جمع بندی :

در این فصل ابتدا مبانی نظری در سه بخش کارآفرینی، الگوی چند محوری شفیع‌آبادی، و نظریه یادگیری اجتماعی کرامبولتز مطرح شد. در بخش کارآفرینی تعریف کارآفرینی، اجزای فرایند کارآفرینی، تعریف کارآفرین، مفهوم آموزش کارآفرینی و اهداف آموزش کارآفرینی مطرح شد. در بخش دوم با عنوان الگوی چند محوری بعد از ذکر مقدمه ای درباره الگو مفاهیم بنیادی الگو شامل پویایی، هدفمندی، خویشتن‌پنداری، نیازها، و تصمیم‌گیری معرفی شد. در بخش سوم مقدمه ای بر نظریه یادگیری اجتماعی کرامبولتز و مفاهیم بنیادی آن شامل استعداد، مهارت، شرایط محیطی و تجارب یادگیری مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در قسمت دوم پیشینه تحقیقات داخلی و خارجی عنوان شد. تمام تحقیقات داخلی حاکی از آن بودند که آموزش کارآفرینی به شیوه الگوی چند محوری شفیع‌آبادی و نظریه یادگیری اجتماعی کرامبولتز هر کدام به تنهایی بر رفتارکارآفرینانه و مهارت های کارآفرینی اثر بخش بوده اند. همچنین مقایسه اثر بخشی این دو الگو بر مهارت‌های کارآفرینی نشان داد که هر دو الگو بر مهارت‌های کارآفرینی دانشجویان مؤثر بوده اند و بین اثربخشی آن دو تفاوتی وجود نداشته است. همچنین تحقیقات خارجی بیانگر این بودند که آموزش کارآفرینی بر عملکرد کارآفرینانه مؤثر می‌باشد. لذا با توجه به مطالب بیان شده، آموزش کارآفرینی بر اساس نظریه های مشاوره شغلی می‌تواند راهکار مناسبی برای پرورش کارآفرینی باشد منتهی برای شناخت نتایج نظریه های مختلف بر متغیرهای متنوع کارآفرینی از جمله فرهنگ کارآفرینی، رفتار کارآفرینانه، نگرش کارآفرینی، مهارت‌های کارآفرینی، خودکارآمدی کارآفرینی، و استعداد کارآفرینی روی اقشار مختلف مثل دانش آموزان، دانشجویان، فارغ التحصیلان دوره متوسطه و… نیازمند تحقیقات گسترده تر است که پژوهش حاضر یکی از این نمونه پژوهش‌هاست. در این پژوهش اثر بخشی دو الگوی بومی و غیر بومی که هریک بر چندین محور مهم در انتخاب شغل تأکید دارند روی رفتار کارآفرینانه دانش آموزان مقایسه شده است.

فصل سوم

روش پژوهش

طرح پژوهش:

طرح پژوهش حاضر سه گروهی و به صورت نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل بوده است.

جامعه آماری:

کلیه دانش آموزان دبیرستان دخترانه هاجر مرودشت مقطع متوسطه دوم ( اول تا سوم دبیرستان) در سال تحصیلی ۹۲-۹۳ که تعدادشان ۲۰۰ نفر بود .

نمونه و روش نمونه‌گیری:

از بین دانش آموزانی که در پرسشنامه رفتار کارآفرینانه نمره کمتری کسب کرده بودند به صورت تصادفی ۴۵ نفر انتخاب و به تصادف در سه گروه گواه و آزمایش ۱و ۲ جایگزین شدند.

جدول ۳-۱: اطلاعات جمعیت شناختی نمونه انتخابی

متغیرهای جمعیت شناختی
فراوانی
درصد فراوانی
جنسیت

دختر

۴۵

۱۰۰

کلاس

سوم

۴۵

۱۰۰

معدل

زیر ۱۸

۹

۲۲/۶۲

بالای ۱۸

۱۷

۷۸/۳۷

همان‌ طور که جدول ۳-۱ نشان می‌دهد کل نمونه انتخابی دختران سال سوم دبیرستان هستند که ۲۲/۶۲ % آنان دارای معدل ۱۸ به بالا و ۷۸/۳۷% آنان دارای معدل زیر ۱۸ هستند.

ابزارهای پژوهش:

پرسشنامه رفتار کارآفرینانه فکری،شفیع‌آبادی،نورانی پور واحقر (۱۳۹۱) در این پژوهش مورد استفاده قرارگرفت. این پرسشنامه حاوی ۲۰ سوال با ۵ خرده مقیاس و دو گزینه بله و خیر است که آزمودنی‌ها به ازای پاسخ به گزینه بلی نمره ۱ و به ازای پاسخ به گزینه خیر نمره صفر می‌گیرند. حداقل نمره خرده مقیاس‌های تصمیم‌گیری، شناخت فرصت‌ها، تامین منابع و شرایط و تعیین راهبردها و استراتژی‌ها صفر و حداکثر ۴ و حداقل نمره خرده مقیاس تعیین ساختار صفر و حداکثر ۲ است. حداقل نمره کل پرسشنامه صفر و حداکثر ۲۰ می‌باشد و نقطه برش ۱۰ است. خرده مقیاس‌های پرسشنامه عبارتند از:

خرده مقیاس تصمیم‌گیری (شامل احساس نیاز، باور داشتن توانایی‌های خود، داشتن ایده و مصصم بودن برای شروع کار) سوالات ۴-۱٫

خرده مقیاس شناخت فرصت‌ها (شامل شناخت شرایط جامعه و نیازهای بازار کار، شناخت منابع بالقوه و بالفعل و شناخت شرایط خود در بین رقبا) سوالات ۸-۵٫

خرده مقیاس تعیین ساختار سوال (شامل تصمیم‌گیری درباره ایجاد شغل جدید به صورت فردی یا شراکتی و تعیین میزان اختیارات خود در شغل جدید ایجاد شده) سوالات ۹ و ۱۰٫

خرده مقیاس تامین منابع و شرایط (شامل فراهم کردن امکانات مالی، اطلاعاتی و انسانی) سوالات ۱۵-۱۱ و خرده مقیاس تعیین اهداف و راهبرد‌ها (شامل زیر مجموعه های تعیین اهداف، تعیین برنامه های تفصیلی برای رسیدن ‌به این اهداف و رفع مشکلاتی که بر سر راه ایجاد شغل جدید قرار دارد) سوالات ۲۰-۱۶٫

روایی محتوایی پرسشنامه توسط متخصصان تأیید شده، روایی سازه از طریق تحلیل عوامل مورد بررسی قرار گرفته، و روایی ملاکی آن از طریق مقایسه نمرات افراد عادی با کارآفرینان مناسب ارزیابی شده است و اعتبارش نیز با اجرا روی ۵۰۰ نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحدعلوم وتحقیقات تهران از راه ضریب الفای کرانباخ ۹۰ /۰ محاسبه گردیده است. همچنین اعتبار این پرسشنامه در پژوهش حاضر از طریق محاسبه ضریب آلفای کرانباخ ۸۶/۰ به دست آمد.

شیوه اجرای پژوهش:

ابتدا با کسب مجوز از وزارت آموزش و پرورش شهرستان مرودشت به دبیرستان هاجر مراجعه شد و پرسشنامه رفتار کارآفرینانه فکری، شفیع‌آبادی، نورانی پور، و احقر (۱۳۹۱) روی دانش آموزان اجرا شد. سپس از بین کسانی که نمره کمتری گرفتند ۴۵ نفر به تصادف انتخاب و به تصادف در گروه کنترل و آزمایش ۱و ۲ قرار جایگزین شدند. سپس گروه آزمایش شماره ۱، هشت جلسه ۵/۱ ساعته آموزش کارآفرینی بر اساس مفاهیم بنیادی الگوی چند محوری، و گروه شماره ۲، هشت جلسه آموزش کارآفرینی ‌بر اساس نظریه یادگیری اجتماعی کرامبولتز دریافت کردند و در گروه کنترل مداخله ای صورت نگرفت. پس آزمون اجرا شد و داده ها با بهره گرفتن از روش‌های مناسب آماری تجزیه و تحلیل شدند.

خلاصه جلسات آموزشی (فکری ، شفیع آبادی ،۲۰۱۳):

الگوی چند محوری شفیع‌آبادی: