ب) مستند : در این قالب برنامه ساز تمام یا بخش از واقعیت تاریخی ، جغرافیایی ، اجتماعی و غیره را به تصویر کشیده و برای ساخت چنین برنامه ای تنها به انتخاب فضا آن هم بدون کم ترین دخالتی پرداخته تا بر مبنای آن پیام خود را به بیننده منتقل کند. امروزه برنامه های مستند یکی از قالب های پرکاربرد تلویزیون بوده تا جایی که یک شبکه تلویزیونی ‌به این گونه برنامه ها اختصاص داده شده است. این شکل ارائه برنامه نیز بسته به نحوه تولید به اقسام زیر دسته بندی می شود :

۱٫ مستند محض^[۸۹]– در این نوع از مستند جنبه پژوهشی نسبت به جنبه‌های زیبایی شناختی برتری دارد و مصادیق فیزیکی و مادی در آن عیناً عرضه می شود ، از صحنه پردازی ، بازسازی و یا هنر پیشه در آن استفاده نمی شود. این گونه مستندها معمولاً کاربرد علمی- آموزشی دارند.

۲٫ مستند داستانی^[۹۰]– در این فرم از مستند با توجه به ماهیت موضوعی که به آن پرداخته می شود ، سعی شده از برخی عناصر جانبی کمک گرفته شود. برای مثال در طرح مسائل تاریخی یا اجتماعی از یک مجری یا بازیگر برای جذب بیننده استفاده می‌کنند. یا اینکه موضوعی انتخاب و به شکل کاملاً تصادفی به صورت فیلم مستند تهیه می شود.

۳. مستند گزارشی^[۹۱]– ساده ترین نوع کار مستند به لحاظ محدود بودن میدان و موضوع گزارش از یک سو و به کار گیری شواهد و مستندات از طرف دیگر می‌باشد. در این نوع برنامه گزارشگر با حضور در محل یک حادثه یا رویداد به صحبت با افراد یا متخصصین امر پرداخته و با نشان دادن آن در تلویزیون نتیجه گیری نهایی را بر عهده بیننده قرار می‌دهد.

ج) گزارش^[۹۲]: برنامه ی است گاه مستقل و یا جزئی از یک برنامه که در آن محیط ، شرایط و فضای رویدادی خاص یا موضوعی خاص از سوی گزارشگر برای مخاطب منعکس می شود. در اغلب موارد موضوع گزارش یا رویداد شکلی تخصصی دارد. برای مثال گزارش گنکره ها و گردهمایی علمی یا مسابقات ورزشی.

د) مسابقه^[۹۳]: این دسته از برنامه ها با اهدافی دوگانه برای پخش از تلویزیون تهیه می‌شوند ، از یک سو با ایجاد رقابت بین شرکت کنندگان باعث بروز و تخلیه هیجان به شکلی صحیح شده و از سوی دیگر طرح سوالات عمومی و تخصصی در چنین مسابقاتی از لحاظ آموزشی و اطلاع رسانی نیز مفید فایده است. این شکل از برنامه معمولاً در قالب های متفاوت ارائه می شود ، گاهی مسابقه کاملاً علمی و تخصصی طراحی می شود ، گاهی مسابقه به صورت کاملاً ورزشی طراحی می شود ، گاهی مسابقه به شکل ترکیبی طراحی خواهد شد.

ه) ترکیبی^[۹۴]: این قبیل برنامه ها ساختاری به شکل موزائیک دارند. به سخن دیگر در برنامه های ترکیبی از چندین شکل برنامه نظیر قطعات نمایشی ، موسیقی ، مصاحبه ، گزارش و گرافیگ (انیمیشن) در تلویزیون بهره جویی می شود که گرچه به لحاظ شکل ارائه و مدت زمان با هم متفاوتند ، اما در نهایت درون یک چهارچوب قرار می گیرند. ُجنگ نوعی برنامه ترکیبی است که کلیه بخش های آن حول یک محور حرکت می‌کنند و پیام برنامه در تمام بخش ها به شکل منطقی به نوعی تکرار می شود. برای نمونه برنامه های خانواده تهیه شده در صدا و سیما شکلی ترکیبی دارند.

بند سوم ) از لحاظ ساختار

بعد از اینکه با موضوعات قابل طرح در یک برنامه و قالب (شکل) برنامه برای ارائه آن ها آشنا شدیم ، مهم ترین ملاک طبقه بندی برنامه های تلویزیونی ساختار می‌باشد که نمود بارز معماری هر برنامه بوده و از ترکیب عناصر سه گانه « نیروی انسانی » ، «منابع مالی » ، « منابع تجهیزاتی و مواد مصرفی » شکل می‌گیرد و به واقع استخوان بندی برنامه را تشکیل می‌دهد. نتیجتاً پیام و محتوای برنامه در یک قالب تعیین شده ، با صرف وقت و هزینه در یکی از ساختارهای پذیرفته شده تلویزیون به بیننده عرضه خواهد شد که با توجه به فرم های شناخته شده برنامه سازی به ۳۲ ساختار و با توجه به ترکیب تمامی عوامل در ۴ طبقه خلاصه می شود :

الف) طبقه الف : آن گونه از برنامه ها که به جهت ویژگی های خاص نیازمند بهره جویی همه جانبه از سه عنصر مهم نیروی انسانی فعال و خوش ذوق ، منابع مالی عظیم ، تجهیزات و امکانات گسترده (نور صدا ، گریم ، لباس ، افکت ، فضا و…) و مکان های متعدد بوده و به همین دلیل در مدت زمانی طولانی ساخته می‌شوند. اگر چه تهیه برنامه های این طبقه مستلزم صرف هزینه و زمان بسیاری برای سازمان صدا و سیما می‌باشد ، اما بسته به اهمیت موضوع برای ساخت مجموعه های تاریخی یا مذهبی این هزینه ها صورت خواهد گرفت.^[۹۵] در نتیجه مجموعه های داستانی همچون یوسف پیامبر و مختارنامه که با بهره گیری از امکانات بسیار گسترده از جمله بازیگران ، دکورهای متعدد (اعم از فضاهای مورد نیاز و افراد مورد نیاز جهت تهیه اثر همچون گریموران متعدد )، جلوه های ویژه و … ساخته شده اند ، در طبقه بندی ها در گروه الف جای خواهند گرفت.

ب) طبقه ب : گونه ای از برنامه های تلویزیونی در طبقه ب قرار می گیرند که به جهت محتوی نیازمند استفاده از عوامل سه گانه فوق در حجم گسترده نمی باشند. مجموعه های داستانی در تلویزیون در دو طبقه الف و ب جای می گیرند ، تفکیک میان این آثار به موجب مؤلفه‌ هایی همچون زمان وقوع داستان، تعداد بازیگران ، تعداد دکور ، جلوه های ویژه ، طراحی گریم ، موسیقی امکان پذیر می‌باشد. زیرا بسته به بافت قصه و فیلمنامه و اینکه بخواهند فیلم را در چه محدوده زمانی بسازند ، امکانات و تجهیزات و نحوه طراحی دکور و تعداد دکور و حتی جلوه های ویژه تعبیه شده در آن ها متفاوت خواهد بود و این امر بدون شک در تعداد بازیگران اصلی و سیاه لشگر و چهره پردازی و گریم آن ها از حیث محدوده مکانی و زمانی ساخت فیلم و حتی نحوه تنظیم موسیقی برای فیلم تاثیر خواهد گذاشت.^[۹۶]

ج) طبقه ج : برنامه هایی که در این طبقه قرار می گیرند گرچه در مقایسه با دو طبقه الف و ب از امکانات و تجهیزات گسترده ی بهره نمی برند ، اما طیف وسیعی از برنامه ها را تشکیل می‌دهند. به طور کلی برنامه های با پس زمینه بیان واقعیت همچون مستندهای محض و گزارشی و همچنین برنامه های ترکیبی در این چهارچوب قرار گرفته و با امکانات به مراتب بسیار کمتر از دو طبقه الف و ب ساخته می‌شوند.^[۹۷]

د) طبقه د : برنامه هایی که در این طبقه قرار می گیرند به جهت نحوه ساخت و تکنیک نیازمند حداقل امکانات و تجهیزات بوده و برنامه هایی همچون مسابقات ورزشی ، گزارش از مراسم ها در این گروه جای می گیرند.^[۹۸] به عبارت دیگر در این طبقه تنها تصویربرداری از رویداد اهمیت پیدا خواهد کرد. ‌بنابرین‏ تهیه گزارش از مسابقات زنده فوتبال و سایر ورزش ها در این طبقه جای خواهد گرفت.

گفتار سوم : دست اندرکاران آثار تلویزیونی

زمان تصویب کنوانسیون نیویورک در مجلس شورای اسلامی به دلیل ایراد شورای نگهبان، یک تبصره به ماده واحده قانون الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون شناسایی و اجرای احکام داوری خارجی اضافه شده است. به موجب این تبصره، «رعایت اصل یکصد و سی و نهم (۱۳۹) قانون اساسی در خصوص ارجاع به داوری الزامی است».

اضافه کردن این تبصره ‌به این معنا است که دادگاه‌های ایران از شناسایی و اجرای آرای خارجی صادره در کشورهای متعاهد دیگر به دلیل تعارض با اصل ۱۳۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران خودداری خواهد کرد. فرض کنید که قراردادی بین دولت ایران یا یکی از نهادها و شرکت‌های دولتی از یک طرف و یک شخص خصوصی خارجی از طرف دیگر منعقد شده است که در آن پیش‌بینی شده که اختلافات حاصله به داوری ارجاع شود و مقر داوری نیز سوئیس باشد. در ارجاع اختلاف به داوری طرف ایرانی تشریفات قانون لازم جهت اخذ مجوز هیئت دولت و مجلس را کسب نکرده و ‌بنابرین‏ ارجاع اختلاف خلاف اصل ۱۳۹ قانون اساسی تلقی می‌شود. داوری در سوئیس انجام شده و جهت شناسایی و اجرا به دادگاه ایران تسلیم شده است. دادگاه به استناد تبصره مذبور از شناسایی و اجرای رأی‌ صادره در سوئیس خودداری خواهد کرد.

اضافه کردن یک مورد به مواردی که دادگاه می‌تواند از شناسایی و اجرای رأی‌ خودداری کند نقض آشکار کنوانسیون نیویورک خواهد بود. این امر می‌تواند باعث برخورد تلافی جویانه از طرف سایر کشورهای متعاهد شود. فرض کنید که اختلافات بین یک تبعه ایران و فرانسه به داوری ارجاع شده و مقر داوری نیز ایران باشد. طرف ایرانی موفق می‌شود که رأی‌ داوری را به نفع خود و علیه طرف فرانسوی کسب کند و جهت شناسایی و اجرای رأی‌ داوری به دادگاه فرانسه مراجعه نماید. دادگاه فرانسه ممکن است از شناسایی و اجرای رأی‌ داوری اجتناب کند زیرا به عقیده دادگاه فرانسه گنجاندن تبصره مذبور نوعی الحاق مشروط به کنوانسیون تلقی شده و ‌بنابرین‏ دادگاه فرانسه مجبور نیست که آرای داوری صادره در ایران را مورد شناسایی و اجرا قرار دهد.

گنجاندن تبصره مذبور می‌تواند ضمانت اجرای مقرر در ماده ۱۴ کنوانسیون نیویورک را به همراه داشته باشد که آن خودداری از شناسایی و اجرای آرای داوری صادره در ایران است. ماده ۱۴ مقرر می‌دارد: « یک دولت متعاهد مجاز نخواهد بود در قبال دولت‌های متعاهد دیگر از این کنوانسیون منتفع گردد، مگر تا حدودی که آن دولت خود را متعهد به اعمال این کنوانسیون می‌داند». ‌بنابرین‏ کشورهای دیگر صادره در ایران خودداری کنند. این امر می‌تواند ضربه بزرگی به داوری در ایران وارد کند.

۴-۳-۲-۴- موانع اجرای رأی‌ در کنوانسیون

موانع اجرا یا مبانی امتناع از اجرا در ماده پنج کنوانسیون نیویورک به ترتیب ذیل، به صورت حصری احصاء شده است. در این قسمت، پس از درج مفاد ماده پنج کنوانسیون و ذکر موانع اجرا، ماهیت آن‌ ها را اجمالاً تحلیل و سپس اوصاف مشترک آن‌ ها را ذکر خواهیم نمود. مطابق ماده پنج کنوانسیون:

«۱- می‌توان از شناسایی و اجرای رأی‌ به درخواست طرفی که علیه او بدان استناد گردیده است، امتناع کرد، تنها مشروط بر اینکه طرف مذکور به مرجع صلاحیت داری که شناسایی و اجرا از او درخواست شده، ادله‌ای را ارائه دهد که

الف) طرفین موافقت نامه داوری مورد اشاره در ماده دو، به موجب قانون قابل اعمال نسبت به ایشان، از برخی جهات فاقد اهلیت [لازم] بوده‌اند، یا موافقت نامه مذکور به موجب قانونی که حسب توافق طرفین، موافقت نامه مشمول آن بوده، یا به صورت عدم تعیین قانون حاکم، به موجب قانون کشوری که رأی‌ در قلمرو آن صادر شده، معتبر نیست؛ یا

ب) طرفی که علیه او به رأی‌ استناد شده، به طور صحیح از تعیین داور یا جریان رسیدگی داوری مطلع نشده و یا به هر علت دیگری قادر به ارائه ادعاهای خود نگردیده است؛ یا

ج) رأی‌ نسبت به اختلافی که به موجب شرایط رجوع به داوری مورد نظر نبوده یا در چارچوب شرایط مذکور نمی‌گنجد، وارد رسیدگی شده یا حاوی تصمیم درباره موضوعی است که خارج از قلمرو شرط رجوع به داوری است، مشروط بر اینکه، اگر تصمیم متخذه نسبت به موضوعات ارجاع شده به داوری از موضوعات ارجاع نشده، قابل تفکیک باشد، بتوان آن قسمت از رأی‌ را که حاوی تصمیماتی ‌در مورد موضوعات ارجاع شده به داوری است، شناسایی و اجرا نمود؛ یا

د) ترکیب دیوان داوری یا آیین داوری مطابق موافقت نامه فیمابین طرفین نبوده، یا در فرض فقدان چنین توافقی، مطابق قانون کشور محل انجام داوری نبوده است.

هـ) رأی‌ داوری هنوز نسبت به طرفین الزام آور نشده است یا به وسیله مرجع صالح کشوری که در آن یا به موجب قانون آن صادر گردیده، ابطال یا معلق شده است.

۲- همچنین می‌توان از شناسایی و اجرای رأی‌ داوری امتناع نمود مشروط بر اینکه مرجع صالح کشور محل درخواست شناسایی و اجرا [راساً] احراز کند که:

الف) موضوع اختلاف به موجب قانون آن کشور از طریق داوری قابل حل و فصل نیست؛ یا

ب) شناسایی و اجرای رأی‌ بر خلاف نظم عمومی کشور مذبور خواهد بود.»^[۱۱۴]

۴-۳-۲-۵- حق انتخاب مساعدترین قاعده در کنوانسیون نیویورک

بند اول: مفهوم قاعده

مفهوم قاعده مذبور که بازتابی از اصل حداکثر تاثیر و وسیله تأمین هدف کنوانسیون نیویورک در تسهیل هر چه بیشتر اجرای آراست، در این نکته خلاصه می‌شود که اگر شرایط کنوانسیون برای اجرای رأی‌ داوری جمع نیامده باشد و یا فراهم آوردن مجموعه این شرایط سخت باشد، خواهان اجرا می‌تواند اجرای رأی‌ را بر مبنایی دیگر اعم از حقوق ملی کشور محل درخواست اجرا یا کنوانسیون دیگری که کشور مذبور بدان پیوسته است، بخواهد. دادگاه پژوهش آلمان، منطق این قاعده را به خوبی بیان داشته است: «منطق مقرره مذبور اجتناب از محروم ساختن درخواست کننده شناسایی رأی‌ از امکانات مطلوب‌تری است که به موجب حقوق کشور محل درخواست اجرا [یا دیگر معاهدات این کشور] می‌توان به دست آورد.»^[۱۱۵]

گر چه مقرره حق انتخاب مساعدترین قاعده، تا آنجا که به معاهدات دیگر کشور محل درخواست اجرا مربوط می‌شود، راهکار یا طریق عملی اجرای قاعده سازگاری است و در این زمینه هر دو قاعده با هم نقش واحدی را بازی می‌کنند، ولی، حق انتخاب مساعدترین قاعده، بر خلاف قاعده سازگاری، به معاهدات محدود نمی‌شود و نظام‌های حقوق ملی را در فرضی که دارای رژیم اجرایی مساعدتری باشند، در بر می‌گیرد. نتیجه طبیعی و ضروری این امر، عدم حکومت کنوانسیون بر مقررات حقوق داخلی کشورهای متعاهد و عدم نسخ این مقررات در قلمرو شمول کنوانسیون و به تبع، همزیستی دو نظام اجرایی (موضوع کنوانسیون و موضوع حقوق داخلی) است.

بند دوم: ذی‌نفع قاعده

مقصود از «طرف ذی‌نفع» در بند یک ماده هفت کنوانسیون چه کسی است؟ کدام طرف حق استناد به قاعده مساعدتر را دارد؟ آیا معترض به اجرا هم می‌تواند در صورت مساعدتر دانستن شرایط یا موانع موجود در حقوق ملی کشور محل درخواست اجرا یا کنوانسیون، هر یک از این دو نظام اجرایی را که به حال خود مساعدتر بداند، انتخاب کند؟

افراد سازمان یک حس قوی از انصاف و عدالت دارند و رهبران نیاز دارند که ادراک آنان را در هنگام اتخاذ تصمیم مورد ملاحظه قرار دهند.^[۷۶].

باید توجه داشت که ادراک بی عدالتی اثرات مخربی بر روحیه کار جمعی دارد ، زیرا اهتمام نیروی انسانی و انگیزش کارکنان را تحت الشعاع قرار می‌دهد. بی عدالتی و توزیع غیر منصفانه دستاوردها و ستاده های سازمان ، موجب تضعیف روحیه کارکنان و تنزل روحیه تلاش و فعالیت در آنان می شود ؛ ‌بنابرین‏ رعایت عدالت و رمز بقا و پایداری جریان توسعه و پیشرفت سازمان ، کارکنان آن است ‌بنابرین‏ از جمله وظایف اصلی مدیریت ، حفظ توسعه و رفتارهای عادلانه در مدیران ، واحساس عدالت در کارکنان است . رعایت عدالت بویژه در برخی رفتارهای مدیریت با کارکنان (توزیع پاداش ها ، روابط سرپرستی ، ارتقا ها و انتصاب) برای کارکنان حائز اهمیت است. (سید جوادین ، فراحی ، طاهری عطار ؛ ۵۶:۱۳۸۷)

عدالت اسلامی:

خداوند در قرآن می فرمایند«لقد ارسلنا رسلنا بالبینات و انزلنا معهم الکتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط» این آیه برپاداشتن عدالت را هدف بعثت انبیاء معرفی می‌کند. در واقع«دعوت به خدا و شناختن او و نزدیک شدن به او، یعنی دعوت به توحید نظری و توحید عملی اجتماعی» هیچ چیز به اندازه پایمان شدن حق مظلومی، دل انسان را به درد نمی آورد و هیچ چیز به اندازه ی ضایع شدن حق، کینه و دشمنی را در قلب ها پدید نمی آورد. در واقع علت بسیاری از قیام ها و انقلاب ها فقدان عدالت اجتماعی در جامعه بوده است چنان که شعار انقلاب فرانسه آزادی،برابری و برادری بود. در انقلاب مشروطیت ایران نیز که در سال۱۳۸۵ .ش رخ داد. برقراری عدالت و تأسیس عدالت خانه از شعارهای اصلی و اساسی مردم بود. پس از آن نیز برپایی عدالت از شعارهای اصلی انقلاب اسلامی ایران گردید و این گونه بود که به پیروزی رسید.(مطهری،۱۳۷۳،ص۳۲)

شیخ انصاری عدالت را به معنای«استوار استقامت یا هر دو آن ها» تعریف ‌کرده‌است(انصاری،۱۴۱۰ق،صص۴۸،۴۷)مرحوم علامه طباطبائی در تعریف عدالت می‌فرماید:«در حقیقت عدل برپاداشتن مساوات است و برقراری موازانه بین امور به‌طوری که هر چیزی سهم مورد حق استحقاق خویش را داشته باشد و در همه امور که در این نکته در جایگاه مستحق خویش هستند عبادی گردد (طباطبائی،۱۴۵۳ق،ص۳۵۳) استاد مطهری در این باره می نویسد: «قطع نظر از اجتماع عدالت عبارت است از اعطا حق به ذی حق یا عدم تجاوز به حق ذی حق» (مطهری،۱۴۰۳ق،ص۱۶)همچنین گاهی عدالت را در«رفتار مطابق قانون» تعریف کرده‌اند(مرتضوی،ص۱۴۸) عدالت عبارت از حد وسط بین افراد و تفریط و آن از راه های فضایل اخلاقیه است بلکه عدالت مطلقه تمام فضایل باطنیه و ظاهریه و روحیه و طبیعیه و نفسیه و جسمیه است زیرا که عدل مطابق مستقیم به همین معنی است( خمینی، ۱۳۷۸، ص۲۳)عدل، تساوی و نفی هر گونه تبعیض است گاهی می‌گویند فلانی عادل است، منظور این است که هیچ گونه تفاوتی میان افراد قائل نمی شود. ‌بنابرین‏ این عدل یعنی مساوات(مطهری،۱۳۶۱،ص۶۱)

در سخنان حضرت علی(ع) عدالت در یک مورد به معنای«انصاف و میانه روی و اجتناب از افراط و تفریط در جای دیگر به مفهوم قرار دادن هر چیز در جای خود و در موری به معنای سیاست عمومی آمده است(جمشیدی،۱۳۷۷، ص۲۵۵) مرحوم علامه طباطبایی در تعریف عدالت می فرماید: حقیقت عدل برپا داشتن مساوات است و برقراری موازنه بین امور، به طوری که هر چیزی سهم مورد مورد استحقاق خویش را داشته باشد و در همه امور که در این نکته جایگاه مستحق خویش هستند مساوی گردد(طباطبائی،۴۵۳ق ص ۳۵۳) عدالت واقعی این است که در ارتباط با دل و معاشرت با مردم و معاملات با مردم و داوری و قضا و تقسیم درآمد مانند حضرت امیرالمومنین(ع) رفتار کنیم(خمینی،۱۳۷۲، ص۴۷) عدالت عبارت است رعایت حد وسط و اعتدال در سلوک و رفتار(خمینی،۱۳۷۳،ص۴۷)

سر منشأ اصل عدالت:

ریشه ریشه‌های طرحهای علمی و تجربی مسأله عدل را در جامعه اسلامی، در درجه اول و در خود قرآن کریم باید جستجو کرد. قرآن است که بذر اندیشه عدل را در دلها کاشت و آبیاری کرد و دغدغه آن را چه از نظر فکری و چه از نظر عملی و اجتماعی در ‌روح‌ها ایجاد کرد. این قرآن است که مسأله عدم و ظلم را در چهره‌های گوناگونش: عدل تکوینی، عدل تشریعی ، عدل اخلاقی، عدل اجتماعی طرح کرد قرآن تصریح می‌کند که نظام هستی و آفرینش بر عدل و توازن و ‌بر اساس ‌استحقاق‌ها و قابلیت‌ها است. محمّد الله انه لا الا هو و الملائکه و اولو العلم قائما بالقسط(مطهری،۱۳۶۱،صص۳۵، ۳۶)

عدالت آنقدر مهم و فراگیر است که در اعتقاد شیعه، عدالت از خداوند شروع می شود. در نظر شیعه رأس حکومت باید عادل باشد امام باید عادل باشد، مرجع تقلید باید عادل باشد. هیچ کس نیست که در حکومت قرار بگیرد و از عدالت برخودار نباشد. اگر عادل نباشد مشروعیتش را از دست می‌دهد. پس در حقیقت ارکان جامعه اسلامی به عدالت بستگی دارد(رسالت، صفحه ی۵)

سیر تاریخی عدالت:

صلحه و زبیر، دو شخصیت خدمتگزار اسلام در زمان پیامبر بودند، ولی در دوره عثمان به دلیل وضع مخصوص دستگاه خلافت و رشوه های کلانی به آن ها داد، به صورت ثروتمندان بزرگی درآمده بودند و حالا اینجا می دیدند که علی(ع) قصد مصادره اموالشان رادارد. زبیر که هر وقت بیت المال راتقسیم می‌کند، برای او سه یا چهار دینار می‌دهد، و همان مقدار هم به غلام او می‌دهند این مسئله برای زبیر قابل تحمل نبود. به دنبال جنگ جمل جنگ صفین به پا شد معاویه که از بستگان عثمان بود، حدود بیست سال فعال و حاکم مطلق منطقه سوریه بود و در این مدت توانسته بود پایه های حکومتش را به اندازه کافی مستحکم کند. علی(ع) بعد از بعثت فرموده بود، من به هیچ وجه حاضر نیستم ابلاغ معاویه را امضا کنم و او باید برکنار شود، مصلحت اندیشان می‌گفتند: آقا به طور موقت هم که شده مدتی او را بر سر کار نگذارید. فرمود هرگز این کار را نمی کنم و به دنبال این پاسخ، معاویه جنگ صفین را به راه انداخت. به دنبال جنگ صفین، جنگ خوارج برپا شد. نتیجه این شد که در مدت چهار سال و چند ماه خلافت علی(ع) به علت حساسیتی که حضرت در امر عدالت داشت، واقعاً در حال مبارزه بود او حکومت را برای اجرای عدالت می خواست و همین شدت عدالت خواهی بالاخره منجر به شهادتش در محراب شد.(جاودان،۸۸ ،ص۶)

اهمیت عدالت از دیدگاه اسلام و قرآن:

سبک های پاسخ

برای درک کامل مفهوم ابراز وجود کافی است تمایز بین سبک های پاسخ دهی را از سایر روش های پاسخ دادن را بررسی کنیم.در اینجا سه سبک ارتباطی یعنی سبک غیر ابراز مندانه،سبک ابراز مندانه و پرخاشگرانه را از نظر می گذرانیم.

سبک غیر ابراز مندانه

پاسخ های غیر ابراز مندانه شامل بیان خود به صورت رفتارهای خود فراموشی و پوزش خواهانه می‌باشند که در این صورت افکار،احساسات و حقوق فردی می‌تواند به راحتی نادیده گرفته شود(هارجی و دیکسون،۲۰۰۰)،افراد دارای این سبک ارتباطی،تمایل دارند که از تعارض در همه شرایط جلوگیری کنند. این افراد نگرانی ها،را درونی می‌کنند تا خود را به خطر بیندازند.اعتقاد زیربنایی این افراد آن است که نیاز های افراد دیگر،مهم تر از نیاز های خودشان می‌باشند و اگر افراد نیاز های خودش را بر آورده کند،دیگران او را طرد خواهند کرد.

در این سبک ارتباطی افراد معمولا دچار حالات زیر می‌شوند:

-تردید ها و طفره رفتن ها

-موافقت با عقاید دیگران بدون توجه به احساسات شخصی

-بیان نکردن عقاید خود

-فقدان اعتماد به نفس

-ارزش های دیگران را مهم تر از ارزش های خود در نظر گرفتن(هارجی و دیکسون،۲۰۰۰).

سبک پرخاشگرانه

در پاسخ های پرخاشگرانه،ظاهراً هیچ نوع احساس همدردی و درک افراد دیگر در آن موقعیت وجود ندارد.گرچه در اولین نظر ممکن است مشهود نباشد،ولی فرد پرخاشگر عزت نفس پایینی دارد.چنین فردی نمی تواند به دیگران اهمیت و یا فرصت دهد.(ریس^[۹۴] و گراهام^[۹۵]،۱۹۹۱؛نقل از ساندرز،۲۰۰۰).

پاسخ های پرخاشگرانه به صورت استفاده از درخواست ها،دستور های رک و بی پرده،تهدیدها،استهزاء یا بد رفتاری با دیگران،حقوق افراد دیگر را نقض می‌کند(هارجی و دیکسون،۲۰۰۰).این افراد از تهدید و کنترل در بر آوردن نیاز هایشان استفاده می‌کنند و با سایرین به صورت بی ادبانه و صدمه زننده ارتباط برقرار می‌کنند.اعتقاد زیربنایی این افراد آن است که قدرت و کنترل تنها راهی است که نیاز هایشان را از آن طریق می‌توانند بر آورده کنند.

لحن این افراد خشم آلود است و رفتاری خصمانه دارند،این افراد فرصت ها را فقط برای رشد خود و با نادیده گرفتن دیگران به کار می گیرند،نسبت به انتقاد بی نهایت حساس هستند و مستعد به احساس طرد

شدگی می‌باشند،آن ها تلاش می‌کنند تا حرف آخر را برای هر موضوعی داشته باشند،اغلب اغتشاش و نزاع ایجاد می‌کنند بدون آنکه ردپایی از خود به جای بگذارند.

ویژگی های افراد دارای این سبک ارتباطی بدین شرح می‌باشد:

-صحبت با صدای بلند و خشن

-خصمانه نگاه کردن به دیگران

-صحبت در رابطه با اتفاقات گذشته به صورت ملامت کننده و تحقیر آمیز

-بیان تند و خود خواهانه احساسات و عقاید در یک الگوی تعصبی

-ارزش های خود را مهم تر از ارزش های دیگران قلمداد کردن

-صدمه زدن به دیگران برای اجتناب از صدمه شخصی(هارجی و دیکسون،۲۰۰۰).

اقامتی تفریحی رفتاری را به صورت نقاطی روی یک پیوستار در نظر گرفته اند.اا نمودار انواع سبک‌های پاسخ دهی.

رفتار پرخاشگرانه و غیر ابراز مندانه در دو طرف این پیوستار و ابراز وجود در نقطه میانی این پیوستار قرار دارد و معمولا مناسب ترین شکل رفتار”سبک ابرازمندانه “است.

افراد پرخاشگر تمایل دارند به صورت سرسختانه(سازش ناپذیر)،سلطه جویانه و فاقد خود کنترلی رفتار کنند.آن ها ممکن است دیگران را تهدید کنند و در آن ها ایجاد ترس کنند.

از طرف دیگر،افراد با سبک پاسخدهی غیر ابراز مندانه فاقد صراحت لهجه هستند و به راحتی دست نشانده کسی می‌شوند که آن ها را فریب داده است و در نتیجه به کرات احساس نارضایتی از زندگی شان می‌کنند و در دستیابی به هدف های شخصی شان شکست می خورند و کمتر به دیگران اعتماد می‌کنند(هارجی و دیکسون،۲۰۰۰،).

افراد با سبک ابراز مند تمایل دارند احساس کنترل بیشتری بر خود داشته باشند،از ارتباطشان با دیگران بیشتر راضی هستند و بیشتر از افراد دو سبک دیگر،به هدف های خود دست می‌یابند،در حضور جوامع فرد گرا احترام و اعتماد بیشتری نیز از سوی دیگران کسب می‌کنند(هارجی و دیکسون،۲۰۰۰).

لیز^[۹۶](۲۰۰۰،نقل از یار محمدی و همکاران،۱۳۸۳)پیوستار ابراز وجود-عدم ابراز وجود را به پیوستار وابسته-ناوابسته(متکی به دیگران-مستقل از دیگران)وصل کرد.بدین صورت چهار سبک رفتاری را ایجاد کرد،آنهایی که ابرازمند و وابسته هستند،اصطلاحا افرادی گروه مدار می‌شوند که فقط در زمان لازم از رفتار ابراز مندانه استفاده می‌کنند و در جایی که ارتباطات خوب و پسندیده ارزش بالایی داشته باشد،از این رفتار استفاده نمی کنند.از طرف دیگر،افراد ابرازمندی که ناوابسته هستند،ملاحضه ای در قبال روابط دوستانه ندارند و مهارت های ابراز وجود را برای کنترل دیگران استفاده می‌کنند.افراد با عدم ابراز وجود،که وابسته نیز هستند به صورت وظیفه مدار معرفی می‌شوند و دوست دارند با دیگران هماهنگ باشند و آنچه دیگران دوست دارند انجام دهند.آنهایی که هم عدم ابراز وجود دارند و هم نا وابسته اند،از تعاملات با دیگران کناره گیری می‌کنند(هارجی و دیکسون،۲۰۰۰).

ویژگی های رفتار ابراز وجود مندانه

رفتار ابراز مندانه،ویژگی هایی دارد و افراد دارای این خصوصیات،از مهارت‌های کلامی و غیر کلامی خاصی برخوردارند،این ویژگی ها عبارتند از:

۱-رد کردن تقاضا های غیرمنطقی بدون اضطراب و ناراحتی

۲-بیان کردن برخی محدودیت های شخصی،نظیر پذیرفتن بی اطلاعی در برخی زمینه ها،آمادگی برای مورد تأیید قرار نگرفتن،پذیرفتن اینکه تقاضاهای فرد رد شود یا پاسخ نه بشنود،

۳-آغازشگری در تعامل های اجتماعی و شروع به صحبت کردن با غریبه ها،

۴-بیان احساسات مثبت،پذیرش تمجید نسبت به خود،احساس راحتی در ارتباط با غیرهمجنس،

۵-انتقاد،رفتار مخالفت جویانه،پافشاری بر عقیده،اعتراض کردن

۶-پذیرش تفاوت با دیگران،درخواست کردن تغییر رفتار از دیگران،مقاومت در مقابل تحمیل ارزش‌ها

۷-ارائه نظر منفی،توانایی در جواب گفتن”نه”در صورت نیاز

۸-پذیرفتن مسئولیت تصمیمات فعالیت های خود و بالاخره

۹-کمک به حل مشکلات اجتماعی خاص و جلوگیری از طرد شدن از اجتماع(جونز،۲۰۰۰).

مؤلفه‌ های ابراز وجود

ابراز وجود از دو مؤلفه‌ اصلی که شامل:مؤلفه‌ های رفتاری آشکار،ابراز وجود و مؤلفه‌ های رفتاری پنهان ابراز وجود است،تشکیل شده است که به قرار زیر است.

مؤلفه‌ های رفتار آشکار ابراز وجود

-محتوا: رفتار کلامی که ابراز وجود را شامل می شود،یا آن چیزی که فرد به دیگران می‌گوید.

مؤلفه‌ های فرا زبانی:ویژگی های صوتی رفتار کلامی،یا چگونگی صدای فرد ابرازمند(هارجی و همکاران۲۰۰۰).

• • سن نخستین گروه­بندی­های کودکان است.

• • سن انواع چراها و کنجکاوی شدید نسبت به همه­گونه مسائل محیط است

  

• • • جنسیت برایش مطرح می­ شود

  

• • وابستگی­های خانوادگی شدید است.

• • به خواندن کتاب­های مجموعه داستان یا کتاب­هایی که هر فصل آن از مطلب دیگری تشکیل شده علاقه دارد

• داستان­ها باید لطف و گرمای محیط­های خانواده را منعکس کنند. همکاری­های سازنده گروه ­های کودکان را بازگو کنند و به طور غیرمستقیم به کودک دل و جرات دهند که دشواری­های خود را حل کند.(ناظمی،۱۳۸۵)

پیشینه پژوهش :

پژوهش­های داخلی:

پدیداران مقدم،)۱۳۹۰)پژوهش خود را تحت عنوان “بررسی تاثیر برنامه های خانه های اسباب بازی بر خلاقیت کودکان ۳-۷سال تهران” انجام داد.هدف اصلی تحقیق، بررسی رشد خلاقیت در چهار مؤلفه‌ (اصالت، انعطاف پذیری، سالی و بسط) بود. شرکت کنندگان در تحقیق، ۲۵ کودک (۳تا۷ ساله) که از برنامه های خانه های اسباب بازی بهره مند و به صورت تصادفی ساده انتخاب شده بودند را شامل شد. ابزار مورد استفاده برای گردآوری اطلاعات در این پژوهش، شامل آزمون تصویری تورنس فرم A بوده. به منظورآزمون فرضیات پژوهش از روش نیمه تجربی (طرح آزمون مقدماتی و نهایی با یک گروه آزمونی) استفاده گردید. ‌به این ترتیب که پس از انتخاب تصادفی آزمودنی ها، ارزیاب، پیش آزمون (آزمون مقدماتی) را با کودکان اجرا نمود و میزان آن را ثبت کرد و سپس متغیر مستقل، ( حضور در برنامه های خانه های اسباب بازی به مدت ۲ماه) برای کودکان اعمال گردید. آنگاه همان ارزیاب، پس آزمون (آزمون نهایی) را با کودکان انجام داد.نتایج این تحقیق نشان داد برنامه ی خانه های اسباب بازی اثر معناداری (در سطح اطمینان ۹۹%) بررشد و خلاقیت کودکان ۷-۳ سال و در تمامی ۴ مؤلفه‌ ی خلاقیت آنان دارد.

تیموری (۱۳۸۶) پژوهش خود را تحت عنوان”بررسی تاثیر اسباب بازی های آموزشی بر میزان یادگیری مفاهیم پیش از عدد ریاضی در کودکان پیش از دبستان شهر تبریز سال ۸۵-۸۶٫”انجام داد نمونه ی مورد

1. 1. Vygotsky-1 ↑

1. 1. ۲-Brunner ↑

1. 1. ۳- Fetsco & macclure ↑

1. 1. ۴- Goldshtain ↑

1. 1. ۵- Mackenzi ↑

1. 1. ۶- Walker ↑

1. 1. ۷- Alsen tancz ↑

1. 1. -Sendy ford ↑

1. 1. ۲-Andrea keddy ↑

1. 1. ۳-Amy gates lor ↑

1. 1. ۴- Frobel ↑

1. 1. -HowardGardner ↑

1. 1. -JeromeBruner ↑

1. 1. -Ericsson ↑

1. 1. -MonteMariaSurrey ↑

1. 1. ۱- inter personsl intelligence ↑

1. 1. ۲-game ↑

1. 1. ۳-instructional design ↑

1. 1. ۱- Goleman ↑

1. 1. ۲- Detection purposes ↑

1. 1. ۳- cooperation۴- deutsch ↑

1. 1. -Smith ↑

1. 1. -Ragan ↑

1. 1. -Richey ↑

1. 1. -Klein ↑

1. 1. -Tracey ↑

1. 1. -ISD)instructional systems design ↑

1. 1. -Morrison ↑

1. 1. -Kemp ↑

1. 1. -Ross ↑

1. 1. -RobertGagne ↑

1. 1. -Johnflangn ↑

1. 1. -constructivism ↑

1. 1. -Derry ↑

1. 1. -Von Glasersfeld ↑

1. 1. -Webster ↑

1. 1. -Harlok ↑

1. 1. -Gross ↑

1. 1. -c.shore ↑

1. 1. -Shanr ↑

1. 1. -Newmon ↑

1. 1. -Shiler-spenser ↑

1. 1. -Carel daim ↑

1. 1. -Alfred adler ↑

1. 1. ۱-SigmundFreud ↑

1. 1. -athy ↑

1. 1. -Bondarenko ↑

1. 1. -Matusyk ↑

1. 1. -LevonMargotField ↑

1. 1. -Mclellan ↑

1. 1. -Wechsler ↑

1. 1. -Icon ↑

1. 1. -CharlesSpearman ↑

1. 1. -Armstrong ↑

1. 1. -Rtyg ↑

1. 1. -Kog ↑

1. 1. -Douglas ↑

1. 1. -May & Doob ↑

1. 1. -Dutshe ↑

1. 1. -Keller& Schoenfeld ↑

1. 1. -d.tjosvald ↑

1. 1. -Leslie ↑

1. 1. ۲- social prossec ↑

1. 1. -competition ↑

1. 1. -conflict ↑

1. 1. -accommodation ↑

1. 1. -assimilation ↑

1. 1. -Billington ↑

1. 1. ۲- Hoffman ↑

1. 1. -Eisenberg ↑

1. 1. -Kaplan ↑

1. 1. -Thompson ↑

1. 1. -Martin ↑

1. 1. -Clark ↑

1. 1. -Egocentric empathic distress ↑

1. 1. -Zhan-waxler ↑

1. 1. -Radake- yarrow ↑

1. 1. -Sarrni ↑

1. 1. -Mummi ↑

1. 1. ۶-Campos ↑

1. 1. -Kaneko ↑

1. 1. -Hamazaki ↑

1. 1. -guasi-egocentric empathic distress ↑

1. 1. -vendical empathic distress ↑

1. 1. -Johnson ↑

1. 1. -Dunn ↑

1. 1. -Howes ↑

1. 1. -Farver ↑

1. 1. -Denham ↑

1. 1. -Main ↑

1. 1. -George ↑

1. 1. -Eldredge ↑

1. 1. -Chapman ↑

1. 1. -Brown ↑

1. 1. -Bischof-kohler ↑

1. 1. -Cole ↑

1. 1. -Welch ↑

1. 1. -Silin & Blmur ↑

1. 1. -Kordok& cril ↑

1. 1. -Titr & smrod-Klykmn ↑

1. 1. -Natinol Research Council ↑

1. 1. -smith ↑

1. 1. -willis ↑

1. 1. -levine ↑

1. 1. -Hewood ↑

1. 1. -office of educational technology ↑

1. 1. -JamesLester ↑

1. 1. -Chomsky ↑

1. 1. -GreatBaymitosis ↑

1. 1. -MatthewLippman ↑

1. 1. -Sharp ↑

1. 1. -Vlosyuf ↑

1. 1. -Sarlend ↑

1. 1. -Furman ↑

1. 1. -Led &Prufylt ↑

1. 1. ۲- Vitaro ↑

1. 1. -Izard ↑

1. 1. ۱- Sugai & Lewis ↑

1. 1. ۲- Grsham& Elyot ↑

1. 1. -Kaldarla ↑

1. 1. -Gercham ↑

1. 1. ۵-Sargent ↑

1. 1. -Walker ↑