۴-۴-۲- خشونت علیه خود ( خود زنی )

رفتار عمومی بدون قصد خود کشی در آسیب رساندن به خود ، خود زنی نام دارد ، که به صورت بریدن یا سوزاندن بدن روی می‌دهد . بر اساس این تعریف ، در خود زنی فرد مایل نیست به زندگی خود پایان دهد . خود زنی به خودی خود یک هدف است و رفتاری است که وحشت ایجاد می‌کند و به نظر می‌رسد کاملاً غیر منطق می‌باشد . متأسفانه رفتار خود زنی کم نیست . طبق برآورد افرادی که خود زنی یا به طور مکرر به خود آسیب می رسانند به میلیون‌ها نفر می‌رسند . این رفتار هر سال در هر صد هزار نفر به هزار نفر می‌رسد .

خود زنی در بیماران روانپزشکی بسیار بیشتر است و از هر ۲۰ هزار نفر یک نفر اقدام به خود زنی می‌کند . یعنی در حدود ۴ درصد از تمام بیماران بیمارستانهای روانپزشکی ، نسبت زنان به مردان در حدود ۳ بر ۱ می‌باشد . خود زنی در ۳۰ درصد تمام مصرف کنندگان موارد مخدر و در ۱۰ درصد تزریق کنندگان موارد مخدر که در بخش درمان معتادین پذیرفته می‌شوند ، دیده می شود . و بیماران ممکن است مجرد یا متأهل باشند و در حدود ۲۰ سالگی باشند . بیشتر خود زنی ها با ظرافت انجام می شود ، خود زنی ها معمولاً در خلوت و با تیغ ، چاقو ، تکه شیشه یا آینه انجام می شود . بیشتر محلهای خود زنی عبارت است از : مچ ، بازو ، ران و ساق پا ، صورت ، سینه و شکم کمتر مورد خود زنی قرار می‌گیرد . اکثر افراد دارای اختلال شخصیت ، افرادی درون گرا و مبتلا به مسائل روانی هستند و سوء مصرف الکل و دیگر مواد مخدر در آن ها شایع می‌باشد . بیشتر افرادی که دست به خود زنی می‌زنند اقدام به خود کشی هم دارند ، برخی رفتار خود زنی را یک رفتار شبیه خود کشی می دانند . ( نشریه حمایت ؛ ۲/۳/۱۳۸۵ ) .

۵-۴-۲- خشونت گروهی جوانان ( باندهای تبهکاری )

با اینکه بیشترین میزان رفتار گروهی برای بزه در قالب انواع سرقت صورت گرفته ، اما نیم نگاهی به اخبار حوادث نشان می‌دهد که جرایمی نظیر توزیع مشروبات الکلی ، توزیع و فروش مواد مخدر و قاچاق انسان نیز در قالب فعالیت‌های گروهی صورت می‌گیرد . در این کنش جمعی و اشکال متنوع آن کجروان جوان افزون بر اینکه یکدیگر را از حمایت‌های مالی برخوردار می‌سازند . نیازهای عاطفی و ارزشی همدیگر را نیز برآورده می‌کنند . کارشناسان مسائل اجتماعی با دقیق شدن در رفتارهای صورت گرفته در قالب کجروی گروهی جوانان نشان می‌دهند که برآورده شدن این نیازها پشتوانه روانی مهمی برای تقویت و استمرار بخشیدن به رفتارهای یاد شده بشمار می‌آید . در یک تحقیق دانشگاهی حضور جوانان و نوجوانان در این گونه فضاهای خرده فرهنگی و همراهی و مشارکت آنان در این نوع مناسبات به معنای ابراز پایبندی به الگوهای رفتاری خرده فرهنگ‌های کجروی معرفی شده است .

مطالعات جامعه شناسان نشان می‌دهد اینگونه رفتارها گاه با تدارک مقدماتی خاص از قبیل تشکیل دار و دسته ، طرح و نقشه و تهیه لوازم و ابزار صورت می پذیرد . از جمله نمونه های مطرح در این شکل از رفتار می توان به تشکیل دار و دسته های بزهکاری در سطح محل یا باندهای خاص منطقه ای ، کشوری و حتی بین‌المللی اشاره کرد.

جرم شناسان در موارد دیگر اعلام می‌کنند ، خشونت گروهی جوانان و نوجوانان ممکن است تحت تأثیر محرک قوی و هیجانی شدید در وضعیتی خاص و به شکل غیر مترقبه اتفاق بیافتد ، غیر قابل پیش‌بینی بودن این امر منجر به شکل گیری ‌گروه‌های بزهکاری در درون ‌گروه‌های جوانان و نوجوانان جامعه می شود . کجروی های گروهی در میان این عده به شکل جنبش احساسی ، تحرک پذیر ، آشوب طلب ، پر تحرک و به همان نسبت خطرناک ، عاطفی و اصلاح پذیر توصیف شده که توجه محققان و کارشناسان علوم اجتماعی را به خود معطوف ‌کرده‌است ( ترکاشوند ، نشریه حمایت ، ۱۳۸۵ ) .

۵-۲- عوامل مؤثر بر خشونت

عوامل متعددی می‌تواند رفتار افراد را تحت تأثیر قرار داده و در آن نقش داشته باشد . تنها یک عامل خطر زا نیست که موجب رفتار پرخاشگرانه یا ضد اجتماعی می شود ، بلکه عوامل متعدد و چندگانه ای برای تأثیر گذاشتن و شکل دادن رفتار افراد در تمام دوران رشد فرد بویژه در نوجوانی با هم ترکیب می‌شوند که موجب تقویت یا پیشگیری از رفتارهای فرد می‌شوند . بر این اساس رفتار افراد تحت تأثیر عوامل شخصی ، خانوادگی ، اجتماعی و محیطی است .

۱- عوامل شخصی

بوم شناسان معتقدند که ویژگی‌های شخصی با خشونت رابطه دارند . تحلیل یافته های بیانگر آن است که رفتارهای پرخاشگرانه در دوران بچگی به صورت منظم خشونت در سنین بالاتر در میان پسران را پیش‌بینی ‌کرده‌است . ولی این امر برای دختران ثبات کمتری داشته است . همچنین درگیر شدن در دیگر رفتارهای ضد اجتماعی از قبیل مصرف مواد مخدر ، سرقت ، تخریب اموال دیگران و شکست در کارها با خشونت رابطه مستقیم دارند و باعث بروز رفتارهای پرخاشگرانه می‌شوند .