شکل ۴‑۱۱- دید از شرق ۶۸
شکل ۴‑۱۲- فضای موجود در سایت ۶۸
شکل ۴‑۱۳-باد غالب ۶۹
شکل ۴‑۱۴- جهتگیری ساختمان ۶۹
شکل ۴‑۱۵- طرح مبنا ۷۴
شکل ۴‑۱۶- طرح مبنا ۷۴
شکل ۴‑۱۷- نمودار سیستم تحلیل کارکرد ۷۸
شکل ۴‑۱۸- ابرخشت ۹۴
شکل ۶‑۱- الگوی معمول رسم سلسله‌مراتب یک مسئله ۱۰۶
شکل ۶‑۲ – ماتریس مقایسه زوجی معیارهای اصلی بر مبنای هدف. ۱۰۶
مقدمه
تعریف مهندسی ارزش
جامعه مهندسی ارزش آمریکا مهندسی ارزش را به‌عنوان کاربرد سیستماتیک روشهای شناخته‌شده که عملکرد یک محصول یا خدمات را مشخص نموده، ارزشی پولی برای آن عملکرد تعیین و قابلیت اطمینان از عملکرد را با کمترین هزینه فراهم می کند، معرفی می کند.
( اینجا فقط تکه ای از متن پایان نامه درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. )
پیشینه مهندسی ارزش
مهندسی ارزش توسط لارنس مایلز[۱] عضو شورای مهندسی برق توسعه یافته است. پس از جنگ جهانی دوم، بسیاری از مواد مورداستفاده توسط صنعت دچار کمبود بوده و بهدشواری تهیه می شود. شرکتهایی نظیر جنرال الکتریک[۲] مجبور به جستجوی مواد جایگزین شدند. در بسیاری از موارد مواد جایگزین بهخوبی کار میکردند. این یافته ها منجر شد که روسای جنرال الکتریک به این نتیجه برسند که در برخی از موارد، میتوانند بهرهوری را با تعویض مواد بهبود دهند. از آقای مایلز خواسته شد تا بر روی روشهایی کار کند که امکان این تعویض را فراهم مینمود. در سال ۱۹۴۶ او یک فرایند سیستماتیک، مرحله ای، گامبهگام برای یافتن مواد جایگزین، محصولات، اجزا و خدمات ارائه نمود. این فرایند بعدها تحلیل ارزش نامیده شد. جنرال الکتریک موفقیت بزرگی را با استفاده ازاین‌رویش به دست آورد. این موفقیت، منجر به توسعه بیش‌ازپیش مهندسی ارزش[۳] در صنایع خصوصی گردید. دولت در استفاده از مزایای تحلیل ارزش بسیار سریع بود. در سال ۱۹۵۴، شرکت کشتیسازی نظامی آمریکا اولین آژانس فدرال برای استفاده ازاین‌رویش بود. قبل از سال ۱۹۶۱ مهندسی ارزش به‌صورت رسمی در وزارت دفاع مورداستفاده بود. سایر سازمانهای فدرال، نظیر وزارت داخلی، خدمات پستی، ناسا[۴] و سایر ارگانها نیز از این سیستم پیروی نمودند. اگرچه این روش در ابتدا در تولید محصولات مورداستفاده قرار گرفت، اما افراد دریافتند که این روش می تواند در فرایند طراحی و خدمات نیز مؤثر باشد. وزارت دفاع اولین مرکزی بود که برنامهای رسمی برای استفاده از مهندسی ارزش در طراحی و ساخت پروژه های خود اجرا نمود. قبل از سال ۱۹۵۶ سه سرویس ایجادشده و از مهندسان ارزش تمام‌وقت استفاده نمودند. در ابتدا این روش تحلیل ارزش نامیده میشد. بعدها نامهای دیگری مانند مدیریت ارزش، ارتقا ارزش، کنترل ارزش و خرید ارزش مورداستفاده قرار گرفت. نیروی دریایی آمریکا این نام را به مهندسی ارزش تغییر داد تا بر روی بعد مهندسی آن تأکید داشته باشد. این نام، مهندسی ارزش، به‌صورت گسترده مورداستفاده قرار میگیرد. باوجود تغییرات صورت گرفته در نام، هدف مهندسی ارزش یکسان باقی‌مانده است و آن تأمین ابزاری برای کنترل هزینه کل در هر جا در حین تولید محصول یا خدمات بدون تحت تأثیر قرار دادن کیفیت یا قابلیت اطمینان محصول یا خدمات میباشد. حقیقت این است که هزینهها به‌طورکلی در محصولات و فرآیندها غیرقابل‌اجتناب میباشند. مایلز این‌گونه نتیجه گرفت که هزینه های غیرضروری ممکن است به دلیل عادات و عقاید، فقدان زمان کافی برای طراحی، نبود اطلاعات، نبود ایده ها، غرور، شرایط موقت، نبود تجربه، عدم موفقیت در استفاده از متخصصان، نبود ارتباطات، معانی متعدد، تمایل به ثبات و یا ترس از دست دادن کارکنان باشند. موضوع یافتن برنامه کاهش هزینه مؤثر بود تا در کشف هزینه های غیرضروری مفید باشد. مهندسی ارزش دارای یک ویژگی دیگر نیز میباشد، که آن را از سایر روشهای کاهش هزینه متمایز می کند. این ویژگی تحلیل کارکرد[۵] میباشد. مهندسی ارزش کارکرد را عنوان وسیله شناخت همهچیز درباره محصول تحلیل می کند. به‌عبارت‌دیگر، با در نظر گرفتن این موضوع به محصول بهجای شیء باید به‌صورت کارکرد نگاه کرد، گزینه های دیگری (برای طراحی، مهندسی و تولید) ممکن است به دست آیند که علاوه بر بهبود بهرهوری، هزینهها را کاهش داده و کارکرد را افرایش می دهند. لذا با بهره گرفتن از روش پرسشگر، فرآیندها و موادی که پیشنهاد میشوند، میتوانند منجر به کاهش هزینهها شوند. لذا، شناخت کارکرد و ارزش آن تمایز اصلی بین مهندسی ارزش و سایر برنامه های کاهش هزینه میباشد.
تیم کاری مهندسی ارزش
مطالعات مهندسی ارزش بر اساس خدمات تأمین‌شده توسط گروهی از افراد صورت میگیرد. این گروه تیم کاری نامیده می شود و متشکل از افرادی است که نماینده بخشهای کاری مختلف برای تعریف کامل مسئله و عملکرد آن و رسیدن به راهحلی بهصرفه برای ارزش میباشند. یک تیم با تعادل هماهنگی، رقابت و تحریک مهمترین عامل برای تحلیل موفق ارزش میباشد. ترکیب تیم باید مختلط و متشکل از بخشهای مختلف باشد. مهم است که افرادی با تجارب کاری یا پیشینه های مختلف در فناوری مرتبط دورهم باشند اما این به معنای در نظر نگرفتن افراد بدون پیشزمینه نیز نیست. ترکیبی از استعدادها برای رسیدن به نقاط مختلف ضروری میباشند. اعضای تیم باید نمایندههای تولیدکننده و مصرف کننده باشند. این موضوع پیشنهاد می کند که انواع مختلفی از گرایشها باید در تیم وجود داشته باشند: طراحی، تولید، عملیات، بازاریابی، خدمات مشتریان، کاربران تجهیزات، طراحان محصول و غیره.
روش کار مهندسی ارزش
در مهندسی ارزش عبارت عملکرد به آن چیزی اطلاق می شود که منجر به فروش یا کارکرد محصول می شود. مصرف کننده، محصول یا خدماتی را میخرد که کارکردهای خاصی را با توجه به هزینهای که مصرف کننده صرف می کند ایفا می کند. درصورتی‌که آن محصول انتظارات را برآورده نکند عملاً هیچ استفادهای برای خریدار ندارد و هزینه مصرف‌شده برای آن مهم نیست. به طور مشابه صرف پول بیشتر برای افزایش کارکردی فراتر از موضوع موردنیاز، ارزش آن را برای خریدار افزایش نمیدهد. به دلیل اینکه کاربردی بودن ناکافی غیرقابل‌قبول بوده و کارکردهای زیاد نیز اسراف است، کارکرد باید بهخوبی تعریف شود. این تنها راهی است که میتوان هزینهها را بهخوبی تعریف و طراحی نمود. بنابراین نخستین تلاش در مهندسی ارزش باید به نیازهای مصرف کننده معطوف گردد، یعنی کیفیت عملکرد، یا ویژگیهایی که باید برای مفید بودن محصول در نظر گرفته شوند.
با تعریف کارکرد، میتوان آموخت که چه ویژگیهایی از طراحی واقعاً موردنیاز میباشد. لذا نقش تعریف کارکرد پیچیده نگریستن و ساده دیدن میباشد. لذا شناخت مناسب از کارکرد در پیادهسازی موفق مهندسی ارزش بسیار حائز اهمیت میباشد. ابتدا باید کارکرد بهخوبی تعیین شود تا فرد بتواند راه هایی که میتوان به آن رسید را شناسایی نماید. به‌عنوان‌مثال نصب یک پلاک بر روی یک دستگاه را در نظر گرفته می شود. بهجای استفاده از پیچاندن پلاک، کارکرد بهتر خواهد بود اگر از برچسبگذاری تجهیزات استفاده کنیم. این کار امکان قرار گرفتن نام بر روی دستگاه را فراهم نموده و نیازی به استفاده از پلاک نیست. از طرف دیگر، در صورت نیاز به پلاک میتوان آن را از طریق جوشکاری یا سیم به دستگاه متصل نمود. دوم اینکه در تعیین کارکرد، فرد یاد چگونگی کاربرد وسیله را مشخص نماید. (کارکرد درب می تواند تأمین دسترسی، تأمین نور یا بستن ورودی باشد که این موضوع به تمایل طراح بستکی دارد) همچنین، کارکرد را میتوان در حداکثر عبارات ممکن تعریف نمود که این کار میتوان منجر به ارتقا بیشتر ارزش شود. هنگامی‌که کارکرد تعیین شد، ارزش آن باید مشخص گردد.
گامهای مهندسی ارزش
ساختاریافتگی مهندسی ارزش در برنامه‌ی کار که از مهمترین عناصر آن محسوب میگردد جلوهگر می شود. برنامه کار یک فرمول اجرایی است که یک تیم را در طول فرایند کامل مهندسی ارزش از ابتدا تا انتها هدایت می کند. برنامه‌ی کار از قسمت‌های بسیار مهم فرایند محسوب می شود. این برنامه با خلق یک ساختار مناسب، تیم را در مطالعه ارزش هدایت می کند. این امر موجب کاربرد تحلیل و خلاقیت در مقاطع مناسب در فرایند می شود و تیم را در کاربرد تحلیل و خلاقیت هدایت می کند. بهمنظور دستیابی به حداکثر منافع از برنامه‌ی کار، باید دقیقاً آن را اجرا نمود. این موضوع ممکن است در نظر اول یک پارادایم به نظر برسد ولی تعهد دقیق به اجرای برنامه‌ی کار، نهایت انعطافپذیری در تفکر را به دست خواهد داد. برنامه کار از سه مرحله اصلی تشکیل می شود. مراحل اصلی مطالعه شامل موارد زیر میباشد:
پیش مطالعه
مطالعه اصلی(کارگاه اصلی)
مطالعات تکمیلی
مهمترین مرحله مطالعه اصلی میباشد که شامل شش فاز اطلاعات، تحلیل کارکرد، خلاقیت، ارزیابی، توسعه و ارائه میباشد که به تشریح هر یک از آنها پرداخته می شود:
فاز اطلاعات
هدف فاز اطلاعات، کامل کردن مجموعه اطلاعاتی است که در مرحله پیش مطالعه گردآوری‌شده است. اعضای تیم، کلیه اطلاعات موردنیاز مطالعات ارزش را در یک کارگاه یا جلسه پرسش و پاسخ تکمیل و مبادله مینمایند. همچنین در صورت نیاز تیم از ساخت گاه پروژه بازدید خواهد نمود. در این فاز توافقات لازم برای مصادیق و اهداف بهبود ارزش، هزینه، کارایی و زمان صورت میگیرد و توافقات نهایی در این مورد، بعد از بازنگری نهایی مدون می شود. در انتهای این فاز بر اساس اهداف بهبود، محدوده مطالعات مجدداً بازنگری می شود.
فاز تحلیل کارکرد
شناسایی و تحلیل کارکردهای پروژه، قلب روششناسی است. این فعالیت، اولین و مهمترین گامی است که روششناسی ارزش را از سایر روشهای بهینهسازی و حل مسئله متمایز می کند. هدف این فاز، شناسایی محدودههایی از مطالعه است که بیشترین بهبود را در پروژه موجب میشوند. در این فاز نمودار تحلیل کارکرد توسط تیم با هدایت راهبر و تسهیلگر ترسیم می شود و کل کارکردهای پروژه در قالب یک نمودار به تصویر کشیده می شود.
فاز خلاقیت
در این فاز، برای تحقق کارکردهای انتخاب‌شده، تعداد زیادی ایده پیشنهاد می شود ایده ها با مشارکت فعالانه اعضای تیم، در فضایی به‌دوراز قیود، عادات، سنن، خواسته ها و تمایلات منفی، محدودیتهای فرضی و معیارهای خاص، پیشنهاد و ارائه میگردند. در طول این فعالیت، هیچ قضاوت یا بحثی میان اعضا صورت نمیگیرد و بررسی کیفی ایده ها در فاز بعد صورت میگیرد.
فاز ارزیابی
هدف از فاز ارزیابی، تجزیه‌وتحلیل ایده‌های ارائه‌شده در فاز خلاقیت و انتخاب ایده‌های قابل‌اجرا، برای شرح و بسط بیشتر است. با بهره گرفتن از معیارهای ارزیابی تعیین‌شده در فاز پیش مطالعه، ایده ها، دستهبندی و وزن دهی میشوند. این فاز شامل گامهای زیر است:
حذف ایده‌های غیرعملی و غیر مرتبط.
قرار دادن ایده‌های مشابه در یک دسته و نامگذاری دستهها با عناوین کوتاه و مرتبط.
در نظر گرفتن حداقل یک عضو تیم به‌عنوان مدافع برای هر ایده در بحثها و ارزیابی تیم.
فهرست کردن مزایا و معایب هر ایده.
رتبه بندی ایده ها در هر دسته، با در نظر گرفتن اهمیت هرکدام از معیارهای ارزیابی و با بهره گرفتن از تکنیکهایی مانند ارزیابی عددی و اجماع تیمی.
انتخاب ایده‌های برتر برای توسعه در فاز بعد.
فاز توسعه
هدف از فاز توسعه، انتخاب و ترکیب بهترین راه حلهای فاز ارزیابی و طرح گزینه های برتر برای بهبود ارزش است. این فاز شامل گامهای زیر است:
ابتدا گزینهای را که دارای رتبه بالایی است انتخاب کرده و تحلیلهای سود و الزامات اجرا مانند برآورد هزینه های اولیه، هزینه های دوره عمر و هزینه های تحمیلی بر گزینه مانند ریسک و عدم قطعیتها صورت میگیرد.
تجزیه‌وتحلیل افزایش کارایی حاصله از اجرای هر گزینه، انجام میگیرد.
برای هر گزینه پیشنهادشده، اطلاعات مختلف فنی و اجرایی در حد طراحی اولیه تهیه می شود. در این فاز، ایده‌های منتخب توسط تیمهای کاری چندنفره توسعه داده میشوند. اگر در توسعه ایده ها تلاش شود تا در حد امکان عدم قطعیت در برآورد منافع و هزینهها در یک مقیاس باشد مقایسه منصفانه ایده ها و پیشنهادها با طرح مبنا منطقیتر و قابل‌اتکاتر خواهد بود. در فاز توسعه امکان کمک گرفتن از نیروی کارشناس پشتیبان و شرکتهای متخصص درزمینهٔ موردبحث وجود دارد.
فاز ارائه
هدف از این فاز، ارائه دستاوردهای مطالعه ارزش و توافق درباره اجرایی بودن توصیههاست. این دستاوردها شامل چند گزینه میباشد که قدرت انتخاب کارفرما بیشتر باشد. این فاز شامل ارائه شفاهی اولیه، همراه با یک گزارش کتبی کامل حاوی نتایج کلیه مراحل مطالعه است.
|
[چهارشنبه 1401-04-15] [ 05:47:00 ب.ظ ]
|
