بیابانگرد و همکاران )۱۳۸۵( در تحقیقی ‌به این نتیجه رسیدند که روان نمایش گری ( تئاتردرمانی) تاثیر معناداری بر بهبود بخشی مهارت‌های اجتماعی و عزت نفس دانش آموزان نارسا خوان داشته است. در این تحقیق آمده است که اجرای تئاتردرمانی بر مهارت های میان فردی و رفتارهای مربوط به کار که از ابعاد آزمون مهارت‌های اجتماعی هستند، اثر معنادار دارد.

غباری بناب و همکاران ( ۱۳۸۳) در پژوهشی ‌به این نتیجه رسیده اند که هنر های نمایشی در رشد اجتماعی دانش آموزان کم توان ذهنی آموزش پذیر مؤثر است. در این تحقیق با آموزش رفتارهای سازشی از طریق نمایش

1. 1. proximity seeking ↑

1. 1. acessability ↑

1. 1. responsiveness ↑

1. 1. exploration ↑

1. 1. adaptation ↑

1. 1. Stevenson & Shouldice ↑

1. 1. Ainsworth, Belher, Waters & Wall ↑

1. 1. attachment styles ↑

1. 1. strange situation ↑

1. 1. avoidant &ambivalence ↑

1. 1. disorganised ↑

1. 1. Bretrin ↑

1. 1. – Ward & Carlson ↑

1. 1. – secure base ↑

1. 1. – Casidy & Marvine ↑

1. 1. Figures attachment ↑

1. 1. Allen ↑

1. 1. Meen & Waters ↑

1. 1. Gavin & Furman ↑

1. 1. Autonomous ↑

1. 1. Dismissing ↑

1. 1. Preoccupied ↑

1. 1. Unresolved ↑

1. 1. Mikulincer ↑

1. 1. Chisse, Stival & Poozier ↑

1. 1. Psychoanalyses ↑

1. 1. mahler ↑

1. 1. vinikat ↑

1. 1. Maternal Sensitivity ↑

1. 1. Feinman & Lewise ↑

1. 1. Isabella ↑

1. 1. object relations ↑

1. 1. ego psychology ↑

1. 1. yaloom ↑

1. 1. pitsole ↑

1. 1. Group therapy ↑

1. 1. Theater therapy ↑

1. 1. Psychodrama ↑

1. 1. Britannia apartment for drama therapy ↑

1. 1. ckasson ↑

1. 1. massli ↑

1. 1. Oppressed theater ↑

1. 1. Psychodrama ↑

1. 1. Empty chair & Doubling & Fairy & Secret agent & One minute & Dark room & Five year later & magic& Fantastic love & Body movement ↑

1. 1. Theatre of oppressedd ↑

1. 1. niyahoy ↑

1. 1. Attachment Based Family Therapy ↑

1. 1. Karni kissil ↑

1. 1. brish ↑

1. 1. friborge ↑

1. 1. Poul & liberman ↑

1. 1. Erikson ↑

1. 1. mey & Danawey ↑

1. 1. Teti, Sakin, Kucera & Corns ↑

1. 1. attachment disorders ↑

1. 1. Blantere ↑

1. 1. Koori ↑

1. 1. King & niohaamm ↑

1. 1. Autonomous ↑

1. 1. Dismissing ↑

1. 1. preoccupied ↑

1. 1. Gershamm & Eliot ↑

1. 1. – responsiveness ↑

1. 1. – sensitivity ↑

1. 1. – consistency ↑

1. 1. – reliability ↑

1. 1. – attunement ↑

1. 1. kertz & esmit ↑

1. 1. Randolph ↑

1. 1. matson ↑

1. 1. Maternal behavior rating scale ( MBRS ) ↑

1. 1. subject ↑

1. 1. Learning ↑

1. 1. Seirse & koobi & lovine ↑

1. 1. self ↑

1. 1. Object representation ↑

1. 1. Inner working model ↑

1. 1. Introject ↑

1. 1. Identification ↑

1. 1. Internal Objects ↑

1. 1. Main, Kaplan & cassidy ↑

1. 1. Cupbpard- Love theory of object relations ↑

1. 1. hetringtone & park ↑

1. 1. Fogel ↑

1. 1. Anna Freud & Melani Keilian ↑

1. 1. Jones ↑

1. 1. Paddell ↑

1. 1. Salivan ↑

1. 1. Erikson ↑

1. 1. Horny ↑

1. 1. Bad me ↑

1. 1. Good me ↑

1. 1. Not me ↑

1. 1. learning approach ↑

1. 1. Masen ↑

1. 1. Wolf ↑

1. 1. Ethology ↑

1. 1. lorenze ↑

1. 1. Berek ↑

1. 1. Fixed action patterns ↑

1. 1. Goal – Corrected ↑

1. 1. Mutual responsiveness ↑

1. 1. Mutual attraction ↑

1. 1. Goal – oriented manner ↑

1. 1. Inner working Model ↑

1. 1. Radolph ↑

1. 1. Kaplan & Sadook ↑

1. 1. Moro ↑

1. 1. yaroo ↑

1. 1. Separation Anxiety ↑

1. 1. Waters, Merrick, Albershelm & Treboux ↑

1. 1. cool ↑

1. 1. Hurt App ↑

1. 1. attachment Figure ↑

1. 1. secure base ↑

1. 1. exploratory behaviors ↑

1. 1. separation protest ↑

1. 1. hizien & shiver ↑

1. 1. bartolomo & horavits ↑

1. 1. karanssa ↑

1. 1. Clulow ↑

1. 1. Maternal Behavior ↑

1. 1. Stevenson- hind & Shouldice ↑

1. 1. Baker , Messinger , Lyons & Gerentz ↑

1. 1. Isebella & Belsky ↑

1. 1. True ↑

1. 1. – responsiveness ↑

1. 1. – sensitivity ↑

1. 1. – consistency ↑

1. 1. – reliability ↑

1. 1. – attunement ↑

1. 1. Pederson, Moran, Stiko & campbell ↑

1. 1. Leila Paavola ↑

1. 1. Kivijarvi ↑

1. 1. Silven , Niemi & Voeten ↑

1. 1. Stevens, Blake , Vitale & MacDonald ↑

1. 1. Laasko , Poikkeus , Katajamaki & Lyytinen ↑

1. 1. Hobson , Patrick , Garcia Perez & lee ↑

1. 1. Claussen & Crittenden ↑

1. 1. Murray & Hornbaker ↑

پرداختن به احساسات دردناک از طریق تفکر آرزومندانه: این مقابله شیوه ای برای خنثی کردن آنچه اتفاق افتاده می‌باشد. این افکار نوعاً با عبارتی از قبیل: اگر فقط… یا ای کاش حقیقت نداشته باشد که… شروع می‌شود. گاهی اوقات این افکار به شکل آنچه باید اتفاق می‌افتاد، اگر فقط… یک روش مقابله ای مسکن برای طفره رفتن موقتی از رنج ناشی از حقیقت است، زیان این حالت آن است که هیچ مقدار از آرزوها جای حقایق را نخواهد گرفت و دیر یا زود واقعیت چهره خود را نمایان خواهد کرد. در این حالت زمان و فرصتی که می‌توانست برای یافتن راه‌های جدید مواجهه با واقعیت و مشکل اتفاق افتاده مورد استفاده قرار بگیرد به هدر می‌رود.

استفاده از دارو برای فرار از رنج: گاهی اوقات افراد برای رهایی از رنج ناشی از استرس‌ها و بحران‌ها از داروهایی مانند الکل، نیکوتین، تریاک، هروئین و مسکن‌های خواب آور و ضد افسردگی بدون تجویز پزشک استفاده می‌کند. استفاده از این داروها و داروهایی که اخیراًً ‌به این عوامل افزوده شده و با نام های مختلف به بازار وارد می‌شود مانند اکستازی خطرات زیادی را به همراه می‌آورد و ضمن مشکل تر کردن روند بازسازی روانی اکثراً خود منبع جدیدی برای افزایش رنج برای فرد استفاده کننده می‌شوند، مثلاً الکل موجب از دست رفتن نیروی مهار درونی یا خویشتنداری می‌شود و فرد به هنگام خشم به خشونت روی می‌آورد. استفاده نادرست از مواد بر فرایندهای ذهنی ما هم که قبلاً توسط استرس و هیجان شدید بی کفایت شده است به طور جانبی اثر می‌گذارد و توانایی‌هایی مانند قضاوت، برنامه ریزی، استدلال و تمرکز که برای حل مشکل لازم است آسیب مضاعف می‌بیند (پاری ۱۹۹۱ ترجمه مقدسی ۱۳۷۵).

1. 1. تفکر منفی: در این حالت فرد به طور غیر واقع گرایانه ای به موارد منفی مشکل تأکید کرده و مشکلات را بیشتر از آنچه هست و به صورت غیرقابل حل ارزیابی می‌کند (پی ستین، می‌یر^[۱۱۰]، ۱۹۸۹ ترجمه ‌علی محمدی ۱۳۷۱).

1. 1. رفتارهای تکانشی: به شیوه خاصی از مقابله اطلاق می‌شود که طی آن فرد بدون فکر، اندیشه و ارزیابی درست از آنچه رخ داده و یا رخ خواهد داد فوراً دست به اقدام و عمل می‌زند و نوعاً منجر به بدتر شدن وضعیت می‌شود.عدم درگیری ذهنی و رفتاری: در این مقابله فرد با انجام رفتارهای متنوع و با رفتارهای مختلف خود را مشغول می‌کند و ‌به این وسیله سعی می‌کند به مسئله فکر نکند، مثلاً سرگرم شدن با یک فرد دیگر، پناه بردن به رویاهای روزانه، فرار از مسئله به صورت خوابیدن و یا تماشای تلویزیون و دیدن فیلم (لازاروس و فولکمن، ۱۹۸۴ به نقل از ‌علی محمدی ۱۳۷۱).

1. مقابله به صورت انکار: در این مقابله فرد به گونه ای برخورد می‌کند که انگار مسئله ای روی نداده است. انکار واقعیت رخ داده و حادثه پیش آمده بر وخامت مسئله می‌افزاید و مانع مقابله مؤثر بعدی می‌شود (ماتیوز^[۱۱۱] و همکاران ۱۹۸۳ به نقل از ابراهیمی ۱۳۷۱).

۲-۸-۳ تدابیر و منابع مقابله ای

تدابیر مقابله ای افکار و رفتارهایی هستند که پس از روبه رو شدن فرد با رویداد استرس زا به کار گرفته می‌شوند در حالی که منابع مقابله ای ویژگی‌های خود شخص هستند که قبل از وقوع استرس وجود دارند، مانند برخورداری از عزت نفس، احساس تسلط بر موقعیت، سبک‌های شناختی، منبع کنترل، خوداثربخشی و توانایی حل مسئله (وفایی بوربور ۱۳۷۸). از جمله امور مهم در این رابطه ارزیابی فرد از توانایی‌های خودش برای رویارویی با مسئله است. این ارزیابی‌ها ممکن است مطابق با واقعیت و توانایی‌های واقعی فرد باشد و یا مطابق با واقعیت و توانایی‌های او نباشد، ولی هر چه هست برداشت‌های فرد از توانایی‌ها و قابلیت‌هایش تعیین کننده اصلی برای مقابله با دشواری‌ها می‌باشد. اگر فرد احساس ناتوانی بکند با وجود همه مهارت‌هایی که آموخته نخواهد توانست از عهده مشکل برآید. ارزیابی افراد از توانایی خود برای رویارویی با مسائل طی سه مرحله شکل می‌گیرد که در شکل دادن به رفتارهای مقابله ای خیلی مؤثر است:

در این مرحله فرد به ارزیابی موقعیت پیش‌بینی کننده استرس و تهدید می‌پردازد. مثلاً شخص این سئوال را از خود می‌پرسد که آیا موقعیت تهدید کننده است یا خیر؟در این مرحله فرد به ارزیابی توانایی خود جهت انجام دادن کاری در ارتباط با موقعیت استرس زا می‌پردازد، در این باره فرد از خود می‌پرسد برای حل مسئله پیش آمده چه می‌توان کرد؟در مرحله سوم فرد به ارزیابی مجدد موقعیت می‌پردازد که آیا قضاوت او از موقعیت یا منابع موجود برای رویارویی درست بوده است یا نه. او رفتارهای خود را بر این اساس تعدیل و بازسازی می‌کند (دافعی ۱۳۷۶).

سبک‌های مقابله ای روش های مقابله ای هستند که توصیف کننده واکنش‌های افراد در برابر استرس در ظول زمان و موقعیت‌های مختلف می‌باشند. روش های مقابله ای که توسط افراد استفاده می‌شود با توجه به ارزش‌های شخصی، باورها و اهداف متفاوت هستند. یکی از مدل‌های مقابله که به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد مدل انتقالی است. این مدل فرایند مقابله را در دو سبک مقابله ای کلی مقابله مسئله محور و مقابله هیجان محور تعریف می‌کند (لازارس و فولکمن به نقل از پورجوادی۱۹۸۴).

برخی از پژوهشگران معتقد هستند که راهبردهای مقابله ای را می‌توان در بهترین حالت به ۳ سبک مقابله ای که در مجموع نشان دهنده دو بعد کارکردی و کژکارکردی مقابله هستند طبقه بندی کرد. (فرایدنبرگ و لوییس^[۱۱۲]، ۱۹۹۱به نقل از رضایی).

سبک‌های مقابله ای کارکردی نشانگر تلاش‌های مستقیم افراد در مواجهه با مشکل بدون کمک گرفتن از دیگران است. سبک‌های مقابله ای کژکارکردی به استفاده از آنچه راهبردهای ناکارآمد نظیر نگرانی و خودسرزنشی خوانده می‌شود اشاره دارد. راهبردهای مقابله ای کارآمد به طور معمول بر سازگاری مثبت با شرایط تأکید دارد. سبک‌های مقابله ای کژکارکردی و کارکردی به سبک‌های خوب و بد تقسیم نمی شود بلکه نوع سبک‌های مقابله ای به طور گسترده وابسته به شرایط می‌باشد. در واقع این که کام مهارت مقابله ای به کار برده شود بستگی به موقعیت محیطی خاص خود دارد به عبارتی می‌توان گفت که افراد خود و محیطشان را تغییر می‌دهند تا بهترین سبک مقابله را داشته باشند (آلدوین^[۱۱۳]، ۲۰۰۷به نقل از پورجوادی).

شواهد پژوهشی نشان می‌دهد استفاده از راهبردهایی که بر حل مسئله و شناخت‌های مثبت دارد با کاهش مشکلات هیجانی – رفتاری و مشکلات مربوط به بار مراقبتی خانواده در ارتباط می‌باشد. در مقابل استفاده از راهبردهای مقابله ای ناکارآمد و اجتنابی به طور معمول منجر به انطباق ضعیف افراد با محیط و افزایش مشکلات مربوط به سلامت جسمی و روانی افراد می‌شود (ایباتا و موس^[۱۱۴] و همکاران، به نقل از پورجوادی۱۹۹۱).

• • مارینا^[۳۸](۲۰۰۶) به بررسی تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی می پردازد. و در پژوهش خود ‌به این نتیجه می‌رسد که فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر دارد.

• • بیسکر^[۳۹](۲۰۰۶) به بررسی تاثیر فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی می پردازد. و در پژوهش خود ‌به این نتیجه می‌رسد که فعالیت های فوق برنامه بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تاثیر دارد.

• • گاسیل و مورفی^[۴۰](۲۰۰۴) در پژوهش خود به تاثیر خودکارآمدی بر پیشرفت تحصیلی پرداختند و آن ها در نتایج خود بیان داشتند، که خودکارآمدی پیشرفت تحصیلی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و همچنین بین دختران و پسران در مؤلفه های خودکارآمدی تفاوت معناداری وجود ندارد.

• شانک و پاجارس^[۴۱](۲۰۰۲) در پژوهش خود نقش جنسیت را در خودکارآمدی ریاضی و کامپیوتر دانش آموزان را مورد بررسی قرار دادند، و ‌به این نتیجه رسیدند که خودکارآمدی ادراک شده ریاضی وکامپیوتر در پسران بیشتر از دختران می‌باشد.

خلاصه:

در این فصل با توجه به موضوع پژوهش، مشتمل بر چندین بخش بود. در ابتدا مفاهیم، مربوط به فعالیت های فوق برنامه، خودکارآمدی و عملکرد تحصیلی بیان شد. در بخش بعدی به پژوهش های انجام یافته مرتبط با موضوع تحقیق اشاره گردید.

فصل سوم

روش تحقیق

۳-۱٫ مقدمه

رویکرد به روش تحقیق، از زمان هبوط آدم، آغاز شد. این رویکرد ناشی از حس کنجکاوی و توانایی فوق العاده انسان در فهم و تحلیل ذهنی است. کنجکاوی یکی از ویژگی های فطری انسان ها است. یکی از مهمترین روش های ارضای حس کنجکاوی، پژوهش است. فصل روش تحقیق یکی از فصول مهم هر تحقیق علمی است. جان دیوی، پژوهش را فرایند جستجوی منظم برای مشخص کردن یک موقعیت می‌داند. ‌بنابرین‏ پژوهش فرآیندی است که از طریق آن می توان درباره امور ناشناخته به جستجو پرداخت و نسبت به آن شناخت لازم را کسب کرد (مقیمی، ۱٣۹۰).

در این فصل، ابتدا روش تحقیق و فرایند تحقیق بیان می‌گردد. سپس جامعه آماری، حجم نمونه، روش نمونه گیری، ابزار جمع‌ آوری اطلاعات و روش تجزیه و تحلیل داده ها توصیف می‌گردد.

۳-۲٫ روش انجام تحقیق

باید اذعان نمود که از بخش های مهم هر پژوهش، مشخص نمودن روش انجام تحقیق می‌باشد. روش تحقیق مجموعه ای از قواعد، ابزار ها و راه های معتبر (قابل اطمینان) و نظام یافته برای بررسی واقعیتها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات است (خاکی، ۱٣٨۹). به دلیل اینکه این پژوهش در صدد رفع نیازهای انسانی می‌باشد، از نوع کاربردی است. همچنین مطالعه حاضر ‌بر اساس طرح پژوهش و اهداف آن، یک مطالعه علی مقایسه ای، از نوع طرح های توصیفی- توجیه می‌باشد، در این نوع پژوهش ها متغیر مستقل اتفاق افتاده و دستکاری آن غیر ممکن است. یعنی متغیر مستقل( فعالیت های فوق برنامه) پیشتر اتفاق افتاده و پژوهشگر از طریق مطالعه ای گذشته نگر در صدد رسیدن از طریق متغیر وابسته( خودکارآمدی تحصیلی و عملکرد تحصیلی) به متغیر مستقل برسد(گال^[۴۲] و همکاران،۱۳۸۷، ترجمه نصر و همکاران).

۳-۳٫ نحوه اجرای تحقیق

در ابتدا دانش آموزانی در ناحیه یک آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس که دارای معیارهای ورودی( از جمله دختر بودن، دانش آموز دوره راهنمایی، ساکن ناحیه ۱ آموزش و پرورش شهرستان بندرعباس بودن، و داشتن رضایت آگاهانه از شرکت در پژوهش) پژوهش هستند، از دو مدرسه متفاوت، یعنی مدرسه ای که فعالیت های فوق برنامه در آن مدرسه برگذار می شود، و مدرسه ای که فعالیت های فوق برنامه در آن برگذار نمی شود؛ انتخاب کرده، سپس از آزمودنی ها دعوت خواهد شد تا در یک جلسه توجیه حضور یابند که در آن جلسه طرح پژوهش، و نحوه تکمیل پرسشنامه توضیح داده می شود، اما هیچگونه اطلاعاتی درباره اهداف یا متغیرهایی که قصد ارزیابی داریم ارزیابی کنیم، مطرح نخواهد شد. سپس از همه افراد نمونه پس آزمون گرفته می شود.

٣-۴٫ فرایند تحقیق

برای انجام این تحقیق، مراحل زیر طی شده است:

تدوین پرسش آغازین

مطالعات اکتشافی

تدوین مدل مفهومی تحقیق

تعیین ابزار جمع‌ آوری داده ها و تعیین روایی و پایایی ابزار سنجش داده

جمع‌ آوری داده ها از طریق پرسشنامه

تجزیه و تحلیل اطلاعات با بهره گرفتن از نرم افزار spss

بحث و بررسی و نتیجه گیری

نمودار ۳-۱. فرایند تحقیق

۳-۵٫ جامعه آماری، روش نمونه‏گیری و حجم نمونه

جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی منطقه ۱ شهرستان بندرعباس می‌باشد، که تعداد آن ها برابر با ۴۸۵۶ نفر می‌باشد، سپس به روش نمونه گیری خوشه ای از میان منطقه ۱ چند مدرسه، و ازمیان آن ها یک مدرسه و از میان کلاس های آن مدرسه دانش آموزان یک کلاس انتخاب می‌شوند برای دو گروه ( چه گروهی که فعالیت فوق برنامه دریافت کردند و گروهی که فعالیت فوق برنامه دریافت نکرده)، به صورت جداگانه نمونه گیری انجام می شود و در ابتدا گروه ها در زمان تعیین شده و پس از مراجعه محقق به آن ها، پرسشنامه مشخصات فردی را تکمیل خواهند نمود و در نهایت و با توجه به جدول مورگان، از میان آنان ۶۰ نفر از دانش آموزانی که دارای معیارهای ورودی پژوهش هستند، در دو گروه ۳۰ نفری به عنوان نمونه آماری انتخاب خواهند شدند.

۳-۶٫ ابزار جمع‌ آوری داده ها

برای جمع‌ آوری داده ها به ابزار های گوناگونی نیاز هست. نوع این ابزار تابع عوامل گوناگونی از جمله ماهیت و روش تحقیق است، که با رعایت نکات لازم این ابزار، زمینه‌های افزایش اعتبار تحقیق را فراهم می آورد ( خاکی، ١٣٨۴: ۵٨).

لذا در این تحقیق، برای جمع‌ آوری داده های مربوط به مبانی نظری و استخراج عوامل و شاخص های تحقیق از منابع کتابخانه ای و اینترنت شامل مقالات فارسی و انگلیسی، پایان نامه ها وغیره استفاده شد و جهت جمع‌ آوری داده های می‌دانی مربوط به موضوع پژوهش با بهره گرفتن از توزیع پرسشنامه اقدام شد.

الف. پرسشنامه اطلاعات شخصی

که حاوی سوالات اطلاعات فردی مثل : تحصیلات والدین وشغل والدین می‌باشد، در مجموع دارای ۲ سوال است.

ب. مقیاس خودکارآمدی تحصیلی

برای سنجش خودکارآمدی تحصیلی دانش آموزان از خرده مقیاس هشت گویه ای خودکارآمدی تحصیلی که از پرسشنامه راهبردهای انگیزشی و یادگیریMSLQ برگرفته شده است، استفاده شده است. این خرده مقیاس شامل هشت گویه است که دانش آموزان ‌بر اساس یک پیوستار پنج درجه ای از نوع لیکرت به آن پاسخ دادند. اعتبار این پرسشنامه را چند محقق( ولترز، ۲۰۰۴؛ پینتریج و شانک، ۲۰۰۲، به نقل از برزگر و سعدی پور، ۱۳۹۱). تأیید کرده‌اند، همچنین در پژوهش خود برزگر و سعدی پور نیز پایای خرده مقیاس های این پرسشنامه برابر با ۸۲% به دست آمده است.

ج. مقیاس سنجش عملکرد تحصیلی

عملکرد تحصیلی دانش آموزان به وسیله میانگین نمرات(معدل) دانش آموزان در کلیه دروس نیمسال اول سال تحصیلی ۹۲-۹۳ بررسی شده است.

۳-۷٫ روش‌ها و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها:

از آمار توصیفی جهت تعیین میانگین و انحراف استاندارد شاخص ها و از آمار استنباطی جهت تجزیه و تحلیل آزمون های آماری استفاده می شود.

همچنین برای آزمون فرضیه های این تحقیق، ابتدا اختلاف داده های دو گروه را به دست آورده شد، سپس در صورتی که دارای شرایط:

در صورتی که عنصر معنوی جرم عمد، سوءنیت عام یعنی آگاه بودن و عالم بودن از فعل مرتکب اصلی است رکن معاونت آن نیز، عمد در تحریک آن جرم خواهد بود.

و حال بعد بررسی معاونت در جرم باید در انتها به مجازات حاکم بر معاونت در جرم آدم ربایی، پرداخت

در رابطه با معاونت در جرم آدم ربایی طبق ماده ۶۲۱ ق.م.ا مصوب سال ۱۳۷۵ از عبارت «شخصا یا توسط دیگری» استفاده می شود که قانون‌گذار در این جا معاون یا مسبب جرم را در حکم مباشر تلقی مستقل پیش‌بینی ‌کرده‌است. ^[۱۴۶]

در همین حال قانون‌گذار در بیان معاونت آدم ربایی ۲ حالت مجزا در نظر گرفته است :

در حالت اول : معاونت به صورت تحریک یا ترغیب یا تهدید یا تطمیع مباشر واقع می شود در این حالت معاون آدم ربایی، فاعل معنوی جرم می‌باشد و مجازات وی همان مجازات مباشر اصلی است.

در حالت دوم : معاونت به صورت تهیه وسایل ارتکاب جرم با علم و عمد و یا ارائه طریق ارتکاب آن با علم به قصد مرتکب و یا از طریق تسهیل عالمانه و عامدانه وقوع جرم ، تحقق می‌یابد.

در این حالت مجازات معاونت همان مجازات مباشرت در آدم ربایی نمی باشد بلکه مجازات معاونت عبارت است از حداقل مجازات مقرر برای آدم ربایی، تعزیری بودن بزه آدم ربایی امکان اعمال کیفیات مخففه قضایی مجرمی که استحقاق داشته باشد را فراهم می کند، اما متاسفانه قانون مجازات اسلامی کیفیات مخففه قانونی را که در انصراف آدم ربا از عمل اکتسابی و اعاده وضع به حال سابق و جبران آلام مجنی علیه تاثیر اساسی دارند پیش‌بینی ننموده و از این جهت کیفیات مذکور که در قانون تشدید مجازات ربایندگان اشخاص مصوب سال ۱۳۵۳ را پیش‌بینی شده به قوت خود باقی به نظر می‌رسند . ^[۱۴۷]


در آخر اگر معاونت در آدم ربایی از طریق انجام عمل، مندرج در بندهای ۲ و ۳ ماده ۴۳ ق.م.ا تحقق یابد، مجازات معاونت آن ، ۵ سال حبس خواهد بود. ^[۱۴۸]

گفتار دوم : مجازات مشارکت جرم در آدم ربایی :

شریک جرم، به کسی می‌گویند که همانند مباشر اصلی شخصاً و به طور مستقیم اعمال مادی تشکیل دهنده جرم را با همراهی دیگران انجام می‌دهد و جرم مذبور به همه آن ها مستند است. تفاوت شریک جرم با فاعل اصلی در این خواهد بود، که فاعل کسی است که، منفرداً و به تنهایی اجزای عنصر مادی جرم را انجام می‌دهد و به منزله ی علت تامه جرم است. در حالی که شریک جرم علت ناقصه است و با همکاری و مشارکت دیگران جرمی را انجام می‌دهد و جرم مذبور مستند به فعل همه آن ها است.

برای درک بهتر مطلب به ماده ۴۲ قانون مجازات اسلامی، در این زمینه اشاره ای خواهیم داشت : «هرکس عالماً و عامداً با شخص یا اشخاصی دیگر در یکی از جرائم قابل تعزیر و یا مجازات های بازدارنده مشارکت نماید و جرم مستند به عمل همه آن ها باشد خواه عمل هریک به تنهایی برای وقوع جرم کافی نباشد و خواه اثر کار آن ها باشد خواه عمل هریک به تنهایی برای وقوع جرم کافی باشد خواه نباشد و خواه اثر کار آن ها مساوی باشد خواه متفاوت، شریک در جرم محسوب و مجازات او مجازات فاعل مستقل آن جرم خواهد بود. ‌در مورد جرائم غیر عمدی (خطائی) که ناشی از خطای دو نفر یا بیشتر باشد مجازات هریک از آن ها مجازات فاعل مستقل خواهد بود. ^[۱۴۹]

همان‌ طور که از محتوای ماده ۴۲ ق بر می‌آید برای شرکت در جرم لازم و ضروری است، که شرایطی تبیین شود تا بتواند تحقق یابد که در زیر به آن اشاره می‌کنیم :

الف) عملیات اجرایی جرم : شرط لازم و ضروری است برای تحقق شرکت در جرم، آن است که چند نفر با هم اعمال مادی تشکیل دهنده جرم را انجام دهند.

ب) استناد جرم به عمل افراد : شرط لازم و ضروری دیگر برای تحقق شرکت در جرم آن است، عمل ارتکابی مستند به فعل همه آن ها باشد.

ج)علم و عمد شرکای در انجام عمل مجرمانه : ضرورت دارد که شرکای با علم و عمد و اطلاع از ماهیت رفتار غیرقانونی و خواستن نتیجه مجرمانه مبادرت به انجام عملیات مادی جرم کند و لازم به ذکر است که علم و عمد باید در هنگام انجام عمل موجود باشد نه بعد از ارتکاب آن^[۱۵۰] و باید متذکر شد، که بیشتر جرائمی که موضوع شرکت در جرم را شکل می‌دهند، جرائم عمدی می‌باشد. که در دو قسمت جرائم تعزیری و علیه نفس و یا عضو به شرح زیر قابل به بررسی است ^[۱۵۱] اما با توجه به موضوع پیش رو (آدم ربایی) که خاص جرائم تعزیری است، فقط به شرکت در ارتکاب جرائم تعزیری (عمدی) می پردازیم و از مطرح کردن جرائم علیه نفس و یا عضو، احراز خواهیم کرد با مطالعه قانون مجازات اسلامی – بخش تعزیرات، جرائم اکثراً عمدی هستند ^[۱۵۲]که موضوع جرم آدم ربایی هم به دلیل عمدی و تعزیری بودن مشمول شرکت در جرم قرار خواهد گرفت که در صفحات آتی مفصلاً در آن بحث خواهد شد.

برای تمام مسائل که تا ‌به این حال درباره شرکت در جرم بیان شده باید گفت که مجازات شریک در جرم، مجازات فاعل مستقل آن جرم خواهد بود، لذا هر شریک یک مباشر توصیف و علی الاقاعده مجازات مباشر جرم دارد و از طرفی هر شریک عهده دار مسئولیت کامل اقدامات انجام شده توسط خود را داشته و با او به همان نحو عمل می شود که با مباشر جرم باید عمل شود.

مسئولیت کیفری شریک در جرم، کاملاً مشخص بوده و به هیچ وجه ارتباطی با مسئولیت کیفری سایر شرکای پیدا نخواهد کرد و به همین جهت هر شریک می‌تواند به تنهایی مورد تعقیب قرار گیرد. ^[۱۵۳]

در یک جمع بندی کلی باید به صراحت گفت که به موجب قانون مجازات اسلامی مجازات شریک در جرم مجازات فاعل مستقل است لیکن اگر تاثیر مداخله و مباشرت شریکی در حصول جرم ضعیف باشد، دادگاه مجازات او را به تناسب تاثیر عمل او تخفیف می‌دهد ماده (۴۲) ق.م.ا و در عین حال اثر همین فرد سردستگی ۲ یا چند نفر در ارتکاب جرم به عهده گیرد از علل مشدده مجازات محسوب خواهد شد (ماده ۴۵ ق.م.ا) ^[۱۵۴]

و اینک بعد بررسی و مطالعه در باب مشارکت در جرم نوبت به بررسی مشارکت در جرم آدم ربایی خواهد رسید که در مطالب زیر به آن می پردازیم :

و حال اگر همین تفسیر ماده ۴۲ در رابطه با جرم آدم ربایی می توان مصداق داشته باشد و اینطور بیان شود که اگر بزه آدم ربایی از سوی ۲ یا چند نفر عالماً و عامداً انجام شود و شخص را بربایند، به طوری که عمل ربودن مستند به عمل آنان باشد شریک در جرم محسوب می‌شوند.

البته لازم به ذکر است که باید در عملیات مادی ربایش انسان علم و عمد دخالت داشته باشند و حتی باید این قید عبارت که قانون مجازات اسلامی بیان داشته «عالماً و عامداً» حتی نیز در ربایش وجود داشته باشد و مجازات شریک در آدم ربایی به موجب ماده ۴۲ قانون مجازات فاعل مستقل خواهد بود که دادگاه نظر به اوضاع و احوال و مراتب خاص و تاثیر عمل هریک از شرکای در حصول نتیجه می‌تواند در میزان مجازات تخفیف را مبذول دارد . در ادامه شرکت در جرم آدم ربایی لازم نیست که حتماً به نتیجه کامل برسد و این جرم تا به آخر انجام شود حال اگر بخواهد فقط در مرحله عملیات اجرایی جرم قرار گیرد، می‌تواند برای عنوان شرکت کافی باشد.

امروز فرایند سرمایه گذاری مبتنی بر بازار و بخش انفرادی برای بسیاری از اقتصاددانان از اهمیت بیشتری برخوردار شده است . همزمان با افزایش اندازه شرکت ها و واسطه ها و همچنین رشد سرمایه گذاران نهادی حرکت سرمایه از بخش حقیقی به سمت نهادهای مالی گسترش یافته است . در همین حال وجود مسائلی همچون تنوع سرمایه گذاری ، آزادسازی مالی و اصلاحات ساختاری ، باعث گردیده است که میزان پیچیدگی فرایند تخصیص سرمایه نیز افزایش یافته و لزوم استفاده از ابزار حاکمیت مناسب فراهم گردد .

با توجه به موارد ذکر شده می توان نحوه اثر مکانیزم های حاکمیت شرکتی بر رشد و توسعه اقتصادی شرکت ها را به شرح زیر بیان نمود:

1. 1. گرایش به توسعه فعالیت های شرکت از طریق تامین مالی برو ن سازمانی که خود مستلزم شفاف بودن عملکرد شرکت و ارائه یک برنامه توجیه پذیر از منظر مالی و اقتصادی است .

1. 1. حاکمیت شرکتی موجب کاهش هزینه سرمایه شرکت شده و این موضوع منجر به جذب سرمایه گذاری بیشتر و اشتغال بیشتر که خود موجبات رشد اقتصادی را فراهم می‌کند

1. 1. حاکمیت شرکتی ،عملکرد عملیاتی شرکت را بهبود می بخشد علاوه بر زمینه سازی برای اعمال مدیریت کارا باعث تخصیص بهینه منابع در یک فضای رقابتی و شفاف می‌گردد.

1. 1. سازو کارهای حاکمیت شرکتی مناسب، با عث کاهش ریسک ناشی از ایجاد بحران های مالی می شود.

1. بر خوداری از مکانیزم های حاکمیت شرکتی مناسب به معنای ارتباط بهتر با ذی نفعان است که خود موجبات افزایش اعتماد در بازار سرمایه می‌گردد.

حاکمیت شرکتی پیش از هر چیز حیات سالم بنگاه اقتصادی را در دراز مدت هدف قرار می دهدو ‌به این خاطر درصدد است از منافع سهام‌داران در مقابل مدیریت شرکت ها محافظت کنند.همان گونه که نیاز به حاکمیت شرکتی از تضاد منافع بالقوه بین‌ افراد حاضر در ساختار شرکت ناشی می‌شود. این تضاد منافع که اغلب به آن مشکل نمایندگی اطلاق می‌شود. از دو منبع اصلی ناشی می‌شود.

اولا افراد مختلف حاضر در ساختار شرکت، دارای اهداف و خواسته‌های متفاوتی هستند. ثانیاًً اطلاعات افراد ، از اعمال، دانش و خواسته‌های دیگر افراد حاضر، کامل نمی‌باشد. این تضاد منافع را از طریق تفکیک مدیریت از مالکیت و یا به عبارت دیگر تفکیک کنترل از مالکیت بیان نمود. به عبارت دیگر در شرایط عدم وجود سایر مکانیسم‌های حاکمیت شرکتی، تفکیک مالکیت از کنترل، این امکان را به مدیران می‌دهد که در جهت منافع شخصی خود به جای منافع سهام‌داران اقدام نمایند.

با وجود این فعالیت‌ها، مدیران توسط تعدادی عوامل که در بر گیرنده و تأثیرگذار بر حاکمیت شرکتی هستند، محدود می‌شود. این عوامل مواردی از قبیل، هیات مدیره (که حق استخدام، اخراج و پاداش دادن به مدیران را دارند)، قراردادهای تأمین مالی، قوانین و مقررات، قراردادهای کارگری، بازار برای کنترل شرکت و حتی محیط رقابتی را در بر می‌گیرد. به طور کلی عوامل فوق را می‌توان در دو قالب مکانیسم‌های کنترل داخلی (همانند هیات مدیره) و مکانیسم‌های کنترل بیرونی (همانند کنترل بازار) در نظر گرفت.

یکی از مکانیسم‌های کنترلی بیرونی مؤثر بر حاکمیت شرکتی، ظهور سهام‌داران نهادی در ترکیب سهام‌داران شرکت می‌باشد. سهام‌داران نهادی به طور مستقیم از طریق مالکیت و به طور غیر مستقیم از طریق مبادله سهام خود، دارای توان بالقوه تأثیر گذار بر فعالیت‌های مدیران می‌باشند. تأثیر غیر مستقیم سهام‌داران نهادی می‌تواند خیلی قوی باشد. برای مثال سهام‌داران نهادی ممکن است از سرمایه‌گذاری در یک شرکت خاص خودداری نمایند و در نتیجه جذب سرمایه برای شرکت‌های مذبور سخت‌تر و گران‌تر شده و باعث افزایش سرمایه شرکت می‌شود. سوال مهمی که مطرح می شود این است که سهام‌داران چگونه می‌توانند مدیریت شرکت را کنترل کنند؟حاکمیت شرکتی دامنه ای از مکانیسم ها راجهت کاهش ریسک نمایندگی در بر می‌گیرد که به طور کلی شامل موارد زیر است:

1. 1. کاهش دادن ریسک نمایندگی از طریق افزایش شفافیت اعمال مدیران

1. 1. محدود نمودن رفتار فرصت طلبانه مدیریت

1. بهبود بخشیدن نشر و کیفیت جریان اطلاعات شرکت

با تغییر محیط شرکت‌ها، فعالیت‌های حاکمیت شرکتی نیز تغییر یافته‌اند. هرچند این تغییر در کشورهای مختلف متفاوت بوده است. لیکن در اقتصادهایی که بانکداری، بازار سرمایه و سیستم‌های حقوقی تغییرات چشم‌گیری داشته، این تغییرات معمول بوده است. تغییرات در کشورهایی که سرمایه‌گذاری سهام‌داران نهادی در آن‌ ها بیشتر است، گسترش زیادی داشته است. سهام‌داران نهادی نقش اصلی را در شکل‌گیری تغییرات در بسیاری از سیستم‌های حاکمیت شرکتی ‌داشته‌اند.(رشیدیان ، ۱۳۹۲)

۴-۲-معیارهای ارزیابی عملکرد مالی از دیدگاه های مختلف

در بعضی از متون (باسیدور؛ ۱۹۹۷) معیارهای اندازه‌گیری عملکرد را با توجه به نوع اطلاعات مورد استفاده برای محاسبه این معیارها طبقه‌بندی کرده‌اند. بر این اساس معیارهای اندازه‌گیری عملکرد را می‌توان به شرح زیر طبقه‌بندی کرد:

• رویکرد حسابداری

در ارزیابی عملکرد با بهره گرفتن از رویکرد حسابداری، معمولاً از اطلاعات مندرج ‌در ‌صورت‌های مالی مالی شرکت‌ها استفاده می‌شود. معیارهای ارزیابی در این رویکرد عبارتند از سود، نسبت جاری، نسبت آنی، نسبت گردش موجودی کالا، نسبت گردش دارایی‌ها، نسبت بهای تمام شده کالای فروش رفته به فروش، نسبت سود خالص به فروش، سود هر سهم

• رویکرد مدیریت مالی

در این رویکرد بیشتر از تئوری‌های مدیریت مالی و مفاهیم ریسک و بازده استفاده می‌شود متغیرهای ارزیابی در این رویکرد عبارتند از بازده هر سهم، بازده دارایی‌ها (ROA)^[25] و بازده حقوق صاحبان سهام (ROE)^[26] (بم و همکاران، ۲۰۰۴)^[۲۷].

• رویکرد اقتصادی

در این رویکرد بیشتر از مفاهیم اقتصادی استفاده می‌شود. عملکرد شرکت در این رویکرد با تأکید ‌بر قدرت سودآوری دارایی‌های شرکت و با عنایت به نرخ بازده و نرخ هزینه سرمایه به کار گرفته شده، ارزیابی می‌شود. معیارهای ارزیابی در این رویکرد عبارتند از ارزش افزوده اقتصادی (EVA)^[28]، ارزش افزوده بازار (MVA)^[29] و ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده (REVA)^[30] هستند( باسیدور، ۱۹۹۷).

• رویکرد تلفیقی

در این رویکرد سعی می‌شود افزون ‌بر استفاده از اطلاعات مندرج در صورت‌های مالی، از اطلاعات و ارزش‌های بازار نیز استفاده شود، تا ارزیابی‌های انجام شده مربوط‌تر باشند. معیارهای ارزیابی در این رویکرد عبارتند از نسبت قیمت به سود (P/E)، نسبت ارزش به بازار به ارزش دفتری هر سهم و نسبت Q توبین .

یک طبقه بندی دیگر معیارهای اندازه‌گیری عملکرد،طبقه بندی از دیدگاه استفاده کنندگان است و می توان این معیار ها را با توجه به افرادی که از این معیارها استفاده می‌کنند، طبقه‌بندی کرده‌اند. در این طبقه‌بندی مطلوبیت و رجحان معیار اندازه‌گیری عملکرد از دیدگاه استفاده کننده مورد تأکید قرار گرفته است.براین اساس معیارهای اندازه‌گیری عملکرد را می‌توان ‌بر اساس دیدگاه‌های زیر طبقه‌بندی کرد: