خرید و فروش اینترنتی:

‌می‌توان محصولات و خدمات را بر­اساس ویژگی­های خرید آن­ها در ارتباط با خرید اینترنتی به سه دسته طبقه بندی نمود:

۲-۱۳-۱- خریدهای بی­دردسر و آسان: این نوع خرید­ها مخاطره اندکی را در بر­دارند. فروش­های اینترنتی می‌توانند ‌در مورد این نوع کالا­ها بسیار موفق باشند چرا که می ­توانند از هر محصول نمونه ­های متعددی را با ارائه تخفیفات زیاد و ارسال راحت برای خریداران تامین نمایند.


۲-۱۳-۲- کالاهای تحقیق شده: این دسته از خرید­ها به برنامه­ ریزی و کسب اطلاعات فراوان ‌در مورد کالاهایی که حضور فیزیکی در حین خرید آن­ها چندان ضروری نیست نیاز دارند. در عین حالی که کالاهای گران قیمتی هستند و نیاز به اطلاعات قبلی دارند؛ نظیر انواع تورهای تفریحی، لوازم و سخت افزارهای کامپیوتری و لوازم الکتریکی.

۲-۱۳-۳- کالاهای برگشت پذیر:این گروه کالاهایی با قیمت متوسط و دفعات وتناوب خرید بالا هستند که ارسال آن­ها برای مصرف ­کننده می ­تواند با موفقیت مواجه شود. از جمله این کالاها ‌می‌توان از انواع ویتامین­ها، لوازم آرایشی و زیبایی و حتی غذاهای مخصوص مراسم تشریفاتی نام برد.لازم به یادآوری است انجام خریدهای اینترنتی مصرف­ کنندگان به همان دلایلی است که خرید هایشان را از طریق کاتالوگ انجام می­ دهند که این دلایل در جدول ۱شماره ارائه شده است(هاوکینز^[۴۶]،۲۰۰۷؛۶۰۱).

خریدهای اینترنتی نه تنها سرعت رشد بالایی نسبت به خریدهای کاتالوگی دارند، بلکه به عنوان جایگزین شیوه سنتی خرید کاتالوگی نیز محسوب می­ شود. اینترنت می ­تواند یک فروشگاه مجازی با ترکیب خوبی از انتخاب، راحتی، قیمت و سایر ویژگی­های خریدهای کاتالوگی یا فروشگاه­های سنتی قلمداد شود. در یک تحقیق انجام شده در آمریکا، مصرف­ کنندگان دلایل خود را از عدم انجام خرید­های اینترنتی ذکر کرده ­اند که در جدول شماره ۲ ارائه شده است.

معمولاً خرید محصول به شیوه اینترنتی نیازمند آن است که مصرف ­کننده حداقل آدرس پستی و شماره کارت اعتباری خود را در اختیار شرکت( فروشنده) قرار دهد. اغلب شرکت­ها و خرده­فروش­های اینترنتی، اطلاعات بیشتری را از افراد می­­خواهند و این یکی از مشکلات این شیوه خرید است. مصرف­کنندگانی که قصد خرید دارند از ارائه اطلاعات شخصی خود به افراد غریبه نگرانند. این نگرانی­ها در محیط اینترنت به دلیل مشکلات امنیتی داد و ستدهای اینترنتی تا حدودی افزایش پیدا می­ کند. نگرانی خریداران ‌در مورد امنیت و حفظ اطلاعات خصوصی آن ها یکی از چالش­های عمده بر سر راه رشد کسب و کارهای اینترنتی است. آمار نشان می­دهد که در سال ۲۰۰۱ خرده فروش­های اینترنتی بالغ بر ۵/۵ میلیارد دلار برای حفظ امنیت و ایجاد اعتماد در خریداران هزینه کرده ­اند که این رقم در سال ۲۰۰۶ به ۵/۲۴ میلیارد دلار افزایش پیدا کرد.

با وجود اینکه نگرانی­ها در میان همه گروه ­های جامعه وجود دارد، اما در برخی از گروه­ ها نظیر زنان، افراد متاهل، سالمندان و افرادی که درآمد و تحصیلات بالاتری دارند، بیشتر به چشم می­خورد)­روستا و بطحایی، ١٣۸۵ ،۵۰۶).

• 1. پرداخت­الکترونیکی :

زمان شروع پرداخت­الکترونیکی را ‌می‌توان سال ۱۹۱۸ دانست ، یعنی هنگامی که بانک­های فدرال روز آمریکا به انتقال وجوه از طریق تلگراف می پرداختند . پرداخت­الکترونیکی اشکال گوناگونی دارد که ‌می‌توان آن را به دو دسته اصلی تقسیم کرد :

۲-۱۴-۱- سیستم های پرداخت برای معاملات عمده فروشی

۲-۱۴-۲- سیستم های پرداخت برای معاملات خرده فروشی

در چنین مکانیسم­هایی پرداخت به صورت برخط نیز وجود دارد از طریق بررسی و کنترل زوایای مختلف سیستم ، اعمال می­ شود . تعدادی از ابداعات در محدوده پرداخت­های الکترونیکی جزیی ( خرده فروشی ) به عنوان پول الکترونیکی شناخته ‌شده‌اند . این ابداعات که در حال حاضر نیز در مرحله اول توسعه و پیشرفت قرار دارند ، بالقوه دارای این قدرت هستند که قواعد حاکم بر پول نقد را ‌در مورد پرداخت­های خرده­فروشی به چالش کشیده و در عین حال می ­توانند معاملات خرده­فروشی را هم برای مصرف ­کننده و هم برای تجار ساده تر و ارزانتر گردانند . در این زمینه ادعا شده است که پول­الکترونیکی مفهومی جدید از کیف پول را ارائه نموده ، سیستم پرداخت تجاری را برای اینترنت به وجود آورده و راه دولت­ها را برای پرداخت به صورت الکترونیکی ، تغییر داده و انقلابی را در گردش ارزش (پول) از طریق خطوط تلفن و امواج (الکترونیکی) پدید آورده است(هاشمی ،۱۳۸۶؛۲۱) .

۲-۱۴-۱-۱- ویژگی های سیستم های پرداخت الکترونیکی :

امنیت : ایمن ساختن اطلاعات به معنای جلوگیری از تحریف و دستیابی به اطلاعات توسط افراد غیر مجاز

تقسیم پذیری : بیشتر فروشندگان تنها کارت‌های اعتباری را برای دامنه­ای حداقل و حداکثر قبول ‌می‌کنند . ‌بنابرین‏ هر­چه دامنه قبول پرداخت‌ها را زیادتر کند امکان پذیرش بیشتری دارد.

قابلیت بررسی : سیستم باید بقدر کافی مستحکم باشد تا کاربران در صورت قطع برق پولها را از دست ندهند .

گمنامی : این مطلب با حریم خصوصی ارتباط دارد یعنی برخی خریداران تمایل دارند هویت و مشخصات خریدهایشان گمنام باقی بماند .

عدم تکذیب : یک سیستم پرداخت اینترنتی باید ‌گروه‌های درگیر را مطمئن و متعهد سازد که گروهی نتواند معاملات را انکار کرده و یا به طور غیر قانونی از زیر مسئولیت شانه خالی کند .

۲-۱۴-۱-۲- پول الکترونیکی :

در سال­های اخیر ، مصرف­ کنندگان تمایل چشمگیری برای انجام مبادلات الکترونیکی از خود نشان داده ­اند . کاهش هزینه و افزایش سرعت دسترسی به اینترنت و مزایای اقتصادی و اجتماعی تجارت­الکترونیکی از دلایل اصلی توجه مردم به اینگونه مبادلات است . تجارت­الکترونیکی واژه­ای است که برای تجارت از طریق سیستم های اطلاعاتی – ارتباطی به کار می­رود . در واقع پول­الکترونیکی یک مکانیسم پرداخت ارزش ذخیره شده یا پیش­پرداخت شده است که در آن مقداری از وجوه یا ارزش که برای مصرف ­کننده قابل استفاده است ، در یک وسیله و قطعه الکترونیکی ذخیره شده و در تصرف مشتری است(فتحی،۱۳۸۴؛۷۸) .