طبق رویکرد سنتی ارزشیابی دارایی­ ها و بدهی­ها، سود تنها در صورتی که منتج از معاملات، عملیات و سایر رویدادهای مالی باشد مبنای ثبت قرار ‌می‌گیرد. در سطح معانی، سود به ‌عنوان معیار کارایی شرکت محسوب می­ شود. در ادامه، به مباحث مطرح شده در رابطه با مفهوم سود در سطح ساختاری و معانی و رفتاری پرداخته می­ شود. لازم به ذکر است که هنوز متفکران حسابداری به تعریف جامعی که مورد توافق همگان باشد دست نیافته­اند. در زیر مفاهیم متفاوت سود در سه سطح مورد بررسی قرار ‌می‌گیرد:

۲-۲-۱ مفهوم سود در سطح ساختار (قواعد و تعاریف)

حسابداران سود حسابداری را معیاری برای تفسیر رویدادهای دنیای واقعی (سود اقتصادی) می­دانند، اما معمولاً اصول و قواعد حسابداری بر پایه مفروضاتی بنا ‌شده‌اند که ممکن است با پدیده ­های دنیای واقعی یا با آثار رفتاری مرتبط نباشد. پس سود گزارش شده توسط شرکت­ها محصول نهایی استفاده از روش­های متفاوت حسابداری است که بیانگر نتیجه فعالیت­های شرکت ‌می‌باشد. برخی از پژوهشگران بر این عقیده­اند که استفاده­کنندگان از گزارش سود بایست توجه داشته باشند که تنها در صورتی سود حسابداری قابل درک و استفاده است که نحوه اندازه ­گیری و قواعد عملیاتی مربوط به آن نیز روشن باشد.

۲-۲-۲ مفهوم سود در سطح معانی (ارتباط با واقعیت­های اقتصادی)

در این سطح، سود یکی از مفاهیم اقتصادی است که حداکثر کردن آن تحت شرایط معین ساختار بازار، تقاضا برای محصول و اقلام بهای تمام شده ورودی مورد بحث قرار ‌می‌گیرد. در این­جا سود به عنوان معیار کارایی در نظر گرفته می­ شود. عملیات کارآمد واحد انتفاعی بر جریان جاری سود سهام و همچنین بر به کارگیری سرمایه برای تأمین جریان آتی سود سهام اثر می­ گذارد. ‌بنابرین‏ تمام سهام‌داران به ویژه سهام‌داران عادی به کارایی مدیریت علاقه­مند می­باشند. هدف اندازه ­گیری کارایی واحد انتفاعی در بیانیه شماره یک هیئت استانداردهای حسابداری مالی به شرح زیر انعکاس یافته است:

“گزارشگری مالی باید اطلاعاتی را درباره عملکرد مالی واحد انتفاعی طی دوره مالی ارائه کند.”

یکی ار مفاهیم تفسیر شده از واژه کارایی، معرّف توان نسبی واحد انتفاعی در به دست آوردن حداکثر محصول از مصرف مقدار معینی از منابع و یا تحصیل مقدار معینی محصول از مصرف حداقل منابع و یا ترکیب بهینه منابع در قبال تقاضا و قیمت معین برای محصولات به نحوی است که موجب تحصیل حداکثر بازده برای مالکان شود، ‌می‌باشد. ناگفته نماند که کارایی به هدف واحد انتفاعی نیز بستگی دارد.

۲-۲-۳ مفهوم سود در سطح عمل (نحوه استفاده از آن توسط استفاده­کنندگان):

مفاهیم سود در سطح عمل به فرآیندهای تصمیم ­گیری سرمایه ­گذاران و اعتباردهندگان، واکنش قیمت اوراق بهادار در بازار سرمایه نسبت به سود گزارش شده، تصمیمات مدیریت درباره مخارج سرمایه­ای و واکنش مدیریت و حسابداران نسبت به سود مربوط است. بدین ترتیب از سود به عنوان وسیله­ای جهت پیش ­بینی استفاده می­ شود. در بیانیه شماره یک هیئت استانداردهای حسابداری مالی آمده است که سرمایه ­گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده­کنندگان علاقمندند که خالص جریان ورودی وجه نقد به واحد انتفاعی را در دوره ­های آتی مورد ارزیابی قرار دهند، اما غالباً سود را برای ارزیابی توان سودآوری، پیش ­بینی سودهای آتی و یا ارزیابی ریسک سرمایه گذاری یا اعطای وام و اعتبار به واحد انتفاعی مورد استفاده قرار می­ دهند. ‌بنابرین‏ فرض بر این است که ارتباطی بین سود گزارش شده و گردش وجوه نقد، شامل توزیع وجه نقد در بین سهام‌داران، وجود دارد. پژوهش­های انجام شده نشان می­دهد سودهای محاسبه شده بر اساس ارزش­های تاریخی، در مقایسه با سودهای گذشته محاسبه شده بر اساس ارزش­های جاری، به منظور پیش ­بینی ارزش­های آتی مناسب­تر است. ضمناً سودهای محاسبه شده به دو روش بالا، نسبت به سودهای محاسبه شده بر مبنای ارقام تعدیل شده به واسطه تغییر سطح قیمت­ها مرجح ‌می‌باشد.

سوالی که مطرح می­ شود این است که اهمیت سود تا چه اندازه است؟ اگر ما تمام منابع اطلاعاتی که در تعیین قیمت سهام تاثیرگذار می­باشند را در نظر بگیریم، سودها تنها قسمت کمی از این منابع را تشکیل می­ دهند. با وجود این، سودها نیز حداقل ‌به اندازه‌ سایر منابع اطلاعاتی نقش دارند، به ویژه اگر واکنش قیمت سهام را نسبت به نوعی اعلام سود که به طور متوالی صورت می‌گیرد، در نظر بگیریم. علاوه بر این، سایر داده ها ممکن است که منابع اطلاعاتی درباره سود باشند. حال اگر سودها به عنوان اطلاعات مهم در نظر گرفته شوند، طبیعی است که سرمایه‌گذاران سعی کنند تا اطلاعات دیگر را که در پیش‌بینی سود مؤثرند، به دست آورند. باید یادآوری شود که شواهد تجربی نشان نداده‌اند که قیمت‌ها مستقیماً به سودها واکنش نشان می‌دهند. برای مثال سایر داده ها اغلب با اعلام سود همراه می‌باشند. تغییرات سود ممکن است همبستگی بالایی را با تغییرات قیمت نشان دهند چون آن ها با سایر داده ها که قیمت‌ها نسبت به آن ها واکنش نشان می‌دهند، همبستگی دارند. لذا باید گفت که اهمیت سود هنوز به خوبی روشن نیست (پارسائیان به نقل از هندریکسن، ۱۳۸۵).

۲-۲-۴ مفهوم سود از دیدگاه حسابداری

اندازه ­گیری سود به شکل ادواری برای واحدهای تجاری شاید هدف نخست فرایند حسابداری باشد. اصطلاح سود یکی از بی­ثبات­ترین مفاهیم در دنیای تجارت است. سود حسابداری بر مبنای فرض تعهدی و در چارچوب اصول پذیرفته شده حسابداری اندازه ­گیری می­ شود.

سود عبارت است از مازاد درآمدها نسبت به هزینه­ ها برای یک دوره حسابداری معین؛ که معرف افزایش خالص در حقوق صاحبان سهام و ناشی از فعالیت­های انتفاعی مستمر واحد تجاری و عملیات فرعی، رویدادهای تصادفی و سایر عملیات، رویدادها و شرایط مؤثر بر واحد تجاری است که طبق اصول پذیرفته شده حسابداری شناسایی و اندازه ­گیری می­ شود. به طور کلی ‌می‌توان گفت هدف از اندازه ­گیری سود عبارت است از تعیین این که وضعیت یک واحد تجاری در نتیجه عملیاتی که طی یک دوره معین انجام داده به چه میزان بهبود یافته است.

۲-۲-۵ مفهوم سود از دیدگاه اقتصادی

مفهوم اقتصادی سود همواره مورد توجه اقتصاددانان بوده است. آدام اسمیت نخستین اقتصاددانی بود که سود را به عنوان افزایش ثروت تعریف نمود. بیشتر کلاسیک­ها بویژه مارشال به پیروی از آدام اسمیت به مفهوم سود توجه کردند و آن را به مفهوم یا تصویری که از شیوه عملیات تجاری یا کسب کار داشتند، مربوط نمودند. برای مثال، آن ها سرمایه ثابت و سرمایه در گردش را از یکدیگر تفکیک نمودند. آن ها سرمایه فیزیکی و سود را از یکدیگر تفکیک و بر تحقق سود تأکید نمودند و آن را دلیلی برای شناسایی (ثبت) سود دانستند (اسماعیلی، ۱۳۸۵).

۲-۲-۶ ماهیت مفهوم اقتصادی سود

راهنمای تشخیصی و اماری اختلالات روانی(DSM-5)اختلالات وسواس،بدریخت انگاری بدن،احتکار، وسواس کندن مو،و وسواس کندن پوست را باهم دریک طبقه مطرح ‌کرده‌است این کار نتیجه پژوهش های بیست ساله ای است، که اشاره به آن دارند که این اختلالات از لحاظ مبانی نورولوژیکی و پاسخدهی به درمان اشتراکات فراوانی با هم دارند.با انجام پژوهش درمورد عوامل شناختی و فراشناختی مرتبط با این اختلالات و شناسایی مؤلفه‌ های شناختی و فراشناختی بین آن ها می توان مدل های شناختی و فراشناختی با تأکید برنقایص شناختی و فراشناختی مشترک برای تبیین ماهیت این اختلالات طراحی نمود . ازین لحاظ می توان گفت این تحقیق در مرتبه اول از اهمیت نظری و بنیادی برخوردار می‌باشد.(انجمن روانپزشکی امریکا،۲۰۱۳).

‌از طرف‌ دیگر اگر ابعاد شناختی و فراشناختی مشترک مربوط ‌به این اختلالات مرتبط با وسواس آشکارشوند، می توان از این اشتراک شناختی در طراحی مداخلات برای بهبود افراد دارای این اختلال ها یاری جست. ‌بنابرین‏ تحقیق حاضر اهمیت بالینی و مداخله ای خود را نشان می‌دهد و نتایج چنین تحقیقاتی کاربردهای بالینی جدیدی را خواهد گشود.

۱-۴- اهداف پژوهش:

۱-تعیین درصد افرادی که نشانه های وسواس را گزارش می‌کنند

۲-تعیین درصد افرادی که نشانه های بدریخت انگاری بدن را نشان می‌دهند

۳-تعیین درصد افرادی که نشانه های احتکار را نشان می‌دهند

۴-تعین ابعاد شناختی مرتبط با نشانه های وسواس،بدریخت انگاری بدن واحتکار

۵-تعین باورهای فراشناختی مرتبط با نشانه های وسواس،بدریخت انگاری بدن واحتکار

۶ -تعیین نشانه های وسواسی، شناخت ها و فراشناخت هایی که نشانه های بدریخت انگاری بدن را پیش‌بینی می‌کند

۷-تعیین نشانه های وسواسی، شناخت ها و فراشناخت هایی که نشانه های احتکار را پیش‌بینی می‌کند

۱-۵- سؤال پژوهش:

۱-چند درصد از افراد نمونه بدریخت انگاری بدن واحتکار را گزارش می‌کنند؟

۱-۶- فرضیه های پژوهش:

۱-بین نشانه های بدریخت انگاری بدن و ابعاد نشانه های وسواسی رابطه وجود دارد

۲-بین نشانه های بدریخت انگاری بدن و باورهای وسواسی رابطه وجود دارد

۳-بین نشانه های بدریخت انگاری بدن وعدم تحمل بلاتکلیفی رابطه وجود دارد

۴-بین نشانه های بدریخت انگاری بدن و باورهای فراشناختی رابطه وجود دارد

۵-بین نشانه های احتکار و ابعاد نشانه های وسواسی رابطه وجود دارد

۶-بین نشانه های احتکار و باورهای وسواسی رابطه وجود دارد

۷-بین نشانه های احتکار و عدم تحمل بلاتکلیفی رابطه وجود دارد

۸-بین نشانه های احتکار و باورهای فراشناختی رابطه وجود دارد

۹- نشانه های وسواسی، شناخت ها و فراشناخت ها نشانه های بدریخت انگاری بدن را پیش‌بینی می‌کند

۱۰- نشانه های وسواسی، شناخت ها و فراشناخت ها نشانه های احتکار را پیش‌بینی می‌کند

۱-۷ – تعاریف نظری و عملیاتی مفاهیم و متغیرهای پژوهش

۱-۸- نشانه های وسواسی- جبری

OCD با وجود وسواس های فکری و یا وسواس های عملی مشخص می شود. وسواس های فکری افکار، امیال، یا تصورات عود کننده و مداوم هستند که به صورت مزاحم و ناخواسته تجربه می‌شوند. در حالی که وسواس های عملی رفتارها یا اعمال ذهنی مکرر هستندکه فرد احساس می‌کند در پاسخ به وسواس فکری یا بر طبق مقرراتی که باید با قاطعیت اجرا شوند، وادار به انجام دادن آن ها می شود. برخی دیگر از وسواس های فکری- عملی با اشتغال های ذهنی و رفتارها یا اعمال ذهنی مکرر در پاسخ ‌به این اشتغال های ذهنی، مشخص می‌شوند( انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۱۳).

در این پژوهش نشانه های وسواسی-جبری توست مقیاس ابعاد وسواس فکری-عملی که یک شاخص ۲۰سوالی منطبق با DSM-5 ‌می‌باشد که شدت چهار بعد علائم OCD را که به صورت علمی تأیید شده است را ارزیابی می­ کند: آلودگی، مسئولیت برای آسیب و اشتباهات، تقارن و نظم و ترتیب، و افکار غیر قابل قبول (ماتکس-کلز^[۲۲] و همکاران، ۲۰۰۵؛ مکی^[۲۳] و همکاران، ۲۰۰۴؛ انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۱۳-۲۰۱۲) سنجیده می شود.

۱-۹ – اختلال بدریخت انگاری بدن

اختلال بدریخت انگاری بدن با اشتغال ذهنی به یک یا چند نقص یا عیب خیالی در ظاهر بدن که برای دیگران قابل مشاهده نیستند یا جزئی به نظر می‌رسند، و با رفتارهای تکراری(مثل وارسی کردن در آینه، آرایش بیش از حد، پوست کنی، یا اطمینان خواهی) یا اعمال ذهنی( مثل مقایسه کردن ظاهر خویش با ظاهر دیگران) در پاسخ به نگرانی های ظاهر مشخص می‌شوند. این اختلال با نشانه های شناختی مانند نقایص یا عیب های خیالی در ظاهر جسمانی مشخص می شود. اشتغال ذهنی به ظاهر با نگرانی هایی در رابطه با چاق بودن یا وزن بدن در افراد مبتلا به اختلال خوردن بهتر توجیه نمی شوند. بدریخت انگاری عضله نوعی اختلال بدریخت انگاری بدن است که با اعتقاد به اینکه هیکل فرد خیلی کوچک یا به قدر کافی عضلانی نیست مشخص می شود(انجمن روانپزشکی آمریکا، ۲۰۱۳).

در این پژوهش برای سنجش نشانه های بدریخت انگاری بدن از مقیاس بعدی بدریخت انگاری بدن که یک مقیاس دارای ۵سوال است ‌و نگرانی های فرد و رفتارهای تکراری که او در پاسخ به نگرانی ها ‌در مورد ظاهرش را انجام می‌دهد می سنجد به هر سوال از ازمودنی خواسته می شود با بهره گرفتن از یک مقیاس ۵درجه ای (صفر=اصلا تا چهار=بیش از چند ساعت در روز)پاسخ دهد مجموع نمرات در این مقیاس ۲۰ می‌باشد.

۱-۱۰- اختلال احتکار

گفتار دهم: شرط های غیر معتبر بر معاهدات حقوق بشری

اسناد بین‌المللی حقوق بشر همگی در یک نقطه که همانا احترام و تضمین حقوق بنیادین، کرامت و ارزش ذاتی انسان است مشترک هستند. ‌بنابرین‏، می توان ادعا کرد هر گونه شرط یا اعلامیه تفسیری که در نهایت این هدف محوری اسناد بین‌المللی حقوق بشر را نادیده بگیرد شرط غیر معتبری تلقی می شود و فاقد وجاهت است، خواه مورد اعتراض کشور های دیگر قرار گیرد یا نه، اصولاً هر کشوری که به سندی ملحق می شود منکر لزوم احترام به کرامت انسانی نمی شود. سخن در این است که تفسیر کرامت انسانی و تجلی آن در سند مربوطه چگونه در نظر گرفته شده است. از همین رو داشتن ملاک های دقیق تر و اصول شفاف تری در این زمینه ضروری به نظر می‌رسد، به علاوه، معاهدات بین‌المللی به گونه ای هستند که در عمل ممکن است کشور ها با شرط هایی مبهم و تفسیر بردار به آن ها بپیوندند. شرط هایی که نتوان عملاً ادعا کرد که تعهد آن کشور مذبور نسبت به معاهده را را تحت تاثیر خود قرار دهد. تا جائی که نتوان عملاً ادعا کرد که تعهد آن کشور در واقع با توجه به شرط وارد شده چه خواهد بود، اگر چه ممکن است شرط مذبور به صورت صریحی با اهداف محوری سند مذبور در تعارض نبوده و سند مذبور به صراحت چنان شرطی را منع و یا شرایط خاصی را تجویز نکرده باشد. ‌بنابرین‏ ممکن است در بادی امر شرط ایرادی آن کشور به ظاهر در توافق با اصول حاکم در این زمینه باشد، لیکن آیا شرط مبهم و تفسیر برداری که در معرض تفسیر های گوناگون بوده می‌تواند ارزیابی کرد که آیا این شرط با اهداف سند مذبور در توافق است یا نه ؟ و دیگر کشور های عضو چگونه می‌توانند نسبت به آن واکنش نشان دهند ؟

نمونه ای از اینگونه شرط ها را می توان در شرط هایی یافت که برخی کشور ها به کنوانسیون رفع تبعیض بر علیه زنان وارد کرده‌اند. برای مثال، کشور مصر در شرطی که هنگام الحاق به کنوانسیون فوق وارده نموده اعلام داشته است که مفاد کنوانسیون را در صورتی رعایت خواهد کرد که تعارض یا شریعت نداشته باشد، قید عدم تعارض یا شریعت قیدی است کلی و تفسیر دار، چرا که شریعت در مکتبها و مذاهب مختلف احکام مختلفی را شامل می شود. اصولاً ارزیابی چنین شرط کلی و تفسیر برداری بر مبنای اصول و مقررات کنوانسیون کار دشوار و حتی در عرصه حقوق بین الملل نا ممکن است.

مهمترین نکته در زمینه ایراد شرط بر اسناد حقوق بشری به نظر می‌رسد موضوعی است که کمیته حقوق بشر در نظریه تفسیری خود پیرامون مسئله شرط بر میثاق بین‌المللی حقوق مدنی، سیاسی را مد نظر داشته لیکن ملاک مطرح شده توسط آن کمیته به نظر می‌رسد اختصاص به سند مذبور نداشته، بلکه قابل اعمال در تمام اسناد حقوق بشری خواهد بود. بر اساس تفسیر این کمیته، گرچه میثاق حقوق مدنی و سیاسی گونه ها و انواعی از شرط ها را منع نکرده و گونه هایی را نیز تجویز ننموده است، این بدان معنی نیست که هر گونه شرطی را بتوان به میثاق وارد کرد. شرط هایی که هنجار های غیر قابل تغییر و لازم الاطاعه میثاق را نادیده می گیرند با اهداف و مقاصد میثاق ناسازگارند. به رغم آن که در معاهدات عادی بین‌المللی کشور ها می‌توانند در بین خود پاره ای از قواعد و اصول عمومی بین الملل را با ایراد شرط نادیده بگیرند، این امر در معاهدات حقوق بشری امکان پذیر نیست، چرا که معاهدات حقوق بشری در حقیقت به منظور حفظ منافع و حمایت از افراد درون صلاحیت کشور ‌ها است و کشورها نمی توانند حقوق و آزادی های بنیادینی که حقوق بین‌المللی بر مبنای هنجار های تخطی ناپذیر و از این نقطه نظر قطعی و مطلق پیش‌بینی نموده است با وارد کردن شرط بر معاهدات حقوق بشری نادیده بگیرند.

در حقیقت کشورها در قلمرو معاهدات حقوق بشری نمی توانند با وارد کردن شرط از زیر بار تعهداتی که به صورت عرف بین‌المللی درآمده اند شانه خالی کنند و اگر چنین کنند شرط ایرادی فاقد وجاهت و غیرمعتبر است. براین اساس، از دیدگاه کمیته ، مقررات و هنجارهایی که حقوق عرفی بین‌المللی را نمایندگی می‌کنند نمی توانند موضوع شرایط های معتبر قرار گیرند. نکته فوق العاده حائز اهمیت که تفسیر کمیته را از قلمرو میثاق به سایر اسناد بین‌المللی حقوق بشر سرایت می دهدارائه فهرستی از حقوق ‌و آزادی‌های بنیادی است که از نقطه نظر کمیته به عنوان یکی از مهمترین مراجع صلاحیت دار در تبیین و اعلام هنجار های عرفی حقوق بین الملل بشر در حال حاضر به صورت هنجار های عرفی بین‌المللی درآمده اند. بر مبنای تفسیر کمیته، کشور ها نمی توانند نسبت به حقوق و آزادیهای ذیل که نمایانگر هنجار های عرفی حقوق بین الملل بشر هستند ایراد شرط کنند:

-منع برده داری.

-منع شکنجه.

– منع رفتار و مجازات غیر انسانی و یا بی رحمانه وترذیلی.

– سلب خود سرانه حیات افراد.

– زندان و بازداشت خود سرانه افراد.

– جلوگیری از آزادی اندیشه ، عقیده و مذهب.

– اصل برائت.

– منع اعدام زنان باردار و کودکان.

– تجویز و حمایت از نفرت مذهبی، ملی و نژادی.

– انکار حق ازدواج افرادی که به سن ازدواج رسیده اند.

-انکار حق اقلیت ها برای بهره مندی از فرهنگ خود و یا عمل بر طبق مذهب خود و یا بهره گیری از زبان خود.

– و در مواردی که به برخی از بند های مواد ۱۴ میثاق بتوان ایراد شرط کرد، چنین شرطی نمی تواند به صورت عمومی حق افراد نسبت به محاکمه عادلانه را شامل شود^[۶۸].

کمیته مذبور با توجه به ملاک انطباق شرط با اهداف و مقاصد ‌به این نتیجه رسید که ایراد شرط بر ماده دوم میثاق که اصل عدم تبعیض را مقرر می‌دارد نمی تواند مورد قبول باشد، همچنین ایراد شرط نسبت به ماده ۱ که در حقیقت حق تعیین سرنوشت سیاسی را برای مردم پیش‌بینی نموده و همچنین حق آن ها را تعقیب و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را مقرر داشته است قابل قبول نیست.

فصل دوم :

میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی

گفتار اول:کلیات و فرایند تدوین میثاق حقوق مدنی و سیاسی

‌می‌توان گفت که نظام جدید بین ­المللی حقوق بشری پدیده­ای بعد از جنگ جهانی دوم است. نقض حقوق انسان‌ها در دوران جنگ جمعی را بر این باور قرار داد که اگر یک نظام مؤثر حمایت از حقوق بشر در جامعه ملل وجود داشت، ممکن بود اینگونه نقض حقوق انسانی و احتمالاً خود جنگ رخ ندهد.

سازگار همچنین در سال ۸۶ در یک تحقیق کتابخانه ای با عنوان « بررسی عوامل و مؤلفه‌ های مؤثر در بازخرید بیمه‌ های عمر و پس‌انداز و طبقه ‌بندی و تجزیه تحلیل و آزمون اطلاعات» و با انتخاب مجتمع شهید مطهری به عنوان نمونه به نتایج مشابهی دست یافت نظیر اینکه بین سرمایه و مدت بازخرید بیمه نامه رابطه معکوس وجود دارد، بنحوی که هرچقدر سرمایه بیمه نامه افزایش یابد در مدت زمان کمتر بیمه نامه بازخرید شده است.

جناب احمد توکلی و همکاران با عنوان مقاله «به کارگیری فرایند داده کاوی برای پیش‌بینی الگوهای رویگردانی مشتری در بیمه» و با هدف تبیین قابلیت‌های داده کاوی در مدیریت رویگردانی مشتری به کاوش در پایگاه های داده یکی از شرکت‌های سهامی عام بیمه ای در رشته بیمه آتش سوزی در سال ۸۸ پرداخته است. نتایج نشان می‌دهد کانال جذب مشتری عامل اصلی پیش‌بینی کننده رویگردانی یا ماندگاری مشتری در شرکت بوده و در مراتب بعد سابقه خرید و کاربری مکان بیمه شده به عنوان عوامل پیش‌بینی کننده رویگردانی قرار می گیرند

مقاله «تحلیل رویگردانی مشتریان، بررسی وضعیت یکی از اپراتورهای تلفن همراه ایران با کمک روش های داده کاوی» در سال ۸۸ و به نگارش عباس کرامتی و همکاران به شناسایی خصیصه های منجر به رویگردانی مشتریان به مثابه گران قیمت ترین دارایی سازمان می پردازد. برای این کار، از داده های مربوط به رفتار یک ساله ۳۱۵۰ تن از مشترکین یکی از اپراتورهای تلفن همراه اعتباری در ایران که به طور تصادفی از پایگاه داده مرکز تماس اپراتور استخراج شده اند، استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که نارضایتی مشتری، میزان استفاده از خدمات ارائه شده و نیز مشخصه‌ های دموگرافیک مشترک مهم ترین تاثیر را بر تصمیم او مبنی بر رویگردانی یا ماندگاری دارند. همچنین نشان می‌دهند که وضعیت مشتری (وضعیت فعال یا غیر فعال)، میان رویگردانی و ماندگاری، اثر واسطه ای دارد

جناب آیتی گازار در سال ۸۹ تحقیقی تحت عنوان «بررسی نقش تعدیل‌کننده جذابیت رقبا و هزینه جا‌به‌جایی بر رابطه قیمت، رنجش خاطر مشتری وکیفیت خدمات با قصد رویگردانی مشتریان خدمات بیمه‌ای (مورد مطالعه بیمه سینا – شعبه مشهد)» به انجام رسانیده اند که با معرفی و سنجش عوامل مؤثر و تعدیل کننده بر قصد رویگردانی، زمینه را برای حفظ مشتریان فراهم ساخت. بدین منظور بیمه‌گذاران شرکت بیمه سینا مستقر در شهر مشهد ‎ به عنوان جامعه آماری انتخاب گردید و از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده برای تعیین حجم نمونه استفاده شد. همچنین برای جمع‌ آوری داده ها از ابزار پرسشنامه استفاده به عمل آمد.

با توجه به چهارچوب تحقیق در قالب مدل معادلات ساختاری، از نگارش دوم نرم‌افزار اسمارت پی ال اس برای تجزیه و تحلیل داده ها و ارزیابی مدل استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که متغیرهای جذابیت رقبا و هزینه جا‌به‌جایی فاقد نقش تعدیل‌کنندگی می‌باشند. همچنین تأثیر متغیر قیمت غیرمنصفانه بر قصد رویگردانی مورد تأیید واقع نشد، اما تأثیر دو متغیر کیفیت نامناسب خدمات و رنجش خاطر مشتری بر قصد رویگردانی تأیید گردید. این بدان معنا است که شرکت مورد مطالعه می‌بایست ارائه خدمات با کیفیت بالا و برخورد مبتنی بر سعه صدر با بیمه‌گذاران را در دستور کار خود قرار دهد.

جناب سپهری و همکاران مقاله ای در سال ۸۹ تحت عنوان « کشف دلایل رویگردانی مشتری از خدمات بانکداری با ترکیب روش های داده کاوی و تحقیق پیمایشی » به چاپ رسانیده اند که در آن اینگونه بیان شده است:

مدیریت رویگردانی مشتری شامل سه فازاصلی است: شناسایی مشتریان رویگردان، شناسایی دلایل رویگردانی و اتخاذ استراتژیهای مناسب برای مقابله با این مشکل. اکثر تحقیقات این حوزه تنها به پیش‌بینی رویگردانی مشتری پرداخته‌اند. تحقیقات بسیاراندک در خصوص شناسایی دلایل نیز، تنها به آزمودن فرضیات اولیه در خصوص دلایل احتمالی اختصاص دارد. تحقیق حاضر به دلیل تحقیقات بسیار محدود قبلی، نوآوری‌های فراوانی انجام داده است که عمده ترین آن توسعه چارچوبی جدید درخصوص شناسایی دلایل رویگردانی و ترکیب تحقیق پیمایشی با داده کاوی طی آن می‌باشد که بدون الگوبرداری از تحقیقی مشابه مورداجرا قرار گرفته است. چارچوب پیشنهادی شامل چهار مرحله اصلی است: ساخت مشخصه‌ های مورد نیاز، شناسایی مشتریان رویگردان، شناسایی دلایل رویگردانی و اعتبارسنجی نتایج حاصل. مشتریان حسابهای جاری اشخاص بانک کشاورزی به عنوان موردمطالعاتی این تحقیق انتخاب شده و داده های مورد نیاز با کمک ابزار پرسشنامه جمع‌ آوری شده است. رویکرد مورداستفاده برای شناسایی علل رویگردانی، استخراج قواعد منتهی به رویگردانی در ‌گروه‌های مختلف مشتری بوده است. قواعد استخراجی نشان از تمایل به رویگردانی در بخش بزرگی از مشتریان بانک کشاورزی دارد که عمده ترین آن (به ویژه در ‌گروه‌های با درآمد بالاتر بیشتر) طرزبرخورد کارمندان بانک ونه عوامل بیان شده توسط خبرگان نظیر نحوه اعطای وام یا سودسپرده های پشتیبان بوده است

مصطفی احمدی نژاد با عنوان رساله «طراحی مدل کاهش رفتار رویگردانی مشتریان (مطالعه موردی بانک تجارت)» در سال ۹۱ دلایل شکل گیری پدیده رویگردانی مشتریان به سوی مؤسسات رقیب را بررسی می کند و سپس با خوشه بندی مشتریان رفتار رویگردانی آنان را پیش‌بینی کرده و راهکارهای مناسب جهت جلوگیری از رویگردانی مشتریان ارائه می کند. نتایج آزمون رگرسیون سلسله مراتبی تعدیل یافته نشان می‌دهد که مؤلفه های سن، تحصیلات، سطح درآمد، مدت زمان همکاری با بانک، موقعیت فیزیکی شعبه، رضایت مشتری، کیفیت خدمات و اعتماد با متغیر وابسته رویگردانی مشتری رابطه معناداری دارد.

نتایج فعالیت بهرام خیری و الهام احمدی در سال ۹۲ یعنی مقاله «بررسی عوامل مؤثر بر قصد تغییر رفتار مشتریان و پیامدهای آن» حاکی از آن است که قیمت نامطلوب، شهرت نامعتبر، کیفیت برتر خدمات، رقابت تبلیغاتی غیر مؤثر، فاصله نامناسب، هزینه های بالای تغییر و عوامل دموگرافی بر قصد تغییر رفتار مشتریان بانک اقتصاد نوین شهر تهران و همچنین از طرفی دیگر قصد تغییر رفتار مشتریان بر وفاداری تاثیر معنی داری ندارد. همچنین قصد تغییررفتار مشتریان بر شکایت، رویگردانی، شکایت و رویگردانی تاثیر معنی داری دارد.

۱ـ اقدام پیشگیرنده جنبه جمعی دارد، یعنی مخاطب آن کل جمعیت یا گروه یا بخش معینی از آن است.

۲ـ با توجه به اینکه هدف پیشگیری جلوگیری از ارتکاب جرم و رفتارهای منحرفانه است اقدامی پیشگیرانه نامیده می‌شود که قبل از ارتکاب عمل بزهکارانه باشد نه بعد از آن اعمال شود.

۳ـ با توجه به اینکه پیشگیری مجموعه اقداماتی قبل از ارتکاب جرم یا رفتار منحرفانه است ‌بنابرین‏ تدابیر و اقدام‌های پیشگیرانه نمی‌توانند مستقیماً قهرآمیز و سرکوبگر باشند چرا که اعمال سرکوبی کیفری مستلزم آن است که جرم قبلاً ارتکاب یافته باشد.

۴ـ اقدامی پیشگیرانه نامیده می‌شود که آرمان اصلی تضمین پیشگیری از بزهکاری یا انحرافات جرم‌گونه باشد، یعنی اقدام مؤثر علیه عوامل یا فرایندهایی که در بروز و انحراف، نقش تعیین‌کننده و قاطع ایفا می‌کنند.^[۱۱۳]

«از نظر گسن پیشگیری شامل مجموع تدابیر سیاست جنایی ـ به جز تدابیر نظام کیفری ـ می‌شود که هدف نهایی آن تحدید حدود و امکان پیش‌آمد اعمال جنایی از راه غیرممکن ساختن، دشوار کردن یا کاهش دادن احتمال وقوع آن ها است بدون اینکه از تهدید کیفر یا اجرای آن استفاده شود.»^[۱۱۴]

۴ـ۲ـ۲ـ شاخصه کلی پیشگیری از جرم از طریق تلویزیون:

هر نظام اجتماعی برای حفظ موجودیت خود یک سری ارزش‌ها و هنجارهای مورد قبول را در جامعه تعریف می‌کند، تا اقشار اجتماعی به عنوان کنش‌گران اصلی تا حد امکان بدون وجود اهرم‌های فشاری مثل قانون کیفری از معیارهای پذیرفته شده سرپیچی نکنند و به نوعی اگر اقشار جامعه ‌به این طریق یعنی میل درونی ارزش ها و هنجارهای مورد قبول نظام اجتماعی را بپذیرند به مراتب نتیجه‌ای سودبخش خواهد داشت و به مراتب افراد آنچه از لحاظ رفتار فردی و اجتماعی جامعه‌پذیرتر خواهند بود نسبت به افرادی که شاید جامعه‌پذیر بودن و ارزش‌پذیری آن ها تحت تأثیر اهرم‌ فشار و یا قانون کیفری بوده است. شاید بتوان گفت که ارزش‌پذیری و جامعه‌پذیری این افراد کوتاه‌مدت باشد، لذا پیشگیری از جرم از طریق «اقناع درونی» که افراد را به رعایت هنجارها ملزم می‌کند و خاصیت غیرسرکوب‌گر دارد، مثل امر به معروف و نهی از منکر در اسلام یکی از مهم‌ترین ابزارهای کنترل اجتماعی و پیشگیری می‌باشد. با این نگاه جامعه‌شناختی تلویزیون نیز دارای کارکرد اجتماعی است.

۴ـ۲ـ۲ـ۱ـ ویژه بودن پیشگیری از طریق تلویزیون

یکی از شاخص‌های پیشگیری از طریق تلویزیون، اختصاصی بودن پیشگیری می‌باشد لذا تدابیر پیشگیرانه باید به طور خاص مربوط به پیشگیری باشد. به عنوان مثال در دعوت مردم به انجام واجبات الهی هدف اصلی پیشگیری نیست چراکه یکی از نتایج انجام واجبات می‌تواند پیشگیری از ارتکاب گناه و جرم باشد زیرا فردی که واجبات الهی را به درستی انجام می‌دهد به مراتب نسبت به شخصی که نسبت به انجام واجبات و محرمات الهی بی‌قید و بند است در اعمال و رفتار فردی و اجتماعی خویش هم اصول و قوانین فردی و اجتماعی را بیشتر رعایت می‌کند. لذا هدف اصلی انجام واجبات الهی اطاعت از قادر متعال است و نقش پیشگیرانه آن به صورت جنبی است.

هدف از ویژه بودن پیشگیری این است که برنامه‌ریزان و تهیه‌کنندگان برنامه های مختلف تلویزیونی در موضوعات خاص باید صرفاً قصد پیشگیری داشته باشند لذا این برنامه‌ریزی نیاز به هزینه خاص خودش را دارد تا تلویزیون به عنوان نهادی اثرگذار بتواند در امر پیشگیری از جرم تا حد امکان اثرات مطلوب خود را به خوبی ایفا نماید.^[۱۱۵]

۴ـ۲ـ۲ـ۲ـ غیرسرکوب‌گر بودن اقدامات پیشگیرانه تلویزیونی

یکی از تفاوت‌های اصلی تدابیر پیشگیرانه کیفری و غیرکیفری این است که در تدابیر پیشگیرانه کیفری به صورت یک‌طرفه بر روی فرد اعمال می شود و مجرم در آن هیچ نقشی ندارد یعنی اگر مجرم عملی را مرتکب شد که در قانون برای آن مجازات در نظر گرفته شده همان مجازات علیه مجرم مذکور اعمال خواهد شد لذا این اجرای مجازات می‌تواند هم روی فرد مجرم و هم روی دیگران اثرات پیشگیرانه داشته باشد، ‌در مورد مجرم پیشگیری ‌به این طریق می‌باشد که جلوی تکرار جرم را می‌گیرد و ‌در مورد افراد دیگر ‌به این طریق که وقتی می‌بینند مجرم مجازات شد نوعی ترس از ارتکاب جرم در آنان پدید می‌آید. مثل اعدام در ملأ عام که می‌تواند افرادی را که فکر مجرمانه در سر می‌پرورانند را ارعاب نماید تا فکر مجرمانه را در عمل پیاده نکنند.

«لیکن ‌در مورد تدابیر پیشگیرانه غیرکیفری از طریق تلویزیون اگر بخواهد نتیجه‌ای سودبخش داشته باشد رضایت افراد جامعه به طور یقین تعیین‌کننده آثار این نوع پیشگیری می‌باشد».^[۱۱۶] «مثلاً تلویزیون با اطلاع‌رسانی مردم از عواقب نافرجام ارتکاب جرایم و در حیطه پیشگیری می‌تواند با دادن الگوهای رفتار با دایر نمودن شبکه ها و فضاهای مجازی به طور اختیاری و بدون هیچ اجباری مخاطبان را جذب و سپس به ترویج آموزه‌های خود بپردازد.»^[۱۱۷]

۴ـ۲ـ۲ـ۳ـ نقش محیط اجتماعی در پیشگیری از طریق تلویزیون

تدابیر پیشگیرانه تلویزیون موقعی می‌تواند مؤثر واقع شود که علل وقوع جرم را شناسایی کرده باشد.

۱ـ علل فردی که افراد مستعد را در معرض خطر و وقوع جرم قرار می‌دهد از جمله عوامل فرار از مدرسه، رفت و آمد با محیط نامطلوب عوامل شکست تحصیلی از این دست علل می‌باشند.

۲ـ عامل دیگر مربوط به محیط و موقعیت فرد در محیطی که در آن زندگی می‌کند است بدیهی است که انسان در اثر گذر زمان و شرایط مکانی خاص از لحاظ شخصیتی تغییرپذیر است مثلاً یک فرد روستایی با یک فرد شهرنشین از لحاظ رفتاری و شخصیتی متفاوت هستند. «هشدارهای تلویزیون به سوی وضعیت خاص شب چهارشنبه‌سوری، شلوغی، محیط ناآرام، وجود عوامل خطرزا، دوستان ناخلف و… حاکی از آن است که نوک پیکان به سوی فرد خاص نشانه نرفته بلکه به صورت کلی محیط اجتماعی را نشانه رفته چرا که هم فرزندان، هم والدین، دوستان و… را مورد مخاطب قرار می‌دهد.»^[۱۱۸] و این می‌تواند از خصایص عمومی بودن رسانه‌ای چون تلویزیون باشد زیرا با ارائه این‌گونه هشدارها می‌تواند در سطح وسیعی از وقوع جرایم مربوط به زمان و مکان خاص جلوگیری نماید.

۴ـ۲ـ۲ـ۴ـ کاهش اثرات جرم