شیوه از تمرینات می تواند اثر بهتری در اجرای ورزشی آنها داشته باشد . از طرفی روش های دایره ای با توجه به ساختار تمرینی خود کمتر مورد توجه ورزشکاران فوتسالیت قرار گرفته است ، در همین راستا این تحقیق با بررسی آثار تمرینات اینتروال ودایره ای باشدت بالا قصد دارد به عملکرد توان هوازی ، بی هوازی ، چابکی ، ضربان قلب استراحت وضربان قلب ریکاوری ورزشکاران مبتدی بپردازد .

۱-۴٫ اهداف پژوهش

۱-۴-۱ . هدف کلی این پژوهش بررسی آثار تمرینات اینتروال ودایره ای باشدت بالا بر عملکرد توان هوازی ، توان بی هوازی ، چابکی ، ضربان قلب استراحت ، ضربان قلب ریکاوری بود.

۱-۴-۲٫ اهداف اختصاصی این تحقیق عبارت بوداز:

۱)تاثیر تمرینات اینتروال با شدت بالا بر شاخص های منتخب آمادگی جسمانی شامل ( توان هوازی ، توان بی هوازی ، چابکی ) فوتسالیست های مبتدی

.۲) تاثیر تمرینات اینتروال با شدت بالا بر عملکرد ضربان قلب استراحتی و ریکاوری فوتسالیست های مبتدی.

۳) تاثیر تمرینات دایره ای با شدت بالا بر شاخص های منتخب آمادگی جسمانی شامل ( توان هوازی، توان بی هوازی ، چابکی) فوتسالیت های مبتدی.

۴) تاثیر تمرینات دایره ای با شدت بالا بر عملکرد ضربان قلب استراحتی و ریکاوری فوتسالیست های مبتدی.

۵) مقایسه دو روش تمرینات اینتروال و دایر ه ای با شدت بالا بر شاخص های ( توان هوازی ، توان بی هوازی ، چابکی ، ضربان قلب استراحت و ضربان قلب ریکاوری) فوتسالیست های مبتدی

۱-۵٫ فرضیه های پژوهش عبارت بودند از:

۱) تمرینات اینتروال با شدت بالا بر توان هوازی فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۲) تمرینات اینتروال با شدت بالا بر توان بی هوازی فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد .

۳) تمرینات اینتروال با شدت بالا بر چابکی فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۴) تمرینات اینتروال با شدت بالا بر ضربان قلب استراحتی فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۵) تمرینات اینتروال باشدت بالا بر ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۶) تمرینات دایره ای باشدت بالا بر توان هوازی فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۷) تمرینات دایره ای با شدت بالا بر توان بی هوازی فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۸) تمرینات دایره ای با شدت بالا بر چابکی فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۹) تمرینات دایره ای با شدت بالا بر ضربان قلب استراحتی فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۱۰) تمرینات دایره ای با شدت بالا بر عملکرد ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست های مبتدی تاثیر دارد.

۱۱) بین تاثیر تمرینات اینتروال با شدت بالا با تمرینات دایره ای با شدت بالا بر توان هوازی فوتسالیست های مبتدی اختلاف معنی داری وجود دارد.

۱۲) بین تاثیر تمرینات اینتروال با شدت بالا با تمرینات دایره ای با شدت بالا بر توان بی هوازی فوتسالیست های مبتدی اختلاف معنی داری وجود دارد.

۱۳) بین تاثیر تمرینات اینتروال با شدت بالا با تمرینات دایره ای با شدت بالا بر چابکی فوتسالیست های مبتدی اختلاف معنی داری وجود دارد.

۱۴) بین تاثیر تمرینات اینتروال با شدت بالا با تمرینات دایره ای با شدت بالا بر ضربان قلب استراحت فوتسالیست های مبتدی اختلاف معنی داری وجود دارد.

۱۵) بین تاثیر تمرینات اینتروال با شدت بالا با تمرینات دایره ای با شدت بالا بر ضربان قلب ریکاوری فوتسالیست های مبتدی اختلاف معنی داری وجود دارد.

۱-۶٫ محدودیت های پژوهش

۱-۶-۱٫ محدودیت های قابل کنترل

1. شرکت کنندگان درسنین ۱۸ تا سال۳۰ بودند.
2. آزمودنی ها از مواد انرژی زا و مکمل استفاده نکرده اند.
3. آزمودنی ها ۷۲ ساعت قبل از آزمون هیچ فعالیت سنگین انجام نداده بودند.
4. آزمودنی ها سابقه هیچ آسیب شدید یا بیماری مفصلی را نداشتند.

۱-۶-۲٫ محدودیت های غیر قابل کنترل

1. عدم کنترل شرایط روانی آزمودنی ها در زمان آزمون

۱-۷٫پیش فرض ها

1. در آزمون هایی که حداکثر تلاش مورد نیاز بود، آزمودنی ها تمام توان خود را به کار بردند.
2. تمرینات ورزشی اینتروال و دایره ای بر عوامل آمادگی جسمانی موثر است.
3. تمرینات ورزشی اینتروال و دایره ای بر عملکرد ضربان قلب استراحتی و ریکاوری موثر است.

۱-۸ . تعریف واژه ها

تمرینات اینتروال با شدت بالا: این نوع از تمرینات در جلسات ورزشی با شدت بالا (بیشتر از ۹۰% حداکثر ضربان قلب یا_max VO₂ ) که شامل دوره های جدا از هم و با زمان استراحت بین حرکات و ست ها همراه است. استفاده اصلی آن برای سالهای زیادی به وسیله ورزشکاران نخبه بوده است. تمرینات با شدت بالا ^[۱۱] در سالهای اخیر مورد توجه زیادی در جامعه علمی قرار گرفته و به عنوان یک فرم جایگزین تمرینات استقامتی مورد استفاده قرار می گیرد( ۶۸) . در پژوهش حاضر تمرینات هفته ای ۲ جلسه انجام شده و تعداد کل جلسات ۱۲ جلسه برنامه ریزی شده است.

تمرینات دایره ای: تمرینات دایره ای توسط ری مورگان و جت اندرسون^[۱۲] در سال ۱۹۵۳ در دانشگاه لیدز انگلستان توسعه داده شد. تمرینات دایره ای به تعداد از حرکات که با دقت انتخاب شده که به صورت متوالی در یک فرمت که شامل ۸ تا ۱۲ ایستگاه می باشد ، این عدد ممکن است با توجه به طراحی برنامه متفاوت باشد. هر شرکت کننده باکمی استراحت بین (۱۵ تا ۳۰ ثانیه ) و یا بدون استراحت از یک ایستگاه با ایستگاه بعدی می رود و در هر ایستگاه با انجام (۱۵ تا ۴۵ ثانیه) و با انجام ۸ تا ۲۰ تکرار مقاومتی را درحدود ۴۰ تا ۶۰ درصد یک تکرار انجام می دهد ، این برنامه ممکن است با ماشین های ورزشی ، وزنه دستی ، مقاومت الاستیک ، ورزشهای سبک بدون وسیله و یا ترکیبی از حالت ها صورت بگیرد(۳۳ ) . در پژوهش حاضر تمرینات در ۸ ایستگاه انجام گرفت در هر ایستگاه ۱۵ ثانیه فعالیت بعد از آن ۴۰ تا ۶۰ ثانیه استراحت و برنامه در ۳ ست با استراحت ۱۰ دقیقه ای همراه بود(۷۴).

توان هوازی^[۱۳]: حداکثر اکسیژن مصرف ( توان هوازی ، ظرفیت عملکردی هوازی و VO _۲max) گفته می شود. و به عنوان معیار تناسب قلبی وتنفسی مورد استفاده قرار می گیرد . VO _۲maxرا معمولا در شریط نسبی به عنوان میلی لیتر اکسیژن مصرف شده در هر کیلو گرم از وزن بدن در دقیقه محاسبه می کنند (۸۷) .

توان بی هوازی^[۱۴]: ظرفیت بی هوازی توانایی بازسازی ^[۱۵] ATP از منابع میتوکندریایی که بیانگر یک ظرفیت و در نتیجه مقدار معینی از انرژی در یک فرد را نشان می دهد ، این نوع فعالیت دارای شدت زیاد و مدت کم می باشد (۲).

چابکی^[۱۶] : توانایی تغییر موقعیت موثر بدن و ادغام با مهارت های از قبیل تعادل ، هماهنگی ، سرعت ، انعطاف پذیری ، قدرت و استقامت می باشد ، چابکی به عنوان یک جنبش سریع کل بدن یا تغییر سرعت یا جهت در پاسخ به محرک تعریف شده است (۷ ).

ضربان قلب استراحت^[۱۷] : میانگین ضربان قلب بین ۶۰ تا ۸۰ ضربه در دقیقه است ،ضربان قلب استراحت در افراد میانسال غیر ورزشکار و افراد بی تحرک ممکن است از ۱۰۰ ضربه در دقیقه تجاوز کند و طبق گزارشات تحقیقی ضربان قلب قهرمانان رشته های استقامتی در حال استراحت بین ۲۸ تا ۴۰ ضربه در دقیقه می باشد ضربان قلب در حالت استراحت معولا ۱۵ تا ۲۰ ضربه کمتر از حالت معمولی می باشد(۱۳) .

ضربان قلب دوره بازیافت ^[۱۸]: میزان حداکثر کاهش در ضربان قلب هنگام آزمون ورزش در یک تا دو دقیقه اول دوره بازیافت فعال است . HRR شاخص مناسبی از میزان تون واگی بوده که با سلامتی و آمادگی قلب و عروق در ارتباط است . پژوهش ها نشان می دهد، کاهش ۱۲ ضربه ایی در HRR در دقیقه اول دوره بازیافت فعال ، موجب کاهش میزان مرگ و میر بیماران قلبی – عروقی می شود (۹۶).

فصل دوم

مبانی نظری و پیشینه تحقیق

۲-۱٫مقدمه

فوتسال نوعی فوتبال داخل سالن که به صورت ۵ نفره انجام می گیرد و توسط فدراسیون جهانی فوتبال تأیید شده است. جام جهانی فوتسال در سال ۲۰۰۸ نشان داد که بیش از دو میلیون بازیکن (زن و مرد ) در سراسر جهان به صورت حرفه ای این ورزش را انجام می دهند که با توجه به نو ظهور بودن آن دارای سریع ترین افزایش جذب ورزشکار را در دنیا دارا می باشد(۵۶). فوتسال با ساختاری متناوب نیازمند مهارت های فنی ، تاکتیکی و نیازهای جسمانی بالا می باشد(۷۸). تجزیه و تحلیل های انجام گرفته در فوتسال نشان داد که نیازهای حرکتی هر ۲۸/۳ ثانیه با یک فعالیت با شدت بالا همراه است(۴۰). باربارا آلوارز و همکاران^[۱۹] نشان دادند که هر ۲۳ ثانیه یک فعالیت با شدت بالا انجام می گیرد که درطول مسابقه رقابتی ۲۶% از زمان کل بازی را تحت پوشش قرار می دهد(۲۸). مطالعات اخیر نشان داد که بازیکنان فوتسال در بازی واقعی ۵ تا ۱۲% از فعالیت های درون زمین را با سرعتی بالاتر از ۱۵ کیلومتر در ساعت انجام می دهند(۲۸). تمرینات اینتروال با شدت بالا با توجه به موفقیت های جسمانی و فیزیولوژیکی که در عملکرد افراد آموزش دیده و آموزش ندیده بدست آورده ، به عنوان یک فرم محبوب میان مربیان و پژوهشگران ورزشی مورد توجه قرار گرفته است. به صورت کلی تمرینات اینتروال با شدت بالا تمریناتی را شامل می شود که با تلاش همه جانبه در شدت نزدیک به VO _۲max اوج برای چند ثانیه اجرا شده و بلافاصله پس از چند دقیقه استراحت و یا ورزش با شدت کم، در چندین توالی در طول جلسه تمرینی تکرار شده است. همچنین باید این موضوع درنظر گرفت که این روش آموزشی تا حد زیادی سیستم های فیزیولوژیکی و نیازهای استقامتی افراد را در یک جلسه و در زمان نسبتاً کوتاه برآورد می کند(۶۸،۹۱ ).

بهبود در عملکرد ورزشی یا میزان عملکرد و فواید سلامتی در تمرینات مقاومتی به عملکرد اولیه و سلامت فردی بستگی دارد ، این عوامل از قبیل: قابلیت های عملکردی ، سن، وضعیت تغذیه ای ، عوامل رفتاری ، و عوامل فردی از مهم ترین عوامل تأثیر گذار می باشد(۴۷ ) . ورزش مقاومتی در تعاریف نشان دهنده افزایش عضلات اسکلتی و در نتیجه رشد عضلانی و قدرت گفته می شود( ۴۴) . پیشرفت در تمرینات مقاومتی یک فرایند پویا است که نیاز به یک فرایند درست تمرینی ، ارزیابی پیشرفت تمرین و توسعه دقیق از اهداف مورد نظر را خواستار می باشد. برنامه آموزشی بسیار خاص به نوع هماهنگی در طراحی تمرینات مقاومتی برای افزایش قدرت ، توان و استقامت عضلانی موضعی موثر است ، که این سازگارهای باعث می شود نیازهای فردی و اهداف تمرین برآورده شود(۸۳،۸۴،۸۵ ).

در این فصل پس از بررسی مبانی نظری تحقیق ، بررسی آثار فیزیولوژیکی و شیوه های مختلف تمرینات اینتروال و دایره ای می پردازد ، در انتهای پژوهش پیشینه تحقیق مورد توجه قرار می گیرد.

۲-۲٫ مبانی نظری

امروزه آموزش تمرینات اینتروال را می توان به عنوان یک روش متناوب با حملات کوتاه که با شدت بالا و دوره بهبودی کوتاه مدت معرفی کرد(۱۱۰). مزایایی تمرینات اینتروال این است که به ورزشکاران اجازه می دهد سخت ، سریع تر، بدون فشار و بیش تمرینی فاکتورهای فیزیولوژی از قبیل سرعت و قدرت را افزایش دهند. از آنجایی که اکثر ورزشهای رقابتی نیاز به بالا بردن عواملی چون :

1. حداکثر توان هوازی بالا
2. توانایی بالا نگه داشتن_max VO₂ به صورت پایدار
3. توان خروجی و یا (سرعت در آستانه لاکتات)
4. توانایی مقاومت در برابر سرعت مطلق و قدرت خروجی و یا مقاومت در برابر شاخص خستگی عضلانی
5. استفاده از روش اقتصادی در زمان
6. توانایی استفاده از چربی بدن به عنوان سوخت پایدار در طول تمرین

از عوامل وخصوصیاتی است که باعث می شود با بهره گیری از تمرینات اینتروال این نیازها را به صورت کامل پوشش داد(۱۲۶).

تمرینات مقاومتی بیش از ۲۵ سال است که از محبوبیت فراوانی در نزد مربیان ورزشی قرار گرفته ، تحقیقات گسترده نشان داده است نه تنها تمرینات مقاومتی روش مؤثری بر عملکرد عصبی عضلانی بلکه به همان اندازه در حفظ و بهبود سلامت فرد مؤثر می باشد. با این حال طراحی تمرینات مقاومتی دارای یک فرایند پیچیده است که شامل متغیرها، برنامه های حاد و اصول کلیدی می باشد. اثر بخشی یک برنامه مقاومتی برای رسیدن به نتیجه خاص، نیازمند: استقامت عضلانی، هیپرتروفی و حداکثر استقامت یا قدرت می باشد. و دستکاری متغیرهای برنامه ها نیازمند:

1. حرکت عضلانی
2. بارگیری وحجم
3. انتخاب ورزش و ترتیب حرکات
4. دوره استراحت
5. سرعت تکرار
6. فرکانس

می باشد. این عوامل درنهایت باعث تحریک در سیستم های عصبی عضلانی، غددی عصبی و عضلانی اسکلتی و انطباق با ورزش های حاد و مزمن می شود(۱۱۶).

۲-۲-۱٫نیازهای فیزیولوژیکی فوتسال

فوتسال (نام رسمی فوتبال ۵ نفره داخل سالن ) که در سال ۱۹۳۰ معرفی شد . این بازی اجازه می دهد ورزشکاران فوتبال را در فضایی محدود تر انجام دهند و به همین علت در سال های اخیر افزایش چشمگیر در لیگ های حرفه ای و آماتور مردان و زنان داشته است ، سازمان دهی و نظارت آن توسط فدراسیون بین المللی فیفا می باشد. با این حال از نظر ساختار حرکتی به ورزش های هاکی ، بسکتبال و هندبال شباهت دارد(۲۸) . فوتسال ورزشی است که نیازمند خواسته های فیزیکی بالا برای انجام فعالیت های فیزیکی ، فنی و تاکتیکی می باشد. زمین بازی فوتسال به مانند هندبال دارای ابعاد ۲۰×۴ و دروازه های آن ۲×۳ می باشد (۳۸). همانطور که بسکتبال به دو نیمه۲۰ دقیقه ای تقسیم شده، فوتسال نیز این گونه می باشد و این موضوع یکی از تمایز های آن با فوتبال است ، این در حالی است که زمان برای برخی از رویدادهای بازی متوقف می شود و معمولا این بدان معناست که بازی طول می کشد و در اکثر مواقع ۷۵ تا ۸۵ درصد طولانی تر از برنامه ریزی انجام شده در ۴۰ دقیقه می باشد. این عامل با توجه به فرصت های داده شده در هر بازی متفاوت است . قوانین اجازه می دهد زمان بازی برای استراحت ، ضربات پنالتی ، مرتب کردن زمین بازی ، آسیب دیدگی ها و مراقبت های پزشکی متوقف شود . برای هر تیم یک دقیقه در خواست استراحت در هر نیمه تعبیه شده ، یک استراحت ۱۰ دقیقه ای نیز بین دو نیمه وجود دارد(۲۸) . یک تیم متشکل از پنچ بازیکن ( چهار نفر بازیکن و یک دروازبان ) با تعویظ های نامحدود همراه است ، به طوری که شدت و ریتم بازی بسیار بالا است و کاهش در شدت بازی بسیار ناچیز است (۴۱). حداکثر تعداد بازیکنان در تیم های ملی برای هر بازی ۱۲ نفر (۱۰ بازیکن و ۲ دروازبان ) می باشد . هر بازی توسط ۲ داور ویک کمک داور اداره می شود . یکی از روش های تاکتیکی در فوتسال مسدود کردن حمله حریف به مانند بسکتبال و حرکت چرخشی در زمین به مانند هاکی روی یخ می باشد . بسیاری از محققان برای ارزیابی خواسته های رقابتی این رشته ورزشی از هر دو شاخص عملکردی داخلی و خارجی استفاده کرده اند (۱۰۱،۴۱). تجزیه و تحلیل های زمان حرکتی در فوتسال به کمک رشته های ورزشی از قبیل فوتبال ، هندبال و هاکی انجام گرفته است (۲۸).

اگر چه مقایسه قرار دادن تحقیقات سایر رشته های ورزشی و محدویت های آنها به علت تفاوت در قوانین ، زمینه های بازی و مدت زمان وجود دارد اما برخی از مقیاس های دیگر را می توان با جنبه های متناوب ورزش های تیمی دیگر مقایسه کرد . در فوتسال درصد کل مسافت با سرعت بالا ( حداکثر شدت ورزش ) بیشتر از بسکتبال ، هندبال و فوتبال است (۲۸،۲۶). این نیازهای با شدت بالا نشان داده که یکی از موارد اصولی در این ورزش ها نسبت کار به استراحت می باشد(۲۸).

۲-۲-۲٫ بررسی تمرینات اینتروال

۲-۲-۲-۱ مراحل تمرینات اینتروال باشدت بالا

در حال حاضر به طور گسترده پذیرفته شده است. تمرینات اینتروال با شدت بالا مزایای قابل توجهی به بازیکنان فوتبال در بهبود _max VO₂ ، زمان بهبودی ، عبور از توانایی های قبلی ، ارتفاع سطح باز

علاوه بر دیدگاه مینتزبرگ در رابطه با ساختارهای سازمانی، بسیاری از پژوهش‌گران از الگوی دیگری بهره گرفتند، الگویی که بیشتر بر نمودار سازمانی متکی است و عموماَ به‌صورت زیر دسته‌بندی می‌شود: ساختار ساده، ساختار وظیفه‌ای، ساختار بخشی، ساختار مبتنی بر واحدهای تجاری استراتژیک، ساختار ماتریسی، ساختار همگون و… که به دلیل عدم استفاده از آنها در این پژوهش نیازی به توضیح هر یک از آنها نمی باشد.
۲-۸- تکنولوژی سازمانی
تمرکز توجه به تکنولوژی یک سازمان به منزله در نظر آوردن سازمان بهعنوان مکانی که در آن نوعی کار انجام می‌گیرد، بهعنوان جایی که در آن انرژی برای شکل دادن به مواد مصرف می‌شود و به عنوان ساختوکاری (مکانیسمی) که در آن داده‌ها به ستانده‌ها تبدیل می‌گردد است. واژه تکنولوژی معانی غیرمستقیم، ظریف و پیچیدهای را در خود دارد، ولی می‌توان به طور قطع گفت که هر سازمانی کاری انجام می‌دهد و در انجام کار خود از نوعی تکنولوژی استفاده می‌کند. برخی از سازمان‌ها مواد اولیه را به زیر گردش عملیات درون خود برده و به شکل تجهیزات و سختافزار جدید در می‌آورند برخی دیگر از سازمان‌ها افراد را به عنوان داده‌هایی به سیستم تحتگردش عملیات درونی خود قرار می‌دهند و محصول آنها در مورد نظامهای آموزشی موفق افرادی آگاه و در مورد درمانگاههای خوب اشخاصی سالمتر است. سازمان‌هایی دیگری عمدتاَ مطالبی نمادی نظیر اطلاعات یا موسیقی را به جریان در می‌آورند. تکنولوژی سازمان از اجزایی چون ماشین و ابزار ماشینی ترکیب یافتهاند ولی دانش و مهارتهای فنی افراد سازمان را نیز شامل می‌شوند. همه سازمان‌ها بر خوردار از تکنولوژیهایی هستند ولی سازمان‌ها به لحاظ حد و مرز درک این فنون یا معمول و موثر واقع شدن آنها با یکدیگر متفاوتاند (اسکات، ،۱۳۸۰ ۳۶).

( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )

تکنولوژی اصطلاحی است که برای اشاره به کاری که به وسیله سازمان انجام می‌شود به کار می‌رود. می‌توان این مفهوم را آن قدر محدود کرد که تنها سختافزار یعنی تجهیزات ماشین و وسایل ابزار را شامل شود. نظریهپردازان سازمانی این مفهوم را بهطور گسترده تعریف می‌کنند و در تعریف خود نه تنها سختافزار به کار رفته و تکمیل کار بلکه نیز مهارتها و دانش کارگران و حتی ویژگیهای وسایلی که بر آنها کار انجام می‌شود را در نظر می‌آورند. در آغاز باید توجه داشت که در تحلیل سازمانی بین مفهوم اصطلاحات تکنولوژی سیستم فنی محیط کاری و محیط مورد استفاده نظریهپردازان تداخل وجود داشت اصطلاح محیط شمول بیشتری دارد و جنبه‌های سیاسی تکنولوژی و نهادی بافت سازمانی را در بر می‌گیرد محیط کاری بر آن نمودهایی از محیط تاکید دارد که به تدارک دادها و دریافت و مصرف بروندادها مربوط است و علاوه بر آن روابط وابستگی و قدرت را که سازمان در آن تبادلات خود را انجام می‌دهد نیز در بر می‌گیرد. تکنولوژی به فرآیندهای فیزیکی ترکیبیافته با فرآیندهای عقلی یا دانشی که با آن مواد به شکلی به‌صورت بازده در می‌آید اشاره دارد. سرانجام سیستم فنی به ترکیب خاصی از ماشین و روش های بهکارگرفتهشده برای تولید ستانده مطلوب اشاره دارد. تمیز بین تکنولوژی و سیستم فنی توجه را به تفاوت بین وضع کلی دانش در بعضی از قلمرو‌ها و شیوه خاصی که آن دانش پیاده می‌شود و در درون موقعیت مفروضی جای می‌گیرد جلب می‌کند. هرچندکه تکنولوژی محدودیت ایجاد می‌کند ولی ترکیببندی دقیق ماشین و روش ایجاد یک سیستم فنی خاص را دیکته نمی‌کند. تاکید بر میزانی که تکنولوژی یک سازمان هر چند به عنوان یک عنصر درونی سازمان را به محیطش متصل می‌سازد مهم است. نهتنها محیط منبع دروندادها و دریافتکننده بروندادها است، بلکه منبع عمده فنون کار و ابزار بهکارگرفته سازمان است. اغلب سازمان‌ها خود تکنولوژی های خود را اختراع نمی‌کنند بلکه آنها را از محیط وارد می‌سازند (اسکات، ۱۳۸۰، ۲۹۸).
طارق خلیل در کتاب خود با عنوان “مدیریت تکنولوژی” در بیان مفهوم تکنولوژی می‌نویسد: “تکنولوژی را می‌توان کلیه دانش‌ها و فرایند‌ها ابزارها روش‌ها و سیستم‌های بهکاررفته در ساخت محصولات و ارائه خدمات تعریف کرد. در بیانی سادهتر تکنولوژی روش انجام کار و ابزاری است که توسط آن به اهداف خود نایل می‌شویم. تکنولوژی کاربرد عملی دانش و ابزاری جهت کمک به تلاش انسان است” (خلیل، ‍۱۳۸۱، ۳۴).
او در بیان تفاوت دانش و تکنولوژی می‌نویسد: “به تمامی ادراکات ودریافت‌های مغزی انسان از اطلاعات موجود دانش اطلاق می‌شود فقط زمانی که دانش در عمل (برای ایجاد چیزهایی تازه اداره یک سیستم یا ارائه خدمات) بهکارگرفته می‌شود به حوزه تکنولوژی وارد می‌شود (خلیل، ۱۳۸۱، ۳۶).
ریچارد دفت نیز در تعریف تکنولوژی و تکنولوژی سازمانی می‌گوید:
“تکنولوژی یا فن آوری عبارت است از ابزار، روش و عملیاتی که برای تبدیل اقلام مصرفی به محصول، داده به ستاده، مورد استفاده قرار می‌گیرند. تکنولوژی چیزی نیست مگر فرایند تولید و شامل ماشینآلات، شیوه‌ها، رویه‌ها و روش‌های انجام امور می‌شود (دفت، ۱۳۷۸، ۱۲۷). تکنولوژی سازمان عبارت است از ماهیت زیرسیستم تولید و شامل عملیات و روش‌های فرایند تولید (تبدیل اقلام مصرفی به اقلام تولیدی) می‌شود. نمونه‌هایی از تکنولوژی سازمانی عبارتاند از یک کلاس درس در دانشکده یا یک دانشگاه نفت اگر چه اینها با هم تفاوت‌هایی زیادی دارند (دفت، ۱۳۷۸، ۲۳).
باید توجه کرد که تکنولوژی دربرگیرنه مواد اولیه مصرفی و فرایند تحول می‌شود که در اقلام رخ می‌دهد و بر ارزش آنها می‌افزاید. همچنین شامل خدمات یا محصولات نهایی که در آن محیط به مصرف کننده عرضه می‌شود می‌گردد. در سازمان‌های بزرگ و پیچیده کنونی نمی‌توان تکنولوژی را بهصورتی دقیق مشخص ساخت. تکنولوژی را به این صورت تعریف کردهاند: “بررسی مواد اولیه که به داخل سازمان جریان می‌یابد، انواع فعالیتهایی که صورت می‌گیرد، میزان یا درجهای که فرایند تولید خودکار یا مکانیزه شده است، میزان یا درجهای که یک نوع کار به جریان یا عمل دیگری وابسته است و یا تعداد محصولات جدید. (دفت، ۱۳۷۸، ۱۲۷).
خلیل میگوید تکنولوژی نهتنها در چگونگی ایجاد کالاها و خدمات بلکه در اینکه چه چیزی می‌تواند تولید شود یا حتی اینکه توان بالقوه لازم برای تولید چه چیزی وجود دارد نقش قابل‌توجهی دارد؛ تکنولوژی امکان را به واقعیت تبدیل می‌کند (خلیل، ۱۳۸۱، ۳۸).
زلنی (۱۹۸۶) چنین عنوان می‌کند که هر تکنولوژی شامل سه جزء قابل تمایز از یکدیگر و دارای اهمیت یکسان است. این اجزا عبارتند از (خلیل، ۱۳۸۱، ۳۵):
سختافزار: ساختار فیزیکی و استقرار منطقی تجهیزات و ماشینآلات که برای انجام وظایف لازم به کار می‌روند.
نرمافزار: دانش استفاده از سختافزار در راه انجام وظایف لازم.
مغزافزار: دلیل استفاده از تکنولوژی در مسیری مشخص که می‌توان آن را دانش چرائی۱ نامید.
طارق خلیل علاوه بر سه جزء بالا، جزء دیگری را نیز به طور مستقل اضافه می‌کند:
دانش فنّی۲: دانش کسبشده یا بهدستآمده یا مهارت‌های فنّی مرتبط با چگونگی انجام صحیح کارها. دانش فنّی می‌تواند نتیجه تجربه، انتقال دانش یا فعالیت‌های عملیاتی باشد. افراد از طریق دریافت آموزش یا کارآموزی مستقیم یا غیرمستقیم یا با همکاری مستقیم با فردی متخصص (در حوزهای خاص) دانش فنی را کسب می‌کنند. دانش فنی را میتوان با روش شناختهشده انتقال تکنولوژی نیز بهدست آورد (خلیل، ۱۳۸۱، ۳۵).
به نظر دفت در سازمان، تکنولوژی به دودسته تقسیم می‌شود: تولیدی و خدماتی. (دفت، ۱۳۷۸، ۱۳۰)
تکنولوژی تولیدی:
نخستین تحقیق بسیار موفق به وسیله یک خانم انگلیسی که جامعهشناس صنعتی بود، بر روی تکنولوژی انجام گرفت و یک تحقیق میدانی بود که در جنوب اسکس در زمینه اصول مدیریت انجام شد. در آن زمان، یعنی در دهه ۱۹۵۰، سیستم مدیریت رایج و حاکم بر سازمان‌ها سیستمی‌بود که بر پایه اصول جهانی مدیریت گذاشته شده بود. این اصول در زمره بهترین روش مدیریت بودند که هر سازمان مؤثر و کارا آنها را رعایت می‌نمود. پژوهش‌گر مزبور روی صد شرکت بزرگ تولیدی تحقیق کرد تا به شیوهای که آنها سازمان یافته بودند، پی ببرد.
داده‌هایی را که او جمعآوری کرد دربرگیرنده دامنه وسیعی از ویژگی‌های ساختاری (حیطه کنترل، سطوح مدیریت) و شیوه‌های مدیریت (ارتباطات کتبی یا شفاهی، پرداختن یا نپرداختن پاداش) و نوع فرایند تولید می‌شد. آنها در رابطه با موفقیت یا عدمموفقیت سازمان‌ها هم داده‌هایی را جمعآوری نمودند. این خانم مقیاسی تهیه و فهرستی تنظیم کرد که در آن، با توجه به پیچیدگی فنی یا تکنیکی (از نظر فرایند تولید)، نام شرکت‌ها نوشته می‌شد. پیچیدگی فنی نشان دهنده این است که فرایند تولید تا چه اندازه مکانیزه می‌باشد، یا به وسیله دستگاه‌های پیشرفته انجام می‌گیرد. اگر سازمان، از نظر تکنولوژی بسیار پیچیده باشد، آن بدین معنی است که بیشتر کارها به وسیله دستگاه‌های پیشرفته و مکانیزه انجام می‌شود واگر سازمانی را از نظر تکنولوژی پیچیده به حساب نیاورند، مقصودشان این است که در فرایند تولید نیروی کار نقش اساسی دارد. مقیاسی را که این خانم، در رابطه با پیچیدگی فنی ارائه کرد، شامل ده گروه می‌شد، که در نمودار صفحه بعد نشان داده شده است. سپس این گروه‌ها را به سه دسته تقسیم کردهاند (دفت، ۱۳۷۸، ۱۳۱):
گروه اول: تولید تکمحصولی و دسته‌ه ای کوچک. این شرکت‌ها معمولاً بهصورت کارگاه هستند که سفارشات اندک می‌گیرند و طبق خواست مشتری تولید می‌کنند. روال کار برحسب عادت است. تولید دسته‌ه ای کوچک بهصورت فزایندهای به متصدیان، کارگران و نیروی انسانی متکی است. بنابراین، استفاده بسیار زیادی از دستگاه‌های پیشرفته و مکانیزه نمی‌شود.
گروه دوم: تولید انبوه و دسته‌ه ای بزرگ. یک نوع فرایند تولید یا ساخت است که از قطعات استاندارد استفاده می‌کند و مسیر تولیدی نسبتاً طولانی است. معمولاً محصولات تولیدشده به دایره کالاهای ساختهشده فرستاده می‌شوند و در آنجا انباشته می‌گردند، زیرا مشتری دراینباره نیاز خاصی ندارد.
گروه سوم: فرایند تولید مستمر. در فرایند تولید مستمر همه کارها به وسیله دستگاه‌های پیشرفته و مکانیزه انجام می‌شود. در این فرایند چیزی به نام شروع یا متوقف ساختن دستگاه وجود ندارد و در واقع این شیوه تولید یک گام پس از خط مونتاژ قرار دارد. دستگاه‌های مکانیزه (یا اتوماتیک) فرایند تولید مستمر را کنترل می‌کنند و می‌توان محصولات را پیش از تولید، به‌صورتی دقیق پیشبینی کرد.
نمودار ۲۰- طبقه‌بندی وودوارد از صد شرکت بریتانیا براساس سیستم تولید

1. 1. تولید قطعات تکی، طبق سفارش مشتری

1. 1. تولید واحدهای محصول، به‌صورت تکی با بهره گرفتن از تکنولوژی پیچیده

1. 1. ساخت ماشین آلات سنگین، به‌صورت مرحله ای

1. 1. تولید قطعه‌ها، به‌صورت دسته‌ه ای کوچک

1. 1. تولید قطعه‌ها به‌صورت دسته‌ه ای بزرگ و جداجدا مونتاژ کردن

1. 1. تولید دسته‌ه ای بزرگ، ازنوعی که در خط مونتاژ مورداستفاده قرار می‌گیرد.

1. 1. تولید انبوه

1. 1. فرایند تولید مستمر و به همراه آن آماده سازی محصول برای فروش به‌صورت بسته‌های بزرگ یا به روش‌های تولید انبوه

1. 1. فرایند تولید مستمر از مواد شیمیایی و دارویی به‌صورت دسته‌ه ای بزرگ

1. 1. جریان مستمر تولید به‌صورت مایع یا گاز

منبع: دفت، ۱۳۷۸، ۱۳۲
تکنولوژی خدمات:
دفت تکنولوژی خدمات را براساس پنج عامل تعریف می‌کند: نخست، تولید و مصرف همزمان آن است. دوم اینکه محصولات متداول ومرسوم هستند و مشتریان به آنها عادت کردهاند. سپس اینکه مشتریان در فرایند تولید مشارکت می‌کنند. چهارم اینکه محصولات یا بازده سازمان، نامشهود است. و سرانجام اینکه در این تکنولوژی، منابع انسانی یا نیروی کار هسته اصلی سازمان را تشکیل می‌دهند (دفت، ۱۳۷۸، ۱۴۳).
چارلز پرو چارچوبی ارائه کرد که در راه درک تکنولوژی دوایر سازمانی بیشترین اثر را داشت. پرو دو بعد از فعالیت‌های سازمانی را شناسایی کرد که به فرایند و ساختار سازمانی مربوط می‌شد: تنوع و تجزیه‌پذیری.
تنوع. تنوع کار عبارت است از تکرار رویدادهای غیرمنتظره و جدیدی که در فرایند تبدیل رخ می‌دهد. زمانی که افراد با تعداد زیادی موقعیت یا مورد غیرمنتظره روبهرو می‌شوند، گفته می‌شود که تنوع در سطوح بسیار بالایی است.
تجزیهپذیری. تجزیهپذیری به معنای قابلیت تجزیه‌وتحلیل فعالیت‌هاست. زمانی که فرایند قابلتجزیه‌وتحلیل باشد، می‌توان کارها را بصورت مراحل مشخص درآورد و مجریان می‌توانند برای حل مسایل از روش‌های عینی و قابل محاسبه استفاده کنند (دفت، ۱۳۷۸، ۱۴۷).
با توجه به این دو بعد، پرو تکنولوژی خدمات را به چهار گروه طبقهبندی می‌کند (دفت، ۱۳۷۸، ۱۴۸):
تکنولوژی ساده (یکنواخت): در سازمانی که دارای اینگونه تکنولوژی باشد، کارها هیچگونه تنوع یا گوناگونی ندارند و از روش‌هایی استفاده می‌شود که عینی و قابلمحاسبه هستند. کارها استانداردشده و رسمی یا منظم هستند.
تکنولوژی هنری: امور به‌صورتی نسبتاً پایدار جریان می‌یابند ولی فرایند تبدیل را نمی‌توان تجزیه‌وتحلیل یا آن را بهطور کامل و دقیق درک کرد.
تکنولوژی مهندسی: باید پیچیده باشد، زیرا کارهای انجام شده بسیار گوناگون و متنوع هستند، ولی معمولا فعالیت‌های مختلف براساس روشها و راه‌های مشخص انجام می‌شود.
تکنولوژی پیچیده: بسیار متنوع و گوناگون است و فرایند تبدیل را نمی‌توان به‌صورت کامل تجزیه‌وتحلیل و درک کرد. در این تکنولوژی باید تلاش بسیار زیادی نمود تا مسایل و فعالیت‌ها را تجزیه و تحیلی کرد.
نمودار ۱۴- چارچوبی برای تکنولوژی‌های خدمات
هنرهای زیبا تدریس در دانشگاه برنامه‌ریزی استراتژیک
دادو ستد مدیریت عمومی‌ تحقیقات در علوم اجتماعی
کارهای هنری تحقیقات کاربردی
فروش حقوق

