این که در وجود کارکنان یک سازمان چه ارزش ها و نگرش های درونی شده و مورد پذیرش جمعی قرار گرفته است، فرهنگ کاری آن سازمان را معرفی می‌کند. در فرهنگ کاری هر جامعه با سازمان اصطلاح وجدان کاری مطرح می شود. وجدان کاری عاملی است که باعث ایجاد نظم در کار و احساس انجام وظیفه (مسئولیت پذیری) در افراد می شود. ‌به این ترتیب، وجدان کاری، تعهد را به همراه دارد ولی داشتن تعهد الزاماًٌ به مفهوم داشتن وجدان کاری نیست. به بیان دیگر حوزه و دامنه تعهد، متفاوت است و میزان آن بستگی به نوع نگرش نسبت به مسئله تعهد دارد. وجدان کاری نیرویی است که فرد را متعهد می‌کند یک سری رفتارهای معطوف به هدف را در سازمان انجام دهد (لیاقتدار و همکاران،۱۳۹۰،ص۲۸). وجدان کاری هم در سایه اخلاق کاری به وجود می‌آید (سلطانی،۱۳۷۶،ص۲۹).

همان طور که در پاراگراف بالا گفته شد ما ۴ شاخص تعهد، مسئولیت پذیری، اخلاق کاری و نظم و انضباط را از میان شاخص های مختلف وجدان کاری، با نظر خبرگان انتخاب کرده و به عنوان فرضیه های پژوهش خود قبول کردیم.

به طور کلی مسئله مورد توجه ما در این پژوهش تبین و کشف رابطه بین وظیفه شناسی (وجدان کاری) و رضایت ارباب رجوع در سازمان صنعت و معدن تجارت استان قم می‌باشد؛ و می‌خواهیم ببینیم که آیا بین وجدان کاری با شاخص هایی از جمله (تعهد کاری، مسئولیت پذیری، اخلاق کاری و نظم و انضباط) کارکنان و رضایت ارباب رجوع، رابطه معنادار مثبت وجود دارد؟

۱- ۳) ضرورت و اهمیت تحقیق

رسیدن به اهداف سازمان به رفتار اعضای سازمان بستگی دارد، این که هر کسی کار خودش را به نحو احسن انجام دهد و به عبارتی وجدان کاری داشته باشد و سازمان را در رسیدن به نقشش کمک کند، از اهداف برنامه ریزان و سیاست گذاران می‌باشد. در این جا انجام کار درست با داشتن وسایل و امکانات سازمانی انجام نمی پذیرد، بلکه در کنار فیزیک کارخانه و کار کیفی، کیفیت کار و تعهد انجام کار و رعایت بعد اخلاقی در کار اهمیت فراوانی دارد، به گونه ای که مطالعات اخیر به صورت روز افزونی مسئله وجدان کاری را مورد نظر قرار داده‌اند (سعیدی و حسین آبادی،۱۳۸۹،ص۴۶).

چندی است اصطلاح وجدان کاری به فرهنگ اداری و اجرایی کشور راه یافته و مورد توجه مدیران ارشد قرار گرفته است. اما تا به حال گام های اساسی در جهت شناسایی و اعمال حاکمیت وجدان کاری در جامعه برداشته نشده است (ملک جعفریان،۱۳۸۸،ص۸۴)

آنچه اهمیت دارد این موضوع می‌باشد که ساختار هر سازمانی تعیین کننده میزان توان آن سازمان در ‌پاسخ‌گویی‌ به چالش های محیطی می‌باشد.

متأسفانه یکی از مشکلات اساسی در ساختار اداری کشور ایران فرسودگی و پهن پیکر بودن آن به دلیل حاکمیت تفکر سنتی در پیکره مدیریت اجرایی است که در ارائه خدمات به مردم چندان کارآمد و اثربخش نیست. حاکمیت تفکر سنتی در اداره امور کشور که به نارضایتی شدید ارباب رجوع از روند فعالیت دستگاه‌ها انجامیده است طی سال های اخیر مسئولان را به تصویب طرح های نو در راستای شتاب بخشی به حرکت نظام اداری در مسیر فعالیت های توسعه، ترغیب ‌کرده‌است که از جمله آن طرح ها، طرح تکریم ارباب رجوع در ادارات است (رهنورد،۱۳۸۴،ص۱۱۸).

در این پژوهش وجدان کاری کارکنان و رضایت ارباب رجوع را بررسی می‌کنیم. باید دید آیا وجدان کاری اثری بر رضایت ارباب رجوع دارد.

۱- ۴) سؤال های تحقیق

۱- ۴-۲) سؤال اصلی

آیا بین وظیفه شناسی (وجدان کاری) کارکنان و رضایت ارباب رجوع در سازمان صنعت و معدن تجارت استان قم رابطه وجود دارد؟

۱- ۴-۲) سؤال های فرعی

۱- آیا بین تعهد کاری کارکنان و رضایت ارباب رجوع در سازمان صنعت و معدن تجارت استان قم رابطه وجود دارد؟

۲- آیا بین اخلاق کاری کارکنان و رضایت ارباب رجوع در سازمان صنعت و معدن تجارت استان قم رابطه وجود دارد؟

۳- آیا بین مسئولیت پذیری کارکنان و رضایت ارباب رجوع در سازمان صنعت و معدن تجارت استان قم رابطه وجود دارد؟

۴- آیا بین نظم و انضباط کارکنان و رضایت ارباب رجوع در سازمان صنعت و معدن تجارت استان قم رابطه وجود دارد؟

۱- ۵) اهداف تحقیق

۱- بررسی رابطه بین وجدان کاری کارکنان و رضایت ارباب رجوع در سازمان صنعت و معدن تجارت استان قم.

۲- بررسی رابطه بین وجدان کاری کارکنان در سازمان صنعت و معدن تجارت استان قم.

۳- رابطه بین رضایت ارباب رجوع از سازمان صنعت و معدن تجارت استان قم.

۴- رابطه بین مسئولیت پذیری کارکنان و رضایت ارباب رجوع در سازمان.

۵- رابطه بین نظم وانظباط کارکنان و رضایت ارباب رجوع در سازمان.

۶- ارائه پیشنهاد برای مدیران و کارمندان سازمان صنعت و معدن تجارت استان قم.

۱- ۶) چارچوب نظری تحقیق

در این تحقیق عوامل مؤثر زیادی در رابطه با وجدان کاری وجود دارد. پایه و اساس اصلی این تحقیق وظیفه شناسی، بر اساس مدل شخصیت Big 5 می‌باشد. چون وجدان کاری در رابطه با وظیفه شناسی است با نظر خبرگان و اساتید مشاور و راهنما، عواملی از جمله تعهد کاری، اخلاق کاری مسئولیت پذیری، نظم و انضباط را به عنوان فرضیه های تحقیق قبول کردیم. در این رابطه سؤال های مربوط به فرضیات، از مدل شخصیت Big 5، سالانسیک و نظریه های ایرج سلطانی و … با نظر خبرگان و اساتید مشاور و راهنما استفاده کرده ایم. در این پرسشنامه نظر رضایت ارباب رجوع هم گنجانده شده است.

۱- ۷) فرضیه های تحقیق

۱- ۷-۱) فرضیه اصلی

بین وظیفه شناسی (وجدان کاری) کارکنان و رضایت ارباب رجوع در سازمان صنعت و معدن تجارت استان قم رابطه معنادار مثبت وجود دارد.

۱- ۷-۲) فرضیه های فرعی

فرضیه ۱: بین تعهد کاری کارکنان و رضایت ارباب رجوع در سازمان صنعت و معدن تجارت استان قم رابطه معنادار وجود دارد.

فرضیه ۲: بین اخلاق کاری کارکنان و رضایت ارباب رجوع در سازمان صنعت و معدن تجارت استان قم رابطه معنادار وجود دارد

فرضیه ۳: بین مسئولیت پذیری کارکنان و رضایت ارباب رجوع در سازمان صنعت و معدن تجارت استان قم رابطه معنادار وجود دارد.

فرضیه ۴: بین نظم و انضباط کارکنان و رضایت ارباب رجوع در سازمان صنعت و معدن تجارت استان قم رابطه معنادار وجود دارد.

۱- ۸) متغیرهای تحقیق

در این تحقیق متغیر مستقل رضایت ارباب رجوع می‌باشد. متغیر وابسته عوامل مؤثر بر وجدان کاری است که شامل عوامل (تعهد کاری، مسئولیت پذیری، اخلاق کاری، نظم و انضباط) می‌باشد.

۱- ۹) روش تحقیق

این تحقیق بر اساس نحوه گردآوری داده ها، تحقیقی؛ توصیفی پیمایشی از نوع همبستگی می‌باشد.

۱- ۱۰) مدل مفهومی تحقیق

شکل مدل مفهومی در صفحه بعد ارائه شده است.

(شکل ۱-۱): چارچوب مدل مفهومی از تحقیق

وظیفه شناسی

(وجدان کاری)

تعهد کاری

اخلاق کاری

مسئو لیت پذیری

نظم و انضباط

رضایت ارباب رجوع

۱- ۱۱) قلمرو تحقیق

قلمرو تحقیق از حیث موضوعی، مکانی و زمانی به شرح زیر می‌باشد:

۱- ۱۱-۱) قلمرو موضوعی:

آن چه در این تحقیق به عنوان محور اصلی مطرح است، رابطه وجدان کاری کارکنان و رضایت ارباب رجوع است. بر این اساس مباحث مربوط به وظیفه شناسی (وجدان کاری) کارکنان و رضایت ارباب رجوع، قلمرو موضوعی این تحقیق را تشکیل می‌دهند.

۱- ۱۱-۲) قلمرو مکانی: