۱- رویکرد روان شناختی: از این دیدگاه ، خلاقیت به عوامل روان شناختی خصوصاً میزان هوش و استعدادهای فردی بستگی دارد.بر این اساس توصیه می‌شود که زمینه برای پروررش خلاقیت افراد باهوش فراهم شود.

۲- رویکرد اجتماعی: این دیدگاه، خلاقیت را بیشتر امری گروهی دانسته که بر این اساس برای داشتن خلاقیت ،بر فراهم کردن عوامل گروهی تأکید می‌کند.

۳- رویکرد سازمانی: از این دیدگاه،خلاقیت متاثر از متغیرهای سطح سازمان می‌باشد.

۴- رویکرد سیستمی: خلاقیت در سازمان متاثر از عوامل متعددی است که می‌توان زمینه ظهور و بروز آن را از طریق فراهم کردن «عوامل فردی»،«عوامل محیطی»(گروهی و سازمانی) محقق نمود.

۲-۱۲- ویژگی های افراد خلاق

اشتاین مطالعات انجام شده درباره ویژگی‌های افراد آفریننده را مورد بررسی قرار داد و ‌به این نتیجه رسید که افراد آفریننده دارای ویژگی‌های زیر هستند :

۱) انگیزه پیشرفت بالا

۲) کنجکاوی فراوان

۳) علاقه مندی زیاد به نظم و ترتیب در کارها

۴) قدرت ابراز وجود، خودکفایی

۵) شخصیت غیرمتعارف غیررسمی و کامروا

۶) پشتکار و انضباط در کارها

۷) استقلال

۸) طرز تفکر انتقادی

۹) انگیزه های زیاد و دانش وسیع

۱۰) اشتیاق و احساس سرشار

۱۱) زیبا پسندی و علاقه مندی به آثار هنری

۱۲) تفکر شهودی

۱۳) علاقه کم به روابط اجتماعی و حساسیت زیاد

۱۴) قدرت تأثیرگذاری بر دیگران .

۲-۱۳- ویژگی سازمان‌های خلاق و نوآور

۱- تحمل ریسک: کارکنان باید تشویق شوند که بدون ترس از پیامدهای آن شکست را تجربه کنند و اشتباهات به عنوان فرصت‌های یادگیری به شمار آید.

۲- کاهش کنترل بیرونی: قوانین و مقررات و خطی‏مشی‏ها و کنترل‏های مشابه به حداقل‏ کاهش می‏یابد و خود کنترلی جایگزین آن می‌شود.

۳- کاهش تقسیم کار: مشاغلی که به طور محدود تعیین شده باشد، ایجاد محدودیت می‌کند؛ در حالی که فعالیت‌های متعدد شغلی، دیدگاه وسیعتری به کارکنان می‏ دهد. در این‏ سازمان‌ها تأکید بر فعالیت‌های متعدد شغلی است.

۴- قبول ابهام: تأکید زیاد بر عینی بودن و معین بودن موجب محدودیت برای خلاقیت می‌شود.

۵- تحمل تضاد: گوناگونی دیدگاه ها تشویق می‏ شود. هماهنگی و توافق بین افراد در این‏ سازمان‌ها مورد تأکید زیاد نمی‏باشد.

۶- تحمل راه های غیر عملی: افرادی که جواب‌های غیر عملی حتی نابخردانه ارائه می ‏دهند تحمل می ‏شوند زیرا آنچه که در اوایل غیر عملی به نظر می ‏آید ممکن است به راه‏حل‏های‏ خلاق منجر گردد.

۷- تمرکز بر نتایج بجای ابزارها: هدف‏ها واضح است و افراد تشویق می ‏شوند که راه‏ کارهای‏ متعدد رسیدن به آن ها را در نظر بگیرند. تمرکز بر نتایج باعث ارائه و پیشنهاد چندین جواب صحیح به هر مسئله معین می‌شود.

۸- ارتباطات همه‏جانبه: ارتباطات به طور افقی و عمودی جریان پیدا می ‏کند. زیرا جریان آزاد ارتباطات، باروری را آسان می‌کند.)توشمن و نادلر،۱۹۸۶[۵۴])

برخی دیگر از مطالعات انجام شده موارد ذیل را از ویژگی سازمان‌های خلاق برمی‌شمارند: ( فتحیان و دیگران،۱۳۸۴: ۱۲-۱۸)

۹- آزادی در بیان نظرات جدید: ویژگی آزادی بیان نظرات جدید به توانایی جذب و انتقال اطلاعات اشاره می‌کند. سازمان‌های خلاق به رابطه با رهبران اهل اندیشه، تأکید زیادی دارند. و در برابر هر نوع بحث و ارائه ایده های جدید به صورت باز عمل می‌کنند.

۱۰- ساختار سازمانی مسطح: یک ساختار سازمانی مسطح برای سازمان‌های خلاق ضروری است. ‌بنابرین‏ می‌توان گفت این گونه سازمان‌ها در رویارویی با بحران‌های ناشی از رقابتهای اقتصادی، انعطاف پذیری بالایی دارند. سازمان‌های انعطاف پذیر با مسایل و تنگناها برخورد منطقی و محققانه داشته و در صورت نیاز به تغییر و تحول، پس از بررسی دقیق و عالمانه، آن را اعمال می‌کنند. ساختار خلاق، نمـایانگر روابط واحدهای آن و نشان دهنده میزان انعطاف پذیری آن است. سازمان‌هایی که دارای ساختار غیرقابل انعطاف باشند، برای ایجاد همکاری و وحدت در دوران بحران، دچار آشفتگی می‌شوند.

۱۱- مدیریت اطلاعات: ویژگی فرهنگ سازمانی باز جهت ارائه ایده های جدید در مدیریت اطلاعات منعکس می‌شود. در یک سازمان خلاق میزان کمی از ارتباطات بر پایه قوانین شکل می‌گیرد. فرهنگ سازمانی مانع تسهیم دانش بین کارکنان نمی­ شود و آن ها با ارائه ایده­های جدید نگران از دست دادن شغل خود نیستند.

۱۲- آگاهی از تعارضات: از آنجایی که تعارض بذر خلاقیت است، سازمان‌های خلاق از فرهنگهایی پشتیبـانی می‌کنند که به تعارضات و بحثها اهمیت می‌دهند. با تعارض، کارکنان در زمینه چگونگی مواجهه با موقعیتهای جدید و برخورد با آن ها، آموزش می‌بینند.

۱۳- نیازمندی‌های استخدام: این سازمان‌ها افرادی را جذب و استخدام ‌می‌کنند که به جهت­گیری بیشتر سازمان به سمت خلاقیت و نوآوری سرعت ببخشند و افراد در این گونه سازمان‌ها، نیازمند توانایی ایجاد تعارضات و پیدا کردن روش های حل آن ها هستند.

۱۴- شایستگی و مسئولیت: در این سازمان‌ها شایستگی و احساس مسئولیت در قبال خلاقیت، بین تمامی نیروی کار تسهیم شده و هر شخصی در سازمان مسئولیت توسعه خلاقیت را بر عهده می‌گیرد.

۱۵- انعطاف پذیری: مهمترین ویژگی این سازمان‌ها انعطاف پذیری آن ها در رویارویی با بحرانهایی است که غالباً ناشی از رقابتهای اقتصادی است. سازمان‌های انعطاف پذیر با مسائل و تنگناها برخورد منطقی و محققانه داشته، در صورت نیاز به تغییر و تحول، پس از بررسی دقیق و عالمانه، آن را اعمال می‌کنند. سازمان‌هایی که دارای ساختار غیرقابل انعطاف باشند، برای ایجاد همکاری و وحدت در دوران بحران، دچار آشفتگی می‌شوند.

۲-۱۴- اهمیت خلاقیت

در حقیقت پایه و اساس جوامع توسعه یافته خلاقیت است. این جوامع نه تنها با بهره گرفتن از خلاقیت مسائل خود را شناسایی می‌کنند، بلکه راه حل این مسائل را نیز از طریق خلاقیت می‌جویند.
علی‌رغم سابقه طولانی خلاقیت در حیات بشری، سازمان‌ها اخیراًً به واسطه سرعت شگرف تغییرات تکنولوژیکی، رقابت جهانی و عدم اطمینان اقتصادی (Mumford، Whetzel Reiter، ۱۹۹۷ ،Oldham وCummings ، ۱۹۹۶)، کشف کرده‌اند که منبع کلیدی و مستمر مزیت رقابتی و بقاء خلاقیت است. این مزیت رقابتی مستمر در قالب ایده ها، محصولات و خدمات تازه ظاهر می شود که مستقیماً از تفکر خلاق ناشی می‌شوند.( zen Mcfad، ۱۹۹۸)

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...