گزاره ۴-۲۴٫ فرض کنید یک زیرگروه-گروه‌وار از حلقه-گروه‌وار باشد. اگر مجموعه‌ی ریخت‌های، یک ایده‌آل چپ از حلقه‌ی مجموعه ریخت‌های باشد، آن‌گاه نیز یک ایده‌آل چپ است.
برهان. فرض کنید و . بنابراین و . چون مجموعه‌ی ریخت‌های یک ایده‌آل چپ از حلقه‌ی می‌باشد، پس . چونیک زیرگروه‌واراست، پس . درنتیجهیک ایده‌آل چپ است.
(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت nefo.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

همچنین فرض کنیدیک حلقه-گروه‌وار و یک ایده‌آل چپ حلقه-گروه‌وار باشد. همچنین فرض کنید . برای ، جایی‌که و تعریف‌شده باشند، طبق گزاره ۴-۱۳، داریم:
چون مجموعه‌ی ریخت‌های یک ایده‌آل چپ می‌باشند، پس . بنابراین چون یک زیرگروه‌وار است، داریم.■
نتیجه‌ای مشابه گزاره ۴-۲۴، برای ایده‌آل‌های راست نیز برقرار است.
گزاره ۴-۲۵٫ فرض کنید یک حلقه-گروه‌وار توپولوژیکی باشد و عضو همانی حلقه‌ی باشد. آن‌گاه مجموعه‌ی یک حلقه‌ی توپولوژیکی است.
برهان. فرض کنید . چونهمریختی گروهی است، داریم:
و چون یک ریخت گروه‌واری است داریم ، پس . بنابراین داریم
درنتیجه .
.
همچنین چون همریختی حلقه‌ای است داریم
درنتیجه .
بنابراینیک زیرحلقه از است. همچنینبه عنوان زیرفضایی از دارای توپولوژی زیرفضایی است، بنابراین یک حلقه‌ی توپولوژیکی می‌باشد. ■
تعریف ۴-۲۶٫ فرض کنید یک حلقه-گروه‌وار توپولوژیکی و یک حلقه‌ی توپولوژیکی باشد. یک عمل توپولوژیکی از حلقه-گروه‌وار توپولوژیکی روی ، شامل یک ریخت حلقه‌ای توپولوژیکی و یک عمل پیوسته از گروه‌وار توپولوژیکیروی فضای توسط می‌باشد به طوری‌که قوانین جابه‌جایی زیر برقرار باشند:
۱-
۲-
مثال ۴-۲۷٫ فرض کنید یک حلقه-گروه‌وار توپولوژیکی باشد که روی حلقه‌ی توپولوژیکی توسط عمل می‌کند. نشان می‌دهیم که ضرب‌مستقیم یک حلقه-گروه‌وار توپولوژیکی با مجموعه اشیاء و مجموعه ریخت‌های می‌باشد. سپس نشان می‌دهیم که نگاشت تصویری
یک ریخت پوششی از حلقه-گروه‌وارهای توپولوژیکی است.
نگاشت‌ها را به صورت زیر تعریف می‌کنیم.
به‌سادگی دیده می‌شود که در ۵ شرط گروه‌وار نیز صادق است.
به عنوان زیرمجموعه‌ای از دارای توپولوژی حاصل‌ضربی می‌باشد.
همچنین به دلیل پیوسته بودن نگاشت‌های شیء، معکوس و ترکیب در و پیوسته بودن عمل گروه‌وار، نگاشت‌های ، ، ،و نیز پیوسته می‌باشند. بنابراین یک گروه‌وار توپولوژیکی است.
حال نشان می‌دهیم یک حلقه‌ی توپولوژیکی است. و هر دو حلقه‌های توپولوژیکی هستند، پس نیز یک حلقه‌ی توپولوژیکی است. حال نشان می‌دهیمیک زیرحلقه از می‌باشد.
برای هر تعریف می‌کنیم
و
همچنین را وارون جمعی در نظر می‌گیریم. چون و هر دو حلقه هستند و و همریختی حلقه‌ای می‌باشند، داریم:
و
از طرفی چون و ، داریم:
بنابراین بامعنا می‌باشد.
چون روی عمل می‌کند وو ، داریم:
درنتیجه
بنابراین .
به طور مشابه ثابت می‌شود که .
بنابراین یک حلقه می‌باشد.
همچنین چون نگاشت‌های ساختار حلقه‌ای تحدید نگاشت‌های ساختار حلقه‌ای می‌باشند، پس پیوسته هستند. در نتیجه یک حلقه‌ی توپولوژیکی است.
حال نشان می‌دهیم نگاشت تصویری
یک ریخت پوششی از حلقه-گروه‌وارهای توپولوژیکی است.
با این فرض که با‌معنا باشد و ، داریم:
به طور مشابه داریم:
همچنین برای داریم:
بنابراین چون و پیوسته می‌باشند، پس یک ریخت از گروه‌وارهای توپولوژیکی است.
به‌وضوح دیده می‌شود که
یک نگاشت دوسویی است، بنابراینیک ریخت پوششی از گروه‌وارهای توپولوژیکی است.
همچنین داریم
و
بنابراین چون حافظ ساختار حلقه‌ی توپولوژیکی می‌باشد، پس یک ریخت از حلقه-گروه‌وارهای توپولوژیکی است.