جدول ۱-۲: ملاک های تشخیصی DSM-5 برای هراس خاص

(( اینجا فقط تکه ای از متن درج شده است. برای خرید متن کامل فایل پایان نامه با فرمت ورد می توانید به سایت feko.ir مراجعه نمایید و کلمه کلیدی مورد نظرتان را جستجو نمایید. ))

الف) ترس یا اضطراب مشخص از شی یا موقعیت خاص ( مانند، پرواز، ارتفاع، حیوانات، تزریق، دیدن خون)
توجه: در کودکان، ترس و یا اضطراب ممکن است به صورت گریه کردن، کج خلقی، انزوا یا درآویختن به مراقب بروز پیدا کند.
ب) شی یا موقعیت مورد هراس، ترس و یا اضطراب شدید را برمی انگیزد.
ج) شی یا موقعیت مورد هراس، فعالانه اجتناب می شود و یابا ترس و اضطراب شدید تحمل می شود.
د) ترس یا اضطراب بدون تناسب با خطر واقعی است که شی یا موقعیت خاص در بافت اجتماعی فرهنگی دارد.
ه) ترس، اضطراب یا اجتناب مداوم است و معمولا به مدت ۶ ماه یا بیشتر ادامه دارد.
و) ترس، اضطراب یا اجتناب از نظر بالینی منجر به اختلال یا آشفتگی در عملکرد شغلی، اجتماعی یا دیگر موقعیت های مهم اجتماعی دارد.
ز) علایم سایر اختلال های روانی توضیح بهتری برای اختلال نمی باشد، از جمله ترس، اضطراب، و اجتناب از موقعیت هایی مرتبط با علایم شبه وحشت زدگی^[۶۰] یا دیگر علایم ناتوان کننده (همانند گذر هراسی)؛ اشیا ویا موقعیت هایی مرتبط با افکار وسواسی( همانند اختلال وسواسی- اجبار^[۶۱])؛ یادآوری کننده های حوادث آسیب زا ( همانند اختلال فشار روانی پس از سانحه^[۶۲])؛ جدایی از خانه و با از تصاویر دلبستگی( همانند اختلال اضطراب جدایی)؛ و یا موقعیت های اجتماعی( همانند اختلال اضطراب اجتماعی)
به طور خاص:
حیوانات ( ازجمله عنکبوت، حشرات، حیوانات)
محیط طبیعی( از جمله ارتفاع، طوفان، آب)
خون-تزریق- صدمه ( از جمله سرنگ، روش های پزشکی تهاجمی)
موقعیتی ( از جمله هواپیما، آسانسور، محیط های محصور)
سایر( از جمله موقعیت هایی که ممکن است منجر به خفه شدن یا استفراغ کردن بشود(

۲-۱-۳-۲ویژگی های مرتبط حمایت کننده از تشخیص اختلال هراس خاص
افراد با هراس خاص اغلب افزایش در برانگیختگی جسمانی در انتظار یا در طول مواجهه با شی یا موقعیت هراس آور، تجربه می کنند. با این وجود، پاسخ جسمانی به موقعیت ها و اشیا هراس آور، متفاوت است. در حالی که افراد با هراس های موقعیتی، محیطی و حیوانات معمولا برانگیختگی سیستم عصبی سمپاتیک^[۶۳] را نشان می دهند، افراد با هراس خون- تزریق- صدمه، اغلب واکنش غش و ضعف و یا واکنش نزدیک به ضعف و غش را دارند که با افزایش ابتدایی کوتاه مدت ضربان قلب و فشار خون و به دنبال آن با کاهش ضربان قلب و افت فشار خون مشخص می شود. الگوی سیستم عصبی اخیر برای هراس خاص، بر آمیگدال^[۶۴] و سایر ساختارهای مرتبط، بیشتر از سایر اختلال های اضطرابی تاکید دارد(DSM-5,2013).
۳-۱-۳-۲ همه گیری اختلال هراس خاص
در ایالات متحده شیوع ۱۲ ماهه عمومی برای هراس خاص، تقریبا %۷-%۹ بوده است. میزان همه گیری در کشورهای اروپایی بسیار شبیه با ایلات متحده می باشد( تقریبا %۶)، اما این میزان در کشورهای آسیایی، آفریقایی، و آمریکای لاتین کمتر است(%۲-%۴)(DSM-5,2013). همه گیری ۱۲ ماهه هراس خاص در نمونه های اجتماعی %۸٫۷ تخمین زده شده است و میزان همه گیری تمام عمر این اختلال %۱۲٫۵ در جمعیت عمومی بوده است( چاپمن^[۶۵] و همکاران، ۲۰۰۸). میزان همه گیری در کودکان %۵ بوده است و در افراد بین سنین ۱۳-۱۷ سال %۱۶ می باشد. میزان همه گیری در افراد سالمند پایین تر می باشد( تقریبا %۵-%۳). زنان بیشتر از مردان تحت تاثیر این اختلال هستند که میزان آن تقریبا ۲ بر ۱ می باشد، اگرچه این نسبت ها درباره انواع محرک های هراس آور، متفاوت می باشد. به این معنا که هراس خاص حیوانات، محیط طبیعی، و موقعیت ها، معمولا توسط زنان تجربه می شود، در حالی که هراس خون- تزریق- صدمه در هر دو جنس به طور مساوی تجربه می شود(DSM-5,2013).
۴-۱-۳-۲ ملاحظات تشخیصی مربوط به فرهنگ
در ایلات متحده، آسیایی ها، لاتینی ها به طور معنادار میزان کمتری از هراس خاص را نسبت به سفیدهای غیر لاتین، آفریقایی آمریکایی ها، و بومی های آمریکا، گزارش کرده اند. به علاوه برای داشتن میزان کمتر همه گیری هراس خاص، بسیاری از کشورهای غیر آمریکایی، به ویژه آسیایی ها و آفریقایی ها، محتوای هراسی، سن شروع، نسبت های جنسیتی متفاوتی را نشان داده اند(DSM-5,2013).
۵-۱-۳-۲ نتایج عملکردی اختلال هراس خاص
افراد با هراس خاص الگوی مشابهی از آشفتگی های عملکرد روانی اجتماعی را نشان می دهند و کیفیت زندگی کاهش یافته ای را به عنوان افرادی با سایر اختلال های اضطرابی و اختلال های سومصرف الکل و مواد، همراه با آشفتگی در عملکرد شغلی و بین فردی دارند(DSM-5,2013). زمانی که فرد با هراس مشخص با این موقعیت و یا شی هراس آور مواجه می شود، فشار هیجانی شدید را تجربه می کند که ممکن است منجر به محدود کردن موقعیت یا حمله وحشت زدگی موقعیتی بشود. درصد قابل توجهی از افراد جمعیت عمومی از هراس خاص رنج می برند، با این حال تعداد کمی از افراد به دنبال درمان می روند(هرسن، تورنر، بیدل، ۲۰۰۷). در سالمندان، آشفتگی ها در حوزه وظایف مراقبتی و فعالیت های داوطلبانه ممکن است دیده شود. همچنین، ترس از سقوط در سالمندان ممکن است منجر به کاهش در تحرک و عملکرد جسمانی و اجتماعی بشود و به دریافت حمایت های خانگی رسمی و غیر رسمی بینجامد. آشفتگی و اختلال ها که توسط هراس خاص به وجود می یابد با افزایش تعداد اشیا وموقعیت های مورد ترس، افزایش می یابد. اگرچه، افرادی که از ۴ شی یا موقعیت می ترسند، اختلال های بیشتری را در نقش های اجتماعی و شغلی و کاهش در کیفیت زندگی را نسبت به افرادی که تنها از یک شی یا موقعیت می ترسند، نشان می دهند. افراد با هراس خون-تزریق- صدمه اغلب بی میلی نسبت به دریافت مراقبت های پزشکی را زمانی که نگرانی های پزشکی وجود دارد، نشان می دهند. به علاوه، ترس از استفراغ ممکن است منجر به کاهش در رژیم غذایی دریافتی بشود(DSM-5,2013).
۲-۳-۲ اختلال اضطراب اجتماعی ( هراس اجتماعی^[۶۶])
۱-۲-۳-۲ ویژگی های تشخیصی اختلال اضطراب اجتماعی بر مبنای ملاک های تشخیصیDSM-5
ویژگی ضروری اختلال اضطراب اجتماعی، ترس یا اضطراب مشخص و شدید از موقعیت های اجتماعی است که فرد توسط دیگران مورد ملاحظه قرار می گیرد. در کودکان ترس و اضطراب باید در محیط همسالان اتفاق بیفتد و تنها محدود به تعامل با بزرگسالان نیست ( ملاک الف). هنگامی که در این موقعیت ها قرار می گیرد، افراد از این می ترسند که به طور منفی مورد ارزیابی قرار بگیرند. افراد نگران هستند که به صورت مضطرب، ضعیف، دیوانه، احمق، ترسناک، غیرقابل دوست داشتن، به نظر برسند. افراد از این می ترسند به نوعی عمل کنند که علایم اضطراب آنها ازجمله شرمندگی، لرزش، عرق کردن، لکنت داشتن در هنگام صحبت کردن، معلوم شود و به طور منفی توسط دیگران ارزیابی شوند( ملاک ب). برخی افراد می ترسند که دیگران را برنجانند و یا در نتیجه مورد طردشدگی واقع شوند. ترس از رنجش دیگران- به طور مثال به وسیله خیره نگاه کردن به دیگری، یا معلوم شدن علایم اضطراب- ممکن است ترس غالب در افرادی باشد که از فرهنگ های جمع گرا هستند. افراد با ترس لرزش دستان ممکن است از خوردن، آشامیدن، نوشتن در جمع خودداری کنند؛ افراد با ترس از عرق کردن ممکن است از مصافحه کردن یا خوردن غذاهای تند اجتناب کنند؛ افراد با ترس سرخ شدن صورت ممکن است از عملکردهای اجتماعی، نورهای روشن یا گفت وگوهای صمیمانه خودداری کنند.
موقعیت های اجتماعی اغلب ترس و اجتناب بسیاری را برمی انگیزد (ملاک ج). با این حال، افراد که گاهی در موقعیت های اجتماعی مضطرب می شوند، ممکن است با اختلال اضطراب اجتماعی تشخیص داده نشوند. با این وجود، میزان و نوع ترس و اضطراب ممکن است در موقعیت های مختلف، متفاوت باشد (انتظار اضطراب یا حمله وحشت زدگی). انتظار اضطراب ممکن است در پیشاپیش وقوع موقعیت آتی اتفاق بیفتد (همانند نگرانی روزانه از هفته ها قبل درباره مواجه شدن با یک موقعیت اجتماعی). در کودکان ترس و اضطراب ممکن است به وسیله گریه کردن، کج خلقی، انزوا، در آویختن یا کناره گیری از موقعیت های اجتماعی بروز پیدا کند. افراد اغلب از موقعیت اجتماعی هراس انگیز اجتناب می کنند. به همین ترتیب، موقعیت ها با ترس و اضطراب بسیار شدید تحمل می شود(ملاک د). دامنه اجتناب ممکن است بسیار گسترده (همانند مهمانی نرفتن، اجتناب از مدرسه رفتن) یا محدود (همانند در طول سخنرانی کردن، منحرف کردن توجه به دیگران، محدود کردن تماس چشمی).
ترس و اضطراب بدون تناسب با خطر واقعی به طور منفی ارزیابی شدن یا نتایج این گونه ارزیابی های منفی، باشد (ملاک ه). گاهی اوقات، اضطراب ممکن است بیش از حد نباشد، زیرا با خطر واقعی همراه است (همانند مورد اذیت و آزار دیگران قرار گرفتن). با این وجود، افراد با اختلال اضطراب اجتماعی اغلب پیامدهای منفی موقعیت های اجتماعی را بیش تخمین می زنند، هرچند که قضاوت بدون تناسب بودن باید توسط بالینگر انجام داده شود. در قضاوت برای بدون تناسب بودن، باید بافت اجتماعی فرهنگی در نظر گرفته شود. برای مثال در برخی فرهنگ ها، رفتاری ممکن است از نظر اجتماعی اضطراب برانگیز باشد در حالی که در برخی دیگر از فرهنگ ها به عنوان یک رفتار مناسب در موقعیت اجتماعی در نظر گرفته شود.
طول مدت آشفتگی باید بیشتر از ۶ ماه باشد (ملاک و). این معیار کمک می کند تا این اختلال را از ترس های اجتماعی گذرا که بین مردم به وِیژه کودکان، معمول است، متمایز شود. با این وجود معیار طول مدت باید به عنوان یک راهنمایی کلی، با درجاتی از انعطاف، در نظر گرفته شود. ترس، اضطراب، اجتناب باید به طور معنادار در مواجهه با مسایل روزمره زندگی فرد، عملکرد شغلی و تحصیلی، یا فعالیت ها و روابط اجتماعی بروز پیدا کند و یا از نظر بالینی به طور معنادار باعث اختلال و آشفتگی در عملکرد اجتماعی، شغلی یا دیگر حیطه های مهم زندگی شود( ملاک ز). برای مثال افرادی که از صحبت کردن در جمع می ترسند، اگر به طور روزمره با این فعالیت مواجه نشود و اگر فرد به طور معنادار درباره آن آشفته نشود، ممکن است تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی را نگیرد. با این وجود، اگر افراد از موقعیت های شغلی و تحصیلی که مورد نیاز است به خاطر علایم اضطراب اجتماعی، اجتناب یا غفلت کند، ملاک ز محقق می شود.

جدول ۲-۲: ملاک های تشخیصی DSM-5 برای اختلال اضطراب اجتماعی

الف) ترس و اضطراب مشخص درباره یک یا چند موقعیت اجتماعی که ممکن است افراد توسطدیگران مورد ملاحظه قرار بگیرند. به عنوان مثال تعاملات اجتماعی( از جمله مکالمه یا ملاقات داشتن با افراد نا آشنا)، مورد مشاهده قرار گرفتن( از جمله خوردن یا آشامیدن)، و انجام دادن کاری در مقابل دیگران( سخنرانی کردن).
توجه: در کودکان، اضطراب باید در محیط های همسالان بروز پیدا کند و تنها در مقابل بزرگسالان را شامل نمی شود.
ب) افراد نگران هستند که به گونه ای عمل کند که علایم اضطراب وی را مشخص شود و به طور منفی مورد ارزیابی قرار بگیرد( مانند اینکه تحقیر یا شرمساری خواهد شد، دیگران را برنجانند یا مورد طرد آنها قرار بگیرند).
ج) موقعیت های اجتماعی اغلب ترس و اضطراب بسیاری را برمی انگیزد.
توجه: در کودکان، ترس و اضطراب ممکن است به وسیله گریه، کج خلقی، انزوا، در آویختن، خجالت زدگی، یا صحبت نکردن در موقعیت های اجتماعی بروز پیدا می کند.
د) از موقعیت های اجتماعی اجتناب می شود یا با ترس و اضطراب بسیاری تحمل می شود.
ذ) ترس و اضطراب بی تناسب با خطر واقعی است که موقعیت اجتماعی در بافت اجتماعی فرهنگی دارد.
ر) ترس، اضطراب، اجتناب به طور مداوم است و به مدت ۶ ماه یا بیشتر ادامه داشته باشد.
ز) ترس، اضطراب، اجتناب از نظر بالینی باعث اختلال و آشفتگی های بسیاری در حوزه عملکرد اجتماعی، شغلی و یا دیگر حوزه های مهم می شود.
ه) ترس، اضطراب، اجتناب مربوط به تاثیرات فیزیولوژیکی مواد( از جمله سومصرف دارو، مواد مخدر) یا دیگر شرایط پزشکی نباشد.